1061-IPTPB2.4511.570.2016.2.IL - Określenie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 lipca 2016 r. (data wpływu 25 lipca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 października 2016 r. (data wpływu 21 października 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 5 października 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.570.2016.1.IL, Organ podatkowy, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie zostało odebrane w dniu 11 października 2016 r., zaś w dniu 18 października 2016 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data wpływu 21 października 2016 r.).

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Brat Wnioskodawczyni,...., zmarł w dniu....., zatem w ww. dacie Wnioskodawczyni nabyła w 1/4 części spadek po zmarłym bracie. Zgodnie z przepisami spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, a otwarcie spadku następuje w chwili śmierci spadkodawcy. Dziedziczenie po zmarłym bracie przez Wnioskodawczynię 1/4 części spadku nastąpiło na podstawie ustawy. Stwierdzenie prawa do spadku nastąpiło na podstawie przepisów Republiki Federalnej Niemiec, a więc odpowiednich przepisów BGB. W pozostałej części spadek po zmarłym nabyła jego żona..... W skład spadku po zmarłym wchodzą dwie nieruchomości położone w Niemczech. Dziedziczenie to zostało potwierdzone wspólnym stwierdzeniem nabycia spadku sporządzonym przez Sąd Rejonowy..... Wnioskodawczyni nie brała udziału w posiedzeniu sądu, na którym stwierdzono nabycie spadku, jednakże w treści tegoż stwierdzenia sąd wskazał, że ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy było...., zatem można z tego wnioskować, że uwzględniono miejsce zamieszkania zmarłego w kraju położenia nieruchomości.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zostało wydane w dniu 28 sierpnia 2015 r. Wnioskodawczyni we właściwym terminie, tj. w dniu 7 stycznia 2016 r., zgłosiła do właściwego Urzędu Skarbowego, nabycie ww. spadku po zmarłym bracie do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

W wyniku wspólnej decyzji spadkobierczyń dokonano działu spadku w ten sposób, że wskazane nieruchomości przeszły w całości na własność żony zmarłego..... Natomiast Wnioskodawczyni tytułem spłaty otrzymała kwotę 15 665 Euro (piętnaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć Euro), która stanowi ekwiwalent wartości należnego Jej udziału spadkowego. Zatem, spłata otrzymana przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku była ekwiwalentna do wartości rynkowej udziału, jaki Wnioskodawczyni posiadała w masie spadkowej.

..., żona brata Wnioskodawczyni, dokonująca spłaty odpowiadającej wartości należnego Wnioskodawczyni udziału spadkowego jest osobą zamieszkującą na terytorium Republiki Federalnej Niemiec.

Wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie i mieszka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w oparciu o przedstawiony stan faktyczny kwota, którą Wnioskodawczyni uzyskała z tytułu spłaty w związku z działem spadku po zmarłym bracie, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, skoro jest ona ekwiwalentem do wartości odziedziczonego udziału spadkowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, dochody uzyskane tytułem spłaty w związku z działem spadku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ spłata spadkobiercy w wyniku działu spadku nie może być traktowana jako odpłatne zbycie udziałów. Jeżeli zatem, wartość spłaty nie przekracza wartości udziału spadkowego, w ocenie Wnioskodawczyni, nie ma zastosowania ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Na podstawie natomiast art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r. Nr 45, poz. 207 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego oraz polecenia testamentowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w kontekście wyżej zacytowanych przepisów nabycie przez Nią w drodze spadku praw majątkowych podlega wyłącznie przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, wobec czego w niniejszym stanie faktycznym nie mają zastosowania zasady przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. W sytuacji natomiast, gdy spadek przypada kilku spadkobiercom, z chwilą otwarcia spadku powstaje wspólność majątku spadkowego, która trwa do chwili dokonania sądowego lub umownego działu spadku (art. 1035 Kodeksu cywilnego). Do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych i do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Po dokonaniu działu spadku ustaje wspólność majątku spadkowego między spadkobiercami i następuje skonkretyzowanie składników majątkowych nabywanych przez poszczególne osoby.

