0114-KDIP4.4012.686.2017.2.AKO - Zwolnienie z VAT usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2017 r. (data wpływu 1 grudnia 2017 r.), uzupełnionym na wezwanie tut. Organu z dnia 8 stycznia 2018 r. pismem z dnia 16 stycznia 2018 r. (data wpływu 22 stycznia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 1 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług.

Złożony wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu z dnia 8 stycznia 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.686.2017.1.AKO pismem z dnia 16 stycznia 2018 r. (data wpływu 22 stycznia 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

A. Informacje wstępne

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako Wnioskodawca) jest podmiotem działającym w branży ubezpieczeniowej, która jest zarejestrowana i prowadzi na terytorium Polski działalność jako broker ubezpieczeniowy. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, zgodnie z ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2077, z późn. zm.; dalej jako: ustawa o pośrednictwie). Wnioskodawca jest wpisany do rejestru brokerów ubezpieczeniowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego i prowadzi działalność na podstawie zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej wydanego przez KNF.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy szeroko pojęte usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego mające na celu pozyskanie klienta na rzecz zleceniodawców, prowadzące do zawarcia umowy ubezpieczenia. Czynności te obejmują zwłaszcza poszukiwanie klienta, przekazywanie klientowi wszelkich informacji wymaganych przepisami prawa.

Wnioskodawca w celu zwiększenia rentowności i efektywności wykonywanej działalności ubezpieczeniowej postanawia zawrzeć współpracę na rzecz brokera ubezpieczeniowego - lidera na rynku światowym (dalej broker). Dzięki takiemu rozwiązaniu Wnioskodawca będzie korzystał z doświadczenia oraz wiedzy Brokera, co pozwoli na intensywniejszy rozwój na rynkach Europy środkowo-wschodniej.

Czynności powyżej wskazane wykonywane będą zarówno przez samych pracowników Wnioskodawcy jak i osoby wykonujące czynności brokerskie w ramach prowadzonej osobiście własnej działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego (dalej podwykonawca).

B. Model świadczenia usług brokerskich

W zakresie działalności Wnioskodawcy będzie pośrednictwo przy dystrybucji polis ubezpieczeniowych, współpraca z podwykonawcami polegać będzie na prowadzeniu wspólnych działań zmierzających do pozyskania nowych klientów i objęcia ich obsługą brokerską.

Strony planują następujący podział obowiązków:

Wnioskodawca:

1. Wspieranie podwykonawców w działaniach akwizycyjnych przez:

2. Zapewnienie pełnej obsługi wspólnie pozyskanych klientów, a w szczególności:

3. Udostępnia podwykonawcom:

Obowiązki Podwykonawcy to w szczególności:

1. Prowadzenie działań akwizycyjnych poprzez:

2. Prezentacja programów ubezpieczeniowych.

Wnioskodawca będzie zawierał z Klientami pozyskanymi przez Podwykonawcę umowy brokerskie, a ponadto zawrze z kilkoma zakładami ubezpieczeń umowy, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 1 in fine Ustawy o pośrednictwie - tj. umowy dotyczącej wzajemnego rozliczania się z tytułu wykonywania czynności brokerskich.

Wnioskodawca informuje, że usługi obsługi ubezpieczeń (zarządzanie i administrowanie polisami ubezpieczeniowymi) jako czynności nie zmierzające bezpośrednio do zawarcia umowy ubezpieczenia nie będą wchodziły w zakres usługi pośrednictwa.

Rozliczanie wynagrodzenia prowizyjnego:

Na podstawie umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń, zakład ubezpieczeń będzie wypłacał na rzecz Wnioskodawcy prowizję należną z tytułu świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Warunkiem wypłaty prowizji przez zakład ubezpieczeń będzie doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia z Klientem w zakresie polis ubezpieczeniowych.

Wynagrodzenie prowizyjne jest odpowiednio dzielone przez Wnioskodawcę pomiędzy Wnioskodawcę i Podwykonawcę, przy czym zasady podziału zależą od postanowień zastosowanych w zawieranych umowach.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym świadczone przez Wnioskodawcę usługi pośrednictwa opisane w zdarzeniu przyszłym jako brokera ubezpieczeniowego, na rzecz Klientów w systemie współpracy z Podwykonawcami, będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 lipca 2017 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym świadczone przez Wnioskodawcę usługi pośrednictwa opisane w stanie przyszłym przewidujące współpracę Wnioskodawcy z Podwykonawcami będą korzystały ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Istotą tych usług będzie bowiem doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczenia (polis ubezpieczeniowych) pomiędzy Klientami i zakładem ubezpieczeń. W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę prowizja z tytułu czynności pośredniczenia, stanowiąca wynagrodzenie Wnioskodawcy, będzie objęta zwolnieniem z podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Rozpatrywane zwolnienie z VAT dla usług pośrednictwa w ramach opisu zdarzenia przyszłego w sposobie organizacji współpracy pomiędzy zakładem ubezpieczeń, Klientem, Podwykonawcą i Wnioskodawcą jest oparte na art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT gdzie państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

* "transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych".

