0115-KDIT2-3.4011.17.2018.2.AD - Ustalenie daty biegu pięcioletniego okresu nabycia nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2018 r. (data wpływu 16 stycznia 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 stycznia 2018 r. (data wpływu 23 stycznia 2018 r.), pismem z dnia 30 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.) oraz pismem z dnia 2 lutego 2018 r. (data wpływu 6 lutego 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty biegu pięcioletniego okresu nabycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty biegu pięcioletniego okresu nabycia nieruchomości. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 18 stycznia 2018 r. (data wpływu 23 stycznia 2018 r.), pismem z dnia 30 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.) oraz pismem z dnia 2 lutego 2018 r. (data wpływu 6 lutego 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni w 2005 r. powierzyła swojej córce kwotę pieniędzy na nabycie nieruchomości - lokalu niemieszkalnego.

Ponieważ Wnioskodawczyni w tym okresie przebywała poza terenem kraju była przekonana, że jej córka dokonała w jej imieniu nabycia lokalu, którego miała dokonać na zasadach, o których mowa w art. 353¹ w związku z art. 734¹ § 1 oraz art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawczyni zleciła swojej córce dokonanie takiego zakupu i była przekonana, że zgodnie z jej pełnomocnictwem i zleceniem lokal ten został nabyty na jej rzecz.

Niestety okazało się, że Wnioskodawczyni padła ofiarą oszustwa i lokal nie został nabyty na jej rzecz zgodnie ze zleceniem, ale córka nabyła go na we własnym imieniu na swoją rzecz.

Wnioskodawczyni po ujawnieniu powyższych faktów, po powrocie do Polski, wystąpiła przeciw córce na drogę postępowania sądowego z wnioskiem o zwrot lokalu i przywrócenie stanu faktycznego.

W dniu 14 grudnia 2015 r. zapadł wyrok nakazujący złożenie córce podatniczki oświadczenia o treści:

X i Y oświadczają, ze przenoszą na rzecz powódki prawo własności lokalu niemieszkalnego, usługowego, stanowiącą odrębną nieruchomość, dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą wraz z przynależnym do lokalu udziałem wynoszącym 42/10000 części we współwłasności części wspólnych gruntu, budynku i innych urządzeń, objętych księgą wieczystą Sądu Rejonowego.

W dniu 20 kwietnia 2017 r. zapadł wyrok przed Sadem Apelacyjnym - podtrzymujący wyrok sądu pierwszej instancji w całości.

Sądy obu instancji stwierdziły, że zakup nieruchomości nastąpił w wyniku umowy powierniczej oraz, że pozwani mieli pełną świadomość tego, że właścicielem ww. lokalu jest Wnioskodawczyni ponieważ dokonali nabycia z jej środków i na jej zlecenie.

W konkluzji należy stwierdzić, że nabycie lokalu przez Wnioskodawczynię faktycznie nastąpiło w 2005 r., a w 2015 r. nastąpiło jedynie przywrócenie stanu faktycznego i stanu posiadania przez Wnioskodawczynię.

Oceniając stan faktyczny według Wnioskodawczyni nabycie nieruchomości, o której mowa w niniejszym wniosku nastąpiło w 2005 r., co skutkuje brakiem opodatkowania sprzedaży nieruchomości w 2018 r.

Uzupełniając wniosek Wnioskodawczyni podała, że:

* wyrok sądu z dnia 14 grudnia 2015 r. uprawomocnił się w dniu 23 lutego 2017 r.,

* lokal, o którym mowa we wniosku nie był używany w działalności gospodarczej, nie używa go obecnie i nie zamierza go używać w działalności gospodarczej. W okresie minionym przebywała stale poza granicami Polski, obecnie ze względu na stan zdrowia i wiek zamierza powyższy lokal jak najszybciej sprzedać.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy upłynął okres 5 lat od daty nabycia nieruchomości przez podatniczkę i czy sprzedaż ww. nieruchomości będzie zwolniona od podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku jej sprzedaży w roku 2018?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie nieruchomości, o której mowa we wniosku nastąpiło w 2005 r., co powoduje, że sprzedaż nieruchomości w 2018 r. nie będzie podlegała podatkowi dochodowemu od osób fizycznych w związku z upływem 5 lat od daty nabycia nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z treści cytowanego przepisu wynika, że źródłem przychodu jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie.

