1061-IPTPB2.4511.365.2016.1.AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2016 r. (data wpływu 27 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 29 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2016 r. złożony został wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej, uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 29 kwietnia 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Przez cały 2015 r. Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim (rozwód orzeczony w 2016 r.), z matką Jego dzieci: 12-letniej córki oraz 8-letniego syna. Od początku roku do dnia 20 czerwca Wnioskodawca mieszkał wspólnie z żoną i dziećmi. Później przez około 5 miesięcy Wnioskodawca mieszkał na stancji. Wówczas dzieci przebywały w weekendy u Wnioskodawcy, również nocując, a w tygodniu Wnioskodawca bardzo często bywał w rodzinnym domu, gdzie mieszkały z matką. Wnioskodawca przeprowadził się z powrotem do domu w listopadzie, kiedy to Jego żona (obecnie była) zabrała dzieci z domu i wyprowadziła się do swoich rodziców. Tak więc w okresie od dnia 20 czerwca do końca 2015 r. Wnioskodawca nie zamieszkiwał wspólnie z dziećmi. Pomimo tego cały czas Wnioskodawca miał z nimi wspólny kontakt, szczególnie z synem. Dzieci przebywały u Wnioskodawcy wiele razy, pozostawały też pod Jego opieką, kiedy żona wyjeżdżała w delegacje służbowe z pracy. Wnioskodawca wyjeżdżał wspólnie z dziećmi na wycieczki, opłacał większość domowych rachunków, łożył żonie na utrzymanie dzieci. W związku z tym, że matka dzieci wiele razy utrudniała Wnioskodawcy z nimi kontakt, zastrzegł na początku roku szkolnego u nauczycieli dzieci w szkole, żeby był powiadamiany o ich wynikach w nauce, o wszelkich wywiadówkach, spotkaniach i wycieczkach organizowanych przez szkołę. Wnioskodawca chodził na wywiadówki, pomagał dzieciom w odrabianiu prac domowych oraz w przygotowaniu się do lekcji. Rodzice żony, do których się przeprowadziła, mieszkają około 100 m od domu Wnioskodawcy, tak więc dzieci, kiedy tylko chciały mogły spędzać z Nim czas w swoim rodzinnym domu.

Znacznie częstszy kontakt, kiedy Wnioskodawca pozostawał z żoną w rozłączeniu, miał z synem, gdyż córka, podburzona przez matkę przeciwko Wnioskodawcy, spotykała się (pomimo usilnych starań ze strony Wnioskodawcy) z Nim znacznie rzadziej niż syn. Jednak cały czas Wnioskodawca miał z córką kontakt telefoniczny.

W kwestii podziału ulgi prorodzinnej nie ma zgody między Wnioskodawcą a żoną (obecnie byłą), gdyż ona uważa, że to jej, w związku z tym, że przez większą część 2015 r., dzieci mieszkały z nią, należy się ulga w całości. Natomiast Wnioskodawca uważa, że należy się ona im obojgu w częściach równych po połowie, tym bardziej, że takie były Wnioskodawcy i Jego żony (obecnie byłej) wcześniejsze wspólne ustalenia, z których żona później się wycofała.

W 2015 r. ani do Wnioskodawcy, ani do Jego żony nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Wnioskodawca dodaje ponadto, że w wyroku rozwodowym, który zapadł w 2016 r., Wnioskodawca nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, władza ta nie została Jemu również ani ograniczona, ani zawieszona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy przysługuje ulga na dzieci w równych częściach z żoną (byłą) za cały 2015 r., czy też tylko za miesiące, w których mieszkał wspólnie z dziećmi.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyjaśniają pojęcia "wykonywania władzy rodzicielskiej", a więc należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Przepisy dotyczące władzy rodzicielskiej uregulowane zostały głównie od art. 92 do art. 112 tejże ustawy. Art. 93 § 1 mówi, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i obejmuje, zgodnie z art. 95 § 1 w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień (art. 96 § 1 ww. Kodeksu). Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania (art. 97 § 1 ww. Kodeksu). Władza rodzicielska przysługuje więc rodzicom niezależnie od tego czy pozostają w związku małżeńskim czy też nie oraz niezależnie od tego, czy rodzice mieszkają razem ze sobą czy też nie. Każdemu z rodziców przysługuje pełnia władzy i jej zakres jest jednakowy dla obojga rodziców.

Wykonywania władzy rodzicielskiej nie można utożsamiać ze wspólnym zamieszkiwaniem z dzieckiem, tym bardziej, że art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie nakłada innych warunków, jak jedynie wykonywanie władzy rodzicielskiej. Tylko dla osób pełniących funkcję opiekunów prawnych ustawodawca wprowadził wymóg, by dziecko faktycznie mieszkało z opiekunem prawnym (art. 27f ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że w zaistniałym w 2015 r. stanie faktycznym, ulga należy się również Wnioskodawcy a nie tylko matce dzieci, w częściach równych, po połowie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym w 2015 r.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Z treści art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1644) wynika, że przepis art. 27f ust. 2 został zmieniony. Zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. i stosownie do nowego brzmienia, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27 ust. 3 ww. ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082) dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską (art. 92). Władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom (art. 93). Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka (art. 95). Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania (art. 96).

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Z tym że, biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, tj. po wyrazach kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców - z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi - jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca przez cały 2015 r. pozostawał w związku małżeńskim z matką Jego dzieci: 12-letniej córki oraz 8-letniego syna. Od początku tego roku do dnia 20 czerwca Wnioskodawca mieszkał wspólnie z żoną i dziećmi. Później przez około 5 miesięcy Wnioskodawca mieszkał na stancji. Wówczas dzieci przebywały w weekendy u Wnioskodawcy, również nocując, a w tygodniu Wnioskodawca bardzo często bywał w rodzinnym domu, gdzie mieszkały z matką. Wnioskodawca przeprowadził się z powrotem do domu w listopadzie, kiedy to Jego żona (obecnie była) zabrała dzieci z domu i wyprowadziła się do swoich rodziców. W okresie od dnia 20 czerwca 2015 r. do końca 2015 r. Wnioskodawca nie zamieszkiwał wspólnie z dziećmi. Pomimo tego cały czas Wnioskodawca miał z nimi wspólny kontakt, szczególnie z synem. Dzieci przebywały u Wnioskodawcy wiele razy, pozostawały też pod Jego opieką, kiedy żona wyjeżdżała w delegacje służbowe z pracy. Wnioskodawca wyjeżdżał wspólnie z dziećmi na wycieczki, opłacał większość domowych rachunków, łożył żonie na utrzymanie dzieci. W związku z tym, że matka dzieci wiele razy utrudniała Wnioskodawcy z nimi kontakt, zastrzegł na początku roku szkolnego u nauczycieli dzieci w szkole, żeby był powiadamiany o ich wynikach w nauce, o wszelkich wywiadówkach, spotkaniach i wycieczkach organizowanych przez szkołę. Wnioskodawca chodził na wywiadówki, pomagał dzieciom w odrabianiu prac domowych oraz w przygotowaniu się do lekcji. Rodzice żony, do których się przeprowadziła, mieszkają około 100 m od domu Wnioskodawcy, tak więc dzieci, kiedy tylko chciały mogły spędzać z Nim czas w swoim rodzinnym domu. Znacznie częstszy kontakt, Wnioskodawca miał z synem, z córką rzadziej jednak cały czas miał z nią kontakt telefoniczny. W wyroku rozwodowym, który zapadł w 2016 r., Wnioskodawca nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, władza ta nie została Mu również ani ograniczona, ani zawieszona.

Powyższe pozwala twierdzić, że każdemu z rodziców, Wnioskodawcy i Jego byłej żonie, w 2015 r. przysługiwała władza rodzicielska oraz oboje tę władzę wykonywali.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że w opisanej we wniosku sytuacji Wnioskodawcy przysługuje ulga, o której mowa w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy wskazać, że w powołanym art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - zdanie drugie - ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że z tytułu wykonywania władzy rodzicielskiej w odniesieniu do dwójki małoletnich dzieci ulga prorodzinna za 2015 r. przysługuje Wnioskodawcy w częściach równych, z uwagi na brak zgody w zakresie podziału tej ulgi pomiędzy Wnioskodawcą i matką Jego dzieci.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy uznane zostało za prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja traci swą aktualność.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Wnioskodawcę - jednego z rodziców, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z rodziców - byłej żony Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.