0115-KDIT1-1.4012.305.2019.1.RH - Ustalenie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 5 kwietnia 2019 r. (data wpływu 12 kwietnia 2019 r.), uzupełnionym w dniu 30 kwietnia 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu, uzupełniony w dniu 30 kwietnia 2019 r., ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2018 r. zakupiła Pani wraz z mężem nieruchomość-grunt. Posiadają Państwo rozdzielność majątkową. Każdy z małżonków nabył 1/2 udziału w nieruchomości. Przedmiotowa transakcja została udokumentowana jedną fakturą VAT, w której wskazano podatek VAT w należnej wysokości. Jako nabywców wskazano Panią oraz męża.

Początkowo przedmiotowa nieruchomość była wykorzystywana na cele prywatne. W 2019 r., postanowiła Pani przeznaczyć ją na cele związane z działalnością gospodarczą. Mąż wyraził zgodę na wykorzystywanie przedmiotowej nieruchomości w Pani działalności gospodarczej. Jest Pani czynnym podatnikiem VAT. Posiadała Pani status czynnego podatnika VAT w momencie zakupu nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy może Pani odliczyć 50% wartości podatku od towarów i usług wskazanych na fakturze dokumentującej zakup gruntu?

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje prawo do odliczenia 50% wartości podatku od towarów i usług wskazanego na fakturze dokumentującej zakup gruntu. Faktura dokumentująca zakup nieruchomości była wystawiona na Pani rzecz oraz na rzecz Pani męża. Stąd w Pani ocenie może Pani odliczyć tę wartość podatku od towarów i usług, która na nią przypadała, tj. 50%.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 tej ustawy, przysługuje w zasadzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Towarami w rozumieniu nowej ustawy o VAT są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Aby zatem móc odliczyć VAT z faktur od dostawcy/usługodawcy, powinien istnieć związek między towarami i usługami, przy nabyciu których powstał podatek naliczony, a wykonywaniem czynności opodatkowanych. Zakupiona nieruchomość powinna być więc wykorzystywana do prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Związek z czynnościami opodatkowanymi może być przy tym pośredni.

Biorąc pod uwagę, iż wykorzystywała Pani przedmiotową nieruchomość na cele związane z działalnością gospodarczą, może odliczyć podatek od towarów i usług wynikający z faktury zakupu (w kwocie przypadającą na Wnioskodawcę). Fakt, iż przedmiotowa nieruchomość została zakupiona w 2018 r. nie ma wpływu na prawo do odliczenia VAT, albowiem w momencie nabycia gruntu była Pani zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarte zostało w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Prawo do odliczenia podatku może zostać zrealizowane w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy. Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Natomiast jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na mocy art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak stanowi art. 2 pkt 31 ustawy, ilekroć w jej przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Podkreślić należy, że w systemie podatku od towarów i usług faktury są dokumentami sformalizowanymi potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Stosownie do art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać między innymi:

(...).

Z treści wniosku wynika, że nabyła Pani wraz z mężem do majątku prywatnego w 2018 r., 1/2 udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej. Pomiędzy małżonkami obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej. W 2019 r., za zgodą męża, postanowiła Pani przeznaczyć przedmiotową nieruchomość w całości, na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wątpliwości Pani dotyczą prawa do odliczenia połowy podatku naliczonego zawartego w fakturze zakupu przedmiotowej nieruchomości.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 2017, poz. 682 z późn. zm.).

Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy. W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy w/cyt. ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego regulują również kwestie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami. Wskazać w tym miejscu należy, rozdzielność majątkowa to małżeński ustrój majątkowy polegający na wyłączeniu wspólności majątkowej. Oznacza to, że małżonkowie nie mają majątku wspólnego, a każde z nich ma swój majątek osobisty, którym zarządza i rozporządza samodzielnie, tj. bez udziału drugiego małżonka. Ustrój ten cechuje pełna niezależność majątkowa małżonków. Rozdzielność majątkowa małżeńska powoduje, że każdy z małżonków na własny rachunek i ryzyko dokonuje wszelkich przedsięwzięć finansowych. Ustrój ten nie wyłącza jednak wspólnego nabywania przez małżonków różnego rodzaju praw (np. własności mieszkania, samochodu itp.). Przedmioty te należą wówczas do małżonków na zasadach współwłasności. Nabycie nieruchomości może zatem nastąpić na zasadach współwłasności ułamkowej. Pozostający w ustroju rozdzielności majątkowej małżonkowie nabywający do swoich majątków odrębnych udziały wyrażone w ułamkowej części w prawie własności nieruchomości powinni być traktowani przy dokonywaniu takiej transakcji jako dwa odrębne podmioty. W wyniku umowy sprzedaży towaru zawartej między sprzedającym, a kupującymi ją małżonkami jako współwłaścicielami, na każdego z małżonków odrębnie przenoszone jest prawo do rozporządzania tym towarem jak właściciel, jedynie do udziału w wysokości 1/2 części tego towaru.

Istnienie ustroju rozdzielności majątkowej (ustroju odmiennego od współwłasności ustawowej) pomiędzy małżonkami ma istotne znaczenie dla oceny prawa do odliczenia podatku naliczonego przez podatnika. Prawo to bowiem dotyczy jedynie podatku naliczonego przypadającego na podatnika (dotyczy nabytego przez niego udziału), nie obejmuje natomiast udziału nabytego przez drugiego małżonka do jego odrębnego majątku.

Należy jednak zaznaczyć, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jak już wskazano, podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług, określoną w powołanym wyżej art. 86 ust. 1 ustawy, jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W tym miejscu należy wskazać na orzeczenie w sprawie C-97/90 Lennartz, w którym TSUE stwierdził, że prawo do odliczeń powstaje w momencie, gdy podlegający odliczeniu podatek staje się wymagalny. W konsekwencji o istnieniu tego prawa do odliczeń może zadecydować jedynie charakter, w jakim osoba występuje w danym czasie. Zgodnie z art. 17 (2) szóstej dyrektywy, o ile podatnik, działający w tym charakterze, używa towarów dla celów czynności podlegających opodatkowaniu, jest on uprawniony do odliczania podatku należnego lub zapłaconego od takich towarów. Jeżeli towary nie są używane do celów działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 4, lecz do celów prywatnej konsumpcji, nie powstaje żadne prawo do odliczeń (pkt 8-9).

W kontekście opisu stanu sprawy należy powołać również wyrok TSUE w sprawie C-378/02 Waterschap Zeeuws Vlaanderen. W wyroku tym TSUE stwierdził, że art. 17 szóstej dyrektywy określa moment powstania prawa do odliczenia i stanowi, że jedynie charakter, w jakim podmiot działał w chwili nabycia dobra, determinuje istnienie prawa do odliczenia.

Oznacza to, że jeżeli w momencie nabycia towarów podmiot nie działał w charakterze podatnika VAT, wtedy takiemu podmiotowi nie przysługuje w żadnym momencie prawo do odliczenia VAT naliczonego. Zgodnie bowiem z obowiązującym obecnie art. 167 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), prawo do odliczenia powstaje w momencie, gdy podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny. Późniejsza zmiana przeznaczenia takich towarów z działalności niedającej prawa do odliczenia na działalność dającą takie prawo, nie będzie skutkowała dla podatnika nabyciem prawa do odliczenia VAT. Powyższa teza wyroku w sprawie C-378/02 zachowuje aktualność również w odniesieniu do odpowiadającej jej przepisów Dyrektywy 2006/112/WE (art. 167-168 oraz art. 184-192).

W niniejszej sprawie wskazała Pani, że nabyła w 2018 r. udział w nieruchomości gruntowej, która początkowo była wykorzystywana w celach prywatnych. Dopiero w 2019 r. postanowiła Pani, że zakupioną nieruchomość (grunt) przeznaczy na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem w tej sytuacji należy stwierdzić, że nabyła Pani przedmiotowy grunt (w przypadającym jej udziale 1/2) jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej do swojego majątku prywatnego, a nie jako podatnik VAT, którym była Pani już w momencie nabycia ww. działki.

Tym samym nabywając grunt nie dokonywała tego Pani w ramach prowadzonej już działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i nie występowała jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, dla ww. transakcji.

Mając na uwadze tak przedstawione okoliczności sprawy, powołane przepisy prawa oraz wnioski płynące z orzeczeń TSUE należy stwierdzić, że skoro - jak wynika z wniosku - nabycia gruntu (stosownie do przypadającego udziału 1/2) w 2018 r. nie dokonała Pani w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, tym samym nie działa Pani jako podatnik, to w tej sytuacji nie przysługuje - wbrew Pani stanowisku - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej ww. transakcję, na zasadach wynikających z powołanego art. 86 ustawy.

W związku z powyższym, stanowisko, Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo wskazać należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.