0115-KDIT3.4011.485.2020.2.AD - Skutki podatkowe otrzymanych świadczeń wypłaconych przez ubezpieczyciela biura rachunkowego, które świadczyło na rzecz podatnika usługi rachunkowe.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 21 września 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDIT3.4011.485.2020.2.AD Skutki podatkowe otrzymanych świadczeń wypłaconych przez ubezpieczyciela biura rachunkowego, które świadczyło na rzecz podatnika usługi rachunkowe.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2020 r. (data wpływu 17 sierpnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 września 2020 r. (data wpływu 11 września 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanych świadczeń wypłaconych przez ubezpieczyciela biura rachunkowego, które świadczyło na rzecz Wnioskodawczyni usługi rachunkowe:

* w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania - wypłaconych kwot tytułem utraconego umorzenia składek ZUS na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za okres od marca do maja 2020 r. - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnień przedmiotowych w odniesieniu do otrzymanych przez Wnioskodawczynię świadczeń, które zostały wypłacone przez ubezpieczyciela biura rachunkowego, które świadczyło na jej rzecz usługi rachunkowe. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 11 września 2020 r. (data wpływu 11 września 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zgodnie z aktualnym wpisem do CEIDG Wnioskodawczyni prowadzi następujące rodzaje działalności gospodarczej: 69.10.Z (kod PKD) - Działalność prawnicza (przeważająca działalność), oraz pozostałe kody PKD: 68.20.Z., 69.20.Z, 70.22.Z, 82.30.Z, 85.59.B.

Wnioskodawczyni jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i wystawia faktury VAT. Wnioskodawczyni zarówno w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jak i podatku VAT w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą jest podatnikiem kwartalnym.

Wnioskodawczyni jest również płatnikiem składek ZUS w ramach własnego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

W dniu 10 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni zawarła pisemną umowę o świadczenie usług rachunkowych z księgową prowadzącą działalność gospodarcza pod firmą: "Biuro rachunkowe (...)". Z umowy tej wynika, że księgowa jest zobowiązana do składania w imieniu Wnioskodawczyni deklaracji do ZUS.

W związku z wprowadzeniem w życie tarczy 1.0. Wnioskodawczyni złożyła jako osoba uprawniona do ZUS wniosek o zwolnienie z opłaty należności z tytułu składek ZUS za okres marzec - maj 2020 r. (jednocześnie za 3 miesiące) - to jest złożyła wniosek RDZ w formie elektronicznej. Wniosek ten złożyła do ZUS w dniu 3 kwietnia 2020 r.

Zgodnie z art. 31zo ust. 2 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa) na wniosek płatnika składek, będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 i 321), zwanej dalej "osobą prowadzącą pozarolniczą działalność", opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed 1 lutego 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, o którym mowa w art. 31zp ust. 1, nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.

Ponadto zgodnie z art. 31zp ust. 1 wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., zwany dalej: "wnioskiem o zwolnienie z opłacania składek" płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.

Wszystkie wyżej wskazane warunki Wnioskodawczyni spełniła.

Ponadto zgodnie z art. 31zq ust. 3 ustawy warunkiem zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo ustawy, jest przesłanie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych należnych za marzec, kwiecień i maj 2020 r. nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r., chyba że płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania.

Jak się okazało księgowa nie złożyła w imieniu Wnioskodawczyni deklaracji do ZUS za miesiące marzec - maj 2020 r. Skutkiem powyższego było otrzymanie przez Wnioskodawczynię w dniu 24 lipca 2020 r. w formie elektronicznej trzech decyzji z ZUS o odmowie przyznania prawa do zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek na własne obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i fundusz solidarnościowy za marzec - maj 2020 r. (trzy osobne decyzje za każdy miesiąc).

Z decyzji wynika, że jedyną przyczyną nieotrzymania przez Wnioskodawczynię zwolnienia z ZUS był brak złożenia deklaracji do ZUS za marzec - maj 2020 r. Skutkiem powyższego Wnioskodawczyni musiała zapłacić składki ZUS i składki zdrowotne za miesiące: marzec - maj 2020 r. oraz powstałe odsetki od zaległości podatkowych w kwocie 71 zł do ZUS.

Księgowa posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej.

Wnioskodawczyni zgłosiła zatem szkodę do zakładu ubezpieczeń, w którym księgowa miała wykupioną polisę. Roszczenie zostało zgłoszone do X S.A., (...) za pośrednictwem: Y S.A., (...).

Działający jako pełnomocnik ubezpieczyciela czyli X S.A uznał szkodę w kwocie 4 365 zł 44 gr.

Na kwotę tę składało się:

1.

kwota 4 294 zł 44 gr tytułem zwrotu utraconego umorzenia składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za okres marzec - maj 2020 r.,

2.

kwota 71 zł stanowiąca odsetki od niezapłaconych w terminie składek, o których mowa w pkt 1 (odsetki powstały od pierwszego dnia po upływie terminu zapłaty do dnia faktycznej zapłaty czyli 25 lipca 2020 r.).

Szkoda została uznana pismem z dnia 11 sierpnia 2020 r. i w tym samym dniu kwota 4 365 zł 33 gr została przekazana (przelana) na rachunek bankowy Wnioskodawczyni (na rachunek bankowy związany z prowadzoną przez Wnioskodawczynię działalnością gospodarczą).

Ubezpieczyciel, zapewne przez omyłkę zamiast wypłacić 4 365 zł 44 gr wypłacił faktycznie 4 365 zł 33 gr.

Wnioskodawczyni w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych rozlicza się na zasadach podatku liniowego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku sformułowała następujące pytania.

1. Czy otrzymane w dniu 11 sierpnia 2020 r. na podstawie pisma z dnia 11 sierpnia 2020 r. odszkodowanie (kwota główna oraz odsetki) - od X S.A., (...) za pośrednictwem: Y S.A (...) (pełnomocnik) - w łącznej kwocie 4 365 zł 33 gr w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Czy otrzymane w dniu 11 sierpnia 2020 r. na podstawie pisma z dnia 11 sierpnia 2020 r. odszkodowanie (kwota główna oraz odsetki) - od X S.A., (...) za pośrednictwem: Y S.A (...) (pełnomocnik) - w łącznej kwocie 4 365 zł 33 gr w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W sformułowanym w uzupełnieniu wniosku własnym stanowisku Wnioskodawczyni podaje, że jej zdaniem: * w zakresie pytania pierwszego - otrzymane w dniu 11 sierpnia 2020 r. na podstawie pisma z dnia 11 sierpnia 2020 r. odszkodowanie - od X S.A., (...) za pośrednictwem: Y S.A (...) (pełnomocnik) - w łącznej kwocie 4 365 zł 33 gr w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są: kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)

dochodu, o którym mowa w art.

24 ust. 15 i 15a.

W ocenie Wnioskodawczyni wyżej wskazane zwolnienie będzie miało zastosowanie do otrzymanego przez Wnioskodawczynię odszkodowania.

Polisa, którą posiada księgowa, i z której zostało wypłacone odszkodowania jest polisą odpowiedzialności cywilnej zawodowej dla księgowej. Jest to rodzaj ubezpieczenia majątkowego.

Tak też potwierdzają autorzy komentarza do art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Bartosiewicz Adam i Ryszard Kubacki cyt.: "Ubezpieczenie majątkowe może dotyczyć mienia albo odpowiedzialności cywilnej". Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest szczególnym rodzajem ubezpieczenia majątkowego, jako ubezpieczenie obejmujące ochronę pasywów.

Z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W myśl § 2 powołanego przepisu, jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Jednocześnie wskazać należy, że ani lit. a ani lit. b z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będą miały zastosowania.

Wypłata odszkodowania z tytułu utraty zwolnienia z opłacania składek ZUS i składek zdrowotnych nie dotyczy odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą.

Jak wskazuje się w doktrynie: "Ustawodawca zwalnia od podatku dochodowego od osób fizycznych różnego rodzaju świadczenia o charakterze odszkodowawczym. Od podatku zwolnione są bowiem odszkodowania oraz kwoty otrzymywane od ubezpieczycieli. Ustawodawca wprowadził niniejsze zwolnienia ze względów celowościowych. Przyczyną wypłaty odszkodowania jest uprzednie zaistnienie szkody, stąd też odszkodowanie, które służyć ma naprawieniu czy też pokryciu szkody, nie stanowi zazwyczaj realnego przysporzenia majątkowego. Niecelowe byłoby zatem opodatkowywanie tego rodzaju świadczenia" (Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz, wyd. V, komentarz do art. 21 ustawy o PIT, LEX).

Wyżej wymienieni autorzy wskazują jednocześnie: "odszkodowania wynikają przede wszystkim z przepisów prawa cywilnego (prywatnego), lecz również z przepisów prawa publicznego. Odszkodowanie jest sposobem naprawienia szkody, w tym szkód powstałych na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, szkód wynikłych w następstwie czynu niedozwolonego i innych. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (...) Ustawodawca zwalnia od podatku również kwoty otrzymywane od ubezpieczycieli w związku z nastąpieniem określonego w umowie lub ustawie zdarzenia ubezpieczeniowego. Zwolnienia dotyczą tylko kwot ubezpieczeń majątkowych i osobowych".

Jak zatem z powyższych twierdzeń wynika - odszkodowania od zakładów ubezpieczeń są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Służą one bowiem naprawieniu wyrządzonej szkody, a zatem niecelowe byłoby ich opodatkowywanie, gdyż wówczas poszkodowany nie pokryłby wyrządzonej szkody z wypłaconego odszkodowania, bo musiałby uiścić podatek. Co bardzo istotne "umowę ubezpieczenia można zawrzeć także na rzecz osoby trzeciej. Osoba trzecia może nie być w umowie wymieniona. Ubezpieczający może w czasie trwania umowy wskazywać osoby, na których rzecz została zawarta umowa. Jeżeli nie umówiono się inaczej, osobie trzeciej przysługuje bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie lub świadczenie należne z tytułu tej umowy. Zwolnienie podatkowe przysługuje niezależnie od tego, czy świadczenie wypłacane jest ubezpieczającemu czy też osobie trzeciej" (Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz, wyd. V, komentarz do art. 21 ustawy o PIT, LEX).

Zatem również - jak w przypadku Wnioskodawczyni - wypłata odszkodowania osobie trzeciej (tu Wnioskodawczyni, jako poszkodowanej) korzysta z ww. zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie (należność główna i odsetki) korzysta ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego od otrzymanego odszkodowania.

* w zakresie pytania drugiego - otrzymane w dniu 11 sierpnia 2020 r. na podstawie pisma z dnia 11 sierpnia 2020 r. odszkodowanie - od X S.A (...) za pośrednictwem: Y S.A (...) (pełnomocnik) - w łącznej kwocie 4365 zł 33 gr w ramach prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej jest również zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niezależnie od stanowiska w zakresie pytania pierwszego wskazać należy, że do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymanego odszkodowania zastosowanie znajdzie także art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są: pkt 3 otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 i 1043), z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawczynię jest odszkodowaniem wynikającym z ustawy, albowiem jak wskazano powyżej w myśl art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W orzeczeniu NSA z dnia 28 czerwca 2004 r., FSK 196/04, POP 2005, z. 3, s. 71 Sąd wskazał: "za odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów prawa uznać należy odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem okaże się decyzja organu państwa, wyrok sądu, czy też umowa".

Mając na względzie powyższe w ocenie Wnioskodawczyni również z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że opisane przez nią w stanie faktycznym niniejszej sprawy odszkodowanie (należność główna i odsetki od zaległości podatkowych) korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Otrzymane odszkodowanie nie dotyczy bowiem składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tak byłoby gdyby np. Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie dotyczące środka trwałego w jej firmie. Mając na względzie powyższe stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania - wypłaconych kwot tytułem utraconego umorzenia składek ZUS na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za okres od marca do maja 2020 r. - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest prawidłowe. W pozostałej zaś części jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1426) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłami przychodu są m.in.:

* pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3)

* inne źródła (pkt 9).

Stosownie do art. 14 ust. 1 podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Co do zasady przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Zatem otrzymane odszkodowania, jeżeli dotyczą składników majątku związanego z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowią przychód z tej działalności.

Stosownie zaś do art. 20 ust. 1 za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Sformułowanie "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Do przychodów z innych źródeł należy zatem zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki:

* po pierwsze - nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy,

* po drugie - nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z kolei, w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i wystawia faktury VAT. Jest również płatnikiem składek ZUS w ramach własnego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Prowadzeniem rozliczeń podatkowych i ubezpieczeniowych Wnioskodawczyni zajmuje się biuro rachunkowe, z którym ma podpisaną umowę. Z umowy tej wynika, że księgowa jest zobowiązana do składania w imieniu Wnioskodawczyni deklaracji do ZUS. W związku z wprowadzeniem w życie tarczy 1.0. Wnioskodawczyni złożyła do ZUS jako osoba uprawniona wniosek o zwolnienie z opłaty należności z tytułu składek ZUS za okres marzec - maj 2020 r. Jak się okazało księgowa nie złożyła w imieniu Wnioskodawczyni deklaracji do ZUS za dane miesiące. Skutkiem powyższego było otrzymanie przez Wnioskodawczynię trzech decyzji z ZUS o odmowie przyznania prawa do zwolnienia z opłacania ww. należności. Z decyzji wynika, że jedyną przyczyną nieotrzymania przez Wnioskodawczynię zwolnienia z ZUS był brak złożenia deklaracji do ZUS za ww. miesiące. Skutkiem powyższego Wnioskodawczyni musiała zapłacić składki ZUS i składki zdrowotne oraz powstałe odsetki od tych zaległości. Księgowa posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej. Wnioskodawczyni zgłosiła zatem szkodę do zakładu ubezpieczeń, w którym księgowa miała wykupioną polisę. Ubezpieczyciel pismem z dnia 11 sierpnia 2020 r. uznał szkodę, w wyniku czego na rzecz Wnioskodawczyni została przekazana określona w piśmie kwota tytułem zwrotu utraconego umorzenia składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za marzec - maj 2020 r. oraz kwota odsetek od niezapłaconych w terminie ww. składek.

Z powyższego wynika, że przyznane Wnioskodawczyni świadczenia z ubezpieczenia OC biura rachunkowego nie dotyczą składników majątku związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Tym samym nie stanowią przychodu ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz należy je zaliczyć do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem, w którym ustawodawca sformułował katalog zwolnień podatkowych.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalenia wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy. Innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 i 1043), z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Analiza cytowanego powyżej przepisu wskazuje, że ze zwolnienia korzystają odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy. Przy czym ustawodawca wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b.

dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W tym miejscu wskazać należy, że ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest szczególnym rodzajem ubezpieczenia majątkowego, jako ubezpieczenie obejmujące ochronę pasywów. Jak stanowi art. 821 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1145) przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego).

Skoro zatem - jak wskazuje Wnioskodawczyni - świadczenia, o których mowa we wniosku zostały wypłacone z ubezpieczenia OC biura rachunkowego, to zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajduje zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych bądź osobowych objęte są dyspozycją tego przepisu. Przy czym zwolnieniem objęta jest wyłącznie kwota główna świadczenia bez odsetek.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nie można utożsamiać odsetek za zwłokę ze świadczeniem otrzymanym z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W żadnym wypadku nie można przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem sensu stricte i objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych. Mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Okoliczność, że odsetki stanowią najczęściej swoistą rekompensatę wynikającą z czasookresu jaki upłynął pomiędzy zaistnieniem zdarzeń skutkujących wypłatą odszkodowania, a skonkretyzowaniem obowiązku naprawienia szkody (krzywdy), nie jest wystarczająca do objęcia ich zwolnieniem z opodatkowania.

Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) - wyraźne zwolnienie. Ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę.

W niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie. I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

* pkt 52 - odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. poz. 776),

* pkt 95 - odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,

* pkt 119 - odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,

* pkt 130 - odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki nie mieszczą się jednak w kategoriach wyżej wymienionych.

Reasumując, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że:

* otrzymana przez Wnioskodawczynię z ubezpieczenia OC biura rachunkowego:

o kwota tytułem zwrotu utraconego umorzenia składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za okres od marca do maja 2020 r. korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

o kwota odsetek od niezapłaconych w terminie ww. składek stanowi przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, * w sytuacji przedstawionej we wniosku nie znajduje zastosowania zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym za prawidłowe uznano wyłącznie stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym otrzymana kwota główna z OC biura rachunkowego podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pozostałym zakresie stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl