0115-KDIT1-1.4012.343.2017.3.MN - Opodatkowanie podatkiem VAT czynności nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i pokoi w schronisku młodzieżowym.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2017 r. (data wpływu 14 czerwca 2017 r.) uzupełnionym w dniu 17 sierpnia i 1 września 2017 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania oraz braku dokumentowania fakturą wewnętrzną czynności nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i pokoi w Schronisku Młodzieżowym oraz budynku biurowym - jest prawidłowe.

W dniu 14 czerwca 2017 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 17 sierpnia i 1 września 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz dokumentowania czynności nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i pokoi w Schronisku Młodzieżowym oraz budynku biurowym.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Zarząd Powiatu uchwałą Rady Powiatu utworzył Zakład. Zakład został utworzony na bazie budynków po byłym Zespole Szkół. Tworzonej jednostce nadał statut.

Zgodnie ze statutem celem Zakładu jest:

Zarząd Powiatu decyzją ustanowił trwały zarząd na rzecz Zakładu. Zakład zajmuje nieruchomości w skład której wchodzi:

* działka gruntu o pow. 0,8609 ha,

* zabudowania o pow. 4.175 m².

Zakład dysponuje budynkami, w których mieści się Schronisko Młodzieżowe i budynek biurowy.

Zakład zamierza zawrzeć umowy użyczenia na bezpłatne korzystanie z pomieszczeń i pokoi noclegowych w Schronisku Młodzieżowym, oraz z pomieszczeń w budynku biurowym na działalność statutową innych organizacji.

Z każdą z tych organizacji Zakład zamierza zawrzeć odrębną umowę użyczenia.

Organizacjami tymi i jednocześnie biorącymi w użyczenie będą:

1. T. jest stowarzyszeniem pożytku publicznego, które zrzesza osoby działające na rzecz i dla dobra dzieci oraz ich rodziców.

Misją T. jest pomoc dzieciom i ich rodzicom, troska o prawa, jakość warunków życia, wychowania i edukacji dziecka, dbanie o jego wszechstronny rozwój, zdrowie, bezpieczeństwo, podmiotowość i godność, równość szans życiowych. T. jest rzecznikiem dziecka, chroni i promuje jego prawa z poszanowaniem praw i obowiązków jego rodziców, opiekunów oraz innych odpowiedzialnych za nie osób.

2. Z. zgodnie ze statutem jest ogólnopolskim, patriotycznym stowarzyszeniem i prowadzi działalność pożytku publicznego. Misją Z. jest wychowywanie młodego człowieka, wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań.

Główne cele Z. to: stwarzanie warunków do wszechstronnego, intelektualnego, społecznego, duchowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju człowieka, kształtowanie osobowości człowieka odpowiedzialnego, upowszechnianie i umacnianie w społeczeństwie przywiązania do wartości: wolności, prawdy, sprawiedliwości, demokracji, samorządności, równouprawnienia, tolerancji i przyjaźni. Stwarzanie warunków do nawiązywania i utrwalania silnych więzi międzyludzkich ponad podziałami rasowymi, narodowościowymi i wyznaniowymi, upowszechnianie wiedzy o świecie przyrody, przeciwstawianie się jego niszczeniu przez cywilizację, kształtowanie potrzeby kontaktu z nieskażoną przyrodą.

3. Stowarzyszenia, Uczniowskie Kluby Sportowe oraz Kluby sportowe działające na rzecz dzieci i młodzieży.

W uzupełnieniu wniosku wskazano dodatkowo, że przysługiwało prawo do odliczania podatku naliczonego w związku z modernizacją nieruchomości Schroniska Młodzieżowego i budynku biurowego.

Pomieszczenia Schroniska Młodzieżowego oraz budynku biurowego będą wykorzystywane przez:

* T. na spotkania organizacyjne, spotkania integracyjne, gry i zabawy. Spotkania z grupami wsparcia oraz różnego rodzaju warsztaty. T. jest towarzystwem pożytku publicznego.

* Z. na spotkania organizacyjne, spotkania z dziećmi i młodzieżą, zbiórki harcerskie. Są to spotkania organizacyjne dzieci i młodzieży.

* Stowarzyszenia na spotkania organizacyjne Stowarzyszeń, zebrania członków Stowarzyszeń w celach organizacyjnych, informacyjnych.

* Uczniowskie Kluby Sportowe oraz Kluby Sportowe na spotkania z dziećmi i młodzieżą. Będą wykorzystywane pomieszczenia na spotkania oraz pokoje w Schronisku Młodzieżowym na noclegi w trakcie trwania zawodów oraz treningów. Jest to typowa działalność na rzecz dzieci i młodzieży.

W kolejnym uzupełnieniu doprecyzowano, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z modernizacją nieruchomości Schroniska Młodzieżowego i budynku biurowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym nie przysługiwało, ponieważ nie zwiększało wartości użytkowej obiektu. Odliczenie przysługiwało na remont, który miał na celu przywrócenie pierwotnej wartości użytkowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne udostępnienie pomieszczeń, pokoi w budynku biurowym i schronisku młodzieżowym w obiektach Zakładu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy istnieje konieczność wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących nieodpłatne świadczenie usług na rzecz biorącego w użyczenie, naliczenie podatku należnego i odprowadzenie go do urzędu skarbowego przez użyczającego?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowe użyczenie nie podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, której nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Powyższe wskazuje, że określona przez ustawodawcę definicja świadczenia usług ma charakter szeroki i w zasadzie wszelkie świadczenia, które nie są uznawane za dostawę towarów traktować należy jako świadczenie usług, poza przypadkami wyraźnie wskazanymi w ustawie. Zdaniem Wnioskodawcy, czynności polegające na nieodpłatnym udostępnieniu pomieszczeń w formie umowy użyczenia, na cele działalności statutowej wskazanych wyżej organizacji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na fakt, że nie ma zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz są związane działalnością Zakładu.

Ponadto wskazano, że przedstawiona sprawa nie wiąże się z koniecznością wystawiania faktur wewnętrznych dokumentujących nieodpłatne świadczenie usługi, gdyż na gruncie ustawy o VAT - zdaniem Wnioskodawcy - czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług rozumie się - według art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ustawy.

I tak, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Zaznaczyć należy, że ustawa o podatku od towarów i usług w art. 2 pkt 14a definiuje pojęcie wytworzenia nieruchomości jako wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Z powyższego wynika, że warunkiem opodatkowania nieodpłatnej czynności, polegającej na użyciu towarów stanowiących część przedsiębiorstwa jest łączne spełnienie przesłanek określonych w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, tj. użycie tych towarów do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa (w całości lub w części) do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej czynności, jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy i świadczenie usług, o którym mowa art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika. Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych regulacji, organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału, stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Powiat, w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 814, z późn. zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest właścicielem mienia i innych praw majątkowych oraz samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. ustawy powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:

3a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;

Ponadto wskazać należy, że zasady wystawiania faktur zostały uregulowane w art. 106a i następnych ustawy o podatku od towarów i usług.

I tak zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

W analizowanej sprawie wątpliwości dotyczą kwestii, czy nieodpłatne udostępnianie pomieszczeń i pokoi Schroniska Młodzieżowego oraz budynku biurowego należy uznać za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym brak jest konieczności wystawienia faktury wewnętrznej.

Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.).

W myśl art. 710 ww. ustawy, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego Powiatowi przysługiwało prawo do odliczenia jedynie z tytułu remontów tych budynków, jednakże remonty te nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Tym samym Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia lub wytworzenia (zdefiniowanego w art. 2 pkt 14a ustawy) zarówno Schroniska Młodzieżowego, jak i budynku biurowego, które mają być przedmiotem nieodpłatnego udostępniania.

Zatem analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z użyciem towarów (budynku Schroniska Młodzieżowego oraz budynku biurowego) stanowiących część przedsiębiorstwa, w stosunku do których Powiatowi nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia lub wytworzenia tych nieruchomości lub ich części składowych.

Zatem w omawianych okolicznościach nie zostanie spełniony warunek dotyczący istnienia prawa do odliczenia, co oznacza, że nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i pokoi Schroniska Młodzieżowego oraz budynku biurowego nie można uznać w świetle art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług za odpłatne świadczenie usług. W konsekwencji czynności nieodpłatnego udostępniania, opisanych szczegółowo w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, nie będą podlegać opodatkowaniu.

W związku z powyższym, czynności te konsekwentnie nie powinny być udokumentowane fakturą, o której mowa w art. 106b ustawy o podatku od towarów i usług. Również bezpodstawne - w ocenie organu - byłoby dokumentowanie opisanych nieodpłatnych czynności fakturą wewnętrzną.

Nadmienić jednocześnie należy, że ustawa o podatku od towarów i usług w ogóle nie reguluje obowiązku, czy też zasad wystawiania faktur wewnętrznych.

Zasady wystawiania faktur wewnętrznych wynikały z treści art. 106 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., zgodnie z którym w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, mogą być wystawiane faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne mogą być również wystawiane dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Jednakże na podstawie art. 1 pkt 49 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw ((Dz. U. z 2013 r. poz. 35) art. 106 został uchylony, natomiast wprowadzone przepisy art. 106a i następne nie regulują kwestii związanych z fakturami wewnętrznymi.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym - czynności nieodpłatnego udostępniania pomieszczeń i pokoi w Schronisku Młodzieżowym oraz budynku biurowym nie podlegają opodatkowaniu oraz w związku z tymi czynnościami nie ma konieczności wystawiania faktur wewnętrznych - należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celnoskarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.