0461-ITPB2.4511.1014.2016.1.BK - Skutki podatkowe umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 lutego 2017 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy 0461-ITPB2.4511.1014.2016.1.BK Skutki podatkowe umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 5 grudnia 2016 r. (data wpływu 8 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty-jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni - Bożena P. wraz z mężem - Mirosławem P. umową z dnia 5 marca 2008 r., nabyli od Gminy Miasto, na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, własność lokalu mieszkalnego nr 1, położonego w S. przy ul. R. Umowa ta została zawarta w trybie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Cena za prawo własności tego lokalu wraz z udziałem w częściach wspólnych ustalona została na kwotę 116.474 zł, od której Gmina Miasto, działając na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, udzieliła nabywcom bonifikaty wynoszącej 97%.

W związku z powyższym małżonkowie zapłacili Gminie Miasto jedynie 3.494,22 zł.

W małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązywał wówczas jak i obecnie obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Umów majątkowych małżeńskich nie zawierali.

W dniu 26 maja 2008 r. małżonkowie darowali nabyte umową ww. prawo własności tego lokalu mieszkalnego, z przynależnymi udziałami w częściach wspólnych budynku i prawie wieczystego użytkowania gruntu, Pani Andżelice S.

Andżelika S. jest córką Wnioskodawczyni - Bożeny P. lecz nie jest dzieckiem Jej męża - Mirosława P. (jest Jego pasierbicą).

Dnia 22 lutego 2016 r. Gmina Miasto, powołując się na art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zwróciła się do Wnioskodawczyni i Jej męża z żądaniem zapłaty kwoty 112.979,78 zł tytułem zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty od ceny nabycia przez nich przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Roszczenie to Gmina Miasto wywodziła z tego, że Andżelika S., jako pasierbica nie była w stosunku do Mirosława P. osobą bliską (w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami), zaś zbycie lokalu na jej rzecz nastąpiło przed upływem pięciu lat.

Małżonkowie, odnosząc się do tego żądania wskazali, że Bożena P. i Andżelika S. są osobami bliskimi według definicji zawartej w ustawie o gospodarce nieruchomościami (matką i córką), stąd też nie mają Oni obowiązku zwrotu bonifikaty.

Na poparcie swego stanowiska przywołali wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 marca 2014 r. (sygn. akt I ACa 7/14), jak też prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 22 października 2014 r. (sygn. akt II C I38/11).

W odpowiedzi na to Gmina Miasto podtrzymała swoje stanowisko co do zasady, ale zaproponowała Bożenie i Mirosławowi P. - małżonkom umorzenie całości zobowiązania. W tym celu małżonkowie mieli złożyć w Gminie stosowny wniosek oraz przedstawić jej dokumenty poświadczające ich trudną sytuację majątkową. Gmina Miasto zagroziła im równocześnie, że nie złożenie wniosku o umorzenie wierzytelności będzie skutkowało skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

Małżonkowie zdecydowali się w tej sytuacji złożyć wniosek o umorzenie zobowiązania do zwrotu bonifikaty uznając, że w ten sposób unikną konieczności wystąpienia przeciwko Gminie Miasto z kosztownym pozwem o ustalenie nieistnienia prawa tej Gminy do żądania zwrotu bonifikaty (lub też obrony w procesie wytoczonym drugostronnie o zapłatę). We wniosku tym po raz kolejny jednak wskazali, że nie uznają roszczenia Gminy Miasto o zwrot bonifikaty, gdyż obowiązek jej zwrotu Gminie nie powstał.

Następnie Wnioskodawczyni i Jej mąż (reprezentowany w tym przypadku przez żonę na podstawie pełnomocnictwa) zawarli w dniu 11 października 2016 r. z Gminą Miasto umowę o treści zaproponowanej przez Gminę.

W § 1 tej umowy zawarte zostało stwierdzenie następujące: Dłużnicy potwierdzają i bezwarunkowo uznają roszczenie Gminy Miasto z tytułu zwaloryzowanej bonifikaty, udzielonej przy sprzedaży lokalu mieszkalnego nr 1 w budynku położonym w S. przy ul. R., zbytego w zastrzeżonym ustawowo okresie w łącznej kwocie 114.796,51 zł (słownie....), na którą składają się 1) należność główna w wysokości 112.979,78 zł (słownie...), 2) waloryzacja w wysokości 1.816,73 zł (słownie...).

W § 2 tej umowy zawarto zapis: Wierzyciel (tj. Gmina Miasto) umarza kwotę wskazaną w § 1 pkt 1, pkt 2, a Dłużnicy wyrażają na to zgodę.

Po zawarciu umowy przedstawiciel Gminy Miasto wręczył Wnioskodawczyni dwie informacje PIT-8C. Z jednej z nich wynika, że Wnioskodawczyni osiągnęła w roku 2016 przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, w wysokości 57.398,25 zł, polegający na umorzeniu kwoty zwaloryzowanej bonifikaty, w związku ze zwrotem bonifikaty udzielonej przez Gminę Miasto przy sprzedaży lokalu położonego przy ul. R. Z drugiej takiej informacji wynika natomiast, że przychód w wysokości 57.398,26 zł (różnica jednego grosza w stosunku do przychodu przypisanego Wnioskodawczyni), z tego samego źródła i na tej samej podstawie, uzyskał w roku 2016 Mirosław P. - mąż Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie?

Czy zawarcie przez Wnioskodawczynię oraz jej męża w dniu 11 października 2016 r. z Gminą Miasto umowy spowodowało powstanie po ich stronie przychodu z innych źródeł, w rozumieniu art. 20 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni i jej męża nie powstał w wyniku zawarcia przez nich w dniu 11 października 2016 r. z Gminą Miasto umowy przychód z innych źródeł, w rozumieniu art. 20 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w brzmieniu na dzień zbycia lokalu Andżelice S., jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu. Natomiast przepis art. 68 ust. 2a ww. ustawy stanowi, że powyższego przepisu nie stosuje się w następujących przypadkach:

1.

zbycia na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b (ust. 2b dotyczy dalszego zbycia przez osobę bliską i nie ma w tym przypadku zastosowania);

2.

zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;

3.

zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem Państwa;

4.

zamiany lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny albo nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe;

5.

sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe.

Powyższe przepisy stanowią o tym, w jakich przypadkach organ może żądać od nabywcy nieruchomości z bonifikatą jej zwrotu oraz przypadki, kiedy żądania takiego wystosować nie może.

W niniejszej sprawie bezspornie pierwotne nabycie miało miejsce w dniu 5 marca 2008 r., zaś zbycie przedmiotowego lokalu przez małżonków nastąpiło w dniu 26 maja 2008 r., a więc przed upływem 5 lat od jego nabycia. Nie oznacza to jednak, że po stronie Gminy Miasto powstało z tego powodu roszczenie o zwrot bonifikaty, (o którym mowa w art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami), bowiem do powstania takiego roszczenia konieczny jest brak którejkolwiek z okoliczności, określonych w art. 68 ust. 2a ustawy.

W tym miejscu należy jednak dodać, że ustawa o gospodarce nieruchomościami zawiera słowniczek wyrażeń w niej użytych, a w tym również definicję ustawową "osób bliskich" (art. 4 pkt 13), którymi są: zstępni, wstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osoba, która pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu.

