1061-IPTPB2.4511.246.2016.2.SR - Zwolnienie z opodatkowania otrzymanego odszkodowania od pracodawcy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2016 r. (data wpływu 22 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 31 maja 2016 r. (data wpływu 1 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania (pytanie nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 22 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania wraz z odsetkami.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14f ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 23 maja 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.246.1.SR 1061-IPTPB2.4511.272.1.SR, na podstawie art. 169 § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 24 maja 2016 r. (data doręczenia 31 maja 2016 r.). W dniu 1 czerwca 2016 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 31 maja 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni od grudnia 1997 r. była zatrudniona na czas nieokreślony w firmie PPH "...." s.c........ Pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków, w szczególności: nieodprowadzania lub zaniżania składek ZUS, niewypłacania wynagrodzenia w należytej wysokości itd. Wobec powyższego na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) Wnioskodawczyni rozwiązała umowę o pracę bez wypowiedzenia z dniem 15 listopada 2013 r., domagając się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia przysługującego Jej za okres wypowiedzenia (tekst jedn.: 3 miesiące). Pod koniec grudnia 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Pracy..... przeciw pracodawcy. Przed pierwszym posiedzeniem Sądu pracodawca uregulował należności, natomiast odszkodowania nie wypłacił. Dnia 11 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy..... Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt......) zasądził od pracodawcy na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 6 000 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty. Dnia 10 marca 2016 r. Sąd Okręgowy podtrzymał wyrok Sądu Rejonowego (sygn. akt.....). Sąd Rejonowy nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2 000 zł (z 6 000 zł). Pracodawca wpłacił na konto Wnioskodawczyni w dniu 5 stycznia 2016 r., kwotę 1 393 zł 48 gr, potrącając wszystkie możliwe składki i podatek.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy przychód uzyskany tytułem odszkodowania z powodu rozwiązania umowy o pracę na mocy art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czy pracodawca, ewentualnie komornik, ma prawo pobierać od ww. odszkodowania podatek dochodowy.

2. Czy ustawowe odsetki od odszkodowania są wolne od podatku dochodowego.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1, natomiast w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni (w odniesieniu do pytania oznaczonego nr 1), odszkodowanie powinno być wypłacone w kwocie brutto. Odszkodowanie przysługuje Wnioskodawczyni za okres wypowiedzenia, a nie za skrócenie okresu wypowiedzenia, o którym mowa w art. 361 Kodeksu pracy.

Odszkodowanie przyznano na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy i jest zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. Kodeksu pracy, oraz jednocześnie nie zostało wymienione w wyjątkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, cyt. "za słusznością powyższego twierdzenia przemawia zarówno utrwalone w podobnych sprawach zdanie komentatorów", jak i orzeczenia Sądów Administracyjnych: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 listopada 2003 r., sygn. akt I SA/Łd 1210/02; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem, wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Analiza powyższego prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa do odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tą osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony z opodatkowania.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł mówi się w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy zapisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, ustawodawca zwolnił od podatku otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, lecz tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

W przedmiotowej sprawie przede wszystkim należy ustalić charakter przyznanego Wnioskodawczyni odszkodowania, a w szczególności czy świadczenie to jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z opisu wniosku wynika, że Wnioskodawczyni od grudnia 1997 r. była zatrudniona na czas nieokreślony w spółce cywilnej. Pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków, w szczególności: nieodprowadzania lub zaniżania składek ZUS, niewypłacania wynagrodzenia w należytej wysokości itd. Wobec powyższego na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy Wnioskodawczyni rozwiązała umowę o pracę bez wypowiedzenia z dniem 15 listopada 2013 r., domagając się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia przysługującego Jej za okres wypowiedzenia tj. 3 miesiące. Pod koniec grudnia 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Pracy przeciw pracodawcy. Przed pierwszym posiedzeniem Sądu pracodawca uregulował należności, natomiast odszkodowania nie wypłacił. W dniu 11 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy zasądził od pracodawcy na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 6 000 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od 27 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty. W dniu 10 marca 2016 r. Sąd Okręgowy podtrzymał wyrok Sądu Rejonowego. Sąd Rejonowy nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2 000 zł (z 6 000 zł). Pracodawca wpłacił na konto Wnioskodawczyni w dniu 5 stycznia 2016 r. kwotę 1 393 zł 48 gr potrącając składki i podatek.

Kwestię zasad i podstawę do wypłaty odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55 § 1 Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Stosownie do art. 55 § 1¹ ww. Kodeksu, pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 (tekst jedn.: bez wypowiedzenia), także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Zatem, w przypadku odszkodowania zasądzonego na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy na rzecz pracownika (Wnioskodawczyni), mamy do czynienia z odszkodowaniem, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy. Ww. odszkodowanie nie wynika z zawartej umowy lub ugody, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie jest również odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy czyli nie jest to określona w prawie pracy odprawa ani odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

Zatem, omawiane odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że odszkodowanie, które zostało zasądzone Wnioskodawczyni na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy z tytułu dopuszczenia się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. ustawy - Kodeks pracy. W związku z powyższym pracodawca, dokonując wypłaty tego odszkodowania przekazania części odszkodowania, nie miał podstaw prawnych do poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu odszkodowania zasądzonego na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie pytania oznaczonego nr 1 uznano za prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Nadmienia się, że dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.