Na podstawie treści wniosku przyjęto, że zbycie nieruchomości, o której mowa we wniosku jakie będzie miało miejsce w przyszłości, dotyczy nieruchomości która nie była i nie będzie wykorzystywana przez Wnioskodawczynię w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, oraz że sprzedaż ta tym samym nie nastąpi w wykonywaniu tej działalności. Jak bowiem Wnioskodawczyni wskazała lokal nie był używany w działalności gospodarczej, nie używa go obecnie i nie zamierza go używać w działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy wskazać, że użyty w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych termin "nabycie" oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt czy jest to nabycie w części ułamkowej czy w całości. Poprzez "nabycie" należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika. Nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez jej przeniesienie w wyniku umowy, zasiedzenia, spadku, bądź też w wyniku innych zdarzeń.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w 2005 r. powierzyła swojej córce kwotę pieniędzy na nabycie nieruchomości - lokalu niemieszkalnego na zasadach, o których mowa w art. 353¹ w związku z art. 734¹ § 1 oraz art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego. Córka nabyła nieruchomość na własną rzecz. Wnioskodawczyni wystąpiła przeciw córce na drogę postępowania sądowego z wnioskiem o zwrot lokalu i przywrócenie stanu faktycznego. W dniu 14 grudnia 2015 r. zapadł wyrok nakazujący złożenie córce oświadczenia woli, zgodnie z którym na rzecz Wnioskodawczyni przeniesione zostało prawo własności nieruchomości. Wyrok uprawomocnił się w dniu 23 lutego 2017 r.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 459) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy, a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego).

Natomiast moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, w myśl którego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły. Stosownie zaś do art. 158 ww. ustawy, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność nieruchomości, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Z powyższych przepisów wynika, że przyjmujący zlecenie nabywa prawo własności nieruchomości, ma on jednak obowiązek wynikający z art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego do wydania wszystkiego co uzyskał przy wykonywaniu z obowiązania dla dającego zlecenie, w tym obowiązek do przeniesienia własności nieruchomości na dającego zlecenie.

Obowiązek przeniesienia własności nieruchomości powstaje po wykonaniu zobowiązania - nabyciu nieruchomości przez przyjmującego zlecenie. W literaturze wyrażony został pogląd, że art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego nie jest samodzielnym źródłem roszczenia dającego zlecenie. Istotne znaczenie ma także okoliczność, że nabycie nieruchomości ma nastąpić na rachunek dającego zlecenie co powinno wynikać z treści umowy.

W umowie przenoszącej własności nieruchomości przyjmujący zlecenie przenosi własność nieruchomości, nabytej w wykonaniu umowy zlecenia w swoim imieniu na dającego zlecenie. Umowa ta zostaje zawarta w wykonaniu istniejącego zobowiązania, dlatego zobowiązanie to powinno być w treści umowy wymienione (art. 158 zd. 2 Kodeksu cywilnego). Jest to czynność prawna o charakterze rozporządzającym. Umowa ta powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Akt notarialny powinien obejmować oświadczenie przyjmującego zlecenie, że przenosi własność nieruchomości na dającego zlecenie, oświadczenie dającego zlecenie, że zgadza się na przejście prawa własności oraz powołane zobowiązanie do przeniesienia własności.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują także tzw. zastępczą formę sądową. Obejmuje ona przypadki zastąpienia oświadczenia woli przez prawomocne orzeczenie sądu, stwierdzające istnienie obowiązku danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli (art. 64 Kodeku cywilnego). Sąd może wydać takie orzeczenie na żądanie osoby uprawnionej, zainteresowanej dokonaniem określonej czynności prawnej.

Przepis art. 64 ustawy - Kodeks cywilny, może być zastosowany, gdy osoba zobowiązana do złożenia oznaczonego oświadczenia woli uchyla się od jego zastosowania. O uchylaniu się od złożenia wymaganego oświadczenia woli można mówić wtedy, gdy podmiot zobowiązany wyraźnie odmawia jego złożenia albo zachowuje się biernie ("milczy"), pomimo ciążącego na nim obowiązku złożenia takiego oświadczenia. W takim przypadku strona uprawniona może wystąpić do sądu z powództwem o nakazanie złożenia oświadczenia woli. Prawomocne orzeczenie sądu zastępuje w takim przypadku oświadczenie woli, niezależnie od tego, jaka forma wymagana jest dla danej czynności lub danego oświadczenia przez ustawę lub przez umowę stron (pactum de forma), wyłącznie z formą aktu notarialnego. Ta zastępcza forma sądowa zastępuje wszystkie formy wskazane w przepisach Kodeksu cywilnego.

Regulację zawartą w art. 64 Kodeksu cywilnego od strony procesowej uzupełnia art. 1047 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1822). Przepis ten wskazuje na to, że wyrok taki nie wymaga egzekucji, ma bowiem walor bezpośredniej skuteczności w stosunkach materialnoprawnych. Gdy strona odmawia zawarcia umowy przyrzeczonej, jej oświadczenia woli może być zastąpione prawomocnym orzeczeniem sądu. Takie prawomocne orzeczenie oznacza, że między stronami dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży, nie ma konieczności, aby zobowiązany do zawarcia umowy składał dodatkowo oświadczenie o sprzedaży w formie aktu notarialnego.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że w sytuacji przedstawionej we wniosku do nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości doszło z dniem uprawomocnienia się wyroku, tj. w dniu 23 lutego 2017 r.

W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości w 2018 r., jako dokonana przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie, będzie stanowić źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dochód ze sprzedaży będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Końcowo należy również wskazać, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Wobec powyższego załączone do wniosku kserokopie wyroków nie były przedmiotem merytorycznej analizy, a oceny Wnioskodawczyni stanowiska dokonano wyłącznie na podstawie opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku i jego uzupełnieniu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.