W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W niniejszej sprawie spadkobierczynie dokonały działu spadku w taki sposób, że jednej z nich przypadła własność praw majątkowych z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz Wnioskodawczyni. Wartość spłaty na rzecz Wnioskodawczyni jest ekwiwalentem posiadanego przez Nią udziału w spadku, co oznacza, że nie przekracza ona jego wartości. Wnioskodawczyni w związku z działem spadku nie uzyskała żadnego dodatkowego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. Dokonanie działu spadku nie sprawiło, że stan majątkowy Wnioskodawczyni uległ zmianie, gdyż całość przysporzenia odpowiadała wartości przypadającego Jej udziału spadkowego, podlegającego jednak nie ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale ustawie o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawczyni, nie ma podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty, którą otrzymała w wyniku dokonania działu spadku. Wnioskodawczyni winna byłaby wykazać nadwyżkę w zeznaniu podatkowym jako dochód i opodatkować go zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, tylko w sytuacji, kiedy wartość spłaty otrzymanej przez Nią z tego tytułu przekroczyłaby wartość Jej udziału w spadku.

Przedstawione wyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w analogicznych sprawach i było wielokrotnie podzielane przez organy podatkowe, m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych wydanych przez: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 czerwca 2016 r., Nr IPPB4/4511-418/16-4/MS2, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 9 czerwca 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.303.2016.1.DA, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 16 stycznia 2014 r., Nr IPTPB2/415-704/13-4/JR, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 sierpnia 2013 r., Nr ITPB2/415-523/13/DSZ.

Ponadto wskazać należy, że kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych spłat dokonanych w następstwie działu spadku, była także przedmiotem następujących orzeczeń sądowych:

* wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1173/11, w którym Sąd wskazał, że "dziedziczenie niezależnie od tego, czy następuje na podstawie ustawy czy testamentu, należy rozumieć, zarówno jako nabycie na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jak i nabycie w drodze działu spadku, tak sądowego, jak i umownego. W przypadku nabycia prawa do spadku (dziedziczenia) stwierdzonego prawomocnym postanowieniem sądu spadkobierca, który nabył to prawo stwierdzone następnie prawomocnym postanowieniem sądu, jest zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn określonego w ustawie o spadkach i darowiznach (...). Dla wymiaru podatku od spadków i darowizn nie ma istotnego znaczenia dział spadku, który z kolei podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej spłat lub dopłat. Objęcie opodatkowaniem na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodów otrzymanych w dziale spadku, jako spłaty jest nie do przyjęcia także na gruncie Konstytucji RP, prowadziłoby ono bowiem do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym (...). Stanowisko wskazujące na konieczność opodatkowania spłat otrzymanych w wyniku działu spadku, z jednoczesnym pominięciem objęcia takim opodatkowaniem udziału niepodlegającego spłacie innego spadkobiercy, prowadziłoby do oczywistej nierówności w traktowaniu podatników, co stanowiłoby naruszenie art. 32 ust. 1 Konstytucji RP",

* wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt I SA/GL 278/13, w którym Sąd wskazał, że "nie do przyjęcia jest objęcie opodatkowaniem na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów otrzymanych w dziale spadku jako spłaty. Takie opodatkowanie godzi również w przepisy Konstytucji RP. Prowadziłoby ono do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym. Konsekwencją tego byłoby naruszenie art. 84 Konstytucji RP".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Dział spadku, jako niewymieniony w katalogu zawartym w art. 1 ust. 1 ww. ustawy i stanowiący odrębną od dziedziczenia instytucję prawną nie podlega opodatkowaniem podatkiem od spadków i darowizn. W konsekwencji, nie ma zastosowania przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji oceny skutków podatkowych uzyskania spłaty przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy. za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Zgodnie z art. 4a ww. ustawy, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 6 ust. 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisaną w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), dochód, osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

W myśl art. 6 ust. 2 ww. Umowy, określenie "majątek nieruchomy" ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to, obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których zastosowanie mają przepisy prawa powszechnego dotyczące nieruchomości gruntowych, prawa użytkowania nieruchomości, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki morskie, statki żeglugi śródlądowej i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego.

