10089/2017 - Gimnazjaliści, którzy nie uzyskali promocji do następnej klasy

Przepisy art. 128 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe 1 określają następujące rozwiązania dla niepromowanych uczniów gimnazjów:

- uczeń klasy I gimnazjum, który w roku szkolnym 2016/2017 nie otrzyma promocji do klasy II, z dniem 1 września 2017 r. stanie się uczniem klasy VII szkoły podstawowej;

- uczeń klasy II gimnazjum, który w roku szkolnym 2017/2018 nie otrzyma promocji do klasy III, z dniem 1 września 2018 r. stanie się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej;

- uczeń klasy III gimnazjum, który w roku szkolnym 2018/2019 nie ukończy tej szkoły, z dniem 1 września 2019 r. stanie się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej.

Dyrektor gimnazjum, po uzgodnieniu z organem prowadzącym, będzie miał obowiązek poinformować tego ucznia, w której szkole podstawowej będzie realizował obowiązek szkolny.

Po ukończeniu nauki w 8 - letniej szkole podstawowej i zdaniu egzaminu, uczeń otrzyma świadectwo ukończenia 8 - letniej szkoły podstawowej.

To świadectwo będzie uprawniało ucznia do ubiegania się o miejsce w nowych typach szkół: 4 - letnim liceum, 5 - letnim technikum i szkole branżowej. Natomiast świadectwo ukończenia VI - klasowej szkoły podstawowej nie będzie honorowane przy naborze do szkoły ponadpodstawowej, które zaczną działać od roku szkolnego 2019/2020.

Od klasy IV szkoły podstawowej uczeń otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej, jeżeli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych otrzymał pozytywne oceny klasyfikacyjne, zaś kończy szkołę podstawową, gimnazjum lub dotychczasową szkołę ponadgimnazjalną, jeżeli w wyniku klasyfikacji końcowej otrzymał ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych pozytywne oceny klasyfikacyjne, a w przypadku gimnazjum - przystąpił do egzaminu gimnazjalnego 2 .

Zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów określają przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 3 oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. o szczegółowych warunkach i sposobie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 4 >. Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły.

Wskazane wyżej przepisy stanowią o obowiązkach szkoły dotyczących procesu oceniania i klasyfikowania uczniów. Na początku roku szkolnego nauczyciele mają obowiązek poinformować uczniów i ich rodziców o wymaganiach edukacyjnych, niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych, wynikających z realizowanego przez nauczyciela programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia 5 . Wymóg ten ma na celu określenie jasnych zasad kierujących procesem oceniania, tak aby zarówno uczniowie, jak i ich rodzice wiedzieli, co i w jaki sposób będzie w szkole oceniane, i co będzie miało wpływ na promocję do klasy programowo wyższej, bądź ukończenie szkoły.

Sprawnej komunikacji pomiędzy nauczycielem, uczniem i rodzicem ma również pomagać ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych. Ma ono na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie informacji zwrotnej na temat bieżących osiągnięć edukacyjnych ucznia, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, a co i jak wymaga poprawy i w jakim zakresie 6 .

Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia uniemożliwi lub utrudni mu kontynuowanie nauki w klasie programowo wyższej, bądź też ukończenie szkoły, szkoła powinna umożliwić uczniowi uzupełnienie powstałych braków 7 .

Przed rocznym zebraniem rady pedagogicznej nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne informują ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego rocznej ocenie klasyfikacyjnej w terminie i formie określonej w statucie szkoły 8 .

Uczeń, zwłaszcza ten zagrożony negatywną roczną oceną klasyfikacyjną, może skorzystać z możliwości podwyższenia przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej 9 . Informację o warunkach i trybie uzyskania - wyższej niż przewidywana - rocznej oceny klasyfikacyjnej nauczyciele również przekazują uczniom i ich rodzicom na początku roku szkolnego.

W przypadku, gdy uczeń lub jego rodzice uznają, że roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych została ustalona niezgodnie z przepisami dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, mogą złożyć na ręce dyrektora szkoły zastrzeżenia. Dyrektor, jeśli uzna te zastrzeżenia są zasadne, może postanowić o przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości, w wyniku którego ustala się roczną ocenę klasyfikacyjną z tych zajęć edukacyjnych 10 .

Przewidziana w przepisach jest również możliwość przystąpienia do egzaminu poprawkowego przez ucznia, który otrzymał negatywne roczne oceny klasyfikacyjne z jednych lub dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych 11 .

W przypadku ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego istnieje jeszcze możliwość uzyskania promocji do klasy programowo wyższej w postaci tzw. promocji warunkowej. Rada pedagogiczna, uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia, może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować do klasy programowo wyższej ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, pod warunkiem, że te zajęcia są realizowane w klasie programowo wyższej 12 .

Ww. przepisy dotyczące możliwości składania przez ucznia lub jego rodziców zastrzeżeń do ustalonej rocznej oceny klasyfikacyjnej stosuje się również do rocznej oceny klasyfikacyjnej uzyskanej w wyniku przeprowadzenia egzaminu poprawkowego 13 .

W procesie oceniania i klasyfikowania uwzględnione zostały elementy wspierające ucznia w dążeniu do pokonania trudności w nauce i uzupełnieniu braków. Jeśli uczeń nie uzyskał pozytywnych rocznych ocen klasyfikacyjnych ze wszystkich obowiązkowych zająć edukacyjnych to nie spełnił wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonych dla danego etapu edukacji. Tym samym nie posiada on kompetencji pozwalających na podjęcie z powodzeniem nauki na kolejnym, wyższym etapie edukacyjnym. W związku z powyższym niedopuszczalna jest sytuacja, w której uczeń otrzymywałby promocję do klasy programowo wyższej, po to aby uniknąć powrotu do szkoły podstawowej, podczas, gdy nie spełnia on warunków do kontynuowania nauki w klasie programowo wyższej.

Reforma systemu oświaty, polegająca na wprowadzeniu 8-letniej szkoły podstawowej i wygaszaniu gimnazjów, jest połączona z późn. zm. programowymi, które będą wdrażane sukcesywnie począwszy od roku szkolnego 2017/2018. Zmiany te mają charakter ewolucyjny.

Przygotowana nowa podstawa programowa 14 zawiera wszystkie potrzebne i wymagane treści w kształceniu uczniów klas 7 i 8 w nowej strukturze szkoły podstawowej (przekładające się na egzamin ósmoklasisty). Uczniowie tych klas będą realizować program będący kontynuacją programu, który realizowali w klasach IV-VI, i który będzie ich przygotowywał do podjęcia dalszej nauki w wybranym typie zreformowanych szkół ponadpodstawowych, począwszy od roku szkolnego 2019/2020.

Jednocześnie, eksperci pracujący nad podstawą programową, uwzględnili różnice programowe w podstawie programowej do geografii i biologii w klasach VII-VIII dla tych uczniów, którzy we wcześniejszych latach uczyli się przyrody. Należy jednak podkreślić, że zrealizowana przez tych uczniów przyroda w klasach IV - VI zawierała treści dotyczące głównie geografii i biologii.

Odnosząc się do poruszanych w interpelacji kwestii w zakresie problemów z opanowaniem treści programowych, informuję, że rolą nauczyciela jest dostosowanie treści do wymagań i możliwości ucznia. Nie ma (i nie było) oddzielnych podstaw programowych dla uczniów niepromowanych.

Szkoły mają również obowiązek zapewnienia indywidualnego podejścia do każdego dziecka i dostosowania metod pracy do tempa jego rozwoju.

W sytuacji, gdy uczeń napotyka na trudności związane z nabywaniem wiedzy i umiejętności szkolnych, powinien mieć zapewnioną pomoc psychologiczno-pedagogiczną.

Pomoc udzielana uczniowi w szkole polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 15 oraz rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych 16 , każdy uczeń i jego rodzic ma prawo do bezpłatnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej organizowanej w systemie oświaty.