0115-KDIT1.4011.256.2020.2.MT - Ustalenie dochodu ze sprzedaży akcji.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia z dnia 25 lutego 2020 r. (data wpływu 2 marca 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży akcji, uzupełnionym pismem z dnia 15 maja 2020 r. - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Został on następnie uzupełniony - w odpowiedzi na wezwanie organu - pismem z dnia 15 maja 2020 r. (data wpływu 22 maja 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Postanowieniem końcowym Sądu Rejonowego z dnia 4 lipca 2019 r. sygn. akt (...) Wnioskodawczyni przydzielono papiery wartościowe - akcje spółek (...) w wyniku postępowania spadkowego po zmarłych: H. U. (zm. 9 lipca 2007 r.) i S. U. (zm. 21 kwietnia 2008 r.).

Z uwagi na to, że w postępowaniu spadkowym uczestniczyło ok. 50 osób do podziału tychże akcji, Sąd Rejonowy podjął decyzję o przyznaniu tych akcji Wnioskodawczyni na wyłączną własność w celu sprawniejszego zakończenia postępowania spadkowego zobowiązując Wnioskodawczynię w imieniu wszystkich spadkobierców, w pkt VI ww. Postanowienia, do sprzedaży tychże akcji, a uzyskany z nich dochód przeznaczyć na spłatę wszelkich zobowiązań i zadłużeń, jakie pozostawili po sobie zmarli H. i S. U.

Po sprzedaży tychże akcji przez Dom Maklerski, uzyskany z nich dochód 25 739 zł 82 gr (wykazany w PIT-8C za 2019 r.) Wnioskodawczyni przeznaczyła zgodnie z wytycznymi Sądu na spłatę zadłużeń, które to przez 11 lat trwania postępowania spadkowego w Sądzie urosły do sumy 59 109 zł 52 gr (zadłużenie czynszu mieszkania, garażu, podatki lokalne, opłaty gminne, spłata pożyczki). Na ww. spłaty Wnioskodawczyni posiada stosowne potwierdzenia dokonanych przez nią wpłat.

Zgodnie z rozliczeniem rocznym PIT-38 Wnioskodawczyni winna się rozliczyć 19% podatkiem od osiągniętego dochodu, tj. od 25 190 zł 53 zł, którego Wnioskodawczyni faktycznie nie ma. Wykonanie polecenia Sądu Rejonowego faktycznie pozbawiło Wnioskodawczynię jakiegokolwiek dochodu po sprzedaży przedmiotowych akcji, a wręcz Wnioskodawczyni poniosła stratę i nie może pogodzić się ze stanowiskiem do zapłaty 19% podatku od dochodu, którego faktycznie nie osiągnęła.

W dniu 20 lutego 2020 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do Urzędu Skarbowego o wyjaśnienie i pomoc w rozliczeniu PIT-38 odnośnie powyższej kwestii, lecz US odpowiedział, że nie może zając stanowiska w przedmiotowej sprawie - nie było dotąd takiej sytuacji jak opisana. Wnioskodawczyni prosi zatem o zajęcie stanowiska w ww. sprawie i wydanie pozytywnej interpretacji indywidualnej.

W uzupełnieniu wniosku wskazano ponadto na następujące okoliczności faktyczne sprawy:

* sprzedaży akcji Wnioskodawczyni dokonała we własnym imieniu na rzecz wszystkich spadkobierców, tj. Wnioskodawczyni działała jako osoba której powierzono własność akcji w celu ich sprzedaży po to, aby środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczyć na cel spłaty długów obciążających wszystkich spadkobierców;

* długi spłacone przez Wnioskodawczynię obciążały wspólnie (łącznie) wszystkich spadkobierców;

* w związku ze spłaceniem długów przez Wnioskodawczynię, nie przysługują jej wobec pozostałych spadkobierców tzw. roszczenia regresowe (tj. roszczenia o zwrot wydatków poniesionych na spłatę długów - w części, w jakiej długi te obciążały pozostałych spadkobierców).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przy ustalaniu dochodu Wnioskodawczyni ze sprzedaży akcji można uwzględnić wartość długów spadkowych spłaconych przez Wnioskodawczynię ze środków uzyskanych ze sprzedaży?

Zdaniem Wnioskodawczyni, jej przychodem ze sprzedaży akcji jest cena sprzedaży akcji. Dla obliczenia dochodu ze sprzedaży akcji należy uwzględnić koszty jego uzyskania, tj. długi po zmarłych spłacone przez Wnioskodawczynię. Wartość długów spłaconych przez Wnioskodawczynię ze środków uzyskanych ze sprzedaży akcji należy uwzględnić dla ustalenia dochodu na zasadach zawartych w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), reguluje ona opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 ustawy).

Jednym ze źródeł przychodów osób fizycznych są "kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c" (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy).

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji).

Stosownie do art. 19 w zw. z art. 17 ust. 2 przychodem z odpłatnego zbycia akcji jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Jak wynika z powołanego przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy, określenie przychodu z odpłatnego zbycia akcji wymaga uwzględnienia dwóch elementów:

* wartości tych akcji określonej przez strony umowy jako cena zbycia;

* kosztów odpłatnego zbycia, tj. poniesionych przez zbywającego kosztów koniecznych dla przeprowadzenia czynności odpłatnego zbycia, kosztów bezpośrednio związanych z transakcją odpłatnego zbycia, niezbędnych dla dojścia tej transakcji do skutku (np. koszty sporządzenia umowy w wymaganej prawem formie, opłaty sądowe i administracyjne ponoszone w związku ze zbyciem, koszty obsługi maklerskiej transakcji sprzedaży).

Szczegółowe regulacje dotyczące opodatkowania przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 30b tej ustawy. Zgodnie z zasadą wyrażoną w ust. 1 tego artykułu - z zastrzeżeniem art. 30b ust. 4 ustawy - od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Dochód, o którym mowa w powołanym przepisie ustala się na zasadach określonych w art. 30b ust. 2. Uwzględnia się przy tym m.in. osiągniętą w roku podatkowym różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c (art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy).

W szczególności, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (akcji); wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).

W odniesieniu do wskazanych powyżej rodzajów wydatków ustawodawca przewidział przy tym szczególną możliwość rozliczenia ich jako kosztów uzyskania przychodów przez spadkobiercę osoby, która faktycznie poniosła te wydatki. I tak, na mocy art. 22 ust. 1m ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółce kapitałowej oraz papierów wartościowych nabytych przez podatnika w drodze spadku, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione przez spadkodawcę w celu objęcia lub nabycia tych udziałów w spółce kapitałowej oraz papierów wartościowych.

Dochód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) ustalony zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy podlega - wraz z innymi dochodami, o których mowa w art. 30b ust. 1, uzyskanymi przez podatnika w danym roku podatkowym - opodatkowaniu według stawki podatku 19%.

Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru (PIT-38), o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b. Przed upływem terminu określonego na złożenie ww. zeznania podatnicy są obowiązani wpłacić wynikający z niego należny podatek dochodowy (art. 45 ust. 4 pkt 2 ustawy).

W analizowanym przypadku Wnioskodawczyni dokonała w 2019 r. sprzedaży akcji spółek giełdowych za pośrednictwem domu maklerskiego. Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, co do zasady tego rodzaju sprzedaż podlega rozliczeniu w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30b ustawy.

Niemniej jednak, w opisanym stanie faktycznym sprzedaż akcji nastąpiła w szczególnych okolicznościach. Była ona realizacją polecenia wydanego przez Sąd w postępowaniu spadkowym. Sąd powierzył Wnioskodawczyni wyłączną własność akcji należących do masy spadkowej po to, żeby dokonała ich sprzedaży w celu przeznaczenia środków pieniężnych uzyskanych z tej sprzedaży na spłatę w imieniu wszystkich spadkobierców długów dotyczących spadku (obciążających wszystkich spadkobierców).

Tym samym, Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży we własnym imieniu, ale na rzecz wszystkich spadkobierców. Środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczyła w imieniu wszystkich spadkobierców - zgodnie z poleceniem Sądu - na spłatę długów obciążających wszystkich spadkobierców.

W zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni dokonała zatem czynności zleconych przez Sąd w celu doprowadzenia do podziału majątku spadkowego.

Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Podatkowi od spadków i darowizn podlega natomiast nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, z późn. zm.).

A zatem, przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów uzyskanych w wyniku dziedziczenia - w wartości odpowiadającej udziałowi podatnika w spadku.

Wobec tego, na gruncie podatku dochodowego dokonana przez Wnioskodawczynię sprzedaż akcji - jako czynność zlecona przez Sąd w ramach zakończenia postępowania mającego na celu podział majątku spadkowego - generuje przychody, które:

* w części, w jakiej odpowiadają udziałowi Wnioskodawczyni w spadku - nie podlegają przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (czyli nie podlegają również art. 30b tej ustawy);

* w części, w jakiej odpowiadają udziałom pozostałych spadkobierców w spadku - w ujęciu podatkowym nie są przychodami Wnioskodawczyni (która działała tu jako swoisty powiernik tych akcji), ale powinny być traktowane jako przychody pozostałych spadkobierców.

A zatem, w związku z dokonaną sprzedażą akcji po stronie Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie uzyskała bowiem przychodów, które miałaby obowiązek rozliczać dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec tego, nie ma również podstaw do rozpoznawania przez Wnioskodawczynię kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, Wnioskodawczyni nie ma obowiązku podatkowego rozliczenia skutków podatkowych sprzedaży akcji na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jej stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.