0115-KDIT1.4011.492.2020.1.MT - Ustalenie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów "straty" poniesionej w związku z przymusowym umorzeniem obligacji.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2020 r. (data wpływu 4 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów "straty" poniesionej w związku z przymusowym umorzeniem obligacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był posiadaczem obligacji wyemitowanych przez jeden z banków spółdzielczych (dalej: "Bank"). Dnia (...) 2020 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (dalej: "Fundusz") wydał decyzję o rozpoczęciu przymusowej restrukturyzacji Banku, umorzeniu instrumentów kapitałowych Banku, zastosowaniu instrumentu przymusowej restrukturyzacji w postaci instytucji pomostowej i powołaniu administratora Banku oraz decyzję o zawieszeniu działalności Banku. Następnie Fundusz przejął kontrolę nad Bankiem i wyznaczył administratora. W ramach przymusowej restrukturyzacji umorzone zostały obligacje wyemitowane przez Bank, w tym obligacje objęte przez Wnioskodawcę. Umorzenie nastąpiło nieodpłatnie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy strata poniesiona przez Wnioskodawcę w związku z przymusowym umorzeniem obligacji przez Fundusz może być zaliczona przez niego do kosztów uzyskania przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy, może on zaliczyć stratę poniesioną w związku z przymusowym umorzeniem obligacji do kosztów uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 101 ust. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r., w przypadku gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

3. działania wobec podmiotu krajowego konieczne są w interesie publicznym * Fundusz wydaje decyzję o wszczęciu wobec podmiotu krajowego przymusowej restrukturyzacji albo decyzję o umorzeniu lub konwersji instrumentów kapitałowych.

Należy mieć jednak na uwadze, że papiery wartościowe są obejmowane lub nabywane w celu realizacji praw z nich wynikających lub w celu ich zbycia (na ogół odpłatnego). W tym celu ponoszone są wydatki na objęcie lub nabycie papierów wartościowych, w tym obligacji. Przymusowe umorzenie obligacji bez wynagrodzenia jest zdarzeniem, na które obligatariusz nie ma żadnego, choćby minimalnego wpływu. Jest ono wynikiem decyzji innego podmiotu, w tym przypadku - Funduszu, któremu ustawa przyznaje uprawnienia władcze względem banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Działania Funduszu mają jednak również wpływ na prawa i obowiązki osób trzecich. Umorzenie obligacji wyemitowanych przez Bank jest przykładem takiego działania, gdyż jego skutkiem jest pozbawienie obligatariusza praw wynikających z obligacji.

W przypadku sprzedaży papierów wartościowych, w tym obligacji, podatnik uzyskuje dochód opodatkowany na zasadach określonych w art. 30b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "ustawy PIT"). Zgodnie z tym przepisem od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy PIT dochodem ze zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT. W przypadku, gdy strata przewyższa przychód podatnik ponosi stratę na zbyciu papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących skutków podatkowych przymusowego nieodpłatnego umorzenia papierów wartościowych. Ponieważ, jak była mowa wyżej przymusowe umorzenie jest wynikiem władczych działań podmiotu trzeciego, jakim jest Fundusz, w oparciu o ustawę, podatnik nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji.

O tym, że jednostka nie może ponosić kosztów niezależnych od siebie działań władz publicznych wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 14 grudnia 2017 r. (sygn. K 36/15). Jednostka nie powinna być obciążona skutkami takich działań również na gruncie prawa podatkowego. W przypadku nieodpłatnego przymusowego umorzenia obligacji w wyniku decyzji Funduszu skutkiem takim jest uniemożliwienie osiągnięcia przychodu, z którym związany byłby wydatek na objęcie obligacji.

Wobec powyższego strata poniesiona na przymusowym umorzeniu obligacji powinna być traktowana tak samo jak w przypadku analogicznej transakcji odpłatnej. Stosowanie analogii w prawie podatkowym jest dopuszczalne, jeżeli dokonywane jest na korzyść podatnika. Pogląd ten wyrażony został niejednokrotnie przez orzecznictwo. W wyroku z dnia 5 kwietnia 2016 r. sygn. akt II FSK 462/14 NSA stwierdził, że zastosowanie analogii w prawie podatkowym jest możliwe "gdy wypełnienie istniejącej luki legislacyjnej jest korzystne dla podatnika, nie nastąpi rozszerzenie zakresu jego obowiązków daninowych, ale także zakresu ulg podatkowych i tylko w ten sposób uniknąć można naruszenia konstytucyjnych zasad sprawiedliwości czy też równości, a nadto jest to racjonalne ze względów ekonomicznych i społecznych". Podobnie wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 3 lutego 2009 r. sygn. akt I FSK 1961/07 oraz w wyroku z dnia 24 października 2006 r. sygn. akt I FSK 93/06. Należy mieć na uwadze, że brak możliwości zaliczenia straty wynikłej z przymusowego umorzenia obligacji byłby sprzeczny z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 2 i z art. 84 Konstytucji. Zgodnie z art. 32 ust. 1 Konstytucji, wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Art. 64 ust. 2 Konstytucji przewiduje równą dla wszystkich ochronę własności, innych praw majątkowych oraz prawa dziedziczenia. Natomiast art. 84 Konstytucji nakłada na każdego obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Ochrona praw i nakładanie obowiązków musi uwzględniać wspomnianą zasadę równości. Sprzeczne z nią jest odmienne traktowanie niektórych podatników z tego powodu, że zmiana ich sytuacji majątkowej jest efektem nie ich własnych działań lub zaniechań, lecz jest skutkiem jednostronnych rozstrzygnięć władz publicznych lub podmiotów wyposażonych ustawowo w uprawnienia władcze. Wspomniane odmienne traktowanie powodowałoby dyskryminację w zakresie obowiązków danych jednostek jako podatników oraz dyskryminację polegającą na węższym zakresie ochrony praw majątkowych tych jednostek. Byłoby ono również sprzeczne z wyrażonym w art. 2 Konstytucji obowiązkiem urzeczywistniania przez władze publiczne zasad sprawiedliwości społecznej.

Najbardziej zbliżoną odpłatną transakcją do przymusowego nieodpłatnego umorzenia obligacji jest ich odpłatne zbycie, a zatem zdarzenie, o którym mowa w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy PIT. Przepis ten nakazuje uwzględniać koszty uzyskania przychodów przy określaniu dochodu ze zbycia papierów wartościowych. Koszty w stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku określane będą na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT. Będą to wydatki poniesione na objęcie obligacji. Mając na uwadze analogiczne zastosowanie przepisów dotyczących odpłatnego zbycia papierów wartościowych do przymusowego umorzenia obligacji, koszt ten należy uwzględnić w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiło przymusowe umorzenie obligacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest - z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30f oraz art. 44 ust. 7e i 7f - suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów (art. 9 ust. 1a ustawy).

W myśl art. 9 ust. 2 omawianej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na mocy art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku poniesienia w roku podatkowym straty ze źródła przychodów podatnik ma możliwość obniżenia dochodu uzyskanego z tego źródła w okresie najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z uwzględnieniem zasad i limitów wysokości obniżeń wskazanych w tym przepisie.

Jak wynika z powołanych przepisów, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania (art. 9 ust. 1). Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada przy tym zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. System ten obejmuje:

* tzw. opodatkowanie na zasadach ogólnych, w przypadku którego mają zastosowanie m.in. ogólne reguły ustalania podstawy opodatkowania wynikające z art. 9 ust. 1a, ust. 2 i ust. 3 ustawy oraz

* szczególne tryby opodatkowania dotyczące wyodrębnionych kategorii przychodów (m.in. szczególne tryby opodatkowania unormowane odpowiednio w art. 30a i art. 30b ustawy).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił - w puncie 7 ww. przepisu - źródło: "kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c". Źródło to nie jest jednorodne. Obejmuje przychody z kapitałów pieniężnych wymienione w art. 17 ust. 1 ustawy oraz przychody z praw majątkowych, w tym ich odpłatnego zbycia, do których odnosi się art. 18 ustawy.

Stosownie do art. 17 ust. 1 omawianej ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in.:

* odsetki od pożyczek (art. 17 ust. 1 pkt 1);

* odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 3);

* dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału (art. 17 ust. 1 pkt 4);

* przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a);

* przychody z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b).

Co istotne, przychody pochodzące ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy nie podlegają temu samemu reżimowi opodatkowania podatkiem dochodowym. W szczególności, w odniesieniu do poszczególnych rodzajów przychodów z kapitałów pieniężnych wymienionych w art. 17 ust. 1 ustawodawca przewidział opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym w trybie art. 30a ustawy albo opodatkowanie w trybie art. 30b ustawy. Przy czym, jak wskazywano powyżej, regulacje art. 30a i art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mają charakter szczególny w stosunku do ogólnej reguły ustalania podstawy opodatkowania wynikającej z art. 9 ust. 1a, ust. 2 i ust. 3 ustawy.

W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca posiadał obligacje Banku spółdzielczego. W 2020 r. doszło do przymusowego umorzenia tych obligacji przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Umorzenie miało charakter nieodpłatny.

Obligacje mieszczą się w definicji "papierów wartościowych" zawartej w art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl ww. przepisu, pod tym pojęciem należy rozumieć papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2286, 2243 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 730 i 875), tj.:

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody (dochody) związane z obligacjami mogą podlegać opodatkowaniu odpowiednio na zasadach określonych w art. 30a albo w art. 30b ustawy - w zależności od tego, jakie czynności lub zdarzenia dotyczące obligacji miały miejsce po stronie podatnika. Ustawodawca różnicuje sytuacje, gdy:

* podatnik uzyskuje przychody które są wynikiem realizacji jego uprawnień jako obligatariusza (tj. wierzyciela uprawnionego do żądania świadczeń wynikających z obligacji od emitenta tych papierów wartościowych);

* podatnik uzyskuje przychody które są wynikiem odpłatnego zbycia obligacji na rzecz podmiotu trzeciego.

W pierwszym z ww. przypadków, przychodem z obligacji są odsetki (dyskonto) - art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy. Dyskonto oznacza przy tym różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu papieru wartościowego przez emitenta a wydatkami poniesionymi na nabycie papieru wartościowego na rynku pierwotnym lub wtórnym, a w przypadku nabycia papieru wartościowego w drodze spadku lub darowizny - różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu a wydatkami poniesionymi przez spadkodawcę lub darczyńcę na nabycie tego papieru wartościowego (art. 5a pkt 12 ustawy).

Przychody z odsetek od obligacji i przychody z dyskonta od obligacji podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym (art. 30a ust. 1 pkt 2 ustawy). Co istotne:

* zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (art. 30a ust. 6);

* obowiązek poboru podatku ciąży na płatniku (art. 41 ust. 4);

* co do zasady podatnik nie ma obowiązku objęcia dochodów (przychodów) z tego tytułu zeznaniem o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (art. 45 ust. 3 ustawy).

Elementem przyjętego na gruncie omawianej ustawy systemu rozliczania podatku od odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych (w tym obligacji) jest zasada braku obowiązku rozliczania się przez podatników z podatku od odsetek (dyskonta) od obligacji uzyskanych od podmiotu z siedzibą w Polsce. Skoro bowiem podatek pobierany przez płatnika jest zryczałtowany, a ponadto jest obliczany od konkretnych wypłacanych odsetek (dyskonta) od obligacji (podstawą opodatkowania jest kwota wypłacanych odsetek/dyskonta od obligacji, a nie suma odsetek/dyskonta od obligacji i innych przychodów lub kosztów z określonych tytułów osiągniętych w danym okresie), dokonane rozliczenie jest "pełne", zakończone. Podatnik nie ma więc ani podstawy prawnej ani "technicznej" możliwości wykazywania ewentualnych "strat" wynikających z braku realizacji jego roszczenia o wypłatę odsetek lub dyskonta od obligacji (braku wykupu obligacji przez emitenta) jako strat podatkowych. W ujęciu podatkowym brak realizacji roszczeń obligatariusza o wypłatę odsetek /dyskonta od obligacji skutkuje brakiem uzyskania przez tego podatnika przychodu który podlegałby opodatkowaniu (art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy a contrario).

Wnioski te są w pełni spójne z powoływanymi już przepisami art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak bowiem wynika z art. 9 ust. 1a omawianej ustawy przychody (dochody) o których mowa w art. 30a ustawy nie podlegają regule sumowania jako "dochód ze źródła przychodu" w celu ustalenia przedmiotu opodatkowania, o którym mowa w art. 9 ust. 1a. Jednocześnie, przychody (dochody), o których mowa w art. 30a ustawy nie podlegają sumowaniu z innymi przychodami z tego samego źródła w celu ustalenia "dochodu (straty) ze źródła przychodów", o których mowa w art. 9 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego, przychody (dochody), o których mowa w art. 30a ustawy nie mogą być źródłem straty w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani podlegać pomniejszeniu o taką stratę na zasadach określonych w art. 9 ust. 3 omawianej ustawy.

Druga z wymienionych sytuacji uzyskiwania przychodów związanych z obligacjami - tj. odpłatne zbycie obligacji na rzecz podmiotu trzeciego, skutkuje po stronie podatnika powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przychody z odpłatnego zbycia obligacji podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ustawy - są uwzględniane dla celów ustalenia osiągniętego w roku podatkowym dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Co istotne:

* podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu obliczonego zgodnie z art. 30b ust. 2;

* przychody te pomniejsza się o koszty uzyskania przychodów, określone na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 (art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy);

* po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia obligacji (wraz z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu w trybie art. 30b) w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy (art. 30b ust. 6 ustawy);

* stosownie do art. 9 ust. 6 ustawy, do strat z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce, udziałów w spółdzielni, papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych na rynku regulowanym w ramach krótkiej sprzedaży i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, a także z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część ma zastosowanie przepis art. 9 ust. 3 dotyczący rozliczania straty podatkowej.

W ramach rozliczeń dotyczących przychodów (dochodów) podlegających opodatkowaniu w trybie art. 30b ustawy, ustawodawca przewidział zatem możliwość rozliczania strat z lat ubiegłych. Należy przy tym podkreślić, że - stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy - strata z odpłatnego zbycia obligacji powstaje, gdy koszty uzyskania przychodów (określone na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy) przekraczają przychody z odpłatnego zbycia obligacji (określone na podstawie art. 19 ustawy).

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie papierów wartościowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych.

W sytuacji opisanej we wniosku nie doszło do realizacji roszczeń Wnioskodawcy jako obligatariusza (w szczególności, nie nastąpiła wypłata odsetek od obligacji ani dyskonta od obligacji Banku spółdzielczego). Wnioskodawca nie dokonał również odpłatnego zbycia obligacji na rzecz podmiotu trzeciego. Wnioskodawca nie uzyskał żadnych przychodów (żadnych przysporzeń majątkowych) związanych z obligacjami, ponieważ obligacje zostały nieodpłatnie umorzone.

Wobec tego opisana sytuacja nie mieści się w zakresie zastosowania art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani też w zakresie zastosowania art. 30b tej ustawy.

W szczególności, w odniesieniu do problemu rozliczenia wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na objęcie obligacji w ramach rozliczeń podatkowych w trybie art. 30b ustawy, należy wskazać, że z treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika jednoznacznie, że wydatki na objęcie papierów wartościowych są kosztami uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych papierów wartościowych. Momentem, w którym wydatki te uzyskują status "kosztów uzyskania przychodów" jest odpłatne zbycie papierów wartościowych. W analizowanej sytuacji, moment odpłatnego zbycia obligacji nie zaistniał. Nie ma więc podstaw do rozliczenia wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na objęcie obligacji jako kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 w zw. z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analizując dalej, należy wskazać, że nadwyżka wydatków na objęcie obligacji nad brakiem przychodów z ich nieodpłatnego umorzenia nie ma charakteru straty podatkowej w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy.

Jednocześnie, ustawodawca nie przewidział możliwości rozliczenia tego rodzaju "straty" Wnioskodawcy jako kosztu uzyskania przychodów. W szczególności, wbrew stanowisku Zainteresowanego, nie ma podstaw do uznania przedmiotowej "straty" za "wydatek na objęcie/nabycie papierów wartościowych (obligacji)" w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pojęcie "wydatków na objęcie/nabycie obligacji" dotyczy sposobu uzyskania własności obligacji. Natomiast problemowa "strata" na obligacjach jest ekonomicznym wynikiem sposobu utraty własności obligacji przez Wnioskodawcę (źródłem powstania "straty" jest umorzenie obligacji, a nie ich objęcie/nabycie).

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zatem możliwości "podatkowego" rozliczenia "straty" poniesionej przez Wnioskodawcę w związku z nieodpłatnym umorzeniem obligacji.

Dokonana interpretacja przepisów uwzględnia ich znaczenie językowe i miejsce w systemie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyniki analizy problemowych przepisów i okoliczności faktycznych sprawy nie pozostawiają wątpliwości odnośnie sposobu, w jaki ustawodawca kwalifikuje opisaną "stratę" Wnioskodawcy z tytułu przymusowego nieodpłatnego umorzenia obligacji. Podnoszone przez Wnioskodawcę argumenty dotyczące jego oceny sytuacji braku możliwości rozliczenia problemowej "straty" w kontekście konstytucyjnych zasad równości i sprawiedliwości społecznej nie dają podstawy do odejścia przez organ od wyników dokonanej wykładni przepisów.

Proponowane przez Wnioskodawcę rozwiązanie (oparte na zasadzie analogii) naruszałoby systematykę ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prowadziłoby do zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy wbrew jego treści, w wyniku uznania, że nieodpłatne umorzenie obligacji jest momentem analogicznym do uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia obligacji. Zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy przymusowe, nieodpłatne umorzenie obligacji (skutkujące brakiem możliwości uzyskania jakiegokolwiek przychodu związanego z obligacjami) miałoby być traktowane jak moment powstania przychodu, uprawniający do rozpoznania kosztów podatkowych. Przyjęcie takiego stanowiska naruszałoby podstawowe zasady podatku dochodowego od osób fizycznych oraz zasady określone w art. 7 i art. 217 Konstytucji RP.

Należy ponadto podkreślić, że obligacje jako papiery wartościowe są instrumentami rynku finansowego. Jakkolwiek inwestowanie środków na rynku finansowym ma na celu osiąganie profitów, to jednak wiąże się również z określonym ryzykiem. Decyzja o objęciu lub nabyciu konkretnych papierów wartościowych jest swobodną decyzją podatnika, podejmowaną w określonych warunkach ekonomicznych i prawnych. Celem przepisów prawa podatkowego nie jest natomiast niwelowanie niekorzystnych ekonomicznych skutków wszelkich ryzyk gospodarczych podejmowanych przez podatników.

W tym kontekście, "negatywne konsekwencje" sytuacji przymusowego umorzenia obligacji bez wynagrodzenia mają dla Wnioskodawcy głównie wymiar ekonomiczny, nie podatkowy. Wnioskodawca nie ponosi negatywnych konsekwencji podatkowych opisanego umorzenia, bo nieodpłatne umorzenie obligacji nie ma skutków podatkowych - nie jest źródłem przychodu, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym.

Podsumowując, na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "strata" poniesiona przez Wnioskodawcę w związku z przymusowym umorzeniem obligacji Banku spółdzielczego przez Fundusz nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy (w tym do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.