1061-IPTPP2.4512.159.2016.2.IR

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 4 lipca 2016 r. Izba Skarbowa w Łodzi 1061-IPTPP2.4512.159.2016.2.IR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2016 r. (data wpływu 19 kwietnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 maja 2016 r. (data wpływu 17 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 i nr 2 - jest prawidłowe,

* pytania oznaczonego we wniosku jako nr 3 - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem za dostawę towarów korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 maja 2016 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy oraz uzupełnienie własnego stanowiska.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 30 grudnia 2015 r. Wnioskodawca na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu o przysądzeniu własności nabył na własność udział 131/160 w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Nabycie nastąpiło w drodze postępowania egzekucyjnego poprzez przejęcie udziałów w nieruchomości. Cena nabycia nie była objęta podatkiem VAT. Nabycie nastąpiło od osoby fizycznej. Poprzedni właściciel zlicytowanej nieruchomości nie figurował w rejestrze podatników VAT w związku z czym komornik nie wystawił faktury VAT. Współwłaściciele nie dokonali zniesienia współwłasności w tym również poprzez fizyczny podział.

Obecnie Bank jako nabywca udziału stał się współwłaścicielem nieruchomości, Bank nie prowadzi w nieruchomości działalności gospodarczej.

Cała nieruchomość składa się z 5 lokali, w tym jednego o statusie użytkowym. Wszystkie lokale z wyjątkiem jednego - mieszkanie kwaterunkowe wykorzystywane były przez rodzinę współwłaścicieli (umowa użyczenia).

Wnioskodawca jest aktywnym podmiotem gospodarczym, jest płatnikiem podatku VAT. Bank nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem tych udziałów. Wnioskodawca nie dokonał żadnych nakładów na nieruchomość i zamierza sprzedać swój udział w nieruchomości.

W piśmie z dnia 17 maja 2016 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, iż jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nieruchomość, której udział ma być przedmiotem zbycia położona jest w..., obręb nr 13, przy ul...., składa się z działek ew. nr 31/2 i 31/5 zabudowanych budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym oznaczonym nr 39. Zgodnie w wypisem z ewidencji rejestru gruntów działki zostały sklasyfikowane jako tereny mieszkaniowe.

Wg wiedzy Wnioskodawcy budynek został wybudowany i oddany do użytkowania w 1920 r. Budynek zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych został zaklasyfikowany jako budynek mieszkalny o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowy, zaliczony w PKOB do grupy 112 Budynki o trzech i więcej mieszkaniach (klasa 1122). Powierzchnia użytkowa budynku z wyłączeniem strychu i klatki schodowej wynosi 371,40 m2, z tego powierzchnia mieszkań to 341,20 m2 a powierzchnia lokalu użytkowego to 30,20 m2, co stanowi odpowiednio procentowy udział całkowitej powierzchni użytkowej 8,14% lokale użytkowe i 91,86% lokale mieszkalne.

Budynek, którego udział nabył Wnioskodawca jest trwale związany z gruntem. Pierwsze zajęcie budynku miało miejsce w roku 1920 do dnia przejęcia udziałów w nieruchomości przez Wnioskodawcę budynek był cały czas zamieszkiwany przez współwłaścicieli oraz najemcę kwaterunkowego (decyzja o przydziale 1982 r.) lokale użytkowe wykorzystywane były pod biura od 1993 r. Pomiędzy pierwszym zajęciem (używaniem) przedmiotowego budynku (1920 r.) a planowaną dostawą towarów udziałów we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Wnioskodawca nabył udział w nieruchomości 30 grudnia 2015 r. w wyniku postępowania egzekucyjnego w celu odsprzedaży ww. udziału. Bank nie zamierzał wykorzystywać nabytego udziału do wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Obecnie nabyty udział we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem nie jest wykorzystywany na cele działalności gospodarczej. Wnioskodawca, który na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności wstąpił w prawa byłego właściciela - wynajmującego, umowa najmu jednego lokalu mieszkalnego (kwaterunkowego), z tego tytułu pobiera miesięczne wynagrodzenie ustalone przez byłego współwłaściciela (225 zł).

Nie wszystkie lokale znajdujące się w budynku były udostępniane osobom trzecim. Ze znajdujących się w budynku 5 lokali w tym 4 mieszkalnych i 1 użytkowego przed przejęciem udziału przez Wnioskodawcę, w wyniku ustnej umowy pomiędzy współwłaścicielami, jeden lokal zajmował drugi współwłaściciel na potrzeby własne mieszkaniowe a pozostałe cztery były w zarządzie byłego współwłaściciela, którego udziały zostały nabyte przez Wnioskodawcę.

Z przedmiotowych czterech udziałów jeden lokal mieszkalny (nr 1) zajmowany był na podstawie decyzji Naczelnika Dzielnicy... (art. 51 ust. 3, 4 i art. 32 ust. 2 art. 43 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. Prawo lokalowe) - przydziału kwaterunkowego z 1982 r. przez osoby trzecie. Lokal od 1982 r. do chwili obecnej zajmowany jest przez osoby trzecie.

Kolejny lokal (nr 2) zajmowany był przez byłego współwłaściciela na cele mieszkaniowe co najmniej od 1990 r. Lokal użytkowy (nr 3) wykorzystywany był przez byłego współwłaściciela jako biuro prowadzonej własnej działalności gospodarczej, co najmniej od 1993 r. Lokal mieszkalny (nr 4) zajmowany był przez syna byłego współwłaściciela bezpłatnie na podstawie ustnej umowy użyczenia.

Obecnie po przejęciu udziałów we współwłasności zgodnie z poprzednim nieformalnym podziałem nieruchomości Wnioskodawcy przypadają cztery lokale.

Lokal mieszkalny (nr 1) zajmowany jest na podstawie decyzji Naczelnika Dzielnicy...- przydziału kwaterunkowego od 1982 r. przez osoby trzecie. Wnioskodawca, na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności wstąpił w prawa byłego współwłaściciela w tym w prawa wynajmującego wynikające z umowy najmu lokalu kwaterunkowego. Na podstawie warunków umowy najemca opłaca miesięczny czynsz w wysokości 225 zł (ustalony przez byłego współwłaściciela). Docelowo Wnioskodawca zamierza wypowiedzieć umowę najmu lokalu. Zgodnie z prawem umowa najmu nie może być wypowiedziana ze skutkiem natychmiastowym, zastosowanie mają postanowienia ustawy o ochronie lokatorów. Lokal mieszkalny (nr 2) zajmowany jest bez tytułu prawnego przez byłego współwłaściciela, Wnioskodawca skierował do posiadacza wezwanie do wydania lokalu do chwili obecnej były współwłaściciel bezprawnie zajmuje pomieszczenia. W związku z czym Wnioskodawca będzie występował na drogę postępowania sądowego.

Lokal użytkowy (nr 3) obecnie lokal jest opróżniony, nie są podpisane przez Wnioskodawcę żadne umowy udostępnienia lokalu (umowy użyczenia, najmu, dzierżawy lub inne formy) osobom trzecim.

Lokal mieszkalny (nr 4) Wnioskodawca po przejęciu udziału powiadomił osoby zajmujące uprzednio lokal o konieczności jego wydania, obecnie lokal jest opróżniony, nie są podpisane przez Wnioskodawcę żadne umowy udostępnienia lokalu (umowy użyczenia, najmu dzierżawy lub inne formy) osobom trzecim.

Lokal mieszkalny (nr 5) zajmowany co najmniej od 2011 r. (zgodnie z KW umowa darowizny) przez drugiego współwłaściciela na cele mieszkaniowe.

Stan techniczny budynku nie wskazuje na przeprowadzanie przez byłego współwłaściciela remontów na przestrzeni ostatnich 10 lat. Wnioskodawca nie dokonał żadnych nakładów na nieruchomości. Poprzedni właściciel oraz drugi właściciel nabyli udziały w nieruchomości na podstawie umowy darowizny.

W związku z zamiarem dalszej odsprzedaży udziałów, Wnioskodawca nie zamierza udostępniać osobom trzecim lokali w przedmiotowym budynku, jak również zamierza doprowadzić do rozwiązania istniejących umów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy sprzedaż udziału w nieruchomości należy potraktować jako świadczenie usług niepodlegające zwolnieniu z opodatkowania VAT.

2. Czy sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem należy potraktować jako dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

3. Czy w przypadku uznania, że ma miejsce dostawa towarów można zastosować zwolnienie z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Mając na uwadze art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), Wnioskodawca stoi na stanowisku, że sprzedaż udziału we współwłasności gruntu na podstawie art. 198 k.c., stanowi odpłatną dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT.

Dokonując analizy prawa krajowego i wspólnotowego, a także dotychczasowego orzecznictwa i piśmiennictwa w tym zakresie, Wnioskodawca uważa że przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości prowadzi w istocie do takiego samego skutku jak przeniesienie własności takiej nieruchomości. W obu przypadkach dochodzi do spełnienia podstawowej przesłanki z definicji dostawy towaru zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT tj. do przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W ocenie Zainteresowanego, za zrównaniem podatkowych skutków zbycia nieruchomości i zbycia udziału w nieruchomości przemawia również wykładnia funkcjonalna i cele VI Dyrektywy (Dyrektywy 112), które sprzeciwiają się zróżnicowanemu z podatkowego punktu widzenia traktowaniu podatników w zależności od liczby podmiotów uczestniczących w opodatkowanej czynności, która z gospodarczego punktu widzenia ma taki sam charakter. Nie ma żadnych podstaw, aby sprzedaż udziału uznawać w świetle regulacji dotyczącej podatku od towarów i usług za świadczenie usługi, nabycie udziału w rzeczy daje nabywcy prawo do dysponowania nią jak właściciel.

Pogląd taki potwierdził również Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. I FPS 2/11, gdzie stwierdził, że wykładnia przepisów ustawy o VAT, jako regulacji prawnej wprowadzającej do krajowego systemu prawnego prawo wspólnotowe powinna przede wszystkim respektować cele, które ma realizować to prawo.

Współwłasność zgodnie z art. 195 k.c., stanowi rodzaj własności, który charakteryzuje się tym, że jedno i to samo prawo własności tej samej rzeczy (w tym przypadku nieruchomości) przysługuje więcej niż jednej osobie. Każdemu ze współuprawnionych przysługuje to samo prawo, którego zakres może być tylko różny ze względu na sam sposób podziału wspólnego prawa tzn. na wielkość udziału w nim. Sprzedaż udziału we współwłasności budynku, prowadzi do przeniesienia na nabywcę takiego udziału prawa do rozporządzania tymi towarami tak jak właściciel.

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o VAT czynność sprzedaży udziału nie może prowadzić do innych skutków prawnych niż sprzedaż towaru przez jedynego właściciela (użytkownika wieczystego), która niewątpliwie - w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - stanowi dostawę towarów bowiem w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., w której stwierdził, że zróżnicowanie takich skutków w przypadku przyjęcia, że mamy do czynienia przy sprzedaży udziału we współwłasności (użytkowaniu wieczystym) z usługą, a przy rozporządzeniu własnością (użytkowaniem wieczystym) z dostawą prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości podmiotów wobec prawa. Dokonywanie wykładni językowej przepisów wspólnotowych wymaga bowiem porównywania tekstów zawartych w różnych wersjach językowych, a przede wszystkim ustalania celu danej regulacji.

Zdaniem Banku, w przedmiotowej sprawie zasadne jest zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy VAT. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zbycie udziału w prawie własności gruntu oraz zbycie udziału we współwłasności budynków na nim posadowionych, należy traktować jako dostawę towarów. Dlatego czynność ta korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Następnie w piśmie z dnia 16 maja 2016 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał:

Ad. 1)

Wnioski z opisanego stanu faktycznego, w ocenie Banku, sprowadzają się do uznania, że zdarzenie przyszłe będzie stanowiło dostawę towarów, nie należy go traktować jako świadczenia usług niepodlegającego zwolnieniu z opodatkowania VAT. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Artykuł 8 ust. 1 ustawy wskazuje, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawa jako towar określa rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z definicji ustawowej towaru wynika, iż sformułowanie "ich części" odnosi się do nieruchomości. Za części nieruchomości należy uznać, zdaniem Wnioskodawcy, także udziały w nieruchomościach. Część nieruchomości to także ich część ułamkowa a więc udział w ich własności. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opisany stan faktyczny oraz argumenty na jego poparcie dają podstawę do uznania, iż brak jest możliwości przyjęcia, że ma miejsce świadczenie usług a contrario zdaniem Wnioskodawcy ma miejsce dostawa towarów.

W przypadku przyjęcia, iż stanowisko Wnioskodawcy jest błędne, sprzedaż udziału w nieruchomości będzie stanowić usługę, nie będzie możliwości zastosowania zwolnienia przewidzianego dla dostawy towarów, powstanie konieczność naliczenia podatku.

Ad. 2)

Wnioskodawca podtrzymuje twierdzenia zawarte we wniosku i stoi na stanowisku, że sprzedaż udziału we współwłasności gruntu zabudowanego budynkiem na podstawie art. 198 k.c., stanowi odpłatną dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ad. 3)

Wnioskodawca podtrzymuje twierdzenia zawarte we wniosku, że w przedmiotowej sytuacji można zastosować zwolnienie z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Przejęcie nieruchomości nie stanowiło czynności opodatkowanej podatkiem VAT, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tego przejęcia.

Zdaniem Wnioskodawcy spełnione zostały przesłanki ww. przepisu w stosunku do obiektu nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, dokonujący dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

* pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 i nr 2 - jest prawidłowe,

* pytania oznaczonego we wniosku jako nr 3 - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710), zwanej dalej "ustawą" opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Pojęcie "dostawa towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, obejmuje więc wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jak stanowi art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380), zwanej dalej k.c., własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Stosownie do treści art. 196 § 1 k.c., współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W świetle powyższych przepisów w przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawnia go do tego wysokość jego udziału.

Zatem w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Stwierdzić należy, że nie każda czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy zaś art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a.

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b.

pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z cytowanego wyżej przepisu wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacji, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia nie minęły co najmniej 2 lata.

Definicję pierwszego zasiedlenia zawiera art. 2 pkt 14 ustawy, zgodnie z którym, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a.

wybudowaniu lub

b.

ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z kolei przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), posługują się pojęciem "pierwszego zasiedlenia", jednakże nie definiują tego pojęcia oraz nie wprowadzają dodatkowych warunków go określających.

W konsekwencji zarówno zgodnie z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE oraz w świetle utrwalonego w tej materii orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pierwsze zasiedlenie budynku należy rozumieć szeroko jako "pierwsze zajęcie budynku, używanie". W efekcie, aby w tej sytuacji można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.

Zgodnie jednak z art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:

a.

dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem;

b.

dostawa terenu budowlanego.

Jak stanowi art. 12 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywą 2006/112/WE, państwa członkowskie mogą określić szczegółowe zasady stosowania kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a, do przebudowy budynków oraz zdefiniować pojęcie "gruntu związanego z budynkiem".

Tym samym państwa członkowskie mają możliwość określenia szczegółowych zasad stosowania kryterium pierwszego zasiedlenia jedynie w odniesieniu do sprecyzowanej kategorii czynności, tj. przebudowy budynków.

Należy zauważyć, że w kwestii rozumienia definicji pierwszego zasiedlenia wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 14 maja 2015 r. o sygn. I FSK 382/14. Sąd w wyroku tym stwierdził, że: "(...) definicja »pierwszego zasiedlenia (zajęcia)« zawarta w dyrektywie 112 ma charakter autonomiczny. Zatem nie było konieczne jej definiowanie w ustawie o VAT, poza przypadkami wskazanymi w treści art. 12 ust. 2 zdanie drugie dyrektywy 112 czyli przebudowy budynku. Z powyższego wynika, że polski ustawodawca nie miał uprawnienia do precyzowania warunków zastosowania kryterium pierwszego zasiedlenia w odniesieniu do sytuacji zaistniałych po wybudowaniu budynku. Polski ustawodawca zdecydował się na doprecyzowanie ww. pojęcia celem wyjaśnienia zakresu zwolnienia z VAT. Porównując zakresy definicji »pierwszego zasiedlenia« wynikające z ustawy o VAT i dyrektywy 112 należy stwierdzić, że ustawodawca polski dokonał zawężenia ww. definicji w porównaniu do definicji unijnej. Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako »pierwsze zajęcie budynku, używanie«. Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT."

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a.

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b.

dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, iż aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b - zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy - nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

W myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1.

są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2.

złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy, oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1.

imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2.

planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;

3.

adres budynku, budowli lub ich części.

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części, objętych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zwolnieniem od podatku, po spełnieniu warunków określonych w art. 43 ust. 10 i 11 ustawy, możliwość zrezygnowania z tego zwolnienia i opodatkowania dostawy na zasadach ogólnych.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Należy zauważyć, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Definicja budynków została zawarta w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290). Jak wynika z art. 3 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu sprawy, Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, w dniu 30 grudnia 2015 r. na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu o przysądzeniu własności nabył na własność udział 131/160 w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Nabycie nastąpiło w drodze postępowania egzekucyjnego poprzez przejęcie udziałów w nieruchomości. Cena nabycia nie była objęta podatkiem VAT. Nabycie nastąpiło od osoby fizycznej. Poprzedni właściciel zlicytowanej nieruchomości nie figurował w rejestrze podatników VAT w związku z czym komornik nie wystawił faktury VAT. Współwłaściciele nie dokonali zniesienia współwłasności w tym również poprzez fizyczny podział. Obecnie Bank jako nabywca udziału stał się współwłaścicielem nieruchomości, Wnioskodawca nie prowadzi w nieruchomości działalności gospodarczej. Cała nieruchomość składa się z 5 lokali w tym jednego o statusie użytkowym wszystkie lokale z wyjątkiem jednego - mieszkanie kwaterunkowe wykorzystywane były przez rodzinę współwłaścicieli (umowa użyczenia). Bank nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem tych udziałów. Wnioskodawca nie dokonał żadnych nakładów na nieruchomość i zamierza sprzedać swój udział w nieruchomości. Wg wiedzy Wnioskodawcy budynek został wybudowany i oddany do użytkowania w 1920 r. Pierwsze zajęcie budynku miało miejsce w roku 1920. Do dnia przejęcia udziałów w nieruchomości przez Wnioskodawcę budynek był cały czas zamieszkiwany przez współwłaścicieli oraz najemcę kwaterunkowego (decyzja o przydziale 1982 r.), lokale użytkowe wykorzystywane były pod biura od 1993 r. Pomiędzy pierwszym zajęciem (używaniem) przedmiotowego budynku (1920 r.) a planowaną dostawą towarów udziałów we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Stan techniczny budynku nie wskazuje na przeprowadzanie przez byłego współwłaściciela remontów na przestrzeni ostatnich 10 lat. Poprzedni właściciel oraz drugi właściciel nabyli udziały w nieruchomości na podstawie umowy darowizny.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy zawartych w pytaniu oznaczonym we wniosku jako nr 1 i nr 2 uznać należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy dostawa udziału we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym będzie stanowiła czynność odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie stwierdzić należy, iż przedmiotowa czynność jako wymieniona w art. 5 ust. 1 ustawy podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednakże, jak wyżej wskazano, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. Zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione przez Wnioskodawcę okoliczności sprawy wskazać należy, że dostawa udziału we współwłasności przedmiotowego budynku nie nastąpi w ramach pierwszego zasiedlenia. Jak wynika bowiem z opisu sprawy, nabycie przez Wnioskodawcę udziału we współwłasności ww. budynku jakkolwiek nastąpiło od osoby fizycznej, to jednak od roku 1920 (tekst jedn.: wybudowania i oddania budynku do użytkowania) cały czas był on zamieszkiwany przez współwłaścicieli oraz najemcę kwaterunkowego. Z kolei z treści wniosku nie wynika, aby były ponoszone nakłady na ulepszenie ww. budynku. Skutkiem powyższego uznać należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy przedmiotowy budynek został po raz pierwszy zasiedlony (zajęty, używany), ponadto pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Wobec powyższego, dostawa udziału we współwłasności przedmiotowego budynku stanowiąca czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, o ile strony transakcji nie wybiorą opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 10 w związku z art. 43 ust. 11 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części posadowione na tym gruncie. Zatem, jeżeli strony transakcji nie wybiorą opcji opodatkowania, to skoro dostawa udziału we współwłasności przedmiotowego budynku będzie zwolniona od podatku VAT, to zbycie udziału we współwłasności gruntu - w myśl art. 29a ust. 8 ustawy - będzie również korzystało ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, oceniając stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 i nr 2, należało uznać je za prawidłowe. Natomiast oceniając stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 3, w myśl którego zbycie udziału we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem, będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, należy uznać za nieprawidłowe. Zauważyć bowiem należy, iż w rozpatrywanej sprawie ma miejsce sytuacja, w której przedmiotowa czynność korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Zatem tut. Organ zobligowany treścią art. 14c § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa do oceny stanowiska Wnioskodawcy, zobowiązany jest uznać je za nieprawidłowe z powodu niezgodności podstawy prawnej skutkującej prawem do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego podanego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego zdarzenia przyszłego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl