0115-KDIT2.4011.354.2021.1.MD - Konsekwencje rezygnacji z ulgi na dziecko

Na podstawie art. 13 § 2a pkt 1, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2021 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest:

* prawidłowe - w części w jakiej dotyczy możliwości skorygowania zeznań podatkowych,

* nieprawidłowe - w części w jakiej dotyczy braku obowiązku po stronie Wnioskodawczyni zapłaty odsetek przy zwrocie odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

W dniu 30 kwietnia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorygowania zeznań podatkowych i obowiązku zapłaty odsetek przy zwrocie odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2012 r. Wnioskodawczyni wstąpiła w związek małżeński. Z tego związku posiada dwójkę dzieci, tj. F. (ur....) i Z. (ur....). Wspólnie z mężem i dziećmi mieszkają razem i wspólnie wychowują swoje dzieci. Posiadają rozdzielność majątkową i zeznania podatkowe PIT-37 składają indywidualnie. Od chwili przyjścia na świat ich dzieci to Wnioskodawczyni dokonuje odliczeń ulgi prorodzinnej w swoich zeznaniach podatkowych PIT-37 w załącznikach PIT-O.

Mąż z poprzedniego małżeństwa posiada również dwójkę dzieci, tj. M. (ur....) oraz E. (ur....), na które odliczenia ulgi prorodzinnej dokonuje jego była żona. Mąż wywiązuje się z obowiązku zarówno rodzicielskiego, wychowawczego jak i alimentacyjnego wobec dzieci z poprzedniego małżeństwa. W związku z tym, że wspólne dzieci Wnioskodawczyni i jej męża są zarazem męża trzecim i czwartym dzieckiem, analizując m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Wnioskodawczyni i jej mąż doszli do wniosku, że korzystniej dla ich rodziny będzie, gdy to mąż będzie dokonywał odliczeń ulgi prorodzinnej, wykazując ich wspólne dzieci jako swoje trzecie i czwarte.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni postąpi prawidłowo i zgodnie z prawem, jeśli złoży korekty zeznań z lat 2016-2020 zwracając pobrane kwoty ulg prorodzinnych otrzymanych na dzieci F.: 2016-2020 i Z.: 2017-2020?

2. Czy w związku z korektami zeznań i zwrotami ulg prorodzinnych do Urzędu Skarbowego, zostaną naliczone odsetki bądź inne opłaty, jeśli tak to w jakiej wysokości (za cały okres)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa jest możliwość złożenia korekty zeznania za lata 2016-2020. Wnioskodawczyni uważa, że brak jest podstaw prawnych do naliczania odsetek od wypłaconych kwot ulgi prorodzinnej. Nie jest to kwota nienależnego podatku. W ocenie Wnioskodawczyni odsetki byłyby naliczane w przypadku pobrania świadczenia nienależnego. Wnioskodawczyni nie zna podstawy prawnej, na podstawie której należałoby zwrócić kwoty ulgi prorodzinnej wraz z odsetkami liczonymi za 5 lat podatkowych. W efekcie planowanej do złożenia korekty Wnioskodawczyni i jej mąż otrzymaliby jako rodzina kwotę wyższą w stosunku do dotychczas otrzymywanej, a ewentualne odsetki byłyby nieuzasadnionym uszczupleniem kwoty zwrotu, która im przysługuje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest: prawidłowe w części w jakiej dotyczy możliwości skorygowania zeznań podatkowych, oraz nieprawidłowe w części w jakiej dotyczy braku obowiązku po stronie Wnioskodawczyni zapłaty odsetek przy zwrocie odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Stosownie art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Przepis art. 27f ust. 2a przywołanej ustawy stanowi, że za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Na mocy art. 27f ust. 2c przytoczonej ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Według art. 27f ust. 4 powołanej ustawy odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Artykuł 27f ust. 5 ww. ustawy stanowi, że odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Zatem z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Władza rodzicielska - na podstawie art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Podkreślić należy, że samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 2012 r. Wnioskodawczyni wstąpiła w związek małżeński. Z tego związku posiada dwójkę dzieci, tj. F. (ur....) i Z. (ur....). Wspólnie z mężem i dziećmi mieszkają razem i wspólnie wychowują swoje dzieci. Posiadają rozdzielność majątkową i zeznania podatkowe PIT-37 składają indywidualnie. Od chwili przyjścia na świat ich dzieci to Wnioskodawczyni dokonuje odliczeń ulgi prorodzinnej w swoich zeznaniach podatkowych PIT-37 w załącznikach PIT-O. Mąż z poprzedniego małżeństwa posiada również dwójkę dzieci, tj. Monikę (ur. 1999 r.) oraz Ewę (ur. 2005 r.), na które odliczenia ulgi prorodzinnej dokonuje jego była żona. Mąż wywiązuje się z obowiązku zarówno rodzicielskiego, wychowawczego jak i alimentacyjnego wobec dzieci z poprzedniego małżeństwa. W związku z tym, że wspólne dzieci Wnioskodawczyni i jej męża są zarazem męża trzecim i czwartym dzieckiem, analizując m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Wnioskodawczyni i jej mąż doszli do wniosku, że korzystniej dla ich rodziny będzie, gdy to mąż będzie dokonywał odliczeń ulgi prorodzinnej, wykazując ich wspólne dzieci jako swoje trzecie i czwarte.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnić należy, że w sytuacji gdy podatnik skorzystał z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, a ma zamiar zrezygnować z przysługującego prawa, może skorygować zeznania za lata, w których były one dokonywane.

Zgodnie z art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

W świetle art. 81 § 2 powołanej ustawy skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Przepisy Ordynacji podatkowej nie określają szczególnych terminów, w których przysługuje powyższe uprawnienie. Należy więc powiązać tę możliwość z zobowiązaniem podatkowym, którego deklaracja (zeznanie) dotyczy. Prawo do korekty deklaracji (zeznania) istnieje tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie podatkowe, czyli 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej).

Na gruncie art. 3 pkt 5 przytoczonej ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o deklaracjach - rozumie się przez to również zeznania, wykazy, zestawienia, sprawozdania oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

Wedle art. 51 § 1 przywołanej ustawy, zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.

W myśl art. 52 § 1 pkt 1 ww. ustawy, zwrotowi bez wezwania organu podatkowego podlega uprzednio zwrócona przez organ podatkowy lub zaliczona na poczet zaległości podatkowych oraz odsetek za zwłokę albo bieżących zobowiązań podatkowych, wraz z oprocentowaniem nadpłata lub zwrot podatku wykazane nienależnie lub w wysokości większej od należnej, ujęte w deklaracji lub we wniosku o zwrot podatku w rozumieniu przepisów rozdziału 7b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub rozdziału 6a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Artykuł 52 § 2 Ordynacji podatkowej stanowi, że w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, kwoty podlegające zwrotowi traktuje się jako zaległości podatkowe.

Stosownie do art. 53 § 4 cytowanej ustawy, odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Z art. 53 § 5 powołanej ustawy wynika, że w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 1 pkt 1, odsetki za zwłokę naliczane są odpowiednio od dnia zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Na podstawie art. 58 ww. ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej.

Zasady naliczania odsetek zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. z 2021 r. poz. 703).

Zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej, stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%.

Ulga prorodzinna podobnie jak inne ulgi podatkowe, jest uprawnieniem podatnika, a nie jego obowiązkiem. W związku z tym podatnik może dokonać korekty rocznego zeznania podatkowego w taki sposób, że zrezygnuje z przysługującej ulgi. Konsekwencją tego będzie jednak obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane powyżej unormowania prawne stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni ma możliwość skorygowania zeznań podatkowych za lata 2016-2020, w których dokonywała odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na dzieci (Filipa za 2016-2020 oraz Zofię za 2017-2020) i zrezygnowania z tych odliczeń. Skorygowania zeznań można dokonać przed upływem terminu przewidzianego dla przedawnienia zobowiązania podatkowego za ww. lata. Złożenie korekty zeznań wiąże się z obowiązkiem naliczenia odsetek. W konsekwencji, należy uiścić zaległość podatkową (nadpłata podlegająca zwrotowi traktowana jest jako zaległość podatkowa) wynikającą ze złożonych korekt wraz z należnymi odsetkami za zwłokę, naliczonymi zgodnie z art. 53 Ordynacji podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w części w jakiej dotyczy możliwości skorygowania zeznań podatkowych należało uznać za prawidłowe, natomiast w części w jakiej dotyczy braku obowiązku po stronie Wnioskodawczyni zapłaty odsetek przy zwrocie odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładsni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.