10589/2017 - Podniesienie poziomu czytelnictwa

Wspieranie rozwoju czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży należy do priorytetowych działań Ministra Edukacji Narodowej. Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży to jeden z podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa zarówno w ubiegłym roku szkolnym 2015/2016, jak i w roku szkolnym 2016/2017. W ramach nadzoru pedagogicznego - w tym roku szkolnym - część bibliotek szkolnych zostanie skontrolowanych przez kuratorów oświaty.

Aby zachęcić młodych ludzi do czytania książek, podejmowane są inicjatywy, których głównym celem jest promowanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Do nich należą m.in. rządowe programy promujące czytelnictwo:

* zrealizowany już program "Książki naszych marzeń",

* Priorytet 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa" (realizowany od 2016 do 2020 r.)

1. Program rządowy Książki naszych marzeń

W części merytorycznej program był realizowany w roku szkolnym 2015/2016, a w części finansowej - w roku budżetowym 2015. Uprawnione do udziału w programie były 13 452 szkoły podstawowe. Z analizy sprawozdań przesłanych przez wojewodów i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wynika, że w programie wzięły udział 10 224 szkoły podstawowe i szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej. Stanowi to 76% szkół uprawnionych do udziału w programie.

Koszty poniesione na zakup książek wyniosły 19 mln 867 tys. 099 zł. Na tę kwotę składają się zarówno środki z rezerwy celowej budżetu państwa, jak i wkład własny organów prowadzących szkoły.

Do szkolnych bibliotek - w ramach programu - trafiły 1 mln 174 tys. 553 książki. Najwięcej pozycji - 155 tys. 408 - trafiło do szkół na terenie województwa mazowieckiego, najmniej - 27 tys. 376 - do szkół w województwie lubuskim. Szkoły prowadzone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wzbogaciły się o 1 tys. 546 pozycji.

Główny cel programu, jakim było zapewnienie uczniom dostępu do nowości wydawniczych został osiągnięty. Do szkół trafiły lektury, beletrystyka oraz pozycje popularno-naukowe i inne. Dzięki programowi wzrosła również liczba wypożyczonych książek oraz liczba czytelników bibliotek szkolnych.

2. "Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa" Priorytet 3

"Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa" jest programem wieloletnim realizowanym w latach 2016-2020. W ramach Priorytetu 3 na wsparcie finansowe na zakup książek do bibliotek szkolnych i bibliotek pedagogicznych z budżetu państwa będzie przeznaczonych 150 mln zł. Wkład własny w wysokości 20% zapewnia organ prowadzący szkołę lub bibliotekę pedagogiczną.

W 2016 r. na realizację Priorytetu 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa" została przeznaczona kwota 30 mln zł. Natomiast wnioskowana kwota przekraczała 102 mln zł. To świadczy o bardzo dużym zainteresowaniu udziałem w programie.

Szczegółowe sprawozdanie z realizacji Priorytetu 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa" jest aktualnie opracowywane. Zostanie przekazane Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Odnosząc się natomiast do poruszanej w interpelacji kwestii dotyczącej wysokich cen podręczników szkolnych informuję, że uczniowie objęci obowiązkiem szkolnym, tj. uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, mają zapewniony dostęp do bezpłatnych podręczników oraz materiałów ćwiczeniowych 1 .

Potrzeba wprowadzenia zmian w tym zakresie wynikała z konieczności poprawy warunków realizacji konstytucyjnego prawa do nauki (art. 70 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) oraz obowiązku zapewnienia przez władze publiczne obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia (art. 70 ust. 4), przez zwiększenie dostępności podręczników dla uczniów, co pozwoli w pełniejszym stopniu urzeczywistnić ogólnie ujęty w art. 70 ust. 2 Konstytucji RP nakaz nieodpłatnego nauczania w szkołach publicznych.

Zasady dotyczące udzielania dotacji celowej na podręczniki są określone w przepisach prawa oświatowego 2 . W 2017 r. dotacja celowa będzie udzielona na wyposażenie szkół podstawowych w:

* podręczniki lub materiały edukacyjne z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej oraz z zakresu języka obcego nowożytnego oraz materiały ćwiczeniowe dla uczniów klasy I,

* podręczniki lub materiały edukacyjne oraz materiały ćwiczeniowe dla uczniów klasy IV,

* podręczniki lub materiały edukacyjne oraz materiały ćwiczeniowe dla uczniów klasy VII.

Ponadto w zakresie pozostałych klas szkół podstawowych oraz dotychczasowych gimnazjów został zachowany dotychczasowy harmonogram udzielania dotacji celowej, a także dotychczasowe kwoty tej dotacji celowej.

Limity wydatków z budżetu państwa na zakup podręczników w 2017 r. wynoszą 502 mln zł 3 .

Odnosząc się natomiast do poruszonej w interpelacji kwestii dotyczących rynku wydawniczego, uprzejmie wyjaśniam, że właściwym w tej sprawie jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.