Bez żadnych wątpliwości można więc stwierdzić, że Andżelika S., córka Wnioskodawczyni jest dla niej osobą bliską w rozumieniu art. 4 pkt 13 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a zatem zbywając w dniu 26 maja 2008 r. nabyty krótko wcześniej od Gminy Miasto lokal mieszkalny, zbyła go na rzecz osoby wymienionej w art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, co wyklucza powstanie po stronie Gminy Miasto roszczenia do Wnioskodawczyni o zwrot udzielonej przy zakupie tego lokalu bonifikaty. W konsekwencji braku roszczenia Gminy do Wnioskodawczyni o zwrot bonifikaty (wierzytelności), zarówno Wnioskodawczym nie mogła ze skutkiem prawnym takiego roszczenia uznać, ani Gmina Miasto nie mogła swym oświadczeniem doprowadzić do umorzenia tej (nieistniejącej) wierzytelności. W efekcie po stronie Wnioskodawczyni nie mógł powstać i w rzeczywistości również nie powstał w wyniku zawarcia z Gminą Miasto umowy jakikolwiek przychód, który miałby następnie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł.

Wnioskodawczyni wskazuje przy tym, że uznanie długu jest wyłącznie oświadczeniem wiedzy i na gruncie polskiego prawa cywilnego, "któremu nie są znane czynności o charakterze abstrakcyjnym, nie kreuje żadnego zobowiązania (z którego następnie łaskawy wierzyciel, mógłby "dłużnika" zwolnić). Wskazuje też, że gdy akurat chodzi o zobowiązanie do zwrotu bonifikaty udzielonej nabywcy mieszkania komunalnego i w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, roszczenie takie powstaje z mocy ustawy, a nie wskutek jakiegokolwiek-oświadczenia strony, zwłaszcza zaś oświadczenia wiedzy.

Odnośnie natomiast sytuacji męża Wnioskodawczyni, pomiędzy którym to, a Andżeliką S. nie występował stosunek pokrewieństwa, należy zauważyć, że:

1. Wnioskodawczyni i Jej mąż są małżeństwem od 1980 r. i przedmiotowy lokal mieszkalny nabyli na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej, po czym wspólnie darowali go córce Wnioskodawczyni - Pani Andżelice S.;

2.

w przypadku, w którym małżonkowie pozostający we wspólności ustawowej zbywają przysługujący im na prawach niepodzielnej ręki lokal mieszkalny córce jednego z nich, zbycie takie również kwalifikowane musi być jako zbycie na rzecz osoby bliskiej. Za taką wykładnią rozumienia określenia zbycia na rzecz osoby bliskiej przemawia specyfika ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, wynikająca z przepisów art. 31-46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z istoty wspólności majątkowej małżeńskiej wynika po pierwsze, że każdy z małżonków ma prawo do niepodzielnej własności całego majątku wspólnego. Z drugiej strony, czynności prawne związane z zarządem (przysparzające i rozporządzające) tym majątkiem dotyczą zawsze praw i obowiązków obojga małżonków. Wykładnia innych przepisów prawa musi zmierzać, w sytuacjach wątpliwych, do zapewnienia tych podstawowych reguł funkcjonowania ustawowej wspólności majątkowej. Wypływa z tego logiczny wniosek, że jeżeli powstanie skutków czynności prawnej, związanej z zarządem majątkiem wspólnym, uzależnione zostało w ustawie od posiadania określonych przymiotów osobistych, wystarczające jest, aby cechy takie posiadał tylko jeden z małżonków. Niedopuszczalne byłoby bowiem w takich przypadkach rozszczepianie czynności prawnej w ten sposób, że wywoływałaby ona skutki w sferze praw i obowiązków wyłącznie jednego małżonka;

3.

powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów cywilnych, aby wymienić tylko te, które odnoszą się do Gminy Miasto: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 marca 2014 r., sygn. akt I ACa 7/14 oraz wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 22 października 2014 r. sygn. akt II C 138/14;

