0114-KDIP4.4012.92.2019.4.KS - Zwolnienie z VAT usługi udzielania pożyczek.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2018 r. (data wpływu 12 lutego 2019 r.) uzupełnionego pismem z dnia 12 kwietnia 2019 r. (data wpływu 19 kwietnia 2019 r.) w odpowiedzi na wezwanie z dnia 26 marca 2019 r., nr 0114-KDIP4.4012.92.2019.3.KS, 0111-KDIB2-2.4014.29.2019.3.PB o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udzielonych pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 12 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udzielonych pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której udziałowcem jest Wnioskodawczyni, będąca podatnikiem VAT, jako główny przedmiot działalności gospodarczej posiadała wynajem pomieszczeń we własnym budynku biurowym. Niemniej jednak kilkukrotnie udzielała pożyczki swojemu udziałowcowi. W tamtym okresie uznając czynność za incydentalną opodatkowywała kwotę pożyczki podatkiem p.c.c. Po kilku latach ponownie udzieliła pożyczki swoim udziałowcom. Obecnie udzielono czterech pożyczek, w tym między innymi Wnioskodawczyni. Umowy pożyczki przewidują oprocentowanie, które w momencie zapłaty będzie stanowiło dochód spółki. Biorąc pod uwagę, że spółka posiada wolne środki oraz, że w najbliższym czasie nie będzie wykonywała dotychczasowej głównej działalności, czyli najmu (budynek został sprzedany), zamierza w najbliższej przyszłości udzielić kolejnych oprocentowanych, pożyczek, tym razem osobom zewnętrznym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy biorąc pod uwagę wielokrotność udzielonych pożyczek, udzielenie czterech ostatnio dokonanych pożyczek, winno podlegać podatkowi VAT, a tym samym na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. nie będzie podlegało temu podatkowi, czy też należy uznać, że nadal mamy do czynienia z czynnościami incydentalnymi, podlegającymi p.c.c.?

2. W związku z powyższym, czy czynność opisana we wniosku podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 jest traktowana jako zwolniona?

3. Czy właściwym jest w przedmiotowej sprawie zastosowanie przepisów art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę, że nastąpiło wielokrotne udzielenie pożyczek oraz, że pożyczki te są oprocentowane, a otrzymane przez spółkę, kwoty odsetek będą stanowiły dochód z działalności gospodarczej, należy zdaniem Wnioskodawczyni uznać, że mamy do czynienia z czynnościami podlegającymi ustawie o VAT, jako czynności zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38.

W związku z powyższym, w świetle brzmienia przepisów art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c., czynności te będą zwolnione z obowiązku rozliczenia podatku p.c.c., jako niepodlegające podatkowi. Stanowisko takie jest zgodne z ostatnio prezentowaną linią orzeczniczą, a także poglądem wyrażanym w interpretacjach indywidualnych jak chociażby w interpretacji z dnia 5 stycznia 2017 r. sygn. 2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ, zgodnie z którym udzielenie pożyczki przez podatnika VAT, mieści się w definicji pojęcia "działalność gospodarcza" niezależnie od częstotliwości udzielania pożyczek, od celu ich udzielania, jak również od statusu pożyczkobiorcy, czy też braku wpisanego w PKD "udzielania pożyczek". W związku z powyższym, w takim przypadku nie należy uiszczać ani podatku VAT ze względu na zwolnienie, ani p.c.c. ze względu na niepodleganie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, że Wnioskodawczyni (pożyczkobiorca) została uznana za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca - jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy - uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej czynności wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument - odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, że świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Z opisu sprawy wynika, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, której udziałowcem jest Wnioskodawczyni będąca podatnikiem VAT, jako główny przedmiot działalności gospodarczej posiadała wynajem pomieszczeń we własnym budynku biurowym. Niemniej jednak kilkukrotnie udzielała pożyczki swojemu udziałowcowi. W tamtym okresie uznając czynność za incydentalną opodatkowywała kwotę pożyczki podatkiem p.c.c. Po kilku latach ponownie udzieliła pożyczki swoim udziałowcom. Obecnie udzielono czterech pożyczek, w tym między innymi Wnioskodawczyni. Umowy pożyczki przewidują oprocentowanie, które w momencie zapłaty będzie stanowiło dochód spółki. Biorąc pod uwagę, że spółka posiada wolne środki oraz, że w najbliższym czasie nie będzie wykonywała dotychczasowej głównej działalności, czyli najmu (budynek został sprzedany), zamierza w najbliższej przyszłości udzielić kolejnych oprocentowanych pożyczek, tym razem osobom zewnętrznym.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni powzięła wątpliwości w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczek oraz możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zauważyć należy, że wszystkie czynności pożyczkodawcy należą do płaszczyzny zawodowej i związane są z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Wykonanie usługi udzielenia pożyczki, należy zatem uznać za element działalności gospodarczej pożyczkodawcy. Ponadto, sam charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki, wskazują że czynność ta mieści się w definicji pojęcia "działalność gospodarcza". W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie działalność gospodarcza "obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych". Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu "działalność gospodarcza" zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Każda czynność wykonana (nawet sporadycznie) przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w szczególności zaś wykonana z wykorzystaniem jej majątku, objęta jest definicją działalności gospodarczej wykonywanej przez podmiot występujący w charakterze podatnika.

Nie sposób zatem zakwestionować faktu, że udzielenie pożyczek, należy traktować jako czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej pożyczkodawcy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), a w konsekwencji wykonaną przez pożyczkodawcę jako podatnika VAT.

Powołane wyżej regulacje wskazują, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, pożyczkodawcę, o którego we wniosku pyta Wnioskodawczyni należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczek.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że udzielenie czterech ostatnio dokonanych pożyczek, spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać pożyczkodawcę za podatnika, a czynność za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji czynność udzielenia przez pożyczkodawcę pożyczek Wnioskodawczyni stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zauważyć należy, że w treści ustawy o podatku od towarów i usług jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zwolnienie niektórych czynności od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że udzielenie przez pożyczkodawcę pożyczek na rzecz pożyczkobiorcy (Wnioskodawczyni) jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.