0115-KDWT.4011.34.2021.2.BK - Ustalenie możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Na podstawie art. 13 § 2a pkt 1, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2021 r. (data wpływu do tut. organu - 30 marca 2021 r.), uzupełnionym w dniu 19 maja 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest prawidłowe,

* skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 marca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek uzupełniony w dniu 19 maja 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zakresie możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest matką K. urodzonej..... i M. urodzonego.... W 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z dziećmi wyprowadziła się od męża i od tamtej pory wychowuje dzieci samotnie, nie pozostając w żadnym związku. W styczniu 2016 r. Wnioskodawczyni uzyskała prawomocny rozwód. Ze względu na trudny charakter relacji z ojcem, od maja 2018 r. córka K. nie kontaktuje się z nim. Odmawia odwiedzin u ojca, spędzania z nim świąt, wakacji, ferii, co jest opisane w aktach Kuratora działającego przy Sądzie Rejonowym. Dzieci, z uwagi na trudne relacje rodzinne uczęszczają na psychoterapie i odbyły konsultacje psychiatryczne.

Ze względu na zły stan psychiczny dzieci Sąd Rejonowy 24 września 2018 r. ograniczył władzę rodzicielską ojcu. Decyzja Sądu Rejonowego została podtrzymana przez Sąd Apelacyjny dnia 6 czerwca 2019 r.

Ojciec odbywa kontakty z synem M., zgodnie z decyzją Sądu, płaci alimenty na obydwoje dzieci (te jednak - jak wskazała Wnioskodawczyni - pokrywają znikomy odsetek kosztów utrzymania dzieci, tak więc dzieci w znakomitej większości są na Jej utrzymaniu).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni podkreśliła, że od 2018 r. to Ona faktycznie sprawuje władzę rodzicielską w stosunku do córki K. Jednoosobowo sprawuje nad Nią pieczę, troszczy się o Jej rozwój fizyczny i duchowy, zabezpiecza jej potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne. Dostarcza córce dobra materialne i organizuje Jej czas na wakacjach i feriach. Wnioskodawczyni sama wspiera córkę w realizacji jej hobby. Ojciec K. ma ograniczone prawa rodzicielskie. Ponadto, w żaden sposób nie uczestniczy w procesie wychowawczym córki, tj. w żaden sposób nie sprawuje nad Nią pieczy, nie organizuje i nie spędza z Nią wolnego czasu i nie uczestniczy w rozwoju Jej zainteresowań. Na córkę płaci alimenty zasądzone przez Sąd. Incydentalnie, dwu lub trzykrotnie w ciągu roku przesyła Jej na konto drobne kwoty z okazji imienin i urodzin.

W odniesieniu natomiast do syna M., Wnioskodawczyni wskazała, że ojciec wykonuje pieczę nad Nim według następującego planu:

* w 1 i 3 wtorek każdego miesiąca i w każdą środę od 15.30 - 19.00,

* w 2 i 4 weekend każdego miesiąca od 17.00 w piątek do niedzieli do 18.00,

* w wakacje letnie od 1-14 lipca oraz od 1-14 sierpnia,

* w drugi tydzień ferii zimowych od poniedziałku od 8.00 do niedzieli do 18.00,

* w Święta Bożego Narodzenia 1 dzień,

* w Święta Wielkanocne 1 dzień.

Podkreśliła również, że czas, w którym syn pozostaje pod opieką ojca stanowi ilościowo 30% całkowitego czasu opieki. W tym czasie ojciec jest zobowiązany do odbierania syna z miejsca zamieszkania i odwożenia go do miejsca zamieszkania po zakończeniu kontaktu, przygotowania go do lekcji w dniu następnym, nakarmienia, a w przypadku choroby zawiezienia syna do lekarza i udzielenia niezbędnej pomocy. Dodatkowo, odwozi syna na spotkania z kolegami, do swoich rodziców a Jego dziadków. W wakacje organizuje synowi tygodniowy wyjazd. Wnioskodawczyni podkreśliła, że w stosunku do syna - ojciec ma również ograniczone prawa rodzicielskie.

Między Wnioskodawczynią a byłym mężem nie zostało zawarte porozumienie, co do proporcji podziału ulgi. Wnioskodawczyni podkreśliła, że ze względu na napięte stosunki wymagające interwencji Sądu Rodzinnego oraz Kuratora zawieranie porozumień jest niemal niewykonalne.

Dochody, które otrzymuje Wnioskodawczyni z tytułu umowy o pracę podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. W stosunku do Niej i do dzieci nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym i ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Wnioskodawczyni przysługuje status matki samotnie wychowującej dziecko? A jeśli tak, to od którego roku podatkowego mogła rozliczać się jako matka samotnie wychowująca córkę? W jakiej części Wnioskodawczyni przysługuje ulga prorodzinna?

Zdaniem Wnioskodawczyni, od maja 2018 r. przysługuje Jej status matki samotnie wychowującej dziecko, tj. okresu, w którym córka K. przestała utrzymywać jakiekolwiek kontakty z ojcem. Dodatkowo Wnioskodawczyni uważa, że przysługuje Jej w 100% ulga prorodzinna na córkę i w 70% na syna, zgodnie z czasem jakim sprawuje opiekę nad nim.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w części dotyczącej możliwości opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej * podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia "wychowywać", należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. "Wychowywać" w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dwójkę dzieci (córkę ur. 2003 r. i syna ur. w 2008 r.), nie pozostając w żadnym związku. W 2016 r. uzyskała prawomocny rozwód. Ze względu na trudny charakter relacji z ojcem, córka K. od maja 2018 r. nie kontaktuje się z nim. Odmawia odwiedzin u ojca, spędzania z nim świąt, wakacji, ferii. W żaden sposób ojciec nie uczestniczy w procesie wychowawczym córki, tj. w żaden sposób nie sprawuje nad Nią pieczy, w żaden sposób nie organizuje i nie spędza z Nią wolnego czasu i nie uczestniczy w rozwoju Jej zainteresowań. Płaci na Nią alimenty zasądzone przez Sąd. Incydentalnie, dwu lub trzykrotnie w ciągu roku przesyła córce na konto drobne kwoty z okazji imienin i urodzin.

W odniesieniu natomiast do syna ojciec odbywa z nim kontakty, płaci alimenty, wykonuje pieczę nad Nim według następującego planu:

* w 1 i 3 wtorek każdego miesiąca i w każdą środę od 15.30 - 19.00,

* w 2 i 4 weekend każdego miesiąca od 17.00 w piątek do niedzieli do 18.00,

* w wakacje letnie od 1-14 lipca oraz od 1-14 sierpnia,

* w drugi tydzień ferii zimowych od poniedziałku od 8.00 do niedzieli do 18.00,

* w Święta Bożego Narodzenia 1 dzień,

* w Święta Wielkanocne 1 dzień.

W tym czasie ojciec jest zobowiązany do odbierania syna z miejsca zamieszkania i odwożenia go do miejsca zamieszkania po zakończeniu kontaktu, przygotowania go do lekcji w dniu następnym, nakarmienia, a w przypadku choroby zawiezienia syna do lekarza i udzielenia niezbędnej pomocy. Dodatkowo, odwozi syna na spotkania z kolegami, do swoich rodziców a Jego dziadków. W wakacje organizuje synowi tygodniowy wyjazd.

Ze względu na zły stan psychiczny dzieci Sąd Rejonowy 24 września 2018 r. ograniczył władzę rodzicielską ich ojcu.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że - w przedstawionym stanie faktycznym - Wnioskodawczynię można uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci, ponieważ to Ona w sposób stały wykonuje obowiązki rodzicielskie zarówno w stosunku do córki K., jak i syna M. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego z nim przebywania. Wprawdzie ustalone przez sąd kontakty ojca z synem są co do zasady realizowane, jednak to Wnioskodawczyni, troszczy się codziennie nie tylko o jego i córki byt materialny ale i rozwój fizyczny i psychiczny.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni jako osoba rozwiedziona, która samotnie wychowuje dwójkę dzieci - przy spełnieniu pozostałych warunków wynikających z zacytowanych powyżej przepisów - może rozliczyć się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci za 2020 r., jak również za lata następne, jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Przechodząc natomiast do kwestii możliwości skorzystania przez Wnioskodawczynię z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej należy odwołać się do art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 27f ust. 1 ww. ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W świetle art. 27f ust. 2 powołanej ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Przepis art. 27f ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Stosownie do art. 27f ust. 2c przytoczonej ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 powołanej ustawy).

Na mocy art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej (art. 27f ust. 6).

Treść powołanego wyżej art. 6 ust. 4 pkt 2, 3 wskazuje, że obejmuje on swoją dyspozycją dzieci:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* dzieci pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

* podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Jak wynika z art. 27f ust. 7 cyt. ustawy podatkowej, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje podatnikowi:

* wykonującemu władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka/małoletnich dzieci, a także

* utrzymującego pełnoletnie dziecko/ dzieci w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Władza rodzicielska - zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślenia przy tym wymaga, że jeżeli sąd nie pozbawił tego prawa jednego z rodziców, to uznaje się, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.

Natomiast obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 128 i nast.). Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny, to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp.

Z przytoczonych regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Istotne jest, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu na każde dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określonej proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na każde z dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15 podkreślił, że (...) wykonywanie władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców, w sytuacji braku porozumienia między nimi odnośnie proporcji przysługującej kwoty do odliczenia, powoduje iż przysługującą im kwotę ulgi podatkowej należy rozdzielić między nich w częściach równych"

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy tylko jeden z rodziców spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

W związku z tym, jeśli Wnioskodawczyni nie ma możliwości ustalenia z ojcem małoletniego dziecka proporcji podziału kwoty odliczenia przysługującego na małoletniego syna, to należy przyjąć, że ulga za 2020 r., jak również za lata następne - jeżeli nie zmieni się stan faktyczny lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie - przysługuje Wnioskodawczyni i byłemu małżonkowi w częściach równych.

Nie można zatem zgodzić się z Jej stanowiskiem, że ma prawo do odliczenia 70% ulgi na małoletniego syna.

Odnosząc się natomiast do odliczeń w ramach ww. ulgi na małoletnią córkę wskazać należy, że w sytuacji gdy - jak twierdzi Wnioskodawczyni - były małżonek nie utrzymuje z córką żadnego kontaktu, ogranicza się jedynie do płacenia na Nią alimentów - nie sposób uznać, że wykonuje on w stosunku do córki władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy też posiadania takiej władzy.

W związku z tym, skoro Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletniej córki, jednocześnie z nią zamieszkując, to za rok 2020 Wnioskodawczyni przysługuje wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania), do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.

Przechodząc do kwestii możliwości dokonywania w kolejnych latach odliczeń w ramach ww. ulgi na córkę, która w czerwcu 2021 r. ukończy 18 lat, a więc przez część tego miesiąca będzie miała status małoletniego dziecka, zaś przez drugą część miesiąca - pełnoletniego - stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy do czasu ukończenia przez Nią pełnoletności tylko Wnioskodawczyni będzie wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, za 2021 r. za miesiące od stycznia do czerwca przysługuje Jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczeń w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w stosunku do pełnoletniej córki Wnioskodawczyni nie przysługuje wyłączne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej. Ponieważ w przypadku pełnoletniego dziecka jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń w ramach omawianej ulgi jest utrzymywanie pełnoletniego dziecka, to uznać należy, że w okresie od lipca do 31 grudnia 2021 r. ojciec uiszczając na córkę alimenty wykonuje wobec niej obowiązek alimentacyjny i w związku z tym, w przypadku braku porozumienia rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia, Wnioskodawczyni ma możliwość odliczenia połowy przysługującej kwoty ulgi.

W związku z powyższym w sytuacji utrzymywania pełnoletniej córki w okresie lipiec - grudzień 2021 r. i w kolejnych latach Wnioskodawczyni (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) za ww. okres przysługiwać będzie prawo do odliczenia 50% kwoty należnej ulgi prorodzinnej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym oraz opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.