4. Wnioskodawczyni zwraca też uwagę, że w myśl art. 37 § 1 KRiO do zbycia lokalu mieszkalnego mogłoby dojść równie dobrze w ten sposób, że stronami takiej umowy byłaby jedynie Wnioskodawczyni i Jej córka, a Mirosław P., w zupełnie osobnym akcie, na taką czynność wyraziłby zgodę. W takim przypadku nastąpiłby taki sam skutek w postaci darowizny mieszkania, a przy tym Mirosław P. nie byłby uważany za stronę umowy darowizny (por. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 r. w spr. III CZP 15/79, OSNCP, z. 4 z 1980 r., poz. 63, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1994 r. w spr. II CKN 490/98, Lex nr 527175). Nie byłoby w takim razie wątpliwości, że doszło w ten sposób do zbycia lokalu na rzecz osoby bliskiej, o czym mowa w art. 68 ust. 2a pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami skoro wszystkie strony umowy darowizny byłyby wobec siebie osobami bliskimi w rozumieniu art. 4 pkt 13 tej ustawy;

5.

nie do przyjęcia, na gruncie wykładni językowej, byłaby sytuacja, w której jedynie od formy (sposobu) zbycia nieruchomości zależałoby powstanie skutku w postaci obowiązku zwrotu udzielonej bonifikaty (lege non distinguente nec nostrum est distinguere). Oznacza to, że jeżeli małżonkowie nabyli do majątku wspólnego lokal mieszkalny od gminy lub Skarbu Państwa wraz z bonifikatą (art. 68 ust. 1 u.g.n.), a następnie przed upływem 5 lat zbyli ten lokal na rzecz osoby będącej osobą bliską w stosunku do jednego tylko z małżonków, to czynność taka musi być uznana za zbycie na rzecz osoby bliskiej w rozumieniu art. 68 ust. 2a pkt 1 u.g.n.

6.

uzupełniająco Wnioskodawczyni dodaje, że analogiczna wykładnia funkcjonuje od dawna na tle stosowania np. przepisów o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, nabywania nieruchomości rolnych (zob. dawny art. 160 k.c.), czy też przekazywania gospodarstw rolnych (por. np. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1986 r. w spr. III CZP 70/85, OSNCP, z. 12 z 1986 r., poz. 207, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2006 r. w spr. II CSK174/06, LEX nr 439159, Kodeks cywilny z komentarzem pod red. J. Winiarza, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1989 r., Wyd. II, Tom I, str. 160, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Komentarz pod red. K. Piaseckiego, Wyd. Prawnicze Lexis Nexis, Wyd. 3, Warszawa 2006, str. 170 itp.).

W tym stanie rzeczy również po stronie męża Wnioskodawczym nie powstał obowiązek zwrotu bonifikaty, a więc nie powstało również odpowiadające mu po stronie Gminy Miasto roszczenie, którego Gmina miałaby się później zrzekać (umarzać zobowiązanie).

W konsekwencji mąż Wnioskodawczyni, podobnie jak Wnioskodawczyni, nie mógł takiego roszczenia ze skutkiem prawnym uznać, Gmina Miasto nie mogła też skutecznie zwolnić go z (nieistniejącego) obowiązku zwrotu bonifikaty, a zatem nie powstał w wyniku zawarcia z Gminą Miasto umowy po Jego stronie jakikolwiek przychód, który miałby następnie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ogólne pojęcie przychodu) przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Skoro Gmina Miasto nie posiadała wierzytelności wobec żadnego z podatników o zwrot bonifikaty (do tego zwaloryzowanej zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami) - nie mogła też mocą swego oświadczenia takiej nieistniejącej wierzytelności umorzyć. Jeżeli zaś wskutek zawarcia przez podatników z Gminą Miasto w dniu 11 października 2016 r. umowy nie doszło do umorzenia jakiejkolwiek wierzytelności Gminy wobec któregokolwiek z nich, po stronie żadnego z nich nie mógł z tej racji powstać przychód. Gmina Miasto, oświadczając, że umarza nieistniejący dług, nie spełniła wobec nich bowiem żadnego świadczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Jak wynika z treści wniosku Wnioskodawczyni - Bożena P. wraz z mężem - Mirosławem P. umową z dnia 5 marca 2008 r., nabyli od Gminy Miasto, na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, własność lokalu mieszkalnego nr 1, położonego w S. przy ul. R. Umowa ta została zawarta w trybie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Cena za prawo własności tego lokalu wraz z udziałem w częściach wspólnych ustalona została na kwotę 116.474 zł, od której Gmina Miasto, działając na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, udzieliła nabywcom bonifikaty wynoszącej 97%.

W związku z powyższym małżonkowie zapłacili Gminie Miasto jedynie 3.494,22 zł.

W małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązywał wówczas jak i obecnie obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Umów majątkowych małżeńskich nie zawierali.

W dniu 26 maja 2008 r. małżonkowie darowali nabyte umową ww. prawo własności tego lokalu mieszkalnego, z przynależnymi udziałami w częściach wspólnych budynku i prawie wieczystego użytkowania gruntu, Pani Andżelice S.

Andżelika S. jest córką Wnioskodawczyni - Bożeny P. lecz nie jest dzieckiem Jej męża - Mirosława P. (jest Jego pasierbicą).

Dnia 22 lutego 2016 r. Gmina Miasto, powołując się na art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zwróciła się do Wnioskodawczyni i Jej męża z żądaniem zapłaty kwoty 112.979,78 zł tytułem zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty od ceny nabycia przez nich przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Roszczenie to Gmina Miasto wywodziła z tego, że Andżelika S., jako pasierbica nie była w stosunku do Mirosława P. osobą bliską (w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami), zaś zbycie lokalu na jej rzecz nastąpiło przed upływem pięciu lat.

Małżonkowie, odnosząc się do tego żądania wskazali, że Bożena P. i Andżelika S. są osobami bliskimi według definicji zawartej w ustawie o gospodarce nieruchomościami (matką i córką), stąd też nie mają Oni obowiązku zwrotu bonifikaty.

Na poparcie swego stanowiska przywołali wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 marca 2014 r. (sygn. akt I ACa 7/14), jak też prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 22 października 2014 r. (sygn. akt II C I38/11).

W odpowiedzi na to Gmina Miasto podtrzymała swoje stanowisko co do zasady, ale zaproponowała Bożenie i Mirosławowi P. - małżonkom umorzenie całości zobowiązania. W tym celu małżonkowie mieli złożyć w Gminie stosowny wniosek oraz przedstawić jej dokumenty poświadczające ich trudną sytuację majątkową. Gmina Miasto zagroziła im równocześnie, że nie złożenie wniosku o umorzenie wierzytelności będzie skutkowało skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego.

Małżonkowie zdecydowali się w tej sytuacji złożyć wniosek o umorzenie zobowiązania do zwrotu bonifikaty uznając, że w ten sposób unikną konieczności wystąpienia przeciwko Gminie Miasto z kosztownym pozwem o ustalenie nieistnienia prawa tej Gminy do żądania zwrotu bonifikaty (lub też obrony w procesie wytoczonym drugostronnie o zapłatę). We wniosku tym po raz kolejny jednak wskazali, że nie uznają roszczenia Gminy Miasto o zwrot bonifikaty, gdyż obowiązek jej zwrotu Gminie nie powstał.

Następnie Wnioskodawczyni i Jej mąż (reprezentowany w tym przypadku przez żonę na podstawie pełnomocnictwa) zawarli w dniu 11 października 2016 r. z Gminą Miasto umowę o treści zaproponowanej przez Gminę.

W § 1 tej umowy zawarte zostało stwierdzenie następujące: Dłużnicy potwierdzają i bezwarunkowo uznają roszczenie Gminy Miasto z tytułu zwaloryzowanej bonifikaty, udzielonej przy sprzedaży lokalu mieszkalnego nr 1 w budynku położonym w S. przy ul. R., zbytego w zastrzeżonym ustawowo okresie w łącznej kwocie 114.796,51 zł (słownie....), na którą składają się 1) należność główna w wysokości 112.979,78 zł (słownie...), 2) waloryzacja w wysokości 1.816,73 zł (słownie...).

W § 2 tej umowy zawarto zapis: Wierzyciel (tj. Gmina Miasto) umarza kwotę wskazaną w § 1 pkt 1, pkt 2, a Dłużnicy wyrażają na to zgodę.

Po zawarciu umowy przedstawiciel Gminy Miasto wręczył Wnioskodawczyni dwie informacje PIT-8C. Z jednej z nich wynika, że Wnioskodawczyni osiągnęła w roku 2016 przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, w wysokości 57.398,25 zł, polegający na umorzeniu kwoty zwaloryzowanej bonifikaty, w związku ze zwrotem bonifikaty udzielonej przez Gminę Miasto przy sprzedaży lokalu położonego przy ul. R. Z drugiej takiej informacji wynika natomiast, że przychód w wysokości 57.398,26 zł (różnica jednego grosza w stosunku do przychodu przypisanego Wnioskodawczyni), z tego samego źródła i na tej samej podstawie, uzyskał w roku 2016 Mirosław P. - mąż Wnioskodawczyni.

Stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147), w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a, przysługuje osobie, która jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.

Na mocy art. 37 ust. 2 pkt 1 tejże ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34. Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a (art. 67 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny.

Na podstawie art. 68 ust. 1b ustawy o gospodarce nieruchomościami, w zarządzeniu wojewody albo uchwale rady lub sejmiku, o których mowa w ust. 1, określa się w szczególności warunki udzielenia bonifikat i wysokość stawek procentowych. Zarządzenie wojewody albo uchwała rady lub sejmiku stanowi akt prawa miejscowego lub może dotyczyć indywidualnych nieruchomości.

W myśl art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu.

Na mocy art. 68 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku:

1.

zbycia na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b;

2.

zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;

3.

zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem Państwa;

4.

zamiany lokalu mieszkalnego na:

a.

inny lokal mieszkalny będący przedmiotem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo

b.

nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe będącą przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego;

5.

sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży wykorzystane zostały w ciągu 12 miesięcy na nabycie:

a.

innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo

b.

nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego.

Jednakże w myśl ust. 2b, przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego nabycia.

Ponadto zgodnie z art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty, w innych przypadkach niż określone w ust. 2a, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.

Z treści wniosku wynika, że na podstawie umowy zawartej w dniu 11 października 2016 r. Gmina Miasto umorzyła Wnioskodawczyni i Jej mężowi kwotę zwaloryzowanej bonifikaty, udzielonej przy sprzedaży lokalu mieszkalnego nr 1 w budynku położonym w S. przy ul. R., a Dłużnicy, tj. Wnioskodawczyni i Jej mąż wyrazili na to zgodę.

W związku z powyższym wskazać należy, że zgodnie z art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Zatem mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy uznać, że korzyści jakie osiąga dłużnik (nabywca lokalu mieszkalnego) z tytułu umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić bowiem należy, że w efekcie zwolnienia dłużnika z całości lub części długu występuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści.

Wobec powyższego umorzenie kwoty zwaloryzowanej bonifikaty stanowi dla Wnioskodawczyni i Jej męża przychód podlegający opodatkowaniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten podlega opodatkowaniu według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ww. ustawy.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji - zgodnie z zakresem wyznaczonym pytaniem - była wyłącznie kwestia skutków podatkowych umorzenia kwoty zwaloryzowanej bonifikaty. Tutejszy organ nie rozstrzyga natomiast, czy Gmina żądając od Wnioskodawczyni i Jej męża zwrotu kwoty udzielonej bonifikaty, a w konsekwencji - wobec uznania przez Wnioskodawczynię i Jej męża tego roszczenia - zasadnie umorzyła tę wierzytelność (zobowiązanie), jak również czy zgodnie z przepisami o gospodarce nieruchomościami Gminie przysługiwało to roszczenie, czy też nie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl