0461-ITPB3.4510.683.2016.1.AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2016 r. (data wpływu 22 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodu w związku z otrzymanymi odszkodowaniami - jest prawidłowe.

W dniu 22 grudnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodu w związku z otrzymanymi odszkodowaniami.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka specjalizuje się w sprzedaży nowoczesnych produktów z zakresu Hi-tech, robotyki i AGD. Należności z tytułu sprzedaży towarów Spółka uznaje za przychód należny w dniu wydania rzeczy zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka podpisała z Ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia należności handlowych obejmującą ubezpieczenie należności z tytułu sprzedaży lub dostawy towarów oraz świadczenia usług. Jeżeli kontrahent Spółki (Dłużnik) zalega z płatnościami Spółka zleca windykację Ubezpieczycielowi, który po stwierdzeniu niewypłacalności klienta wypłaca Spółce tzw. odszkodowanie. Odszkodowanie zgodnie z ogólnymi warunkami umowy i warunkami szczegółowymi ubezpieczenia należności handlowych stanowi 90% wartości zgłoszonej należności. Podstawą określenia wysokości odszkodowania są należności przedstawiane przez Spółkę do ochrony ubezpieczeniowej stosownie do przekazanych faktur VAT wystawianych na konkretnych odbiorców. Z dniem zapłaty odszkodowania roszczenie Spółki (Ubezpieczającego) przeciwko Dłużnikowi przechodzi z mocy prawa na Ubezpieczyciela do wysokości wypłaconego odszkodowania (art. 828 k.c. oraz § 7 OWU) W myśl § 8 pkt 1.1 OWU Spółka podjęła także działanie mające na celu zmniejszenie szkody-zawiadamiając o tym fakcie Ubezpieczyciela - w ten sposób, że jest uczestnikiem toczącego się wobec Dłużnika postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. Nr 1574). W takim przypadku jedyną możliwą drogą dla uzyskania ochrony ubezpieczeniowej należności jest wspólne dochodzenie należności od dłużnika przez Ubezpieczyciela i Spółka.

Wówczas warunkiem wypłaty odszkodowania jest podpisanie umowy powierniczego przelewu wierzytelności, która umożliwia dalsze uczestnictwo Spółki w postępowaniu restrukturyzacyjnym wobec Dłużnika. Podpisanie umowy cesji jest konieczne ze względu na treść przepis art. 828 k.c. oraz par.7 OWU, na mocy których na Ubezpieczyciela przechodzą wszelkie prawa Ubezpieczającego. Aby Spółka dalej miała prawo uczestniczyć w postępowaniu restrukturyzacyjnym wymagane jest podpisanie takiej umowy. Spółka uczestniczy wtedy we własnym imieniu, ale już na rzecz Ubezpieczyciela w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Dla należności objętych umową ubezpieczenia Spółka nie dokonuje odpisów aktualizujących i nie zalicza uprzednio do kosztów uzyskania przychodów kwoty należnej od dłużnika kierując się treścią art. 16 ust. 1 pkt 25, czy też art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana prze Spółkę od Ubezpieczyciela kwota tzw. odszkodowania, po podpisaniu umowy powierniczego przelewu wierzytelności, która jest równoważna 90% niezapłaconej przez dłużnika należności będzie stanowić dla Spółki spłatę części należności wynikających z faktur, tytułem których odszkodowanie zostało wypłacone czy przychód podatkowy w momencie faktycznego wpływu kwoty odszkodowania na jej rachunek bankowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnym produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i kont.

W myśl art. 12 ust. 3a ustawy o CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usług albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie od Ubezpieczyciela, ponieważ kontrahent nie zapłacił Wnioskodawcy należności za sprzedany (wydany) towar. Odszkodowanie jest wypłacane tylko z tytułu stwierdzonej niewypłacalności kontrahenta. Wysokość tego odszkodowania jest określana na podstawie wystawionych faktur, które nie zostały zapłacone. Ubezpieczenie zabezpiecza spłatę zadłużenia kontrahentów Wnioskodawcy. Wnioskodawca otrzymuje rekompensatę za brak zapłaty ze strony kontrahentów. W związku z powyższym otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie jest tylko i wyłącznie skutkiem dokonanych wcześniej transakcji, które są realizowane w toku zwykłej działalności gospodarczej, znajdujących już odzwierciedlenie w rozliczeniach podatkowych Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie otrzymuje zatem świadczenia z nowego źródła. Wypłata odszkodowania zastępuje jedynie płatność ze strony kontrahenta i jest alternatywnym sposobem zaspokojenia roszczenia Wnioskodawcy a nie dodatkowym przychodem.

Wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie Wnioskodawca powinien zakwalifikować jako zapłatę należności wykazanej uprzednio jako przychód podatkowy. Takie stanowisko przyjął, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 lutego 2015 r., znak IBPBI/2/423-1300/14/MO: "sama wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela, w celu zaspokojenia wierzytelności Spółki, powinna być potraktowana jako zapłata należności. Powyższe potwierdzają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). W myśl art. 828 § 1 tej ustawy, jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania (...). Oznacza to, że w momencie wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania pokrywającego wierzytelność, należności objęte tym odszkodowaniem wygasają. Taki sposób spełnienia świadczenia można uznać za częściową spłatę zobowiązania. Jak wskazano wyżej, w świetle przepisów ustawy o p.d.o.p. nie ma znaczenia, kto dokonał spłaty zobowiązania, w szczególności, że przychód należny z tego tytułu nie powstaje w momencie zapłaty, lecz z chwilą zaistnienia zdarzeń wskazanych w ustawie. W świetle powyższych przepisów, jeżeli podatnik kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczył do przychodów należnych w chwili wystawienia faktury, uregulowanie części tej należności przez ubezpieczyciela (zgodnie z warunkami umowy), nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania jako przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Otrzymane odszkodowanie należy zatem potraktować na równi z otrzymaniem zapłaty od kontrahenta."

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2014 r., znak ITPB3/423-624/13/PS:

"Jeżeli podatnik kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczył do przychodów należnych, uregulowanie tej należności przez ubezpieczyciela zgodnie z warunkami umowy, nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania jako przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. (...) Zaznaczyć jednakże należy, iż taki sposób rozliczenia kwoty z odszkodowania, będzie uzależniony od tego, czy w danej sytuacji Spółka nie zaliczy uprzednio do kosztów uzyskania przychodów kwoty należnej od dłużnika kierując się treścią art. 16 ust. 1 pkt 25, czy też art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych."

Odnosząc się tutaj do wskazanego warunku, aby kwoty należnej od dłużnika nie zaliczyć uprzednio do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 czy pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazać należy, że Spółka nie zaliczyła kwoty należnej od dłużnika do kosztów uzyskania przychodów.

Podobne jak wyżej poglądy zostały wyrażone również w innych interpretacjach organów podatkowych, np.:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 kwietnia 2014 r., znak IPPB3/423-55/14-2/JBB,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 maja 2013 r., znak ILPB3/423-82/13-2/JG,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 11 maja 2012 r., znak IPTPB3/423-95/12-2/PM oraz z 18 lipca 2012 r., znak IPTPB3/423-148/12-4/KJ,

* Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 22 marca 2010 r., znak IBPBI/2/423-1636/09/CzP, z 25 stycznia 2011 r., znak IBPBI/2/423-1486/10/JD.

Odnosząc się jeszcze do faktu podpisania umowy powierniczego przelewu wierzytelności pomiędzy Ubezpieczycielem a Spółką należy zaznaczyć, że podpisanie tej umowy było konieczne ze względu na tocząc się wobec Dłużnika postępowanie restrukturyzacyjne, którego uczestnikiem była Spółka. Aby Spółka mogła reprezentować w tym postępowaniu Ubezpieczyciela została podpisana umowa powierniczego przelewu wierzytelności. Podpisanie tej umowy jest konieczne ze względu na treść ww. art. 828 Kodeksu cywilnego, na mocy którego Spółka z dniem zapłaty odszkodowania nie miałaby już prawa uczestniczyć w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Aby mogła dalej uczestniczyć w tym postępowaniu (reprezentując już interesy Ubezpieczyciela) wymagane jest podpisanie umowy powierniczego przelewu wierzytelności. Zdaniem Wnioskodawcy podpisanie umowy powierniczego przelewu wierzytelności umożliwia jedynie uczestnictwo Spółki w toczącym się postępowaniu restrukturyzacyjnym na rachunek Ubezpieczyciela. Nie wpływa w żaden sposób na sposób traktowania odszkodowania przez Spółkę. Takie stanowisko reprezentują także organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 5 lutego 2010 r., znak ITPB3/423-707/09/DK stwierdził: "Przy czym podkreślić należy, iż fakt podpisania umowy powierniczego przelewu wierzytelności, co skutkuje swego rodzaju powrotem uprawnień do Spółki, nie ma wpływu na sposób traktowania uzyskanej przez Spółkę kwoty odszkodowania, które będzie stanowić częściową spłatę zobowiązania."

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy wypłata odszkodowania w analizowanym stanie faktycznym powinna być potraktowana jako zapłata części należności. Na sposób w jaki jest traktowane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie ma wpływu podpisana umowa powierniczego przelewu wierzytelności. W związku z powyższym Wnioskodawca prosi o potwierdzenie, że otrzymane odszkodowanie nie będzie stanowić przychodu podatkowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.