1061-IPTPB3.4511.416.2016.1.IS - Określenie skutków podatkowych otrzymania w ramach likwidacji spółki osobowej wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych pożyczek oraz ich wygaśnięcia w drodze konfuzji.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 lipca 2016 r. Izba Skarbowa w Łodzi 1061-IPTPB3.4511.416.2016.1.IS Określenie skutków podatkowych otrzymania w ramach likwidacji spółki osobowej wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych pożyczek oraz ich wygaśnięcia w drodze konfuzji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2016 r. (data wpływu 2 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania w ramach likwidacji spółki osobowej wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych pożyczek oraz ich wygaśnięcia w drodze konfuzji (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 maja 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, będący osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: Wnioskodawca), będzie wspólnikiem spółki osobowej (dalej: Spółka osobowa). Spółka osobowa będzie miała siedzibę w Polsce. Spółka osobowa nie będzie spółką komandytowo-akcyjną. Tym samym Spółka osobowa nie będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Spółka osobowa powstanie z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli na moment przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Spółkę osobową będą występowały w tej spółce niepodzielone zyski (w tym zysk roku bieżącego, w którym nastąpi przekształcenie) lub wartości zysku przekazane na inne kapitały niż kapitał zakładowy, będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie udziałowcóww.spólników na moment przekształcenia. Wnioskodawca nie wyklucza, że Spółka osobowa może zostać w przyszłości zlikwidowana. Przewiduje się przy tym, że na moment likwidacji w skład majątku Spółki osobowej będą wchodzić między innymi wierzytelności wobec wspólników Spółki osobowej (dalej: Wspólnicy) z tytułu pożyczki/pożyczek (dalej: łącznie "Pożyczki") udzielonych przez Spółkę osobową na rzecz wspólników (mogące obejmować również wierzytelności z tytułu potencjalnych odsetek od zaciągniętych pożyczek, jeśli nie zostaną one zapłacone/uregulowane do dnia podziału majątku Spółki osobowej na skutek likwidacji).

Sposób podziału majątku Spółki osobowej pomiędzy jej wspólników w przypadku likwidacji będzie określony w umowie Spółki osobowej oraz w uchwale wspólników. W szczególności umowa Spółki osobowej będzie stanowić, że jeżeli w skład majątku Spółki osobowej na moment likwidacji będzie wchodziła wierzytelność Spółki osobowej wobec danego wspólnika Spółki osobowej, to wierzytelność ta w ramach likwidacji będzie przekazana temu wspólnikowi.

W związku z likwidacją Spółki osobowej, na etapie podziału majątku pozostałego w ramach Spółki osobowej, tytułem rozliczenia wartości udziału przypadającego Wnioskodawcy w ramach Spółki osobowej (i ewentualnej nadwyżki pozostałej po spłacie tych udziałów) dojdzie do wydania na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności Spółki osobowej przysługującej wobec Wnioskodawcy z tytułu udzielonych na Jego rzecz pożyczek. Skutkiem tego, w osobie Wnioskodawcy dojdzie do połączenia wierzytelności przysługującej Mu po jej wydaniu, z zobowiązaniem Wnioskodawcy wobec samego siebie. W ten sposób dojdzie do konfuzji i wygaśnięcia zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz potencjalnych odsetek od tych pożyczek.

Wnioskodawca wskazuje przy tym, że umowa Spółki osobowej lub decyzja wspólników wyrażona w formie uchwały może zawierać postanowienia umożliwiające jej rozwiązanie w trybie uproszczonym, to jest bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. W efekcie Wnioskodawca nie wyklucza, że alternatywnie Spółka osobowa może zostać rozwiązana bez likwidacji. Przy czym podział majątku Spółki osobowej pomiędzy jej wspólników, w szczególności wydanie wspólnikom wierzytelności Spółki osobowej względem wspólników z tytułu udzielonych Pożyczek oraz potencjalnie wierzytelności z tytułu odsetek od tych Pożyczek, zostanie przeprowadzony analogicznie jak w przypadku postępowania likwidacyjnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest podejście Wnioskodawcy, zgodnie z którym likwidacja Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach likwidacji tej spółki wierzytelności z tytułu udzielonych Wnioskodawcy pożyczek w odniesieniu do kwoty głównej, oraz ich wygaśnięcie w drodze konfuzji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

2. Czy prawidłowe jest podejście Wnioskodawcy, zgodnie z którym likwidacja Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach likwidacji tej spółki wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych Wnioskodawcy pożyczek, oraz ich wygaśnięcie w drodze konfuzji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

3. Czy prawidłowe jest podejście Wnioskodawcy, zgodnie z którym rozwiązanie Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach rozwiązania tej spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego wierzytelności z tytułu udzielonych Wnioskodawcy pożyczek w odniesieniu do kwoty głównej, oraz ich wygaśnięcie w drodze konfuzji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

4. Czy prawidłowe jest podejście Wnioskodawcy, zgodnie z którym rozwiązanie Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach rozwiązania tej spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych Wnioskodawcy pożyczek, oraz ich wygaśnięcie w drodze konfuzji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 2. Natomiast w pozostałym zakresie wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, likwidacja Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach likwidacji tej spółki wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych Wnioskodawcy pożyczek oraz ich wygaśnięcie w drodze konfuzji nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o p.d.o.f.), jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o p.d.o.f., uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o p.d.o.f. (czyli, za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej).

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o p.d.o.f., przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych, u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o p.d.o.f. wskazane powyżej zasady stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, jak również ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

Powyższe regulacje obrazują tzw. zasadę transparentności podatkowej spółek osobowych, zgodnie z którą ich przychody i koszty zostają, w odpowiedniej proporcji, przypisane bezpośrednio do ich wspólników.

Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o p.d.o.f., do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 art. 14 nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Zgodnie z art. 14 ust. 8 ustawy o p.d.o.f., przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11 ustawy o p.d.o.f. rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki - z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelność z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

W świetle powyższego przepisu należy uznać, że opisana w ramach zdarzenia przyszłego wierzytelność z tytułu pożyczek udzielonych przez Spółkę osobową na rzecz Wnioskodawcy, którą Spółka osobowa wyda Wnioskodawcy w ramach likwidacji będzie spełniać opisane powyżej przesłanki uznania jej za środki pieniężne, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 10 w zw. z art. 14 ust. 8 ustawy o p.d.o.f. W odniesieniu do omawianej wierzytelności pożyczkowej nie znajdą bowiem zastosowania wyjątki, o których mowa w omawianym przepisie; nie będzie to bowiem żadna z wierzytelności odsetkowych, które w rozumieniu omawianej regulacji nie stanowią środków pieniężnych.

W szczególności wierzytelności w zakresie kwoty głównej pożyczek zaciągniętych przez Wnioskodawcę, ani również wierzytelności w zakresie odsetek od tych pożyczek, nie zostaną spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika (Wnioskodawcy). Jak wskazano bowiem w ramach opisu zdarzenia przyszłego, przedmiotowe wierzytelności wygasną wskutek konfuzji, której w żadnym wypadku nie można utożsamiać z zapłatą (spłatą). W związku z tym należy uznać, że naliczone odsetki od pożyczek zaciągniętych przez Wnioskodawcę, będą również stanowić środki pieniężne w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o p.d.o.f. w związku z art. 14 ust. 8 ustawy o p.d.o.f.

Mając na uwadze, że ustawodawca w art. 14 ust. 3 pkt 10 ww. ustawy wyłączył z przychodów dla celów p.d.o.f., środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki, a jednocześnie na mocy art. 14 ust. 8 ustawy o p.d.o.f., przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11 ustawy o p.d.o.f., rozumie się również m.in. wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki (z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika), zdaniem Wnioskodawcy, nie powinno budzić wątpliwości, że otrzymanie przez Niego w związku z przyszłą likwidacją Spółki osobowej wierzytelności (z tytułu pożyczek oraz potencjalnie naliczonych odsetek od tych pożyczek, udzielonych przez Spółkę osobową na rzecz Wnioskodawcy), również nie będzie powodowało po Jego stronie powstania przychodu podatkowego dla celów p.d.o.f.

