1061-IPTPB2.4511.339.2016.2.KK - Określenie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2016 r. (data wpływu 18 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 czerwca 2016 r. (data wpływu 16 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 18 marca 2016 r. do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości. Przy piśmie z dnia 23 marca 2016 r., nr IBPB-2-2/4511-342/16/MZa, stosownie do art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) powyższy wniosek został przekazany, celem załatwienia zgodnie z właściwością, do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 29 marca 2016 r.).

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z powyższym, pismem z dnia 6 czerwca 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.339.2016.1.k.k., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 6 czerwca 2016 r. (skutecznie doręczono dnia 8 czerwca 2016 r.), zaś w dniu 16 czerwca 2016 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data nadania 14 czerwca 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 25 marca 1980 r., nr 32/80, o wywłaszczeniu nieruchomości i odszkodowaniu nr....., wywłaszczono nieruchomość matki Wnioskodawczyni -....... Przedmiotem ww. decyzji była nieruchomość położoną....., przy ul......, oznaczona nr geodezyjnym 922/1 (k.m. 7, obręb.....) o powierzchni 885 m². Nieruchomość została wywłaszczona na wniosek Zarządu Inwestycji Komunikacyjnych i Budowy Centrum....

Zgodnie z planem realizacyjnym nr...., zatwierdzonym decyzją z dnia 5 października 1977 r., przedmiotowy teren, niezbędny był inwestorowi pod budowę Trasy.... Państwo nabyło przedmiotową działkę w tym celu. Z części ww. nieruchomości wydzielono 864 m², z której cel nie został zrealizowany.

Stosownie do postanowień art. 136 ust. 3. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, poprzedni właściciel lub jego spadkobiorca może żądać zwrotu wywłaszczonej działki lub jego części, jeśli stała się zbędna na cel określony w decyzji o przejęciu. Urząd Miasta....., mając na względzie stan zagospodarowania działki uznał, że zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 137 cytowanej ustawy, kwalifikujące nieruchomość do zwrotu na rzecz Wnioskodawców.

Prezydent Miasta..... - organ wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, decyzją z dnia 26 czerwca 2014 r., na podstawie przepisów art. 136 ust. 3, art. 137, art. 139, art. 140, art. 142, art. 216, art. 217 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518) oraz art. 104, art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.), zwrócił wywłaszczoną nieruchomość nr 922/1, należącą do matki Wnioskodawczyni, zmarłej w dniu 23 sierpnia 1995 r., będącą własnością Gminy.... Nieruchomość została zwrócona na rzecz dzieci, tj. spadkobierców, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego.... z dnia 19 marca 2013 r. orzekającym że spadek po....., na podstawie ustawy nabyły dzieci: Wnioskodawczyni,....,....,.... po 1/4 każde z nich. Orzeczono i wykonano decyzję o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości i przekazaniu na rzecz Gminy..... zwaloryzowanej kwoty, stanowiącej zapłatę za wywłaszczoną nieruchomość.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że postanowienie Sądu Rejonowego.... z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt....., w sprawie stwierdzenia nabycia spadku stało się prawomocne z dniem 10 kwietnia 2013 r.

Z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej działki nr 922/1 wystąpili:

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2012 r., nr....., Wojewoda..... wyznaczył, jako właściwego do rozpatrzenia sprawy o zwrot przedmiotowej nieruchomości, Prezydenta Miasta....., wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej.

Działkę nr 922/1 wywłaszczono od..... w 4/6 części,..... w 1/6 części,..... w 1/6 części.

Decyzja Prezydenta Miasta.... z dnia 26 czerwca 2014 r. uprawomocniła się z dniem 16 lipca 2014 r.

Aktem notarialnym z dnia 21 stycznia 2016 r. Wnioskodawczyni, wraz z pozostałymi właścicielami, dokonała sprzedaży ww. nieruchomości, zwróconej decyzją administracyjną, tj. działki nr 922/1. Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku zwróconej nieruchomości, na skutek wywłaszczenia, istnieje zobowiązanie do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży posiadanych udziałów w zwróconej decyzją administracyjną nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, stosownie do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), jako spadkobierca poprzedniego właściciela, uzyskała Ona (łącznie z rodzeństwem) zwrot wywłaszczonej nieruchomości, ponieważ stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

W opinii Wnioskodawczyni, w wyżej opisanej sprawie, zwrot nieruchomości nie jest nabyciem, w rozumieniu ustawy, a jedynie przywróceniem stanu prawnego tej nieruchomości, istniejącego przed jego wywłaszczeniem. Zatem, przywracając stan prawny, który istniał przed wywłaszczeniem, decyzja o zwrocie nieruchomości, przywróciła prawo własności nieruchomości następcom prawnym tej nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, fakt przywrócenia stanu sprzed wywłaszczenia, nie można uznać "za nabycie nieruchomości". Zatem, jej późniejsze zbycie (sprzedaż) nie może rodzić, po stronie Wnioskodawczyni, obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przestawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że decyzją z dnia 25 marca 1980 r. o wywłaszczeniu nieruchomości i odszkodowaniu, wywłaszczono nieruchomość należącą do matki Wnioskodawczyni. Przedmiotem ww. decyzji była nieruchomość oznaczona nr geodezyjnym 922/1. Jak wynika z ww. decyzji, nieruchomość została wywłaszczona na wniosek Zarządu Inwestycji Komunikacyjnych i Budowy Centrum....

Zgodnie z planem realizacyjnym, zatwierdzonym decyzją z dnia 5 października 1977 r., przedmiotowy teren, niezbędny był inwestorowi pod budowę Trasy..... Państwo nabyło przedmiotową działkę w tym celu.

Działkę nr 922/1 wywłaszczono od..... w 4/6 części,..... w 1/6 części,..... w 1/6 części.

W dniu 23 sierpnia 1995 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 19 marca 2013 r., orzekł, że spadek po...., na podstawie ustawy nabyły dzieci: Wnioskodawczyni,.....,....,....., po 1/4 każde z nich. Postanowienie Sądu Rejonowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku stało się prawomocne z dniem 10 kwietnia 2013 r.

Z części nieruchomości wydzielono 864 m², z której cel nie został zrealizowany. Urząd Miasta, mając na względzie stan zagospodarowania działki uznał, że zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami, kwalifikujące nieruchomość do zwrotu na rzecz wnioskodawców.

W dniu 25 stycznia 2013 r. z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej działki nr 922/1 wystąpiła m.in. Wnioskodawczyni. Prezydent Miasta - organ wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, decyzją z dnia 26 czerwca 2014 r., na podstawie przepisów art. 136 ust. 3, art. 137, art. 139, art. 140, art. 142, art. 216, art. 217 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518) oraz art. 104, art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.), zwrócił wywłaszczoną nieruchomość nr 922/1. Decyzja Prezydenta Miasta uprawomocniła się z dniem 16 lipca 2014 r. Nieruchomość została zwrócona na rzecz spadkobierców, w tym Wnioskodawczyni.

Aktem notarialnym z dnia 21 stycznia 2016 r. Wnioskodawczyni, wraz z pozostałymi właścicielami, dokonała sprzedaży ww. nieruchomości, zwróconej decyzją administracyjną.

Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię ww. udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpił jego zwrot (tekst jedn.: 2014 r.), konieczne jest ustalenie, kiedy nastąpiło nabycie praw do udziału w nieruchomości, w myśl powołanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi, m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn. zm.) zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, w przypadku kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Stosownie do art. 136 ust. 2 i ust. 3 ww. ustawy, w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym, w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. W związku z powyższym, jeżeli wywłaszczona nieruchomość jest zwracana następcy prawnemu osoby, której nieruchomość tę wywłaszczono, to roszczenie z tytułu zwrotu nieruchomości wchodzi w skład masy spadkowej. Zatem, za datę nabycia roszczenia do takiej nieruchomości, dla celów podatkowych, należy, w odniesieniu do tej osoby, przyjąć dzień, w którym osoba taka nabyła uprawnienie po osobie, której nieruchomość tę wcześniej wywłaszczono.

Zgodnie z art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Zatem, w sytuacji, gdy tytułem prawnym do nabycia roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości jest spadkobranie, wówczas za dzień nabycia tego roszczenia uznać należy datę śmierci uprawnionego, tj. wywłaszczonego właściciela lub też jego spadkobierców.

W świetle przytoczonych przepisów, w chwili śmierci matki i otwarcia spadku doszło do nabycia przez Wnioskodawczynię roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Roszczenie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości jest dziedziczne, ale niezbywalne, tzn. nie można go przenieść na inna osobę w drodze czynności. Taki charakter roszczenia zwrotnego potwierdza expressis verbis art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, z którego wynika, że zwrotu wywłaszczonej nieruchomości może żądać jedynie poprzedni właściciel lub jego spadkobierca.

Jednocześnie wskazać należy, że data wydania decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości pozostaje bez wpływu dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nabytej w ten sposób nieruchomości (jak też udziału w niej).

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię roszczenia o zwrot udziału w nieruchomości, zwróconej na podstawie decyzji administracyjnej, doszło w dniu 23 sierpnia 1995 r. tj. w dniu śmierci matki - podmiotu uprawnionego do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. W związku z tym, przychód uzyskany ze sprzedaży udziału we współwłasności nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż zbycie udziału w nieruchomości nastąpiło w dniu 21 stycznia 2016 r., tj. po upływie pięcioletniego terminu, liczonego od końca roku, w którym nastąpiło nabycie praw do zwróconego udziału w nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślić należy, że zgodnie z przepisem art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. W związku z tym, interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie ma zastosowania do pozostałych spadkobierców.

Ponadto nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Izby Skarbowej..... działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku ORD-IN dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.