W myśl art. 13 ust. 1 ww. Umowy, zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, z przeniesienia własności majątku nieruchomego w rozumieniu artykułu 6 i położonego w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Przy czym sformułowanie "dochód z przeniesienia własności majątku może być opodatkowany w drugim państwie" oznacza, że drugie Państwo (w rozpatrywanym przypadku Państwo, w którym położona jest zbywana nieruchomość), ma prawo opodatkować taki dochód, jeżeli na podstawie przepisów tego Państwa dochód ze sprzedaży nieruchomości podlega w tym Państwie opodatkowaniu. Sformułowanie to oznacza zatem, brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez Państwo, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania. W świetle zapisów cytowanej Umowy, dochód osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce, z tytułu sprzedaży majątku nieruchomego położonego w Niemczech może być opodatkowany zarówno w państwie rezydencji, tj. w Polsce, jak i w Niemczech, zgodnie z prawem tego państwa.

W myśl natomiast art. 24 ust. 2 lit. a ww. Umowy, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczpospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Powyższe oznacza, że dochód ze zbycia nieruchomości (udziału) położonej w Niemczech, który może być w Niemczech opodatkowany zgodnie z prawem tego państwa - w Polsce będzie zwolniony od opodatkowania. Natomiast w Polsce do obliczenia stawki podatkowej, według której opodatkowany jest pozostały dochód osiągnięty w Polsce, można uwzględnić dochód osiągnięty w Niemczech.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz własności praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

W przypadku nabycia w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa powyżej powinien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie spadku.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że brat Wnioskodawczyni zmarł w dniu 20 marca 2015 r., zatem w ww. dacie Wnioskodawczyni nabyła w 1/4 części spadek po zmarłym bracie. Dziedziczenie po zmarłym bracie przez Wnioskodawczynię 1/4 części spadku nastąpiło na podstawie ustawy. Stwierdzenie prawa do spadku nastąpiło na podstawie przepisów Republiki Federalnej Niemiec, a więc odpowiednich przepisów BGB. W pozostałej części spadek po zmarłym nabyła jego żona. W skład spadku po zmarłym wchodzą dwie nieruchomości położone w Niemczech. Dziedziczenie to zostało potwierdzone wspólnym stwierdzeniem nabycia spadku sporządzonym przez Sąd Rejonowy..... Wnioskodawczyni nie brała udziału w posiedzeniu sądu, na którym stwierdzono nabycie spadku, jednakże w treści tegoż stwierdzenia sąd wskazał, że ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy było...., zatem można z tego wnioskować, że uwzględniono miejsce zamieszkania zmarłego w kraju położenia nieruchomości.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zostało wydane w dniu 28 sierpnia 2015 r. W wyniku wspólnej decyzji spadkobierczyń dokonano działu spadku w ten sposób, że wskazane nieruchomości przeszły w całości na własność żony zmarłego. Natomiast Wnioskodawczyni tytułem spłaty otrzymała kwotę 15 665 Euro (piętnaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć Euro), która stanowi ekwiwalent wartości należnego Jej udziału spadkowego. Zatem, spłata otrzymana przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku była ekwiwalentna do wartości rynkowej udziału, jaki Wnioskodawczyni posiadała w masie spadkowej.

Żona brata Wnioskodawczyni, dokonująca spłaty odpowiadającej wartości należnego Wnioskodawczyni udziału spadkowego jest osobą zamieszkującą na terytorium Republiki Federalnej Niemiec.

Wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie i mieszka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy - Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia Sądu.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem są dwie nieruchomości, następujący ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia ww. nieruchomości. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna lub niższa do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro otrzymana przez Wnioskodawczynię w związku z dokonanym działem spadku spłata nie przekroczyła wartości Jej udziału w spadku - co wynika z treści wniosku - to w opisanej sytuacji nie powstał przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od otrzymanej kwoty.

Stanowisko przedstawione przez Wnioskodawczynię uznano za nieprawidłowe, gdyż w jego treści Wnioskodawczyni powołała się na przepisy art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które w niniejszej sprawie nie będą miały zastosowania, gdyż dokonany dział spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zatem, otrzymana przez Wnioskodawczynię spłata w wyniku działu spadku, nieprzekraczająca przysługującego Jej udziału w spadku, podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. W konsekwencji na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W związku z załączeniem przez Wnioskodawczynię do wniosku dokumentów należy zaznaczyć, że Organ wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie dokonuje analizy i oceny załączonych do wniosku dokumentów, a jedynie opiera się na przedstawionym we wniosku stanie faktycznym. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego...., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.