0115-KDIT1-1.4012.731.2018.1.DM - Transakcje dotyczące energii elektrycznej - opodatkowanie podatkiem VAT.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 20 września 2018 r. (data wpływu 5 października), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z transakcjami dotyczącymi energii elektrycznej - jest prawidłowe.

W dniu 5 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z transakcjami dotyczącymi energii elektrycznej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

1. Działalność Wnioskodawcy.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT i posiada siedzibę oraz zarząd na terytorium Polski. Spółka prowadzi działalność w zakresie handlu energią elektryczną i posiada koncesję na obrót energią elektryczną.

W zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka dokonuje i będzie dokonywać w przyszłości rozliczeń energii elektrycznej z Prosumentami.

2. Rozliczenia z Prosumentami 2.1. Ramy prawne.

Zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1269 z późn. zm., dalej: ustawa o OZE), Prosument to odbiorca końcowy, który dokonuje zakupu od Spółki energii elektrycznej oraz wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Na podstawie art. 40 ust. 1a ustawy o OZE, przystępując do umowy z Prosumentami, Wnioskodawca staje się sprzedawcą zobowiązanym, na którym ciąży obowiązek rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci.

Zasady rozliczania ilości energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci przez Prosumenta reguluje m.in. art. 4 ustawy o OZE.

W myśl art. 4 ust. 1-8 ustawy o OZE:

a. Spółka jako sprzedawca zobowiązany dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7 z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8;

e. Spółka informuje Prosumenta o ilości rozliczonej energii, zgodnie z okresami rozliczeniowymi przyjętymi w umowie kompleksowej; f. wytwarzanie i wprowadzanie do sieci energii elektrycznej przez Prosumenta, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Stosownie natomiast do art. 4 ust. 11-12 ustawy o OZE:

Jednocześnie, ustawą z 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1276; dalej: Nowelizacja) obowiązującą od 14 lipca 2018 r., uchylono art. 4 ust. 9 ustawy o OZE, który przewidywał, że wprowadzenie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci przez Prosumenta, nie jest świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy o VAT.

Powyższe oznacza, że do 13 lipca 2018 r. ustawa o OZE wskazywała wprost, że wprowadzanie energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta, a także pobieranie tej energii z sieci, nie było świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym, działalność Prosumenta nie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie jednoznacznej regulacji ustawy o OZE.

2.2. Możliwe scenariusze w zakresie rozliczeń z Prosumentami.

W zakresie rozliczeń Spółki z Prosumentami, możliwe są następujące sytuacje:

Powyższe oznacza, że energia elektryczna wytwarzana przez Prosumenta - jeżeli spełnione są warunki, określone w ustawie o OZE, jest rozliczana poprzez odejmowanie jej od ilości energii pobranej z tej sieci przy zastosowaniu stosunku ilościowego (1 do 0,7 lub 0,8). Cena do zapłaty z tytułu sprzedaży energii elektrycznej jest więc ustalana jedynie w stosunku do różnicy między energią pobraną z sieci a energią wprowadzoną do tej sieci, a nie w odniesieniu do całej ilości energii elektrycznej dostarczanej wzajemnie przez strony.

Jednocześnie, w praktyce różny może być status Prosumenta na gruncie opodatkowania VAT:

a. Prosument może nie prowadzić żadnej działalności gospodarczej, a wartość salda ujemnego, o którym mowa powyżej, nie przekroczy rocznie kwoty 200 000 zł netto;

b. Prosument może nie prowadzić żadnej działalności gospodarczej, a wartość salda ujemnego, o którym mowa powyżej, przekroczy rocznie kwotę 200 000 zł netto;

c. Prosument może nie prowadzić żadnej działalności gospodarczej i zrezygnuje ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT;

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z Prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce (i) ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad (ii) ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu?

2. Czy w związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z Prosumentem, nie powstanie po stronie Spółki obowiązek podatkowy w VAT, a wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci?

3. Czy w związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z Prosumentem i wystawienia przez Prosumenta faktury VAT z tego tytułu, Spółce przysługuje pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wyliczonego od wartości nadwyżki energii wprowadzonej i energii zmagazynowanej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad energią pobraną przez Prosumenta, w sytuacji, gdy Prosument będący podatnikiem VAT czynnym wystawi na rzecz Spółki fakturę VAT na wartość tej nadwyżki (tj. na saldo ujemne)?

Zdaniem Wnioskodawcy,

1. W związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z Prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej, odpowiadającej nadwyżce (i) ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad (ii) ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu.

2. W związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z Prosumentem, nie powstanie po stronie Spółki obowiązek podatkowy w VAT, a wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.

3. W związku z nowelizacją ustawy o OZE, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z Prosumentem i wystawienia przez Prosumenta faktury VAT z tego tytułu, Spółce przysługuje pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wyliczonego od wartości nadwyżki energii wprowadzonej i energii zmagazynowanej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad energią pobraną przez Prosumenta, w sytuacji, gdy Prosument będący podatnikiem VAT czynnym wystawi na rzecz Spółki fakturę VAT na wartość tej nadwyżki (tj. na saldo ujemne).

Ad 1. Zgodnie z przedstawionymi powyżej regulacjami ustawy o OZE, Prosumentem jest podmiot (odbiorca końcowy), który zarówno:

Prosument nie zajmuje się przy tym sprzedażą wytworzonej energii elektrycznej. Całość wytworzonej energii przeznaczana jest na zaspokojenie jego potrzeb własnych. Jednocześnie mogą jednak wystąpić sytuacje, gdy wolumen wytworzonej przez Prosumenta energii elektrycznej przekracza zużycie tej energii. Ze względu na brak możliwości magazynowania energii elektrycznej, taka nadwyżka wytworzonej energii musi być wprowadzona do sieci energetycznej. Jednocześnie, mogą wystąpić również sytuacje odwrotne, gdy Prosument pobrał/zużył więcej energii elektrycznej niż wytworzył.

Powyższe ma wpływ na rozliczenia pomiędzy Prosumentem a Spółką, jako sprzedawcą zobowiązanym. Jak bowiem wynika z przytoczonych powyżej regulacji ustawy o OZE, dokonując sprzedaży energii elektrycznej na rzecz Prosumenta, Spółka, jako sprzedawca zobowiązany rozlicza:

Z ekonomicznego punktu widzenia, energia elektryczna wprowadzona do sieci przez Prosumenta jest energią do niego przynależną, "magazynowaną" w sieci. Energia ta nie jest sprzedawana przez Prosumenta do sprzedawcy zobowiązanego.

Jeżeli więc Prosument wprowadził określoną ilość energii elektrycznej do sieci, a następnie pobrał energię z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, że w pierwszej kolejności pobrana została energia "własna" Prosumenta (wprowadzona przez niego wcześniej do sieci, przeliczona z zastosowaniem odpowiedniego współczynnika), a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez Spółkę jako sprzedawcę zobowiązanego.

Tym samym, w przedstawionym opisie stanu faktycznego I zdarzenia przyszłego, w przypadku wystąpienia salda dodatniego, przedmiotem odpłatnej sprzedaży w rozumieniu przepisów o VAT dokonywanej przez Spółkę będzie tylko nadwyżka pomiędzy ilością energii elektrycznej pobranej przez Prosumenta a ilością energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta do sieci oraz ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu (z uwzględnieniem stosownych współczynników).

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano powyżej, energia elektryczna wprowadzona przez Prosumenta do sieci energetycznej jest do niego przypisana - w sensie ekonomicznym stanowi ona jego własność. Energia elektryczna wprowadzana do sieci nie jest więc formą zapłaty za energię elektryczną pobieraną przez ten podmiot z sieci.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z Prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn:

W konsekwencji, w razie wystąpienia salda dodatniego, przedmiotem sprzedaży jest i będzie tylko i wyłącznie to saldo dodatnie rozumiane jako nadwyżka ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad (ii) ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu.

Ad 2. Jak wskazano powyżej, jeżeli w danym okresie rozliczenie z Prosumentem wykaże saldo ujemne, należy uznać, że w tym okresie rozliczeniowym nie nastąpiła sprzedaż przez Spółkę na rzecz Prosumenta. Tym samym, po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w VAT.

Jednocześnie, wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez Prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.

Należy więc uznać, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Ad 3. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 (które w przedmiotowej sprawie nie znajdują zastosowania).

Stosownie natomiast do art. 15 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na gruncie ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Jednocześnie, kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).

Zgodnie z powołanymi przepisami, podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, czyli podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT.

Odnosząc powyższe do sytuacji Spółki, należy wskazać, że:

Spółce będzie przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury VAT tj. wyliczonego od wartości nadwyżki (salda ujemnego).

Nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że:

a. Spółka jest podatnikiem VAT, a b. wprowadzona do sieci nadwyżka (saldo ujemne) energii elektrycznej jest bezpośrednio związana z działalnością gospodarczą Spółki/czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Spółkę. Wprowadzona energia elektryczna zostanie bowiem przez Spółkę następnie sprzedana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Podtrzymując powyższe stanowisko, Spółka zwróciła uwagę na dwa rodzaje wątpliwości w odniesieniu do rozliczeń z Prosumentami związane z Nowelizacją ustawy o OZE.

Pierwsza grupa wątpliwości wynika z braku spójności regulacji ustawy o OZE spowodowanego usunięciem Nowelizacją przepisu art. 4 ust. 9 ustawy o OZE.

Należy bowiem wskazać, że uchylenie art. 4 ust. 9 ustawy o OZE przewidującego, iż wprowadzenie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci przez Prosumenta, nie jest świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy o VAT sugeruje, że od momentu wejścia Nowelizacji w życie, wprowadzenie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci przez Prosumenta powinno być traktowane jako świadczenie usług oraz sprzedaż w rozumieniu ustawy o VAT.

Powyższy wniosek stoi jednak, zdaniem Spółki, w sprzeczności m.in. z regulacjami art. 4 ust. 11-12 ustawy o OZE przewidującymi, że:

W świetle powyższego, wątpliwości wzbudza uznanie, że nadwyżka energii elektrycznej (saldo ujemne) wprowadzona do sieci stanowi obrót/sprzedaż Prosumenta dla celów opodatkowania VAT pomimo, że w świetle przepisów ustawy o OZE dysponuje nią Spółka oraz nadwyżka ta nie stanowi przychodu Spółki na gruncie opodatkowania CIT.

Niezależnie jednak od powyższych wątpliwości, Spółka stoi na stanowisku, że jeśli uchylenie art. 4 ust. 9 ustawy o OZE oznacza, że saldo ujemne stanowi przedmiot sprzedaży i podstawę opodatkowania VAT po stronie Prosumenta, to jej przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia nadwyżki energii elektrycznej wprowadzonej przez Prosumenta będącego podatnikiem VAT czynnym do sieci w danym okresie rozliczeniowym.

Druga wątpliwość wiąże się ze statusem i sytuacją Prosumentów. Jak wskazano bowiem powyżej, w praktyce mogą wystąpić m.in. następujące sytuacje:

a. Prosument może nie prowadzić żadnej działalności gospodarczej, a wartość salda ujemnego, o którym mowa powyżej, nie przekroczy rocznie kwoty 200 000 zł netto i Prosument nie zrezygnuje ze zwolnienia wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT;

b. Prosument może nie prowadzić żadnej działalności gospodarczej, a wartość salda ujemnego, o którym mowa powyżej, przekroczy rocznie kwotę 200 000 zł netto;

c. Prosument nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej i zrezygnuje ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT;

Spółka stoi na stanowisku, że jeśli otrzyma fakturę VAT od Prosumenta - podatnika VAT czynnego, dokumentującą sprzedaż nadwyżki w ramach salda ujemnego w każdym przypadku przysługiwać jej będzie prawo do odliczenia VAT naliczonego z tych faktur.

Spółka nie ma bowiem żadnego prawnego obowiązku, ani możliwości oceniać, czy dany Prosument występujący i zarejestrowany Jako podatnik VAT czynny jest faktycznie podatnikiem VAT z tytułu sprzedaży nadwyżki energii (salda ujemnego), czy nie. W konsekwencji, jeśli w analizowanym przypadku faktura zostanie wystawiona przez Prosumenta zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny - Spółce będzie przysługiwać pełne prawo do odliczenia VAT z tej faktury.

Niezależnie jednak od powyższych wątpliwości, Spółka stoi na stanowisku, że jeśli otrzyma fakturę VAT dokumentującą sprzedaż nadwyżki w ramach salda ujemnego po upływie okresu rozliczeniowego od podatnika VAT czynnego, w każdym przypadku przysługiwać jej będzie prawo do odliczenia VAT naliczonego z tych faktur.

Mając na uwadze powyżej przedstawione okoliczności faktyczne oraz obowiązujące przepisy prawa, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska zaprezentowanego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ww. ustawy stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi wynagrodzenie (zapłatę), które dostawca towarów lub świadczący usługi otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej z tytułu wykonanych czynności, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takich dostaw.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawa opodatkowania obejmuje:

Stosownie do art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2018 r. poz. 1269 z późn. zm.) prosument - odbiorcę końcowego dokonującego zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646), zwaną dalej "ustawą - Prawo przedsiębiorców".

W myśl art. 3 ww. ustawy podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i warunkach określonych w ustawie - Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej:

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ww. ustawy sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7 z wyjątkiem mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW, dla których ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8.

Rozliczenia ilości energii, o której mowa w ust. 1, dokonuje się na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji (art. 4 ust. 2 ww. ustawy).

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci przez prosumenta, na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego dla danej mikroinstalacji, po uzyskaniu danych pomiarowych od operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, przekazanych przez tego operatora w taki sposób aby ilość wprowadzonej i pobranej przez prosumenta energii była rozliczona po wcześniejszym sumarycznym bilansowaniu ilości energii z wszystkich faz dla trójfazowych mikroinstalacji (art. 4 ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4 ust. 4 ww. ustawy od ilości rozliczonej energii elektrycznej, w sposób, o którym mowa w ust. 1, prosument nie uiszcza:

Jak stanowi art. 4 ust. 5 ww. ustawy rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w danym okresie rozliczeniowym przyjmuje się datę odczytu rozliczeniowego, na podstawie którego określana jest ilość energii elektrycznej wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym.

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, informuje prosumenta o ilości rozliczonej energii, o której mowa w ust. 1, zgodnie z okresami rozliczeniowymi przyjętymi w umowie kompleksowej (art. 4 ust. 6 ww. ustawy).

W myśl art. 4 ust. 8 cyt. ustawy wytwarzanie i wprowadzanie do sieci energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Nadwyżką ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci wobec ilości energii pobranej przez niego z tej sieci dysponuje sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu pokrycia kosztów rozliczenia, w tym opłat, o których mowa w ust. 4 (art. 4 ust. 11 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 40 ust. 1 ww. ustawy obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1, art. 70c ust. 2 oraz art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej "sprzedawcą zobowiązanym", na podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy - Prawo energetyczne.

W myśl art. 40 ust. 1a ww. ustawy sprzedawca zobowiązany ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1, chyba że rozliczenia dokonuje wybrany przez prosumenta sprzedawca inny niż sprzedawca zobowiązany, na podstawie umowy kompleksowej.

Z opisu przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca czynny podatnik VAT prowadzi działalność w zakresie handlu energią elektryczną i posiada koncesję na obrót energią elektryczną. Spółka dokonuje rozliczeń energii elektrycznej z Prosumentami w oparciu o przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii. W zakresie rozliczeń z prosumentami, możliwe są następujące sytuacje:

* na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, ilość energii elektrycznej pobranej przez Prosumenta z sieci jest większa niż (i) ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta oraz (ii) ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu i w konsekwencji Prosument ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia Spółce wyłącznie za nadwyżkę energii pobranej nad energią wytworzoną i zmagazynowaną (dalej: "dodatnie saldo");

* na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, ilość energii elektrycznej pobranej przez Prosumenta z sieci jest mniejsza niż (i) ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez Prosumenta oraz (ii) ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu i w konsekwencji Spółka nie otrzymuje wynagrodzenia od Prosumenta za sprzedaż energii, natomiast ma obowiązek rozliczyć w kolejnych okresach rozliczeniowych nadwyżkę energii wprowadzonej i zmagazynowanej nad energią pobraną, zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o OZE (dalej: "saldo ujemne"). Nadwyżka podlega rozliczeniu w ciągu 365 dni od dnia wprowadzenia energii do sieci. Po upływie tego okresu nie jest uwzględniana w rozliczeniu z Prosumentem.

Powyższe oznacza, że energia elektryczna wytwarzana przez Prosumenta - jeżeli spełnione są warunki, określone w ustawie o OZE, jest rozliczana poprzez odejmowanie jej od ilości energii pobranej z tej sieci przy zastosowaniu stosunku ilościowego (1 do 0,7 lub 0,8). Cena do zapłaty z tytułu sprzedaży energii elektrycznej jest więc ustalana jedynie w stosunku do różnicy między energią pobraną z sieci a energią wprowadzoną do tej sieci, a nie w odniesieniu do całej ilości energii elektrycznej dostarczanej wzajemnie przez strony.

Jak wskazano we wniosku z ekonomicznego punktu widzenia, energia elektryczna wprowadzona do sieci przez prosumenta jest energią do niego przynależną, "magazynowaną" w sieci. Energia ta nie jest sprzedawana przez prosumenta do sprzedawcy zobowiązanego. Jeżeli więc prosument wprowadził określoną ilość energii elektrycznej do sieci, a następnie pobrał energię z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, że w pierwszej kolejności pobrana została energia "własna" prosumenta (wprowadzona przez niego wcześniej do sieci, przeliczona z zastosowaniem odpowiedniego współczynnika), a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez Spółkę jako sprzedawcę zobowiązanego.

Mając na uwadze opis sprawy oraz przepisy prawa powołane w niniejszej interpretacji, należy zauważyć, że prosumentem jest podmiot, który zarówno dokonuje zakupu energii elektrycznej oraz wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii w celu jej zużycia na potrzeby własne. Prosumenci produkują zatem energię elektryczną co do zasady w celu zaspokojenia własnych potrzeb. Jednocześnie mogą wystąpić sytuacje, gdy wolumen wytworzonej przez prosumenta energii elektrycznej przekracza zużycie tej energii. Przedmiotem sprzedaży na rzecz Wnioskodawcy jest energia niewykorzystana przez prosumenta.

Zatem, w głównej mierze to specyfika produkcji energii elektrycznej decyduje o sposobie gospodarowania energią elektryczną w sposób opisany we wniosku, polegający na pobieraniu przez prosumentów energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej i wprowadzaniu nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej do tej sieci.

Opisana sytuacja ma wpływ na rozliczenie między prosumentem a sprzedawcą zobowiązanym (Wnioskodawcą). Jak bowiem wynika z przytoczonych regulacji ustawy o OZE, dokonując sprzedaży energii elektrycznej na rzecz prosumenta, sprzedawca zobowiązany rozlicza ilość energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci wobec ilości energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci elektroenergetycznej.

Ponadto ze złożonego wniosku wynika, że kwotą, którą z tytułu sprzedaży otrzyma Wnioskodawca od prosumenta, jest iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej obliczonej jako różnica pomiędzy ilością energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej.

Tym samym w przedstawionym opisie stanu faktycznego w przypadku:

* wystąpienia salda dodatniego, przedmiotem odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług będzie nadwyżka między ilością energii elektrycznej pobranej przez prosumenta a ilością energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci oraz ilość energii zmagazynowanej (z uwzględnieniem stosownych współczynników);

* wystąpienia salda ujemnego, w danym okresie rozliczeniowym nie dojdzie do odpłatnej dostawy towarów przez Spółkę na rzecz prosumenta.

W świetle powyższego należy uznać, że w analizowanej sprawie zastosowanie ma zasada ogólna określona w art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którą podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę. Podstawą opodatkowania w przedmiotowej sprawie będzie kwota należna Wnioskodawcy od prosumenta obliczona w odniesieniu do różnicy pomiędzy ilością energii pobranej przez prosumenta z sieci w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym oraz ilością energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania 1 uznać należy za prawidłowe.

Natomiast jeżeli w danym okresie rozliczenie z prosumentem wykaże tzw. saldo ujemne, należy uznać, że w tym okresie rozliczeniowym nie nastąpiła dostawa towarów przez Spółkę na rzecz prosumenta. Tym samym, po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Jednocześnie wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.

Należy więc uznać, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii związanej z uprawnieniem do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez prosumenta będącego podatnikiem VAT czynnym, należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powołanego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są lub będą w przyszłości wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Jednocześnie przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 i 2 oraz pkt 4 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ww. ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ustawa o podatku od towarów i usług definiuje zatem we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Tym samym mimo, że z art. 4 ustawy o odnawialnych źródłach energii wynika, że wytwarzanie i wprowadzanie do sieci energii elektrycznej przez prosumenta, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy - Prawo przedsiębiorców, należy uznać, że sprzedaż energii przez prosumenta na rzecz Wnioskodawcy jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca działający jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie dokonywał zakupu energii elektrycznej, które to zakupy będą udokumentowane fakturami przez dostawców będących czynnymi podatnikami VAT. Jednocześnie - jak wskazano - nabyte "towary (energia elektryczna) będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (Spółka prowadzi działalność w zakresie obrotu energią elektryczną)".

W świetle powyższego, na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu energii, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne określone w art. 88 ww. ustawy.

Tym samym stanowisko w zakresie pytania 3 należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko i wyłącznie Wnioskodawcy, gdyż na jego wniosek została wydana, nie wywołuje natomiast żadnych konsekwencji prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w szczególności kontrahentów Wnioskodawcy (prosumentów), a ponadto - zgodnie z przedmiotem wniosku (zapytania) - rozstrzyga w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w przypadku otrzymania faktury od prosumenta będącego podatnikiem VAT czynnym.

Ponadto wskazać należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl