1061-IPTPB1.4511.362.2016.1.DJD - Ustalenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na składki radcowskie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na składki radcowskie - jest prawidłowe.

W dniu 11 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na składki radcowskie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca ukończył aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych..... (dalej jako: OIRP.....) i wobec spełnienia przesłanek z art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, uchwałą nr. Rady OIRP.... z dnia 13 listopada 2012 r. został wpisany na listę radców prawnych OIRP.... pod numerem..... W dniu 11 stycznia 2013 r. odbyło się ślubowanie, po złożeniu którego Wnioskodawca uzyskał uprawnienie do wykonywania zawodu radcy prawnego.

W dniu 1 sierpnia 2015 r. Wnioskodawca rozpoczął wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego. Wnioskodawca wykonuje zawód radcy prawnego wyłącznie w tej formie, a w zakresie rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w formie kancelarii radcy prawnego Wnioskodawca ponosić będzie wydatki miesięczne na składki radcowskie (obejmujące składkę członkowską i składkę ubezpieczeniową), które zamierza rozpoznawać jako koszt uzyskania przychodów na potrzeby obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wydatki, które Wnioskodawca poniesie w trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego, na składki radcowskie (obejmujące składkę członkowską i składkę ubezpieczeniową) będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tej działalności.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki, które poniesie w trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego, na składki radcowskie (obejmujące składkę członkowską i składkę ubezpieczeniową) będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tejże działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 233, z późn. zm., dalej jako: u.r.p.), radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce. Niezależnie od formy wykonywania zawodu radcy prawnego przynależność do samorządu zawodowego (art. 5 ust. 1 u.r.p.) i opłacanie składek radcowskich (członkowskich i ubezpieczeniowych) ma charakter obowiązku ustawowego radcy prawnego, zastrzeżonego pod rygorem pozbawienia uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego (skreślenia z listy radców prawnych).

Obowiązek uiszczania składek członkowskich wynika m.in. z art. 29 pkt 4a u.r.p., w myśl którego skreślenie radcy prawnego z listy radców prawnych następuje w wypadku nieuiszczania składek członkowskich za okres dłuższy niż jeden rok.

Natomiast zgodnie z art. 22⁷ ust. 1 u.r.p., radca prawny podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności z zakresu świadczenia pomocy prawnej. Obowiązek ubezpieczenia OC radcy prawnego jest realizowany na podstawie umowy generalnej zawieranej pomiędzy Krajową Izbą Radców Prawnych..... a ubezpieczycielem. Z tego tytułu radca prawny uiszcza składki ubezpieczeniowe za pośrednictwem samorządu radcowskiego.

Obecną wysokość składek radcowskich określa uchwała nr.... Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 10 grudnia 2010 r., podjęta na podstawie delegacji zawartej w art. 60 pkt 11 ustawy o radcach prawnych, wedle której radcowie prawni są zobowiązani do uiszczania składek radcowskich w łącznej wysokości 100 zł miesięcznie, tj. składki członkowskiej w wysokości 78 zł miesięcznie oraz składki ubezpieczeniowej w wysokości 22 zł miesięcznie (tak: § 3 ust. 1 i § 6 ust. 1 powołanej uchwały). Nie jest wykluczone, że wysokość składek radcowskich zostanie w przyszłości ustalona na kwotę wyższą.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. Nr 361, z późn. zm., dalej jako: u.p.d.f.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.f. Możliwość zaliczenia wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodu uzależniona została od łącznego spełnienia następujących przesłanek, a mianowicie: koszty te muszą być faktycznie poniesione, ich poniesienie musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodów (zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów) oraz musi istnieć związek między poniesionym kosztem i przychodem, a nadto wydatek nie może być wymieniony w katalogu wydatków niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów. Tak: wyrok NSA z dnia 16 lipca 2015 r., sygn. akt II FSK 1694/14.

Przesłanki te zostaną spełnione w przypadku składek radcowskich (członkowskich i ubezpieczeniowych), które będzie ponosił Wnioskodawca w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego. Składek tych nie wymieniono w art. 23 u.p.d.f. Ponoszenie składek radcowskich bezpośrednio warunkuje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w charakterze radcy prawnego i stanowi nałożony na Wnioskodawcę obowiązek ustawowy.

Należy przy tym zauważyć, że warunkowane uiszczaniem ww. składek radcowskich, posiadanie uprawnień i wykonywanie zawodu radcy prawnego, w tym również w razie prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej, jest niezbędne do świadczenia pomocy prawnej w pełnym zakresie, co nie jest możliwe w przypadku innych osób świadczących usługi prawne w ramach działalności gospodarczej.

Tytułem przykładu, art. 87 i art. 87¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm., dalej jako: k.p.c.), ograniczają krąg osób uprawnionych do pełnienia funkcji pełnomocnika w postępowaniu sądowym przed Sądem Najwyższym i sądami powszechnymi, wymieniając wśród nich radcę prawnego, nie dopuszczając natomiast w zasadzie innych osób wykonujących działalność gospodarczą w zakresie usług prawnych. Tak również art. 35 i art. 175 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Wedle art. 82 i art. 88 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.), obrońcą lub pełnomocnikiem w postępowaniu karnym może być wyłącznie adwokat lub radca prawny.

Ustawy przyznają wreszcie radcy prawnemu prawo sporządzania, mających charakter dokumentu urzędowego, poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z oryginałem (art. 6 ust. 3 u.r.p., art. 129 § 2 i 3 k.p.c., art. 76a § 2 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, art. 194a § 2 i 3 ustawy 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa) - uprawnienie to nie przysługuje innym osobom prowadzącym działalność gospodarczą, wyjąwszy adwokata, notariusza, rzecznika patentowego i doradcę podatkowego.

Powyższe okoliczności wpływają na prestiżowy charakter zawodu radcy prawnego i bezpośrednio warunkują możliwość zdobywania klientów, co uzasadnia przyjęcie, że składki radcowskie (członkowskie i ubezpieczeniowe) stanowią koszt uzyskania przychodów w ramach działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego.

W dotychczasowym orzecznictwie Naczelny Sąd Administracyjny wypowiadał się dotychczas w przedmiocie niedopuszczalności zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów uzyskania uprawnień umożliwiających wykonywanie zawodu radcy prawnego, które zostały poniesione przez podatnika w okresie przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w formie indywidualnej kancelarii (tekst jedn.: kosztów odbytej aplikacji, opłaconych składek członkowskich aplikanta, opłat za egzamin zawodowy i wydanie legitymacji radcowskiej). Za przyczynę tego rodzaju rozstrzygnięć przyjmowano, istniejącą w dacie ponoszenia wspomnianych kosztów, niepewność co do rzeczywistego podjęcia w przyszłości wykonywania działalności gospodarczej. Zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lipca 2015 r., sygn. akt II FSK 1694/14.

Wspomniana cezura czasowa (przed rozpoczęciem działalności) ma istotne znaczenie, albowiem sprawia, że przytoczone stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego nie dotyczy okoliczności niniejszej sprawy. Dotyczy ona bowiem składek radcowskich (członkowskich i ubezpieczeniowych), które będą ponoszone przez podatnika, który w dacie ich poniesienia będzie prowadził działalność gospodarczą wyłącznie w formie indywidualnej kancelarii radcy prawnego. Istnieje zatem w tym przypadku bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy ponoszeniem składek radcowskich a wykonywaniem działalności gospodarczej w formie kancelarii radcy prawnego, uzasadniający zaliczenie składek radcowskich (członkowskich i ubezpieczeniowych) do kosztów uzyskania przychodu w myśl przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.