Jednocześnie, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy (wspólnika Spółki osobowej) wobec Spółki osobowej z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz potencjalnie należnych odsetek od tych pożyczek (w niespłaconej części) poprzez konfuzję, zdaniem Wnioskodawcy, również nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Według Wnioskodawcy należy zauważyć, że w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym nie będzie mieć zastosowania regulacja art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o p.d.o.f. Zgodnie ze wskazanym przepisem, za przychody z działalności gospodarczej uznaje się również zasadniczo wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. We wskazanym powyżej przepisie ustawodawca posługuje się, w odniesieniu do wymienionych w nim kategorii przychodów, m.in. terminem "umorzonych zobowiązań". Pojęcie to nie zostało jednak zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym, należy odwołać się do wykładni językowej użytego terminu. I tak, zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (www.sjp.pwn.pl/szukaj/umorzony)"umorzyć" oznacza m.in. "zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych". Termin "umorzony" zastosowany w odniesieniu do zobowiązania oznacza zatem skutek w postaci zmniejszenia lub zlikwidowania tego zobowiązania poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela. Stąd skutkiem umorzenia zobowiązania jest zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm., dalej: Kodeks cywilny), zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Zatem, o uznaniu zobowiązania za umorzone w całości lub w części decyduje spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze, w przypadku wierzyciela konieczne jest złożenie oświadczenia woli o zwolnieniu dłużnika z długu i po drugie, w przypadku dłużnika konieczne jest złożenie oświadczenia woli o tym, że zwolnienie to przyjmuje. Jedynie w takim przypadku, w wyniku złożenia dwóch oświadczeń woli uznać można, że jedna ze stron rezygnuje z przysługującego jej świadczenia pieniężnego, natomiast druga ze stron uzyskuje z tego tytułu przysporzenie majątkowe, stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu p.d.o.f. na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o p.d.o.f.

W omawianym zdarzeniu przyszłym, w ramach likwidacji Spółki osobowej, wierzytelność Spółki osobowej wobec Wnioskodawcy z tytułu pożyczek oraz także potencjalnie z tytułu odsetek od tych pożyczek zostanie przeniesiona na Wnioskodawcę, wskutek czego Wnioskodawca stanie się jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem z tytułu tych pożyczek. W przypadku natomiast, gdy dochodzi do połączenia w rękach tej samej osoby prawa (np. wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (np. zobowiązania z tytułu otrzymanej pożyczki) wygaśnięciu ulega prawo podmiotowe (np. z tytułu pożyczki), tj. następuje konfuzja tego prawa podmiotowego. W omawianym zdarzeniu przyszłym wygaśnie zatem wierzytelność Spółki osobowej wobec Wnioskodawcy oraz dług Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej z tytułu przedmiotowych pożyczek oraz potencjalnych należnych odsetek z tego tytułu. Momentem wygaśnięcia tego zobowiązania będzie z mocy prawa moment przekazania przez Spółkę osobową przedmiotowej wierzytelności Wnioskodawcy, tytułem podziału majątku Spółki osobowej pomiędzy wspólników Spółki osobowej w ramach likwidacji tej spółki.

Należy jednak podkreślić, że do wygaśnięcia zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu otrzymanych pożyczek dojdzie nie wskutek umorzenia, lecz poprzez konfuzję prawa podmiotowego z mocy prawa, następującą w wyniku likwidacji Spółki osobowej i podziału jej majątku. W szczególności, do wygaśnięcia tego zobowiązania nie dojdzie wskutek złożenia odpowiednich oświadczeń woli wierzyciela i dłużnika.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy (wspólnika Spółki osobowej) wobec Spółki osobowej z tytułu pożyczek oraz potencjalnych odsetek naliczonych od tych pożyczek, poprzez konfuzję, następującą w wyniku likwidacji Spółki osobowej, na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności Spółki osobowej z tytułu udzielonych Wnioskodawcy pożyczek oraz odsetek od tych pożyczek), i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu otrzymanych pożyczek oraz potencjalnie odsetek od tych pożyczek), nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o p.d.o.f. Ponadto, należy wskazać, że w przypadku wystąpienia potencjalnie odsetek naliczonych, lecz nieotrzymanych przez Spółkę osobową z tytułu udzielonych pożyczek, zastosowanie powinien znaleźć przepis art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o p.d.o.f., zgodnie, z którym do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.

Należy przy tym wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o p.d.o.f. (wskazanych powyżej), spółki osobowe, za wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej, nie są traktowane jako podatnicy podatku dochodowego. Podatnikami p.d.o.f. są natomiast wspólnicy (będący osobami fizycznymi) tych spółek osobowych (niebędących osobami prawnymi). Stąd, wszelkie skutki podatkowe związane z funkcjonowaniem spółek osobowych należy rozpatrywać w odniesieniu do wspólników tych spółek osobowych (w przypadku wspólników będących osobami fizycznymi - w oparciu o przepisy ustawy o p.d.o.f.).

W związku z powyższym, w sytuacji naliczenia, lecz nieotrzymania przez Spółkę osobową odsetek od pożyczek, po stronie Wnioskodawcy - zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o p.d.o.f. - nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym likwidacja Spółki osobowej i wydanie przez Spółkę osobową oraz otrzymanie przez Wnioskodawcę w ramach likwidacji Spółki osobowej wierzytelności z tytułu udzielonych Wnioskodawcy pożyczek, w zakresie (i) kwoty głównej oraz potencjalnie (ii) naliczonych odsetek od tych pożyczek, oraz wygaśnięcie przedmiotowych wierzytelności w wyniku konfuzji, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko, według Wnioskodawcy, znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych w imieniu Ministra Finansów, m.in. w:

* interpretacji indywidualnej z dnia 22 października 2015 r., nr IPTPB1/4511-483/15-3/MAP wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, w której organ podatkowy stwierdził, że: "(...) na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej, poprzez konfuzję następującą w wyniku likwidacji tej Spółki, na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (Wnioskodawcy) prawa (Wierzytelności i Wierzytelności Odsetkowych Spółki osobowej wobec Wnioskodawcy) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki osobowej), nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych";

* interpretacji indywidualnej z dnia 27 sierpnia 2015 r., nr IPPB1/4511-763/15-2/DK wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym "w przypadku wydania przez spółkę jawną na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności z tytułu pożyczki obejmującej kwotę główną pożyczki oraz naliczone odsetki, jaka przysługiwać będzie spółce jawnej od Wnioskodawcy w związku z rozwiązaniem spółki jawnej, w wyniku czego dojdzie do tzw. konfuzji, tj. skupienia w rękach Wnioskodawcy praw dłużnika oraz wierzyciela z tytułu umowy pożyczki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

Spółka osobowa nie posiada osobowości prawnej. Dochody spółki osobowej (innej niż spółka komandytowo-akcyjna) nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników tej spółki. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w tej spółce uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki osobowej (innej niż spółka komandytowo-akcyjna) jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Samodzielnym podatnikiem podatku dochodowego jest natomiast spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym, jej dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat. Stosownie do art. 5b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. Przy czym, w myśl art. 5a pkt 26 ww. ustawy, przez spółkę niebędącą osobą prawną, należy rozumieć spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Co do zasady do przychodów z działalności gospodarczej należą wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 tej ustawy. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 10 i 12 lit. b cyt. ustawy, do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się:

* środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki,

* przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki - jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.

Przy czym, w myśl art. 14 ust. 8 ww. ustawy, który wszedł w życie 1 stycznia 2015 r. na mocy ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328), przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11, rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki - z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Powyższe przepisy w zależności od kategorii wierzytelności zrównują podatkowe traktowanie tych zdarzeń z wypłatą środków pieniężnych lub otrzymaniem przez wspólnika niepieniężnego składnika majątkowego. Zatem, z wyłączenia na podstawie cyt. wyżej art. 14 ust. 8 w związku z art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą korzystać tylko wierzytelności, które były uprzednio zarachowane jako przychód należny w spółce niebędącej osobą prawną oraz wierzytelności wynikające z pożyczek udzielonych przez spółkę niebędącą osobą prawną (z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki). Z powyższego wyłączenia dot. wyłącznie środków pieniężnych (w ww. rozumieniu) nie mogą zatem korzystać wierzytelności pożyczkowe wynikające z pożyczek udzielonych przez spółkę kapitałową jak również wierzytelności z tytułu odsetek od tych pożyczek, a także wierzytelności z tytułu odsetek od pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez spółkę niebędącą osobą prawną. Otrzymanie tych wierzytelności należy bowiem utożsamiać z otrzymaniem składnika majątkowego, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b oraz art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ww. ustawy.

Jak wynika z omawianego art. 14 ust. 8 ww. ustawy, jako środki pieniężne mogą zostać potraktowane wyłącznie tzw. wierzytelności własne spółki niebędącej osobą prawną i to takie, których spłata - gdyby nastąpiła w okresie istnienia spółki niebędącej osobą prawną - byłaby neutralna podatkowo dla wspólników tej spółki. W przypadku ww. wierzytelności ustawodawca kierował się tożsamością skutków podatkowych sytuacji, gdy spółka uzyskuje spłatę tych wierzytelności (neutralną podatkowo z uwagi na "rozliczenie podatkowe" tych wierzytelności po stronie wspólników na moment ich powstania) i przekazuje otrzymane środki pieniężne wspólnikom oraz sytuacji, gdy spółka przekazuje wspólnikom wierzytelność ("rozliczoną podatkowo" po stronie wspólników na moment jej powstania) i spłata tej wierzytelności następuje na rzecz wspólników.

Analizowany przepis wyłącza zatem możliwość uznania za środki pieniężne wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelność z tytułu odsetek od pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną. Wierzytelności te - pomimo że również należą do kategorii wierzytelności własnych spółki niebędącej osobą prawną - z uwagi na ich przedmiot nie zostały bowiem rozliczone podatkowo po stronie wspólników spółki niebędącej osobą prawną na moment ich powstania. Ich spłata na rzecz spółki niebędącej osobą prawną nie byłaby neutralna podatkowo, bo zgodnie z regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z odsetek powstają na moment zapłaty tych odsetek albo ich kapitalizacji. Potraktowanie ww. wierzytelności otrzymywanych przez wspólników z tytułu likwidacji spółki niebędącej osobą prawną jak środków pieniężnych prowadziłoby więc do nieopodatkowania przychodów z odsetek. Stąd ich wyłączenie z zakresu zastosowania omawianego art. 14 ust. 8 ww. ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe, w celu określenia skutków podatkowych wygaśnięcia w wyniku konfuzji wierzytelności opisanych we wniosku w związku z likwidacją spółki osobowej, należy rozważyć, czy spełniają one warunki uznania ich za środki pieniężne na podstawie art. 14 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego wierzytelnościami jakie otrzyma Wnioskodawca w ramach likwidacji spółki osobowej, będą również wierzytelności z tytułu naliczonych odsetek od udzielonych pożyczek Wnioskodawcy przez spółkę osobową.

W odniesieniu do powyższego należy stwierdzić, że wierzytelności z tytułu odsetek od pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez spółkę osobową nie są wierzytelnościami z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę osobową ani też wierzytelnościami uprzednio zarachowanymi przez spółkę kapitałową lub osobową jako przychód należny. Nie spełniają one więc warunków uznania ich za środki pieniężne na podstawie art. 14 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, opisane wierzytelności powinny być traktowane jak inne niż środki pieniężne składniki majątku otrzymane w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, będzie wspólnikiem spółki osobowej (dalej: Spółka osobowa). Spółka osobowa będzie miała siedzibę w Polsce. Spółka osobowa powstanie z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca nie wyklucza, że Spółka osobowa może zostać w przyszłości zlikwidowana. Przewiduje się przy tym, że na moment likwidacji w skład majątku Spółki osobowej będą wchodzić między innymi wierzytelności wobec wspólników Spółki osobowej (dalej: Wspólnicy) z tytułu pożyczki/pożyczek (dalej: łącznie "Pożyczki") udzielonych przez Spółkę osobową na rzecz wspólników (mogące obejmować również wierzytelności z tytułu potencjalnych odsetek od zaciągniętych pożyczek, jeśli nie zostaną one zapłacone/uregulowane do dnia podziału majątku Spółki osobowej na skutek likwidacji). Umowa Spółki osobowej będzie stanowić, że jeżeli w skład majątku Spółki osobowej na moment likwidacji będzie wchodziła wierzytelność Spółki osobowej wobec danego wspólnika Spółki osobowej, to wierzytelność ta w ramach likwidacji będzie przekazana temu wspólnikowi.

W związku z likwidacją Spółki osobowej, na etapie podziału majątku pozostałego w ramach Spółki osobowej, tytułem rozliczenia wartości udziału przypadającego Wnioskodawcy w ramach Spółki osobowej (i ewentualnej nadwyżki pozostałej po spłacie tych udziałów) dojdzie do wydania na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności Spółki osobowej przysługującej wobec Wnioskodawcy z tytułu udzielonych na Jego rzecz pożyczek. Skutkiem tego, w osobie Wnioskodawcy dojdzie do połączenia wierzytelności przysługującej Mu po jej wydaniu, z zobowiązaniem Wnioskodawcy wobec samego siebie. W ten sposób dojdzie do konfuzji i wygaśnięcia zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz potencjalnych odsetek od tych pożyczek.

Konfuzja jest instytucją prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności z tytułu pożyczki) na skutek połączenia w rękach tej samej osoby prawa (wierzytelności z tytułu pożyczki posiadanej przez spółkę osobową) i związanego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy do zwrotu pożyczki). Konfuzja praw wynikających ze zobowiązań i należności nie została explicite wskazana w prawie cywilnym jako instytucja, określająca sposób wygasania zobowiązań, ale wynika z doktryny i orzecznictwa sądowego, na gruncie prawa cywilnego.

Tak więc sam fakt zaistnienia konfuzji polegającej na zbiegu u tej samej osoby dłużnika i wierzyciela w wyniku którego dochodzi do wygaśnięcia tych praw (zobowiązania i wierzytelności) na gruncie prawa cywilnego, nie stanowi podstawy do stwierdzenia, że ze swej istoty nie powoduje ona powstania przychodu na gruncie prawa podatkowego.

Wobec braku w prawie podatkowym szczególnych regulacji dotyczących wygasania wierzytelności w wyniku konfuzji, kierując się autonomią prawa podatkowego, która pozwala na kwalifikowanie określonych zdarzeń prawnych inaczej niż kwalifikują je inne dziedziny prawa - wygaśnięcie wierzytelności w wyniku konfuzji należy potraktować, jako szczególny rodzaj jej spłaty. Wygasa bowiem ona w zamian za ekwiwalentne wygaśnięcie zobowiązań, pomimo że oba te zdarzenia występują u jednej osoby.

Jak wspomniano powyżej, w związku z likwidacją Spółki osobowej, na etapie podziału majątku pozostałego w ramach Spółki osobowej, tytułem rozliczenia wartości udziału przypadającego Wnioskodawcy w ramach Spółki osobowej dojdzie do wydania na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności Spółki osobowej przysługującej wobec Wnioskodawcy z tytułu udzielonych na Jego rzecz pożyczek. Skutkiem tego, w osobie Wnioskodawcy dojdzie do połączenia wierzytelności przysługującej Mu po jej wydaniu, z zobowiązaniem Wnioskodawcy wobec samego siebie. W ten sposób dojdzie do konfuzji i wygaśnięcia zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz potencjalnych odsetek od tych pożyczek.

W związku z powyższym, w przypadku otrzymanych przez Wnioskodawcę w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną wierzytelności, w stosunku do których nie stosuje się art. 14 ust. 8 ww. ustawy (tekst jedn.: wierzytelności z tytułu odsetek od pożyczek) i których należność wygasła wskutek konfuzji, wartość odsetek od pożyczek stanowi przychód podatkowy, z uwagi na to, że do przychodów tych nie stosuje się art. 14 ust. 3 pkt 10 w związku z ust. 8 ww. ustawy. Przychód powstaje w momencie wygaśnięcia wierzytelności z tytułu odsetek od pożyczek wskutek konfuzji i zaliczony powinien zostać do przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl