0115-KDIT2-2.4011.411.2018.2.ŁS - Zwolnienie z PIT odszkodowania wypłaconego na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2018 r. (data wpływu 23 października 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 listopada 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 5 grudnia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości w miejscowości K. Na jej terenie nie jest prowadzona działalność gospodarcza. Pełni funkcję działki rekreacyjnej. Równolegle do płotu Wnioskodawcy firma budowlana prowadziła prace ziemne polegające na poprowadzeniu kabla energetycznego na pewnej głębokości i posadowieniu słupa energetycznego w pobliżu granicy Wnioskodawcy. W wyniku tych prac zniszczono część ogrodzenia, linie wodociągowe, bramę wjazdową i rośliny wieloletnie. Prace naprawcze Wnioskodawca wykonał własnymi siłami, narzędziami i materiałami, które wcześniej posiadał. Prace miały charakter odtworzenia stanu sprzed zaistnienia szkód. Firma, która dokonała zniszczeń uznała roszczenia Wnioskodawcy i dokonała wypłaty odszkodowania w formie pieniężnej zgodnie z przedstawionym przez Niego kosztorysem.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że naprawienie szkody określa Kodeks cywilny (art. 363 § 1) i może nastąpić przez:

* przywrócenie stanu poprzedniego (restitutio in integrum),

* zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, zwanej odszkodowaniem,

a jej wybór należy do poszkodowanego.

Od momentu stwierdzenia szkody (23 kwietnia 2018 r.) do ustalenia winnego, który potwierdził swoją winę i chęć naprawy (4 czerwca 2018 r.) minęło tyle czasu, że nienaprawienie szkód (płot, brama) we własnym zakresie skutkowałoby dalszą degradacją nieruchomości za przyczyną dostępu dzikich zwierząt i osób trzecich. Dlatego jedyną formą odszkodowania była forma pieniężna. Wysokość odszkodowania wyrażona w pieniądzu ustalana jest na podstawie cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.). Wnioskodawca sporządził zestawienie (kosztorys) wydatków na odtworzenie stanu sprzed szkody. Wysokość odszkodowania została zaakceptowana przez firmę, która wyrządziła szkodę. Wypłata odszkodowania nastąpiła na wskazany przez Wnioskodawcę rachunek po podpisaniu oświadczenia, w którym to Wnioskodawca stwierdził, że przekazana kwota zaspokaja Jego roszczenia. Wnioskodawca informuje, że zwrócił się do zleceniodawcy (X. S.A) na rzecz której firma (Y. S.A.) wykonywała pracę i wyrządziła szkodę z zapytaniem w kwestii podatku od uzyskanej rekompensaty. Wnioskodawca uzyskał na piśmie informację podpisaną przez Prezesa Zarządu, że w zaistniałym przypadku nie musi płacić podatku. To zapewnienie nie jest dla Wnioskodawcy wykładnią, dlatego zwraca się do właściwego organu o poznanie stanowiska w tej kwestii.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwotę otrzymanego odszkodowania Wnioskodawca musi uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie za zniszczenie powinno być wolne od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 komentowanej ustawy, ponieważ nie jest przychodem ani dochodem, a jedynie kwotą potrzebną na odtworzenie i doprowadzenie zniszczonej infrastruktury do poprzedniego stanu.

Na poparcie swojego wniosku Wnioskodawca przedstawia analogiczną sytuację, która miała miejsce i została zinterpretowania zgodnie z Jego stanowiskiem (interpretacja nr IPPB2/415-580/08-2/SP). Różnica polega tylko na tym, że prace inwestycyjne były zaplanowane przez część działki, a zezwolenie wydał starosta. Natomiast kwestia zasadnicza, czyli opodatkowania odszkodowania jest ta sama.

W interpretacji tej wskazano, iż w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W sytuacji, gdy odszkodowanie wypłacone zostało na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603), to korzysta ze zwolnienia ujętego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle bowiem art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia się od tego podatku przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomości lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego wywłaszczenia lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

W myśl art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 i 124 - 126. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o tę kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 komentowanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Wskazać przy tym należy, że art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem, w którym ustawodawca sformułował katalog zwolnień podatkowych. Przepis ten, jako stanowiący odstępstwo od zasady równości opodatkowania, powinien być w pierwszej kolejności interpretowany według reguł wykładni językowej, gramatycznej.

Jak stanowi art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) wyrażający zasadę powszechności opodatkowania, każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Norma ta zawiera regułę, w myśl której w przypadku zaistnienia stanów określonych w ustawie podmioty objęte zakresem opodatkowania są zobowiązane do poniesienia ciężaru podatkowego. Norma wynikająca z art. 84 Konstytucji RP stanowi również dyrektywę interpretacyjną tekstu prawnego nakazującą traktować opodatkowanie jako zasadę, natomiast wszelkie przywileje w postaci zwolnień, ulg lub wyłączeń podatkowych jako wyjątek od tej zasady, a tym samym jako odstępstwo od normy konstytucyjnej. Tak rozumiana zasada powszechności opodatkowania wywodzona z przepisów Konstytucji zakazuje w szczególności domniemania istnienia przywileju podatkowego. Zastosowanie jakiegokolwiek przywileju winno wprost wynikać z przepisów ustawy podatkowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego.

Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy korzystają bowiem jedynie te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie oraz te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości w miejscowości k.m. Na jej terenie nie jest prowadzona działalność gospodarcza. Pełni funkcję działki rekreacyjnej. Równolegle do płotu Wnioskodawcy firma budowlana prowadziła prace ziemne polegające na poprowadzeniu kabla energetycznego na pewnej głębokości i posadowieniu słupa energetycznego w pobliżu granicy Wnioskodawcy. W wyniku tych prac zniszczono część ogrodzenia, linie wodociągowe, bramę wjazdową i rośliny wieloletnie. Prace naprawcze Wnioskodawca wykonał własnymi siłami, narzędziami i materiałami, które wcześniej posiadał. Prace miały charakter odtworzenia stanu sprzed zaistnienia szkód. Firma, która dokonała zniszczeń uznała roszczenia Wnioskodawcy i dokonała wypłaty odszkodowania w formie pieniężnej zgodnie z przedstawionym przez Niego kosztorysem. Wnioskodawca wskazał, że naprawienie szkody określa Kodeks cywilny (art. 363 § 1) i może nastąpić przez:

* przywrócenie stanu poprzedniego (restitutio in integrum),

* zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, zwanej odszkodowaniem,

a jej wybór należy do poszkodowanego.

Od momentu stwierdzenia szkody (23 kwietnia 2018 r.) do ustalenia winnego, który potwierdził swoją winę i chęć naprawy (4 czerwca 2018 r.) minęło tyle czasu, że nienaprawienie szkód (płot, brama) we własnym zakresie skutkowałoby dalszą degradacją nieruchomości za przyczyną dostępu dzikich zwierząt i osób trzecich. Dlatego jedyną formą odszkodowania była forma pieniężna. Wysokość odszkodowania wyrażona w pieniądzu ustalana jest na podstawie cen z daty ustalenia odszkodowania (art. 363 § 2 k.c.). Wnioskodawca sporządził zestawienie (kosztorys) wydatków na odtworzenie stanu sprzed szkody. Wysokość odszkodowania została zaakceptowana przez firmę, która wyrządziła szkodę. Wypłata odszkodowania nastąpiła na wskazany przez Wnioskodawcę rachunek po podpisaniu oświadczenia, w którym to Wnioskodawca stwierdził, że przekazana kwota zaspokaja Jego roszczenia.

Istotne dla rozpatrywanej sprawy jest zatem ustalenie czy do kategorii odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw można zaliczyć odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę.

W myśl art. 363 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.) naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Podkreślenia wymaga, że powołany wyżej przepis nie reguluje wysokości ani zasad ustalania odszkodowania.

W analizowanym stanie faktycznym wysokość otrzymanego świadczenia została ustalona w oparciu o sporządzony przez Wnioskodawcę kosztorys.

Zatem, należy uznać, że przyznane odszkodowanie za powstałe szkody stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, niekorzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ wysokość lub zasady jego ustalania nie wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Końcowo należy zauważyć, że we własnym stanowisku Wnioskodawca powołał się na interpretację indywidualną dotyczącą odszkodowania przyznanego za zniszczenia infrastruktury. Tutejszy organ pragnie jednak zaznaczyć, że stan faktyczny w oparciu, o który została wydana różni się zupełnie od przedstawionego przez Wnioskodawcę, bowiem w powołanej interpretacji odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204) co daje możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stosownie natomiast do treści art. 14na § 2 ww. ustawy, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.