0461-ITPP1.4512.688.2016.2.KM - Opodatkowanie opłat eksploatacyjnych pobieranych przez spółdzielnię mieszkaniową za lokal mieszkalny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2016 r. (data wpływu 26 września 2016 r.), uzupełnionym w dniu 1 grudnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat eksploatacyjnych pobieranych przez Spółdzielnię mieszkaniową za lokal mieszkalny - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 września 2016 r. został złożony wniosek o wydanie, uzupełniony w dniu 1 grudnia 2016 r., interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat eksploatacyjnych pobieranych przez Spółdzielnię mieszkaniową za lokal mieszkalny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadzi gospodarkę zasobami mieszkaniowymi. W dniu 16 maja 2016 r. doszło do zbycia przez dotychczasowego lokatora spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą związaną z obrotem nieruchomościami. W zawartym akcie notarialnym zaznaczono, że kupujący nabył spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego za umówioną kwotę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że Spółdzielnia nie posiada wiedzy czy nowy właściciel w ramach własnej działalności będzie wykorzystywał przedmiotowy lokal do celów mieszkaniowych. Wnioskodawca, jak zaznaczono, nabył lokal w ramach działalności gospodarczej. Powyższe oznacza, że może wykorzystywać ten lokal również w celu umiejscowienia siedziby swojej działalności (biuro), czy też wykorzystywać je do celów mieszkalnych. Nabywca nie jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłaty eksploatacyjne naliczane zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o Spółdzielniach mieszkaniowych za lokal mieszkalny, o którym mowa w stanie faktycznym będą w dalszym ciągu zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT, w przypadku nabycia prawa do tego lokalu przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej?

Zdaniem Wnioskodawcy, opłaty eksploatacyjne naliczane przez Wnioskodawcę na rzecz nowego właściciela lokalu, który nabył do niego prawo w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie będą "czerpały" ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

Na wstępie wskazać należy, iż w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym - zdaniem organów podatkowych - opłaty eksploatacyjne naliczane zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o Spółdzielniach mieszkaniowych nie będą zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy. Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane w udzielonej Wnioskodawcy indywidualnej interpretacji prawa podatkowego z dnia 11 września 2015 r...... przez działającego w imieniu Ministra Finansów Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. W opinii organu zwolnienie, o którym mowa jest związane z czynnościami wykonywanymi na rzecz członków spółdzielni mieszkaniowej oraz osób niebędących członkami spółdzielni. Niemniej jednak, skoro Spółdzielnia pobiera opłaty za eksploatację oraz utrzymanie lokalu przeznaczonego na działalność gospodarczą nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie powołanego art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z analogiczną sytuacją, w której lokal mieszkalny stanowi składnik majątkowy prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej, jedynym elementem odróżniającym obydwa stany faktyczne jest to, że w przedmiotowej sprawie owo prawo do lokalu może stanowić jedynie towar handlowy (z uwagi na profil działalności). Okoliczność ta nie zmienia jednak faktu, iż przedmiotowe prawo do lokalu stanowi składnik majątkowy działalności gospodarczej. Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż opłaty eksploatacyjne naliczane w tym przypadku nie będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 tej ustawy, zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222 z późn. zm.).

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 736), zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Powołany wyżej przepis art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy stanowi, iż:

* członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu,

* członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu,

* właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5,

* członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.

Z powołanych przepisów wynika, że zwolnienie od podatku odnosi się do czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni mieszkaniowych, a także osób niebędących członkami spółdzielni. Muszą być oni właścicielami lokali mieszkalnych, a w przypadku członka spółdzielni może przysługiwać mu spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Rodzaje opłat wymienione w prawie spółdzielczym dotyczą wszelkich opłat.

Zatem zwolnienie, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT jest związane z czynnościami, za które Spółdzielnia pobiera opłaty, a które dotyczą lokali mieszkalnych lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego. Zwolnienie dotyczy wyłącznie czynności (za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) związanych z lokalami mieszkalnymi, nie dotyczy zaś czynności związanych z lokalami użytkowymi. Wobec powyższego, wszelkie opłaty wnoszone na pokrycie kosztów utrzymania (w tym opłaty eksploatacyjne) lokali użytkowych podlegają opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 23%, stosownie do art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a ustawy o VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 powołanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, lokalem jest samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 2 powołanej ustawy, przez samodzielny lokal mieszkalny rozumie się wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że opłaty eksploatacyjne pobierane przez Spółdzielnię z tytułu korzystania z lokalu, który nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem w przypadku, gdy Spółdzielnia pobiera opłaty eksploatacyjne dotyczące lokalu przeznaczonego na działalność gospodarczą, w którym nabywca "umiejscowił" siedzibę działalności (biuro) nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie powołanego art. 43 ust. 1 pkt 11 z uwagi na fakt, że ww. opłaty dotyczą w istocie lokalu przeznaczonego w całości na cele inne niż mieszkaniowe. Natomiast w sytuacji wykorzystywania lokalu do celów mieszkalnych (nawet w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności związanej z obrotem nieruchomościami np. najem, czy odsprzedaż) znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie powołanego art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy, bowiem lokal ten nie zmienił swojego charakteru i przeznaczenia.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko, zgodnie z którym Wnioskodawca wywodzi brak zastosowania zwolnienia z podatku wyłącznie z faktu nabycia lokalu mieszkalnego w ramach prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej (jako towar handlowy), uznano je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.