0114-KDIP4.4012.76.2017.1.AKO - Zwolnienie z VAT usług obsługi klientów banku.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 31 maja 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4.4012.76.2017.1.AKO Zwolnienie z VAT usług obsługi klientów banku.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 marca 2017 r. (data wpływu 24 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca, A., Spółka) prowadzi działalność i świadczy usługi w zakresie obsługi procesów klientów zewnętrznych. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT).

A. nawiązała współpracę z C. Bank S.A. (dalej: Bank). Przedmiotem łączącej strony Umowy agencyjnej (dalej: Umowa) jest świadczenie przez Spółkę na rzecz Banku czynności zmierzających do pozyskania przez Bank Klientów poprzez obsługę Transakcji (tj. zdefiniowanych przez Bank operacji realizowanych przez A. w celu obsłużenia Klienta) na zasadach określonych w Umowie.

Zgodnie z treścią Umowy:

1.

celem usługi jest zwiększenie sprzedaży oferowanych przez Bank kredytów gotówkowych poprzez zachęcenie Klienta w trakcie rozmowy telefonicznej do odwiedzenia oddziału Banku i skorzystania z przygotowanej dla niego propozycji kredytu gotówkowego,

2.

kontakt telefoniczny jest drugim etapem informowania Klienta o przygotowanej dla niego propozycji, usługi świadczone przez Wnioskodawcę są kierowane do znanych Klientów, którzy przed rozmową telefoniczną otrzymali listowną ofertę produktu Banku i którzy dotychczas nie odpowiedzieli na tę ofertę,

3.

dla Klientów zainteresowanych ofertą Spółka może przeprowadzić symulację zdolności kredytowej oraz wysokości rat kredytu za pomocą tzw. Kalkulatora.

Powyższe czynności Wnioskodawca będzie wykonywał za pośrednictwem swoich organów, pracowników i współpracowników, których będzie nadzorował. Celem pracowników i współpracowników podczas rozmowy z Klientem jest:

1.

zachęcenie do skorzystania z dostępnej oferty Banku oraz do odwiedzenia oddziału,

2.

w przypadku Klientów zainteresowanych ofertą - ustalenie terminu wizyty Klienta w oddziale Banku w terminie ważności propozycji,

3.

w przypadku Klientów niezainteresowanych ofertą - zastosowanie rozwiązań sprzedażowych, pozwalających na zainteresowanie Klienta ofertą i zachęcenie Klienta do odwiedzenia oddziału w terminie ważności propozycji.

Spółka nie będzie uprawniona do reprezentowania Banku w jakimkolwiek zakresie, do jej obowiązków nie będzie należało również przekazywanie potencjalnie zainteresowanym wzorów umów, regulaminów czy pełnomocnictw. Wnioskodawca nie będzie także upoważniony do wykonywania czynności, o których mowa w art. 759 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. W ramach świadczenia usług, Spółka będzie wykonywała jedynie czynności opisane powyżej, a przedstawiana przez Wnioskodawca informacja lub zaproszenie do skorzystania z usług Banku nie będą stanowiły oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego i będą miały jedynie charakter poglądowy. Przedmiotowe czynności nie będą miały również charakteru i nie będą obejmowały usług doradztwa, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Wynagrodzeniem za wykonanie usług będących przedmiotem Umowy będzie prowizja za każdą umowę zawartą przez Klienta w placówce Banku w przeciągu 14 dni roboczych od ostatniej próby kontaktu lub ostatniej rozmowy przeprowadzonej przez pracowników i współpracowników Wnioskodawca z Klientem. Stawka prowizji będzie określana co miesiąc i będzie obowiązywała dla wszystkich kampanii zleconych w danym okresie rozliczeniowym. Strony Umowy będą dokonywać rozliczeń na podstawie pisemnych informacji dotyczących liczby zawartych umów dostarczanych przez Bank w terminie do 15. dnia kolejnego miesiąca.

Wnioskodawca nie będzie stroną umów zawieranych przez Bank z Klientami, ani nie ma żadnego interesu w zakresie ich treści.

Wynagrodzenie Wnioskodawca będzie uzależnione jedynie od tego czy strony (Klient i Bank) podpiszą umowę. Wnioskodawca będzie w istocie wykonywać usługi pośrednictwa w świadczeniu usług sprzedaży kredytów gotówkowych pomiędzy Bankiem a Klientami. Celem wykonywanych przez Wnioskodawca usług pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby Klient i Bank zawarły umowę. Jeśli bowiem do zawarcia umowy nie dojdzie, wówczas Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia za wykonane czynności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2017 r., świadczenie przez Wnioskodawca na rzecz Banku przedstawionych w niniejszym wniosku usług polegających na skutecznym pozyskiwaniu klientów dla Banku i zwiększeniu sprzedaży kredytów gotówkowych, w zamian za otrzymywane wynagrodzenie prowizyjne, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT?

2. Czy w stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2017 r., świadczenie przez Wnioskodawca na rzecz Banku przedstawionych w niniejszym wniosku usług polegających na skutecznym pozyskiwaniu klientów dla Banku i zwiększeniu sprzedaży kredytów gotówkowych, w zamian za otrzymywane wynagrodzenie prowizyjne, będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. W stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2017 r. świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku przedstawione w niniejszym wniosku usługi polegające na skutecznym pozyskiwaniu klientów dla Banku i zwiększeniu sprzedaży kredytów gotówkowych, w zamian za otrzymywane wynagrodzenie prowizyjne, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT i jako takie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

2. W stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2017 r. świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku przedstawione w niniejszym wniosku usługi polegające na skutecznym pozyskiwaniu klientów dla Banku i zwiększeniu sprzedaży kredytów gotówkowych, w zamian za otrzymywane wynagrodzenie prowizyjne, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT i jako takie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

UZASADNIENIE

Zakres opodatkowania podatkiem VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pojęcie dostawy towarów zostało zdefiniowane w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Definicja świadczenia usług ma charakter uzupełniający definicję dostawy towarów i została zawarta w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z przywołanym przepisem, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji oraz świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi i jako takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi i cechy, które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał, TSUE), który w wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) stwierdził, że:

"zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem".

Należy zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Omawiane zwolnienie ma zastosowanie także w odniesieniu do usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych. Mając na uwadze fakt, że ustawa o VAT nie definiuje usług pośrednictwa należy odwołać się do definicji słownikowej tego pojęcia. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa) pod pojęciem pośrednictwa rozumie się działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwianie jakichś spraw dotyczących obu stron, występowanie w roli łącznika lub rozjemcy. Pojęcie pośrednictwa oznacza również kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych. Celem pośrednictwa jest więc łączenie dwóch stron umowy nie będąc jednocześnie żadną ze stron.

Pojęcie pośrednictwa finansowego było również przedmiotem rozważań Trybunału w wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig. W wyroku tym TSUE stwierdził że:

"pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z kolei w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał, że pojęcie negocjacje (Szósta dyrektywa Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, na gruncie której zapadło przedmiotowe orzeczenie, operowała sformułowaniem "negocjacje" zamiast "usługi pośrednictwa", ale w istocie odnoszą się do tego samego rodzaju usług) odnosi się "do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków dot. zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Z powyższego orzecznictwa TSUE wynika zatem, że w ocenie Trybunału:

* usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem usługi pośrednictwa finansowego jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową.

Możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania w odniesieniu do usług świadczonych przez Spółkę.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz wnioski płynące z orzecznictwa Trybunału, zdaniem Spółki czynności przez nią wykonywane na rzecz Banku mają charakter pośrednictwa faktycznego w ścisłym tego słowa znaczeniu. Wnioskodawca wykonuje czynności faktyczne pośrednictwa polegające na:

* pozyskiwaniu potencjalnych klientów;

* kontaktowaniu klientów z Bankiem;

* umawianiu spotkań klientów z pracownikami Banku;

* dokonywaniu symulacji zdolności kredytowej oraz wysokości rat kredytu za pomocą tzw. Kalkulatora.

Celem pośrednictwa wykonywanego przez Wnioskodawca - w ramach obowiązków wynikających z zawartej Umowy - jest uczynienie wszystkiego, co jest niezbędne, aby obie strony - Klient i Bank - zawarły umowę kredytu gotówkowego. Jednocześnie Wnioskodawca nie przyjmuje roli żadnej ze stron umowy zawieranej pomiędzy Klientem a Bankiem oraz nie ma żadnego interesu w zakresie treści tej umowy. W ocenie Spółki, ustalony między stronami sposób kalkulowania wynagrodzenia za czynności wykonywane przez Wnioskodawca również potwierdza, że Spółka świadczy usługi pośrednictwa w udzielaniu kredytów. Należy bowiem zauważyć, że wynagrodzenie przysługujące Wnioskodawca z tytułu wykonania niniejszych usług ma charakter prowizyjny. Otrzymanie wynagrodzenia jest uzależnione wyłącznie od tego, czy strony - Klient i Bank - podpiszą umowę. W przypadku zawarcia umowy kredytu gotówkowego Spółka otrzyma prowizję, której stawka prowizji będzie określana co miesiąc i będzie obowiązywała dla wszystkich kampanii zleconych w danym okresie rozliczeniowym. Jeśli do zawarcia umowy nie dojdzie, wówczas Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia za wykonane czynności.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych, przykładowo:

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 października 2016 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.609.2016.2.IK,

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 maja 2015 r., sygn. ITPP1/4512-157/15/BS, a także

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 lutego 2015 r., sygn. ILPP1/443-1087/14-2/JSK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...) - art. 8 ust. 1 ww. ustawy.

Aby uznać daną czynność za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Podstawowa stawka podatku - stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% (art. 146a pkt 1 ww. ustawy).

Towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 23%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę (art. 41 ust. 13 ustawy o VAT).

Jednocześnie zauważyć należy, że dla niektórych czynności przewidziana została możliwość zastosowania obniżonych stawek bądź zwolnienia od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Powołany wyżej przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jest efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L z 2006 r. Nr 347, str. 1, z późn. zm.), w myśl którego państwa członkowskie zwalniają udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Na podstawie art. 43 ust. 13 ww. ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 - ust. 14 cyt. artykułu.

Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 powołanej ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 2024) z dniem 1 lipca 2017 r. w art. 43 uchylony zostanie ust. 13 i 14, natomiast ust. 15 tego artykułu otrzyma brzmienie: "Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu".

Powyższa zmiana prowadzi do usunięcia z regulacji dotyczących zwolnień od VAT, zwolnienia dla usług stanowiących element zwolnionej od podatku usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz 37-41 ustawy, stanowiących odrębną całość oraz będących właściwymi i niezbędnymi do świadczenia usługi zwolnionej.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku wynika, że Wnioskodawca (Wnioskodawca, Spółka), będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, prowadzi działalność i świadczy usługi w zakresie obsługi procesów klientów zewnętrznych. Spółka nawiązała współpracę z Bankiem, a przedmiotem łączącej strony umowy agencyjnej jest świadczenie na rzecz Banku czynności zmierzających do pozyskania przez Bank Klientów poprzez obsługę Transakcji (tj. zdefiniowanych przez Bank operacji realizowanych przez Wnioskodawca w celu obsłużenia Klienta) na zasadach określonych w Umowie. Zgodnie z treścią Umowy, celem usługi jest zwiększenie sprzedaży oferowanych przez Bank kredytów gotówkowych poprzez zachęcenie Klienta w trakcie rozmowy telefonicznej do odwiedzenia oddziału Banku i skorzystania z przygotowanej dla niego propozycji kredytu gotówkowego; kontakt telefoniczny jest drugim etapem informowania Klienta o przygotowanej dla niego propozycji, usługi świadczone przez Wnioskodawca są kierowane do znanych Klientów, którzy przed rozmową telefoniczną otrzymali listowną ofertę produktu Banku i którzy dotychczas nie odpowiedzieli na tę ofertę; dla Klientów zainteresowanych ofertą Spółka może przeprowadzić symulację zdolności kredytowej oraz wysokości rat kredytu za pomocą tzw. Kalkulatora. Czynności te Wnioskodawca będzie wykonywał za pośrednictwem swoich organów, pracowników i współpracowników, których będzie nadzorował. Celem pracowników i współpracowników podczas rozmowy z Klientem jest: zachęcenie do skorzystania z dostępnej oferty Banku oraz do odwiedzenia oddziału, w przypadku Klientów zainteresowanych ofertą - ustalenie terminu wizyty Klienta w oddziale Banku, natomiast w przypadku Klientów niezainteresowanych ofertą - zastosowanie rozwiązań sprzedażowych, pozwalających na zainteresowanie Klienta ofertą i zachęcenie go do odwiedzenia oddziału. Spółka wskazała, że nie będzie uprawniona do reprezentowania Banku w jakimkolwiek zakresie, do jej obowiązków nie będzie należało przekazywanie potencjalnie zainteresowanym wzorów umów, regulaminów czy pełnomocnictw. Wnioskodawca nie będzie także upoważniony do wykonywania czynności, o których mowa w art. 759 ustawy - Kodeks cywilny. W ramach świadczenia usług, Spółka będzie wykonywała jedynie ww. czynności, a przedstawiana przez nią informacja lub zaproszenie do skorzystania z usług Banku nie będą stanowiły oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego i będą miały jedynie charakter poglądowy. Wynagrodzeniem za wykonanie usług będących przedmiotem Umowy będzie prowizja za każdą umowę zawartą przez Klienta w placówce Banku w przeciągu 14 dni roboczych od ostatniej próby kontaktu lub ostatniej rozmowy przeprowadzonej przez pracowników i współpracowników Wnioskodawca z Klientem. Spółka nie będzie stroną umów zawieranych przez Bank z Klientami, ani nie ma żadnego interesu w zakresie ich treści.

W odniesieniu do przedstawionej sytuacji wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług w stanie prawnym obowiązującym do 30 czerwca 2017 r. oraz od 1 lipca 2017 r.

Powołany art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT odnosi się do zwolnienia od podatku VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, oraz zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z wniosku nie wynika, że Spółka jest podmiotem udzielającym kredyty czy pożyczki pieniężne, gdyż usługi takie świadczy Bank. W związku z tym należy rozstrzygnąć, czy w okolicznościach niniejszej sprawy Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT oraz w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy, konieczne jest zdefiniowanie pojęcia "usług pośrednictwa". W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa" warto odnieść się do wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że pojęcie pośrednictwa " (...) obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services, Rec. str. I 10237, pkt 39. Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeśli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie CSC Financial Services, pkt 40)" - pkt 23.

Z kolei w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał w kwestii znaczenia słowa "negocjacje", w kontekście art. 13 cześć B lit. d pkt 5, że "odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

W konsekwencji, w świetle orzecznictwa TSUE "usługa pośrednictwa" powinna mieć następujące cechy:

* pośrednik nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i jego działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów,

* strona transakcji finansowej wypłaca pośrednikowi wynagrodzenie za świadczoną przez niego usługę pośrednictwa,

* celem działań pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę (a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy),

* czynności pośrednika nie ograniczają się do dopełnienia formalności administracyjnych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Tym samym działalność pośrednika nie może sprowadzać się jedynie do kojarzenia podmiotów zainteresowanych zawarciem umowy pożyczki, kredytu, czy innego produktu finansowego.

Wnioskodawca świadczy na rzecz Banku usługi, których celem jest zwiększenie sprzedaży oferowanych przez Bank kredytów gotówkowych i które polegają na zachęceniu klienta, w trakcie rozmowy telefonicznej, do odwiedzenia oddziału Banku i skorzystania z przygotowanej dla niego propozycji kredytu gotówkowego. Spółka wskazała, że nie będzie uprawniona do reprezentowania Banku w jakimkolwiek zakresie, do jej obowiązków nie będzie należało przekazywanie potencjalnie zainteresowanym wzorów umów, regulaminów czy pełnomocnictw. Nie będzie też upoważniona do wykonywania czynności, o których mowa w art. 759 ustawy - Kodeks cywilny. W ramach świadczenia usług, Spółka będzie wykonywała jedynie ww. czynności, a przedstawiana przez nią informacja lub zaproszenie do skorzystania z usług Banku nie będą stanowiły oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego i będą miały jedynie charakter poglądowy. Wynagrodzeniem za wykonanie usług będących przedmiotem umowy będzie prowizja za każdą umowę zawartą przez Klienta w placówce Banku w przeciągu 14 dni roboczych od ostatniej próby kontaktu lub ostatniej rozmowy przeprowadzonej przez pracowników i współpracowników Wnioskodawca z Klientem. Wnioskodawca nie będzie stroną umów zawieranych przez Bank z Klientami, ani nie ma żadnego interesu w zakresie ich treści.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Banku usługa nie może być zakwalifikowana jako usługa pośrednictwa finansowego. Z opisu sprawy wynika, że Spółka jedynie kontaktuje się z potencjalnymi klientami w celu zachęcenia ich do odwiedzenia oddziału Banku i skorzystania z przygotowanej propozycji kredytu. Poza tym, Wnioskodawca nie reprezentuje Banku w jakimkolwiek zakresie, nie przekazuje potencjalnie zainteresowanym wzorów umów, regulaminów czy pełnomocnictw, nie jest upoważniony do wykonywania czynności, o których mowa w art. 759 Kodeksu cywilnego (zgodnie z którym: W razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie), a przedstawiana przez Wnioskodawca informacja lub zaproszenie będą miały jedynie charakter poglądowy i nie będą stanowiły oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego. Zatem Spółka nie negocjuje warunków umowy, nie uczestniczy w załatwianiu żadnych formalności potrzebnych do zawarcia umowy przez zainteresowane strony (Bank i klienta). Ponadto, nie negocjuje warunków płatności czy też innych warunków związanych z danym produktem finansowym w imieniu i na rzecz Banku. Klientom zainteresowanym może jedynie przeprowadzić symulację zdolności kredytowej oraz wysokości rat kredytu za pomocą tzw. kalkulatora. Działalność Wnioskodawcy ogranicza się więc do czynności technicznych, czyli do przedstawienia - za pośrednictwem telefonu - oferty Banku potencjalnym klientom i zachęcenia do skorzystania z tej oferty. Zauważyć również należy, że - jak wskazano powyżej - do zadań pośrednika należy m.in. znalezienie kontrahenta, w tym przypadku klienta zainteresowanego ofertą kredytową Banku. Z opisanej sytuacji wynika zaś, że świadczone przez Wnioskodawca usługi kierowane są do znanych klientów, którzy przed rozmową telefoniczną otrzymali listownie ofertę produktu Banku i dotychczas nie odpowiedzieli na tę ofertę. Tym samym potencjalni kontrahenci są znani, natomiast zadaniem Spółki jest jedynie bądź ustalenie terminu wizyty w oddziale Banku, bądź zainteresowanie ofertą Banku i zachęcenie do wizyty w oddziale Banku.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie wypełniają zatem wskazanych wyżej istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Brak jest bowiem elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług za "odrębną działalność pośrednictwa, której celem zasadniczym jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę". Na powyższą kwalifikację nie może mieć również wpływu fakt, że za świadczone usługi Spółka otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne. W konsekwencji, usługi te nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT i będą opodatkowane podstawową stawką podatku, 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, należy zwrócić uwagę na to, że interpretacje indywidualne są wydawane w indywidualnych sprawach i nie wiążą innych organów wydających interpretacje indywidualne w sprawach innych podatników, co jest tym bardziej zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych (jak ma to też miejsce w odniesieniu do powołanych interpretacji) występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających interpretacjom. Również interpretacje powołane przez Spółkę na poparcie własnego stanowiska rozstrzygają w odmiennych stanach faktycznych od sytuacji przedstawionej we wniosku.

I tak np., interpretacja o sygn. 2461-IBPP2.4512.609.2016.2.IK rozstrzyga w zdarzeniu przyszłym, w którym Spółka zamierzała wykonywać czynności na rzecz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, polegające na kontaktowaniu się z osobami i podmiotami potencjalnie zainteresowanymi objęciem Certyfikatów Inwestycyjnych. Przy czym należy zwrócić uwagę, że zakres wykonywanych przez tę Spółkę czynności był szerszy (niż przedstawiony w niniejszym wniosku Wnioskodawca) i obejmuje: pozyskiwanie potencjalnych klientów, kontaktowanie klientów z TFI, dokonywanie wstępnej analizy i kwalifikacji profilu inwestorskiego potencjalnego klienta, przekazywanie zbiorczych zestawień danych kontaktowych osób i podmiotów potencjalnie zainteresowanych ofertą Towarzystwa. Natomiast w interpretacji o sygn. ITPP1/4512-157/15/BS opisany został model współpracy polegającej na wzajemnym przekazywaniu sobie klientów, tzn. w momencie gdy Wnioskodawca nie dysponuje ofertą jakiej oczekiwałby klient/kredytobiorca przekazuje obsługę danego klienta innemu pośrednikowi "X", który przedstawia mu oferty innych banków.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia, a także zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl