0461-ITPP1.4512.868.2016.1.JP - Sposób opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2016 r. (data wpływu 15 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 15 listopada 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będący osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej paliw zamierza udzielić trzem spółkom komandytowym, mającym siedzibę na terytorium Polski, oprocentowanych pożyczek. Na chwilę obecną Wnioskodawca zamierza udzielić na rzecz pierwszej ze spółek siedem pożyczek w wysokości ok. XXX zł każda, na rzecz drugiej ze spółek trzy pożyczki w wysokości xx zł - XXX zł każda oraz na rzecz trzeciej ze spółek dwie pożyczki w wysokości po ok. XXX zł każda. Wnioskodawca nie wyklucza udzielenia w przyszłości jeszcze innych pożyczek. W umowach pożyczek zostanie określony termin spłaty środków pieniężnych będących przedmiotem pożyczki oraz zasady naliczania odsetek wraz z terminem ich płatności. Z treści umowy pożyczki wynikać będzie, że udzielana jest ona w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Umowy pożyczek zawierane będą w Polsce. Środki pieniężne będą na moment zawarcia umowy pożyczki znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kwoty pieniężne będące przedmiotem pożyczek zostaną przelane na rzecz spółek z konta bankowego prowadzonego przez Wnioskodawcę w ramach działalności gospodarczej. Wnioskodawca (pożyczkodawca) oraz spółki (pożyczkobiorcy) są czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT. Czynność udzielania pożyczek nie stanowi przedmiotu działalności Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy czynność udzielenia spółce osobowej pożyczki stanowi w opisanym stanie faktycznym usługę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT? Jeśli odpowiedź na to pytanie byłaby pozytywna, Wnioskodawca prosi również o wyjaśnienie, czy usługa ta jest zwolniona z opodatkowania VAT i czy Wnioskodawca zobowiązany jest do wykazywania w deklaracji podatkowej VAT-7 obrotu zwolnionego w wysokości odsetek od pożyczki?

Zdaniem Wnioskodawcy czynność udzielenia spółce osobowej oprocentowanej pożyczki uznać należy za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Podstawę opodatkowania stanowi zapłata w wysokości odsetek od udzielonej pożyczki. Usługa ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Tym samym, na gruncie ustawy o VAT, każde świadczenie niebędące dostawą towarów - co do zasady - stanowi usługę.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 art. 15 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy czynność udzielenia pożyczek podlega opodatkowaniu VAT, należy jednak przeanalizować, czy udzielając pożyczki Wnioskodawca działa w charakterze podatnika VAT. Innymi słowy, czy można uznać, że udzielenie pożyczek wchodzi w zakres działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, została już przytoczona powyżej. Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Odniesienie powyższego do czynności udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę skutkować powinno konstatacją, że będzie ona objęta zakresem art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia bowiem przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od celu ich udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Nie ma przy tym znaczenia to, czy czynność udzielania pożyczek stanowi przedmiot działalności pożyczkodawcy. Nie bez znaczenia winien pozostawać również fakt, iż pożyczki udzielane będą w sposób częstotliwy, a nie sporadyczny - mają one zostać udzielone więcej niż jednemu podmiotowi oraz więcej niż jeden raz na rzecz każdego z tych podmiotów. Nie będzie to zatem pożyczka o charakterze jednorazowym. Nadto Wnioskodawca nie wyklucza udzielenia w przyszłości jeszcze innych pożyczek. Również wysokość kwot pożyczek uprawdopodabnia stanowisko, iż są one udzielane w ramach prowadzonej przez pożyczkodawcę działalności gospodarczej. Podkreślić również należy, że Wnioskodawca zamierza dokonać na rzecz spółek przelewu kwot pieniężnych będących przedmiotem pożyczek z konta bankowego prowadzonego przez niego w ramach działalności gospodarczej, tj. z tzw. konta firmowego, a w umowach pożyczek zostanie zaznaczone, iż są one udzielane w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Co więcej okoliczność, że udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek będzie miało charakter odpłatny (spółki jako pożyczkobiorcy będą zobowiązani do zapłaty odsetek od pożyczki) wzmacnia jeszcze prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym czynność ta mieści się w definicji działalności gospodarczej. Wnioskodawca udzielając pożyczek działać będzie zatem w charakterze podatnika VAT. W konsekwencji czynność udzielania oprocentowanych pożyczek podlegać będzie - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stanowisko to znajduje poparcie w wydanych interpretacjach podatkowych. Przykładowo w interpretacji z dnia 8 marca 2012 r., znak IPPP3/443-89/12-2/SM Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie argumentował, że "udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia". Także w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 sierpnia 2016 r. nr IBPP2/4512-300/16-1/AB wskazano, że udzielenie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

Przechodząc do podstawy opodatkowania, wskazać na wstępie należy, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W przypadku zawarcia umowy pożyczki podlegającej oprocentowaniu (jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie) za podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT - powinna być uznana zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne). Odsetki stanowią bowiem wynagrodzenie Wnioskodawcy za świadczenie usług w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT.

Należy jednak zauważyć, że usługi udzielania pożyczek zostały przedmiotowo zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem zwolnione spod opodatkowania VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W konsekwencji czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczek jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania. Taki pogląd jest potwierdzany przez organy podatkowe. Słuszność zajętego przez Wnioskodawcę stanowiska prezentują m.in. następujące interpretacje prawa podatkowego:

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 czerwca 2016 r., znak IBPP2/4512-261/16/KO: "Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis".

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 sierpnia 2016 r. Nr IBPP2/4512-300/16-1/AB oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 sierpnia 2011 r., znak ILPP2/443-765/11-4/MR: "Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki należy uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki które będzie otrzymywał Zainteresowany z tytułu przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie ww. przepisu".

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 lipca 2011 r., znak IPTPP2/443-100/11-4/ BM: "udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT będzie czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa będzie się mieścić w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym odsetki, jakie będzie otrzymywał Wnioskodawca z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony z VAT na podstawie ww. przepisu".

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy udzielenie przez Niego oprocentowanej pożyczki stanowić będzie usługę zwolnioną od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Uzyskana z tytułu udzielania pożyczek zapłata (w postaci odsetek) powinna zostać przez Wnioskodawcę wykazana w deklaracji VAT-7 (poz. 10 tej deklaracji).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany

zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.