0461-ITPP1.4512.895.2016.1.IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2015 r. (data wpływu 23 listopada 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych dopłat, darowizn, składek członkowskich - jest prawidłowe.

W dniu 23 listopada 2016 r., został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 14 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych dopłat, darowizn, składek członkowskich.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

P. działa jako Stowarzyszenie i jest zarejestrowane w..., prowadzi działalność statutową wg PKD 95.51Z - polegającą na:

Powyższe cele realizowane są poprzez organizowanie wszelkiego rodzaju imprez sportowych, turniejów, zawodów sportowych, rozgrywek. Wskazana działalność jest wyłączenie działalnością statutową.

Dochodami Stowarzyszenia są dotacje przedmiotowe z Urzędu Miasta - w skali rocznej jest to kwota ok. 25.000 zł. Środki są przeznaczone na realizację zadania publicznego pod tytułem: "...", a dotacja ze Starostwa Powiatowego w B. w wysokości 25.000 zł - na realizację zadania publicznego. Dotacje są związane z konkretnie wykonywanymi czynnościami, a nie na konkretne dziecko. Dotacje rozliczane są na koniec roku. Związek również otrzymuje niewielkie darowizny na cele statutowe. Wszelkie wpłaty dokonywane są w formie przelewów bankowych.

Członkowie nie dokonują wpłat na składki członkowskie. Gdyby nastąpiła taka wpłata wówczas byłaby ona przeznaczona na cele statutowe.

Z dochodów pokrywane są opłaty bankowe, wynagrodzenie pracowników, należne od tych wynagrodzeń składki ZUS, organizowany jest transport zawodników na turnieje, zawody, treningi, opłacani są sędziowie na zawodach, opieka medyczna i ubezpieczenie zawodników, zakupowane są nagrody dla zawodników, materiały papiernicze, poczęstunek. Czynności świadczone przez Stowarzyszenie są prowadzone nieodpłatnie. Uczestnicy nie ponoszą żadnych opłat za udział w zawodach.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy Stowarzyszenie zobowiązane jest do rejestrowania za pomocą kas fiskalnych wpłat dotacji, darowizn oraz ewentualnych wpłat członkowskich uiszczanych przez członków Związku?

Zdaniem Stowarzyszenia, nie jest zobowiązane do prowadzenia ewidencji wpłat dotacji, darowizn oraz ewentualnych wpłat członkowskich uiszczanych przez członków Związku przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z treści art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm., który stanowi, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W myśl art. 111 ust. 1a ustawy do obrotu wykazywanego w ewidencji, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się kwoty podatku należnego.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Przedmiotowy obowiązek dotyczy bowiem również sytuacji, gdy czynności sprzedaży są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy.

Powyższą tezę wspiera pośrednio art. 111 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym w przypadku, gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (...).

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących do dnia 31 grudnia 2016 r. regulowało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544, z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez sprzedaż - zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W konsekwencji należy stwierdzić, że aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez dokonującego wpłaty.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że otrzymane dotacje i inne dopłaty podlegają opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Jeżeli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług - istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a dostawą towarów lub świadczeniem usług i ich ceną - to stanowi ona obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 cyt. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W takiej sytuacji mamy do czynienia z dotacją przedmiotową, która podlega opodatkowaniu według takiej stawki jak czynności, których dotyczą.

Natomiast dotacja mająca na celu ogólne dofinansowanie działalności podatnika, nieuzależniona od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, która nie ma bezpośredniego wpływu na cenę usługi, nie zwiększa podstawy opodatkowania z tytułu podatku od towarów i usług.

Dla określenia, czy dane dotacje mają, czy też nie bezpośredni wpływ na cenę dostawy towarów lub świadczonych usług, a co za tym idzie czy podlegają opodatkowaniu, istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług.

Z opisu sprawy wynika, że Stowarzyszenie otrzymuje dotacje z Urzędu Miasta oraz ze Starostwa Powiatowego, przeznaczone na realizację zadania publicznego. Dotacje są związane z konkretne wykonywanymi czynnościami. Jednakże - jak wynika z wniosku - czynności świadczone przez Stowarzyszenie są prowadzone nieodpłatnie.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionych okoliczności stwierdzić należy, że dotacja o charakterze zakupowym (kosztowym) co do zasady nie podlega opodatkowaniu, zatem nie podlega obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

Analogiczne skutki podatkowo-prawne nastąpią w przypadku darowizn przekazywanych na cele statutowe Stowarzyszenia. Z okoliczności sprawy wynika, że przekazanie darowizny pieniężnej nie będzie związane w żaden sposób z uzyskaniem świadczenia wzajemnego. Zatem należy stwierdzić, że czynność otrzymania przez Stowarzyszenie darowizny pieniężnej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w omawianym przypadku nie dojdzie ani do dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, ani do świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że otrzymanie darowizn przez Stowarzyszenie nie wiąże się po stronie Wnioskodawcy z żadną czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, wobec Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek ewidencjonowania przedmiotowych darowizn za pomocą kasy rejestrującej.

Odnosząc się z kolei do kwestii ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej ewentualnych wpłat członkowskich stwierdzić należy, że należy je podzielić na takie, które są związane z funkcjonowaniem Stowarzyszenia jako struktury określonego podmiotu prawnego oraz takie składki, z którymi wiąże się określone świadczenie wzajemne.

Przy ustalaniu charakteru pobranej kwoty znaczenie ma także cel, na który zostanie ona przeznaczona przez Stowarzyszenie. W przypadku, gdy składka jest przeznaczona na utrzymanie struktury Stowarzyszenia (np. kosztów bieżącego funkcjonowania Związku), członek nie otrzymuje określonego świadczenia w zamian za wpłaconą składkę, nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi.

Natomiast w przypadku, gdy w zamian za uiszczane składki członkowskie, członek Stowarzyszenia otrzymuje określone świadczenie, np. prawo do uczestnictwa w zajęciach, wówczas składki te w istocie stanowić będą odpłatność za usługę.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy, należy stwierdzić, że z treści wniosku nie wynika aby ewentualne wpłaty składek członkowskich przecz członków Stowarzyszenia były związane z konkretnym świadczeniem na ich rzecz. Jak wynika z wniosku ewentualne wpłaty zostaną przeznaczone na cele statutowe Stowarzyszenia (utrzymanie Związku i jego bieżącą działalność).

Brak elementu wzajemności w przypadku ewentualnych wpłat członkowskich oznacza, że takie wpłaty nie stanowią odpłatności za jakąkolwiek dostawę towarów czy świadczenie usług przez Stowarzyszenie, w efekcie nie podlegają opodatkowaniu, tj. pozostają poza zakresem obowiązywania ustawy o VAT. Zatem wpłaty takie nie będą podlegać obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

Podsumowując zatem, w tak przedstawionym stanie faktycznym, Stowarzyszenie nie jest zobowiązane do ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej otrzymywanych dotacji, darowizn, czy też ewentualnych wpłat dokonywanych przez członków Związku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.