0115-KDIT2-2.4011.48.2019.1.MU - PIT w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczym przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2019 r. (data wpływu 6 lutego 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

W dniu 6 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w dniu 17 grudnia 2015 r. uprawomocnił się wyrok rozwodowy z którego wynika, że miejsce zamieszkania małoletnich dzieci (13 lat) zostaje przy matce. Natomiast kontakty ojca z dziećmi Sąd uregulował w następujący sposób: ojciec zabiera dzieci w każdy pierwszy i trzeci piątek miesiąca na weekend, na pierwszy tydzień ferii, dwa ostatnie tygodnie lipca (wakacje). Czas Świąt Bożonarodzeniowych i Wielkanocnych jest spędzany naprzemiennie według postanowienia Sądu. Sąd nakazał ojcu zabierać dzieci w co drugi wtorek miesiąca, lecz tego nie robi, więc tylko po części wypełnia postanowienia sądowe. Weekendy z dziećmi też dość często odwołuje gdy ma swoje plany. Ojciec dzieci łoży na nie alimenty. Od 2013 r. gdy zamieszkał z nową partnerką i jej dziećmi, nie bierze czynnego udziału w życiu ich dzieci: opieka medyczna (alergolog, pulmonolog). Wnioskodawczym podaje, że to Ona w pełni wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdy dzieci są chore to Ona musi brać opiekę. Po Jej stronie jest kupno specjalistycznych leków glikortykosteroidów, POChP. Ojciec nie bierze wcale udziału w życiu szkolnym dzieci. Nie interesuje się ani szkołą, zajęciami dodatkowym czy korepetycjami. Nie zna środowiska dzieci (koledzy, koleżanki). Wnioskodawczym nadmienia, że od 2013 r. gdy została sama z dziećmi, gdy chorują musi szukać dla niech opieki. Nie może często brać zwolnień aby nie stracić pracy. Na pomoc ojca dzieci nie może liczyć. Biorąc zwolnienie nie dostaje pełnego wynagrodzenia, co bardzo zmniejsza ich domowy budżet. Za opiekę osób trzecich też ponosi koszty sama. Ojciec dzieci poza przytoczonymi wyżej faktami nie bierze udziału w życiu dzieci. Cała opieka, wychowanie, wykształcenie, decyzyjność, pozostaje na Jej barkach.

Wnioskodawczym zaznacza, że ulgę prorodzinną odliczyła w pełni w latach 2015 - 2017 a Jej dochody za ten okres nie przekroczyły 112.000 PLN brutto.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni jako samotnej matce przysługuje prawo do pełnego odliczenia tzw. ulgi podatkowej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na dwoje małoletnich dzieci?

2. Czy Wnioskodawczyni może odliczyć ulgę na zasadach opisanych w pytaniu nr 1 w przyszłości?

Wnioskodawczyni uważa, że przysługuje jej prawo do pełnego odliczenia ulgi podatkowej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 3Ob i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 28 lutego 2017 r. odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 marca 2017 r. odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska - zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy - jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci małoletnie jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można jednak utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej".

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, " (...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Przy czym wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Skoro zatem w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej, to samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Sądów Administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 1420/15, wyrok z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 447/16 i z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 661/16 oraz powołany powyżej wyrok z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15).

Jak wskazała Wnioskodawczym we wniosku, w dniu 17 grudnia 2015 r. uprawomocnił się wyrok rozwodowy z którego wynika, że miejsce zamieszkania małoletnich dzieci (13 lat) zostaje przy matce. Natomiast kontakty ojca z dziećmi Sąd uregulował w następujący sposób: ojciec zabiera dzieci w każdy pierwszy i trzeci piątek miesiąca na weekend, na pierwszy tydzień, ferii, dwa ostatnie tygodnie lipca (wakacje). Czas Świąt Bożonarodzeniowych i Wielkanocnych jest spędzany naprzemiennie według postanowienia Sądu. Sąd nakazał ojcu zabierać dzieci w co drugi wtorek miesiąca, lecz tego nie robi, więc tylko po części wypełnia postanowienia sądowe. Weekendy z dziećmi też dość często odwołuje gdy ma swoje plany. Ojciec dzieci łoży na nie alimenty. Od 2013 r. gdy zamieszkał z nową partnerką i jej dziećmi, nie bierze czynnego udziału w życiu ich dzieci: opieka medyczna (alergolog, pulmonolog). Wnioskodawczyni podaje, że to Ona w pełni wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdy dzieci są chore to Ona musi brać opiekę. Po Jej stronie jest kupno specjalistycznych leków glikortykosteroidów, POChP. Ojciec nie bierze wcale udziału w życiu szkolnym dzieci. Nie interesuje się ani szkołą, zajęciami dodatkowym czy korepetycjami. Nie zna środowiska dzieci (koledzy, koleżanki). Wnioskodawczyni nadmienia, że od 2013 r. gdy została sama z dziećmi, gdy chorują musi szukać opieki do dzieci. Nie może często brać zwolnień aby nie stracić pracy. Na pomoc ojca dzieci nie może liczyć. Biorąc zwolnienie nie dostaje pełnego wynagrodzenia, co bardzo zmniejsza ich domowy budżet. Za opiekę osób trzecich też ponosi koszty sama. Ojciec dzieci poza przytoczonymi wyżej faktami nie bierze udziału w życiu dzieci. Cała opieka, wychowanie, wykształcenie, decyzyjność, pozostaje na Jej barkach.

Wnioskodawczyni zaznacza, że ulgę prorodzinną odliczyła w pełni w latach 2015 - 2017 a Jej dochody za ten okres nie przekroczyły 112.000 PLN brutto.

Z przytoczonych wyżej regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców. Istotne jest, aby odliczona przez nich kwota nie przekroczyła rocznego limitu na każde dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy, gdyż w przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne, należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy uwzględniając, że - jak twierdzi Wnioskodawczyni - ojciec dzieci nie bierze czynnego udziału w ich życiu: zapewnieniu opieki medycznej (alergolog, pulmonolog), w życiu szkolnym dzieci, nie interesuje się ani szkołą, zajęciami dodatkowymi czy korepetycjami, nie zna środowiska dzieci (koledzy, koleżanki) - nie sposób uznać, że wykonywał On władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samo płacenie alimentów przez ojca dzieci czy sporadyczne spotkania nie są wystarczające dla uznania, że ojciec faktycznie wykonuje władzę rodzicielską.

W związku z tym skoro w latach 2015 - 2017 - jak wskazuje Wnioskodawczyni - tylko Ona wykonywała w stosunku do małoletnich dzieci władzę rodzicielską ponieważ cała opieka, wychowanie, wykształcenie, decyzyjność, pozostaje na Jej barkach, to za te lata przysługiwało Jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do skorzystania w kolejnych latach z ulgi prorodzinnej na małoletnie dzieci w całości przez Wnioskodawczy ni ę, należy wskazać, że w sytuacji kiedy do czasu ukończenia przez dzieci pełnoletności, to wyłącznie Wnioskodawczyni będzie faktycznie wykonywała w stosunku do nich władzę rodzicielską, bez udziału drugiego rodzica, to za ten okres Wnioskodawczyni przysługiwać będzie prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Końcowo zauważyć należy, mając na uwadze treść przepisu art. 14b Ordynacji podatkowej, iż w przedmiotowej sprawie tut. organ wydając interpretację prawa podatkowego nie jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które wskazałoby, czy w stosunku do małoletnich dzieci faktycznie tylko Wnioskodawczyni w pełni wykonywała władzę rodzicielską. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w XXX w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.