Tym samym definiowanie tego pojęcia należy dokonywać z uwzględnieniem jego rozumienia wynikającego z orzecznictwa TSUE. Z punktu widzenia Dyrektywy VAT, rozpatrywane zwolnienie stanowi pojęcie autonomiczne prawa wspólnotowego, które służy uniknięciu rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT (tak np. wyrok TSUE z dnia 8 marca 2001 r., C-240/99 Skandia).

Od 1 lipca 2017 r. z uwagi na wejście w życie art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 2024) uchylającego ust. 13 i 14 w art. 43 Ustawy o VAT co ograniczy dotychczasowe prawo stosowania omawianego zwolnienia dostosowując polskie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług do postanowień określonych w art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Wykreślenie przepisu art. 13 Ustawy o VAT oznacza uchylenie przepisu zwalniającego z podatku VAT świadczenia usług pomocniczych.

Oznacza to zatem, że w świetle art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, ze zwolnienia korzystają nadal w niezmienionym kształcie usługi ubezpieczeniowe świadczone przez zakłady ubezpieczeń, których istotą działalności jest udzielanie ochrony w zamian za uiszczoną składkę. Czynności składające się na usługę ubezpieczeniową, w tym będące udzielania ochrony, dokonują się pomiędzy ponoszącym ryzyko wystąpienia zdarzenia a ubezpieczonym.

W konsekwencji, zwolnione nadal, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, są usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych wiążące się z pośredniczeniem w udzielaniu ochrony ubezpieczeniowej przez ubezpieczyciela.

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywane w imieniu i na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie). Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego.

Zgodnie z orzecznictwem, usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego jest rozumiana jako usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacana przez stronę umowy. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu. Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności faktycznych.

W sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej umowy działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Odnosząc się do sytuacji gdy niemiecki podatnik był subagentem, działającym na rzecz spółki DVAG która z kolei występowała w imieniu instytucji kredytowej, zakres czynności V. Ludwiga obejmował wyszukiwanie klientów, prowadzenie z nimi rozmów, przedstawienie oferty. W przypadku zawarcia umowy kredytu DVAG otrzymała prowizję od instytucji kredytowej. V. Ludwig zaś - prowizję od DVAG (wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r. C-124/07). Trybunał stwierdził, że ani okoliczność działania podatnika jako subagenta, ani dokonywanie dodatkowo doradztwa majątkowego (które jeśli ma charakter pomocniczy, to dzieli skutki podatkowe pośrednictwa kredytowego) - zwolnienia nie wykluczają.

Trybunał wyszedł też z zasady neutralności VAT, zauważając, że podatnicy muszą mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który ekonomicznie byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na opodatkowanie czynności (wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999 r., C-349/96).

Odnosząc się do kwestii reprezentowania ubezpieczonego przez brokera należy wskazać, iż w orzecznictwie TSUE wielokrotnie wskazywano, że do celów zastosowania stawki zwolnionej i tym samym przyjęcia, iż świadczenie jest usługą pośrednictwa ubezpieczeniowego wymagane są dwie przesłanki.

Po pierwsze, usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym (wyrok Taksatorringen, C-8/01), Trybunał potwierdził, że pojęcie usług pokrewnych, świadczonych przez brokerów i pośredników ubezpieczeniowych w rozumieniu Dyrektywy 2006/112/WE dotyczy wyłącznie świadczeń dokonanych przez profesjonalistów, którzy utrzymują stosunki jednocześnie z ubezpieczycielem i ubezpieczonym, przy założeniu, że broker/agent ubezpieczeniowy jest wyłącznie pośrednikiem. Przy czym stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta.

Po drugie, jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem.

W obliczu powołanych przepisów oraz mając na względzie przedstawiony w niniejszym wniosku opis zdarzenia przyszłego, należy ustalić zakres czynności objętych zwolnieniem z opodatkowania przewidzianych przez ustawodawcę w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT dla "usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych".

Reasumując, Wnioskodawca podkreśla, że usługi brokerskie świadczone przez niego i podwykonawcę (brokera) będą spełniały wszystkie przesłanki kwalifikujące je jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. W szczególności:

* prezentowanie aktualnej oferty produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń,

* pozyskiwanie klientów na produkty ubezpieczeniowe objęte umową,

* informowanie klientów o zakresie ubezpieczenia, wysokości sumy ubezpieczenia, wysokości składki ubezpieczeniowej, terminach płatności rat składek, wszystkich informacjach zawartych w ofercie produktu ubezpieczeniowego oraz przewidzianych prawem, w tym w szczególności o informacjach wymaganych przez ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym,

* udzielanie klientom pomocy i wyczerpujących informacji dotyczących dokumentów niezbędnych do zawarcia umowy ubezpieczenia, w tym udzielanie pomocy i informacji dotyczących sposobu wypełniania wniosków ubezpieczeniowych oraz innych formularzy dokumentów udostępnionych przez zakład ubezpieczeń,

* wystawianie polis i innych dokumentów ubezpieczeniowych, zgodnie z instrukcjami obowiązującymi w zakładzie ubezpieczeń,

* przyjmowanie od klientów wpłat składek i przekazywanie ich do zakładu ubezpieczeń,

* niezwłoczne doręczanie klientom polis ubezpieczeniowych oraz innych dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia i objęcia ochroną przez zakład ubezpieczeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.