1061-IPTPP2.4512.480.2016.2.KT - Ustalenie prawa do odliczenia podatku VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 grudnia 2016 r. Izba Skarbowa w Łodzi 1061-IPTPP2.4512.480.2016.2.KT Ustalenie prawa do odliczenia podatku VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2016 r. (data wpływu 20 października 2016 r.), uzupełnionym pismami z dnia 29 listopada 2016 r. (data wpływu 2 grudnia 2016 r.) oraz z dnia 16 grudnia 2016 r. (data wpływu 21 grudnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania czynności realizowanych przez Spółkę jako odpłatnego świadczenia usług oraz braku wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania czynności realizowanych przez Spółkę jako odpłatnego świadczenia usług oraz braku wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismami z dnia 29 listopada 2016 r. oraz z dnia 16 grudnia 2016 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy, dodatkową opłatę oraz kwestię związaną z reprezentacją.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

... S.A. (dalej jako: "Spółka" lub "Wnioskodawca") zamierza uczestniczyć w strukturze zarządzania płynnością finansową (dalej jako: "cash pooling" lub "struktura") prowadzonej przez działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Bank (dalej jako: "Bank").

Usługa cash poolingu jest skierowana do podmiotów wchodzących w skład grup kapitałowych (dalej jako: "Uczestnicy") i ma na celu głównie optymalizację zarządzania środkami finansowymi oraz ograniczanie kosztów pozyskania kapitału. Spółka będzie stroną umowy cash poolingu, jednym z Uczestników struktury cash poolingu. Pozostali Uczestnicy w strukturze mogą być podatnikami nieposiadającymi siedziby lub zarządu na terytorium Polski (tj. podmiotem określonym w art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.; dalej jako: "ustawa o p.d.o.p.").

Bank będzie prowadzić w Polsce na rzecz Spółki rachunki bankowe w jednej z wybranych przez Spółkę walut oferowanych przez Bank (dalej jako: "Rachunki Źródłowe"). Wszystkie rachunki włączone w strukturę cash poolingu będą prowadzone przez Bank, bądź też odpowiednie zagraniczne oddziały Banku - w przypadku gdy Uczestnicy będą nierezydentami w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o p.d.o.p. Rachunki Źródłowe mają charakter rachunków bieżących i służą do dokonywania przez Uczestników bieżących rozliczeń pieniężnych.

Jeden z Uczestników (dalej jako: "Agent") dodatkowo posiadać będzie rachunek pełniący funkcję rachunku konsolidacyjnego (dalej jako: "Rachunek Konsolidacyjny"). Agentem może być podmiot będący nierezydentem w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o p.d.o.p.

Na Rachunku Konsolidacyjnym nie są księgowane transakcje inne niż odzwierciedlające transakcje związane z procesem konsolidacji Rachunków Źródłowych. Ponadto, nie jest możliwe dokonanie transferów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Konsolidacyjnym a Rachunkami Źródłowymi innych niż związanych z procesem konsolidacji.

Proces konsolidacji polega na codziennym lub comiesięcznym automatycznym przeksięgowaniu środków z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny w centrum poolingowym Banku. Środki z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny mogą być przelewane w pełnej wysokości (całe saldo rachunku) lub w wysokości umożliwiającej utrzymanie salda docelowego (minimalnej bądź maksymalnej kwoty salda) na Rachunku Źródłowym. Konsolidacja środków będzie odbywać się, co do zasady, w centrum poolingowym Banku w..., jednakże może również być przeprowadzana w innych centrach i będzie ona następować bezpośrednio pomiędzy Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Konsolidacyjnym.

Przystąpienie przez Uczestników/Agenta do Umowy będzie jednoznaczne z upoważnieniem Banku do dokonania poniższych czynności:

* dokonywania, na koniec każdego dnia roboczego lub miesiąca, w przypadku powstania na Rachunku Źródłowym salda niższego niż saldo docelowe ustalone w umowie (standardowo wynoszącego zero), przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym będzie równe saldu docelowemu;

* dokonywania, na koniec każdego dnia roboczego lub miesiąca, w przypadku powstania na Rachunku Źródłowym salda wyższego niż saldo docelowe, przelewu środków z Rachunku Źródłowego na Rachunek Konsolidacyjny, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym będzie równe saldu docelowemu.

Tym samym, wszelkie czynności faktyczne i prawne związane z obsługą rachunków biorących udział w strukturze oraz transferów środków pieniężnych związanych z wykonaniem umowy cash poolingu będą wykonywane przez Bank na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Agenta oraz Uczestników.

Uczestnicy oraz Agent mogą być podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., przy czym powiązanie to może też mieć charakter kwalifikowany w rozumieniu w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o p.d.o.p.

Bank nie będzie w stosunku do Uczestników/Agenta podmiotem powiązanym w powyższym rozumieniu. Oferowana przez Bank struktura nie przewiduje transferów zwrotnych. Do rozliczenia sald w ramach struktury dojdzie w momencie wystąpienia Uczestnika ze struktury, lub jej rozwiązania.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano, że Bank, o którym mowa we wniosku (dalej jako: "Bank"), jest bankiem działającym w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 128 z późn. zm.), posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce oraz będącym polskim rezydentem podatkowym, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1888 z późn. zm.). Rachunki bankowe Spółki włączone w strukturę zarzadzania płynnością finansową, będą prowadzone przez Bank.

Uczestnictwo Spółki w strukturze, podobnie jak pozostałych Uczestników, będzie miało charakter bierny oraz będzie ukierunkowane na czerpanie korzyści ekonomicznych z usług świadczonych przez Bank. Z tego względu, Spółka nie będzie podejmowała działań zmierzających do wykonania określonego świadczenia na rzecz Uczestników innych niż Bank, które wiązałyby się z obowiązkiem płacenia wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy.

Ponadto, udostępnianie przez Spółkę własnych środków pieniężnych w ramach cash poolingu nie będzie wynikało z relacji zobowiązaniowej istniejącej pomiędzy Spółką a Uczestnikami struktury i tym samym nie będzie stanowiło odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz będzie jedynie elementem niezbędnym do wykorzystania nadwyżek pieniężnych oraz efektywnego świadczenia przez Bank kompleksowej usługi cash poolingu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy czynności realizowane przez Spółkę, jako uczestnika systemu cash poolingu stanowią odpłatne świadczenie usług przez Spółkę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT?

2. Czy uczestnictwo Wnioskodawcy w systemie cash poolingu będzie miało wpływ na zakres prawa do odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Czynności realizowane przez Spółkę jako uczestnika systemu nie stanowią odpłatnego świadczenia usług przez Spółkę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2

Uczestnictwo w systemie cash poolingu nie będzie miało wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego.

UZASADNIENIE do pytania nr 1:

Odpłatne świadczenie usług w rozumieniu VAT:

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jednocześnie w doktrynie podkreśla się, iż warunkiem koniecznym pozwalającym na uznanie danego świadczenia za usługę w rozumieniu przepisów o VAT jest ustalenie jej konsumenta, czyli beneficjenta podejmowanych przez usługodawcę działań. Za beneficjenta usługi można uznać podmiot, który czerpie z niej wyraźne i bezpośrednio korzyści. Kolejnym niezbędnym elementem jest istnienie wyraźnego stosunku prawnego pomiędzy podmiotem świadczącym usługę a jej beneficjentem.

Dodatkowo, pomiędzy świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem musi istnieć bezpośrednia zależność. Dopiero łączne spełnienie powyższych kryteriów pozwala uznać, iż dane świadczenie może być traktowane jako odpłatna usługa na gruncie przepisów o VAT.

Powyższe stanowisko dotyczące kwalifikowania czynności, jako świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: "TSUE"). Zgodnie z wyrokiem w sprawie

C-16/93 Tolsma, określone świadczenie może być uznane za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT tylko wówczas, jeżeli istnieje możliwość zidentyfikowania bezpośredniego związku pomiędzy danym świadczeniem, a należnym wynagrodzeniem.

Konsekwentnie, musi istnieć jednoznacznie zidentyfikowany beneficjent korzyści płynących z wykonywanych przez usługodawcę świadczeń, który dodatkowo zgadza się zapłacić świadczącemu usługę należne z tego tytułu wynagrodzenie. Natomiast, gdy taka relacja nie ma miejsca, nie można uznać świadczeń za usługi opodatkowane VAT. Z kolei z wyroku TSUE w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development wynika, iż związek pomiędzy danym świadczeniem a odbiorcą (płatnikiem) musi mieć charakter bezpośredni.

Tożsame podejście do przesłanek zaistnienia odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów o VAT przyjmują polskie sądy administracyjne. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12 grudnia 2012 sygn. III SA/Wa 1161/12 wskazał, że aby świadczenie było uznane za usługę w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT

" (...) związek pomiędzy otrzymaną odpłatnością, a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było stwierdzić, że płatność następuje za to świadczenie".

Analiza czynności wykonywanych przez Spółkę w ramach systemu:

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowego wniosku, należy zauważyć, że działania podejmowane przez Spółkę w ramach systemu zmierzają zasadniczo do umożliwienia prawidłowego wykonania usługi przez Bank. W szczególności należy zwrócić uwagę, że czynności podejmowane przez Spółkę są bardzo ograniczone i sprowadzają się zasadniczo do (i) przelewania środków pieniężnych na Rachunek Źródłowy, a w konsekwencji udostępnienia tych środków na potrzeby procesu konsolidacji z Rachunkiem Konsolidacyjnym, dzięki czemu Spółka może uzyskiwać odsetki naliczane od zgromadzonego kapitału lub do (ii) pobierania środków z Rachunku Konsolidacyjnego, wskutek czego Spółka będzie zobowiązana do płacenia stosowanych odsetek narosłych od pozyskanego w ten sposób kapitału.

W tym miejscu warto podkreślić, że udostępnianie przez Spółkę własnych środków pieniężnych w ramach systemu nie wynika z relacji zobowiązaniowej istniejącej pomiędzy Spółką a Bankiem lub pomiędzy Spółką a innymi Uczestnikami systemu i tym samym nie stanowi odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz jest jedynie elementem niezbędnym dla efektywnego świadczenia przez Bank kompleksowej usługi cash poolingu. W tym kontekście, wypłacane Spółce oraz innym uczestnikom odsetki powstałe związku z uczestnictwem w systemie nie stanowią wynagrodzenia za usługę, ponieważ nie wykazują one bezpośredniego związku z żadnym konkretnym świadczeniem wzajemnym.

Ponadto, należy zauważyć, że wszelkie czynności związane z faktyczną obsługą systemu cash poolingu, do którego zamierza dołączyć Spółka tj. naliczanie odsetek, prowadzenie rachunków, obsługa transferów pieniężnych czy też sporządzanie raportów będą realizowane przez Bank. Z kolei Agent, jako podmiot koordynujący cały system, będzie decydował o zasadach rozliczania Uczestników cash poolingu w ramach grupy..., tj. o wysokości odsetek, wysokości dopuszczalnego zadłużenia, jak również będzie reprezentować uczestników systemu przed Bankiem, podpisywać umowy i aneksy do umów etc.

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w przeciwieństwie do Banku nie będzie otrzymywać ustalonego wynagrodzenie z tytułu wykonywanych czynności.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jako Uczestnik systemu cash poolingu nie będzie świadczył jakichkolwiek usług w rozumieniu ustawy o VAT. W szczególności należy zauważyć, że Spółka nie będzie podejmowała, ewentualnie powstrzymywała się od jakichkolwiek działań, zmierzających do wykonania określonego świadczenia na rzecz innych uczestników, czy też Banku w ramach systemu. Ponadto uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu nie będzie się wiązało z powstaniem takiego zobowiązania pomiędzy Spółką a innymi uczestnikami w ramach systemu, który wiązałby się z obowiązkiem płacenia wynagrodzenia na rzecz Spółki.

Należy zauważyć, iż korzyściami Spółki z tytułu uczestnictwa w systemie jest wyłącznie możliwość uzyskiwania odsetek od zgromadzonego kapitału w ramach systemu cash poolingu albo możliwość zaciągania pożyczek - pod warunkiem zapłaty stosownych odsetek. Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, należałoby uznać, że beneficjentem w ramach systemu, jest właśnie Spółka, która korzysta z usług świadczonych przez Bank.

Podsumowując, mając na uwadze, co do zasady, bierny charakter uczestnictwa poszczególnych Uczestników w przedmiotowej strukturze, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem w strukturze, Spółka powinna być traktowana wyłącznie jako odbiorca usług świadczonych przez Bank i tym samym nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Podobne stanowisko jest prezentowane w znanych Wnioskodawcy interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 7 czerwca 2016 r. (sygn. IPPPl/4512-396/16-2/Igo) wskazał, że: "usługa cash poolingu jest usługą wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać "że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT".

Podobne stanowisko jest prezentowane bieżących interpretacjach indywidualnych, m.in. w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, z 10 lipca 2015 r. (sygn. IPTPP2/4512-301/15-2/SM); z 15 czerwca 2015 r. (sygn. IPTPP2/4512-181/15-4/JSz); z 12 maja 2015 r. (sygn. IPTPP2/4512-166/15-2/JSz) z 16 marca 2015 r. (sygn. IPTPP2/443-910/14-5/DS), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 9 marca 2015 r. (sygn. IBPP2/443-1265/14/ICZ).

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, czynności realizowane przez Spółkę w ramach systemu nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze bierny charakter udziału Spółki w analizowanej strukturze, w odniesieniu do otrzymywanych odsetek Spółka powinna być traktowana wyłącznie jako odbiorca usług świadczonych przez Bank.

UZASADNIENIE do pytania nr 2:

Zdaniem Spółki opisane w stanie faktycznym zdarzenia gospodarcze, tj. udział w strukturze cash poolingu, pomimo tego, iż w ocenie Wnioskodawcy są neutralne dla Spółki na gruncie ustawy o VAT, powinny zostać uznane za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, wobec czego nie będą skutkowały koniecznością stosowania przez Wnioskodawcę tzw. preproporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r., "w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć".

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy należy stwierdzić, że jeżeli podatnik dokona zakupów, które będą związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, co do zasady, będzie mu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego, natomiast jeżeli dokona on zakupów, które nie będą związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie będzie miał on prawa do odliczenia podatku naliczonego. Niemniej jednak, jeżeli zakup taki będzie służył zarówno celom prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej jak i innym celom, zobligowany on będzie do stosowania prewspółczynnika.

W konsekwencji, w celu ustalenia wpływu udziału Spółki w cash poolingu na zakres prawa do odliczenia VAT naliczonego na gruncie powyższych regulacji, konieczne jest określenie, czy uczestnictwo w systemie cash poolingu może być uznane za przejaw działalności gospodarczej.

W ocenie Wnioskodawcy, pojęcie "cele działalności gospodarczej" przywołane w cytowanych powyżej przepisach, należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Zgodnie z definicją przewidzianą w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych".

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy nie jest on być zobowiązany do stosowania tzw. preproporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. W konsekwencji, uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu nie będzie miało wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca nie realizuje bowiem celów innych niż te związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wszystkie działania, które są podejmowane przez Spółkę, mają służyć jej działalności gospodarczej, tj. osiąganiu zysków ze sprzedaży, przez co w pełni uzasadnione jest przyjęcie przedstawionych powyżej argumentów w stosunku do uczestnictwa przez Spółkę w cash poolingu.

Należy bowiem zaznaczyć, że uczestnictwo w przedmiotowym systemie stanowi dla Spółki zasadniczo analogiczną formę lokowania nadwyżek środków finansowych, jak lokaty bankowe. Podejmowanie tego rodzaju działalności (tj. udostępniania środków finansowych Uczestnikom cash poolingu w zamian za wypłatę odsetek) wynika również z charakteru działalności operacyjnej prowadzonej przez Spółkę, która wymaga efektywnego zarządzania nadwyżką posiadanych przez Spółkę środków finansowych.

W ocenie Spółki, zasadne jest uznanie, że uczestnictwo w przedmiotowym systemie cash poolingu stanowi przejaw działalności gospodarczej - w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - prowadzonej przez Spółkę, i Spółka nie będzie zobowiązana do obliczenia prewspółczynnika w tym zakresie.

Takie stanowisko, w podobnym stanie faktycznym zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 grudnia 2015 r. (nr: ILPP2/4512-1-731/15-3/SJ), w której wskazano że: "Zatem, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do działalności wskazanej w pkt 1d) opisu sprawy, tj. działalności związanej z uczestnictwem w systemie cash pooling, Zainteresowany nie będzie obowiązany do odliczenia kwoty podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy".

Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że płatności otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu nie będą wpływać na kalkulację proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Tym samym, uczestnictwo w systemie cash poolingu nie będzie miało wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Mając na uwadze powyższe, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - zwanej dalej "ustawą" - opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1.

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2.

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Wobec powyższego, odnosząc się do pytania nr 1 we wniosku ORD-IN, stwierdzić należy, że Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 ustawy. Zatem czynności realizowane jako uczestnika systemu cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1.

nabycia towarów i usług,

2.

dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Należy zauważyć, że od dnia 1 stycznia 2016 r. na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 605) - zwanej dalej ustawą nowelizującą - do ustawy dodane zostały m.in. przepisy art. 86 ust. 2a-2h.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1.

zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2.

obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1.

średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;

2.

średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;

3.

roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;

4.

średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na mocy art. 86 ust. 2e, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Zgodnie z art. 86 ust. 2f, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Na podstawie art. 86 ust. 2g, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji - art. 86 ust. 2h.

Powołany art. 86 ust. 2a ustawy, wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. "Towarzyszą" one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Należy wskazać, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy będzie mieć zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. W takich okolicznościach kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Zatem podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy, jest wykonywanie przez podatnika czynności "innych niż działalność gospodarcza" (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy).

W związku z powyższym, odnosząc się do pytania nr 2 we wniosku ORD-IN, należy stwierdzić, że uczestnictwo Wnioskodawcy w systemie cash poolingu stanowi czynność, która towarzyszy działalności gospodarczej i nie stanowi obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika, a płatności otrzymywane w ramach systemu cash poolingu mieszczą się w sferze działalności gospodarczej podatnika wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym mieszczą się one w pojęciu "celów związanych z działalnością gospodarczą", w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy. Zatem, uczestnictwo Wnioskodawcy w systemie cash poolingu nie będzie skutkowało obowiązkiem stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i nie będzie miało wpływu na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać je za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, w szczególności w zakresie prawa do odliczenia podatku wynikającego z faktur zakupów, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl