1061-IPTPP2.4512.102.2016.2.KW - VAT w zakresie opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2016 r. (data wpływu 21 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 maja 2016 r. (data wpływu 11 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy:

* podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny - jest nieprawidłowe,

* kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i wykazania w deklaracji podatkowej świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny oraz opodatkowania i udokumentowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 6 maja 2016 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy, własnego stanowiska w sprawie oraz o brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz jest zarejestrowany dla potrzeb stosowania szczególnej procedury opodatkowania usług elektronicznych w małym punkcie kompleksowej obsługi (moss) oraz jako podatnik unijny, świadczy usługi elektroniczne w zakresie sprzedaży oprogramowania m.in. dla kontrahentów z Unii Europejskiej, w tym dla będących i niebędących podatnikami. Dane kontrahentów potrzebne dla celów udokumentowania transakcji oraz wystawienia faktury pobierane są z systemu płatniczego.... Dodatkowo kontrahent zakupując usługę musi określić za pomocą pola wyboru w formularzu czy dokonuje zakupu jako firma (companies) lub jako osoba prywatna (individuals) oraz podać unijny Numer Identyfikacji Podatkowej. Podany przez kontrahenta numer VAT w trakcie sprzedaży jest sprawdzany w systemie wymiany informacji o VAT (VIES) czy jest nadal aktywny.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE. Ponadto na pytania tut. Organu zadane w wezwaniu Zainteresowany udzielił następujących odpowiedzi:

12. Zainteresowany wskazał, że składa deklaracje za okresy kwartalne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w związku z podaniem numeru unijnego VAT przez kontrahenta, który okazuje się być numerem nieaktywnym w systemie VIES Wnioskodawca powinien uznać tą transakcję jako krajową i naliczyć podatek VAT w stawce właściwej dla sprzedaży krajowej oraz wykazać tą transakcję w deklaracji VAT-7 w pozycji "Dostawa towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 22% albo 23%".

Czy w momencie, gdy kontrahent zagraniczny z Unii Europejskiej określi w formularzu, że dokonuje zakupu na potrzeby działalności gospodarczej oraz poda nazwę firmy, natomiast nie poda Numeru Identyfikacji Podatkowej, transakcja ta nie powinna podlegać opodatkowaniu w Polsce, a Wnioskodawca powinien wystawić fakturę ze stawką "NP" oraz odwrotnym obciążeniem (reverse charge) zobowiązując tym samym nabywcę do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu, czy jednak potraktować tego kontrahenta jako nie podatnika oraz naliczyć podatek VAT w odpowiedniej stawce dla danego kraju zgodnie z procedurą MOSS.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), w nawiązaniu do pytania pierwszego, zgodnie z art. 41 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług należy zastosować stawkę krajową dla danej dostawy, ponieważ nie spełnia ona wymagań zawartych w art. 42. Kontrahent nie posiada ważnego numeru identyfikacji dla transakcji wewnątrzwspólnotowej. W związku z powyższym dana transakcja powinna być opodatkowana stawką krajową 23%.

W nawiązaniu do pytania drugiego, zgodnie z art. 28a u.p.t.u. za podatnika uznaje się:

Natomiast zgodnie z art. 28b miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. W związku z powyższym wykonywanie usług elektronicznych dla podatników z Unii Europejskiej, a nie zarejestrowanych dla potrzeb podatku VAT nie podlega opodatkowaniu w Polsce, lecz zobowiązanym do rozliczenia podatku jest nabywca usługi. Dlatego też transakcja ta powinna zostać wykazana w deklaracji VAT-7 w pozycji "Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w tym świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy", oraz nie powinna być wykazywana w informacji podsumowującej VAT-UE z uwagi na brak numeru NIP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się w zakresie opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy:

* podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny - za nieprawidłowe,

* kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT - za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Przez terytorium kraju - zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Według art. 2 pkt 22 ustawy przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 2 pkt 26 ustawy - przez usługi elektroniczne rozumie się usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 282/2011.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W tym miejscu należy wskazać, że świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy. Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania ww. rozdziału:

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy).

Natomiast stosownie do ust. 3 ww. artykułu 28b ustawy, w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest - w myśl art. 28k ustawy - miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Aby prawidłowo zastosować przepisy prawa w zakresie ustalenia miejsca opodatkowania świadczonych usług, w pierwszej kolejności konieczna jest odpowiednia identyfikacja statusu kontrahenta. Pojęcie podatnika zdefiniowane w art. 28a ustawy obejmuje podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa art. 15 ust. 2 ustawy, ale również podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą zdefiniowaną w innych systemach prawnych, której definicja odpowiada definicji przyjętej w ustawie o podatku od towarów i usług. Zatem jako podatnika należy traktować również podatnika podatku od wartości dodanej czy podatku o podobnym charakterze, a w przypadku braku tego rodzaju podatków w danym systemie prawnym, każdy podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą odpowiadającą tej, która została określona w art. 15 ust. 2 ustawy.

Celem ujednolicenia stosowania systemu VAT, zostało wydane Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do Dyrektywy 112 obowiązujące od dnia 1 lipca 2011 r. Przepisy dotyczące statusu podatnika dla celów określania miejsca świadczenia usług zawarte zostały w art. 17 i 18 ww. rozporządzenia Rady (UE).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. rozporządzenia Rady (UE), o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status podatnika:

Stosownie zaś do ust. 2 ww. artykułu, o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status osoby niebędącej podatnikiem, jeżeli wykaże, że ten usługobiorca nie przekazał mu swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT.

Powyższy przepis wskazuje, że w sytuacji, gdy świadczący usługę nie posiada innych informacji, że nabywca tej usługi prowadzi działalność gospodarczą, to może uznać że taki przypadek ma miejsce, jeżeli nabywca usługi przekaże świadczącemu usługę numer indywidualny identyfikacyjny VAT i usługodawca potwierdzi ważność tego numeru.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wystarczającym dla uznania usługobiorcy za podatnika, o którym mowa w art. 28a ustawy byłby fakt posiadania przez niego numeru VAT wydanego przez właściwą dla niego instytucję. Powyższe oraz dodatkowe zweryfikowanie przez świadczącego usługę tego numeru, spowodowałoby prawidłowe zastosowanie przepisów podatkowych odnośnie obowiązku rozliczenia podatku VAT. Jeśli jednak kontrahent nie przekazuje usługodawcy numeru VAT nadanego przez państwo członkowskie, w którym nabywca posiada siedzibę bądź stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, to konieczne jest uzyskanie informacji, że nabywca usługi prowadzi działalność gospodarczą, przez co zostanie spełniona definicja podatnika zawarta w art. 28a ustawy.

Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również Dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.) nie wymieniają żadnych dokumentów, które winien posiadać świadczący usługę wskazujących, że nabywca usługi prowadzi działalność. Rozporządzenie wykonawcze Rady Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. zawiera jedynie sformułowanie "o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status podatnika (...)". Zatem żaden z powyższych aktów nie zawiera w istocie przykładów dokumentów, świadczących o tym, że nabywca usługi spełnia definicję podatnika w sytuacji, gdy nie przekaże numeru identyfikacji VAT. Zatem słusznym wydaje się stwierdzenie, że dopuszczalne są informacje zawarte w dowolnej formie, które są wiarygodne, jak np.: zaświadczenie z właściwego dla kontrahenta urzędu podatkowego lub Izby Handlowej wskazujące, że kontrahent jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. Dla celów podatku VAT istotne jest, czy kontrahent ma obowiązek rozliczenia tego podatku, w sytuacji nabywania usług danego rodzaju od świadczącego usługę, który posługuje się numerem identyfikacyjnym VAT wydanym przez inne państwo członkowskie.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca świadczy usługi elektroniczne polegające na tworzeniu oprogramowania na zlecenie klientów, którzy są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy mającymi siedzibę działalności gospodarczej w krajach członkowskich Unii Europejskiej innych niż Polska i nie mającymi miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Wątpliwości Zainteresowanego dotyczą prawidłowości opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny oraz gdy kontrahent nie podaje ww. numeru identyfikacji podatkowej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa, jakkolwiek Wnioskodawca wskazał, że usługi elektroniczne świadczy na rzecz kontrahenta, którego numer unijny VAT jest numerem nieaktywnym w systemie VIES, to jednakże skoro - jak podał Zainteresowany - przedmiotowe usługi świadczone są na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, będącego podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy, wówczas zastosowanie w niniejszej sprawie znajdzie ogólna zasada zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego odnosząc się do pytania Zainteresowanego zadanego jako pytanie pierwsze wskazać należy, że miejscem opodatkowania usług elektronicznych świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta unijnego - podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy, posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w kraju Unii Europejskiej innym niż Polska i niemającego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Odnośnie natomiast pytania Wnioskodawcy oznaczonego jako pytanie drugie wniosku, należy wskazać, iż jakkolwiek Zainteresowany świadczy usługi elektroniczne na rzecz kontrahenta z Unii Europejskiej, który nie poda numeru identyfikacji podatkowej, natomiast określi w formularzu, że dokonuje zakupu na potrzeby działalności gospodarczej oraz wskaże nazwę firmy, to mając na uwadze, że przedmiotowe usługi świadczone są na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy - miejscem opodatkowania tychże usług elektronicznych jest miejsce, w którym kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej, stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy.

Skoro bowiem kontrahenci Wnioskodawcy są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy, to nieaktywność numeru identyfikacji podatkowej kontrahenta w systemie VIES lub w ogóle brak numeru identyfikacji podatkowej przy jednoczesnym wskazaniu, iż zakup ma służyć działalności gospodarczej oraz nazwy firmy tego kontrahenta, nie może wiązać się z innym sposobem określenia miejsca świadczenia usług i zobowiązaniem do rozliczenia podatku od towarów i usług przez świadczącego te usługi.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania pierwszego w części dotyczącej opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny należało uznać za nieprawidłowe. Natomiast stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania zadanego jako pytanie drugie w części dotyczącej opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek dotyczący zaistniałego stanu faktycznego w części odnoszącej się do opodatkowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny oraz gdy kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT. Natomiast wniosek w części dotyczącej wykazania w deklaracji podatkowej świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy podany przez kontrahenta numer identyfikacji podatkowej VAT jest nieaktywny oraz udokumentowania świadczonych usług elektronicznych w sytuacji, gdy kontrahent nie podaje numeru identyfikacji podatkowej VAT, został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, a w szczególności brak konieczności wykazania przedmiotowych transakcji w informacji podsumowującej, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.