1061-IPTPB1.4511.605.2016.1.KLK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2016 r. (data wpływu 4 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu kradzieży środków obrotowych jest nieprawidłowe.

W dniu 4 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Jednemu z pracowników Wnioskodawcy dnia 2 grudnia 2015 r. około godziny 11:00 (w dzień) z zamkniętej kabiny samochodu dostawczego skradziono gotówkę w kwocie 5 222,18 zł. Całość ww. pieniędzy stanowiła własność Wnioskodawcy - były to należności uregulowane przez klientów we wcześniejszych godzinach tego samego dnia. Na miejsce zdarzenia wezwano Policję, która dokonała oględzin, zebrała materiał dowodowy (odciski placów itp.), spisała odpowiednie protokoły (zeznania kierowcy i zeznania Wnioskodawcy) oraz wszczęła postępowanie. W kabinie samochodu, z której dokonano rzeczonej kradzieży, jest zamontowana specjalna kasetka, której pracownik generalnie używa w celu zabezpieczenia przewożonych pieniędzy. Nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawił, że kierowca wyjął kilka minut wcześniej całą gotówkę w celu skompletowania tzw. "reszty" dla jednego z klientów i z pośpiechu nie umieścił pozostałych w kabinie pieniędzy w kasetce - zamierzał to zrobić za chwilę, po powrocie do samochodu. Niestety było już za późno, gdyż podczas jego nieobecności nieznany sprawca włamał się do zamkniętej kabiny, skradł pieniądze znajdujące się w podręcznym schowku pomiędzy siedzeniami i zdążył zbiec z miejsca zdarzenia przed powrotem pracownika. Wnioskodawca starannie nadzoruje pracowników i konsekwentnie egzekwuje od nich przestrzegania ustalonych procedur (m in. w zakresie zabezpieczenia, sposobu przechowywania środków pieniężnych, czy też obowiązku regularnego wpłacania ich do kasy firmy). Praca na stanowisku kierowca-sprzedawca, na którym zatrudniony jest pracownik, może nieść za sobą pewne ryzyko. Pracownicy dostarczają do klientów towar wraz z dokumentami sprzedaży oraz odbierają od nich gotówkę - część należności za ww. transakcje gospodarcze. W toku postępowania wyjaśniającego funkcjonariusze Policji nie dopatrzyli się winy kierowcy, Wnioskodawca również nie stwierdził żadnych rażących zaniedbań z jego strony. Jest to zaufany pracownik, zatrudniany już wielokrotnie od kilkunastu lat (aktualnie od kilku już lat jest on w firmie zatrudniony na stałą umowę o pracę na czas nieokreślony), który zawsze sumiennie wykonuje powierzone obowiązki, dba o potrzeby klientów oraz o powierzony towar, a także zabezpiecza interesy podatnika na bieżąco odbierając od odbiorców należności. Nigdy wcześniej - w żadnym z dotychczasowych okresów jego zatrudnienia - nie zdarzyła się podobna sytuacja. Faktury VAT za sprzedany towar Wnioskodawca wprowadził do rejestru VAT oraz do księgi podatkowej, zarówno należny podatek od towarów i usług, jak i odpowiednia zaliczka na podatek dochodowy zostały opłacone w należytym terminie. W styczniu 2016 r. Wnioskodawca otrzymał postanowienie z dnia 30 grudnia 2015 r. o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw z powodu niewykrycia sprawcy. Z firmy ubezpieczeniowej Wnioskodawca nie otrzymał żadnej rekompensaty, gdyż polisa ubezpieczeniowa podatnika obejmowała rabunek, a nie obejmowała kradzieży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca może wartość skradzionej gotówki zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość skradzionej gotówki, tj. kwota 5 222,18 zł może zostać zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), jako że zaistniałe zdarzenie losowe miało charakter nieprzewidywalny, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot oraz zostało odpowiednio udokumentowane, a Wnioskodawca i Jego pracownik dochowali należytej staranności w celu zabezpieczenia się przed stratami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Powyższe oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 23 ust. 1 ww. ustawy), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu, z wyjątkiem wymienionych w art. 23 ustawy.

Zatem w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej, kosztem uzyskania przychodów będzie taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 cyt. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Przy czym należy pamiętać, że związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zatem kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Należy więc przyjąć, że koszty związane z zachowaniem źródła przychodów to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła w dalszym ciągu uzyskiwano, oraz aby takie źródło w ogóle dalej mogło istnieć. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać te koszty, które zostały poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne jego funkcjonowanie. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodów w przyszłości.

Jednocześnie zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Wspomniany wcześniej katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zawarty w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w ww. przepisie, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

Wśród wyżej wymienionego, tzw. negatywnego katalogu kosztów, nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych, w tym w towarach handlowych i gotówce. Oznacza to, że co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

Jednakże, zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być każdorazowo oceniane w aspekcie:

* całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

* okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

* udokumentowania straty,

* podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

Na ogół stratą jest zniszczenie, uszkodzenie, utracenie towarów lub maszyn i urządzeń w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży. Strata taka jest więc następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania danego podmiotu. Natomiast dla celów podatkowych, przyjmuje się, że tylko kradzież powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez działający podmiot, można uznać za zdarzenie losowe, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Przy czym kradzież ta nie może być skutkiem działań lub zaniedbań podatnika, np. niewłaściwego zabezpieczenia składników majątkowych. Ocena, czy podatnik dochował należytej staranności przy zabezpieczeniu składników majątkowych ma charakter indywidualny i jest uzależniona od konkretnych faktów i okoliczności towarzyszących powstałej stracie.

Ponadto, aby można było zaliczyć poniesioną przez podatnika stratę do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest spełnienie także warunku formalnego, jakim jest właściwe udokumentowanie poniesionego kosztu. Właściwym dokumentem na okoliczność powstałej straty jest posiadanie protokołu szkód, który powinien określać rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę powstania straty, podpis osób uprawnionych oraz datę. Zaistnienie szkody powinno być również uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 2 grudnia 2015 r. pracownikowi Wnioskodawcy z zamkniętej kabiny samochodu dostawczego skradziono gotówkę, stanowiącą własność Wnioskodawcy - były to należności uregulowane przez klientów Wnioskodawcy. Na miejsce zdarzenia wezwano Policję, która dokonała oględzin, zebrała materiał dowodowy (odciski placów itp.), spisała odpowiednie protokoły (zeznania kierowcy i zeznania Wnioskodawcy) oraz wszczęła postępowanie. W toku postępowania wyjaśniającego funkcjonariusze Policji nie dopatrzyli się winy kierowcy, Wnioskodawca również nie stwierdził żadnych rażących zaniedbań z jego strony. Wnioskodawca otrzymał postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw z powodu niewykrycia sprawcy. Z firmy ubezpieczeniowej Wnioskodawca nie otrzymał żadnej rekompensaty, gdyż polisa ubezpieczeniowa podatnika obejmowała rabunek, a nie obejmowała kradzieży.

Wobec tak przedstawionej treści wniosku, należy stwierdzić, że opisane zdarzenie nie może być uznane za zdarzenie losowe niezależne od dochowania staranności w zapobieganiu powstania straty. Prowadząc działalność gospodarczą Wnioskodawca ponosi ryzyko z nią związane, a w celu jego wyeliminowania winien podjąć wszelkie niezbędne działania zabezpieczające przed powstaniem straty, zwłaszcza w przypadku obrotu mieniem o znacznej wartości. Praca na stanowisku kierowca-sprzedawca wymaga zachowania szczególnej staranności, zastosowania podwyższonych standardów zabezpieczeń przed ewentualną kradzieżą środków pieniężnych. W przedmiotowej sprawie nie można natomiast uznać, że dochowano należytej staranności, skoro nie zapewniono stałego nadzoru nad gotówką w godzinach pracy (chwilowa nieobecność pracownika w czasie kradzieży).

Podmiot prowadzący działalność gospodarczą nie może "przerzucać" na Skarb Państwa ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Wnioskodawca miał możliwość ubezpieczenia swojej działalności od zaistniałego zdarzenia i w ten sposób winien rekompensować powstałą szkodę. Brak stosownego ubezpieczenia również stanowi o nienależytym dochowaniu staranności dla zminimalizowania ryzyka powstania straty. Zaliczenie szkody jako podatkowy koszt uzyskania przychodów wymaga natomiast wykazania związku przyczynowo-skutkowego poniesionego wydatku (straty) w odniesieniu do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów - co zdaniem tut. Organu nie zostało wykazane.

Zatem w ocenie tut. Organu, mając na uwadze całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku, Wnioskodawca nie może zaliczyć skradzionej gotówki do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r. poz. 718) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.