0114-KDIP4.4012.576.2018.1.RK - Zwolnienie z VAT usług udzielania pożyczek.

Pisma urzędowe

Status: Aktualne

Pismo z dnia 26 września 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4.4012.576.2018.1.RK Zwolnienie z VAT usług udzielania pożyczek.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2018 r. (data wpływu 14 września 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku udzielonych pożyczek-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku udzielonych pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej "Spółka") jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka prowadzi działalność gospodarczą przede wszystkim w zakresie wyszukiwania miejsc pracy i pozyskiwania pracowników. Jeśli Spółka wykazuje nadwyżki finansowe, zdarza się, że udziela pożyczek. Udzielanie pożyczek ma charakter odpłatny. W umowach pożyczki przewidziane jest należne Spółce wynagrodzenie w postaci odsetek. Spółka zawarła do tej pory jedną umowę pożyczek z podmiotem niepowiązanym i zamierza zawrzeć kolejną. Udzielanie pożyczek ma charakter pomocniczy w stosunku do działalności podstawowej prowadzonej przez Spółkę.

Na podstawie Umów pożyczek Spółka udzieliła Pożyczkobiorcy już jednej oprocentowanej pożyczki pieniężnej (dalej "Pożyczka") i w najbliższej przyszłości zamierza zawrzeć kolejną oprocentowaną pożyczkę. Oznacza to, że Pożyczka ma charakter odpłatny - z tytułu jej udzielenia Spółka otrzymuje bowiem od Pożyczkobiorcy wynagrodzenie w postaci odsetek. Oprocentowanie tych pożyczek wynosi 3% i ma charakter rynkowy. Jak wynika z Umów, Pożyczkobiorca ma obowiązek zapłaty na rzecz Spółki odsetek wraz ze zwrotem kwoty nominalnej Pożyczki. Wynagrodzenie z tytułu udzielanych pożyczek stanowi dla Spółki przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, przeznaczany na finansowanie bieżącego funkcjonowania Spółki. Celem udzielanych przez Spółkę pożyczek jest wykazanie dodatkowego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Działalność w zakresie udzielania pożyczek nie jest ujęta w przedmiocie działalności Spółki określonym w jej umowie.

Spółka nie wyklucza, iż w przyszłości zawierać będzie kolejne umowy pożyczek z Pożyczkobiorcą lub innymi podmiotami, działając w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o ile będzie dysponować wolnymi środkami finansowymi, których odpłatnym udostępnieniem będzie zainteresowany podmiot gospodarczy wymagający finansowania na warunkach prawnych i biznesowych, uzgodnionych pomiędzy Spółką a Pożyczkobiorcą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy udzielanie przez Spółkę pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT? Innymi słowy, czy dokonywane przez Spółkę czynności polegające na udzielaniu Pożyczkobiorcy pożyczek są zwolnione od podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielane pożyczkobiorcom stanowią i będą stanowić usługi opodatkowane i jednocześnie zwolnione z podatku VAT, zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. Nr 710, ze zm" dalej "Ustawa o VAT"), w zw. z art. 8 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy o VAT. Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych przepisów wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi sformułowanej w Ustawie o VAT. Aby uznać daną usługę za odpłatną, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni związek. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść (odpłatność) na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika w rozumieniu Ustawy o VAT.

Na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych przepisów wynika, że świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będzie przez podmiot mający status podatnika VAT, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnego świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT.

Wobec powyższych przepisów, daną czynność należy uznać za podlegającą VAT jeżeli:

* stanowi odpłatną usługę w rozumieniu Ustawy o VAT świadczoną na terytorium kraju;

* świadczącym usługę jest podatnik VAT działający w tym charakterze w odniesieniu do danej usługi.

Dlatego należy uznać, że Spółka działalność Spółki polegająca na udzielaniu oprocentowanych pożyczek pieniężnych stanowi odpłatne świadczenie usług. Udzielenie pożyczki stanowi bowiem świadczenie Spółki na rzecz innego podmiotu gospodarczego, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie pożyczki okres. Czynność udzielenia pożyczki jest dokonywana przez Spółkę odpłatnie - w zamian za korzyść w postaci wynagrodzenia, tj. odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału, a także że usługa udzielania pożyczek jest wykonywana przez Spółkę jako podatnika VAT, gdyż udostępnianie kapitału przez Spółkę odbywa się w ramach jej działalności gospodarczej - ma bowiem zawsze cel zarobkowy (odbywa się w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek).

Udzielanie pożyczek przez Spółkę spełnia przesłanki działalności gospodarczej, niezależnie od częstotliwości i przeznaczenia tych pożyczek, czy te niezależnie od statusu nabywcy usługi (pożyczkobiorcy). Należy przy tym podkreślić, że działalność w zakresie udzielania pożyczek przez Spółkę spełnia również przesłankę ciągłości w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT. Spółka bowiem nie wyklucza udzielenia kolejnych oprocentowanych pożyczek, o ile będzie dysponować w danym momencie wolnymi środkami finansowymi, których udostępnieniem będzie zainteresowany podmiot gospodarczy poszukujący finansowania na dany moment.

Również okoliczność, że udzielanie pożyczek nie stanowiło dominującej działalności Spółki od początku jej istnienia nie ma znaczenia dla klasyfikacji tej działalności jako podlegającej co do zasady opodatkowaniu podatkiem VAT. Generalnie okoliczność, że określona działalność przeważa w danej spółce lub nie przeważa nie ma znaczenia dla klasyfikacji danej działalności jako opodatkowanej lub nieopodatkowanej podatkiem VAT.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT zwolnione z VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, bez względu na jednostki, które udzielały takich pożyczek. Powyższe zwolnienie ma bowiem charakter przedmiotowy, a nie podmiotowy, tj. zwolnione z opodatkowania VAT są dane usługi, niezależnie od tego kto je świadczy.

W związku z powyższym, Spółka uznaje, że świadczone przez Spółkę na rzecz Pożyczkobiorcy usługi udzielania pożyczek stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie mieszczą się w zakresie czynności określonych w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, a zatem są one objęte zwolnieniem od podatku VAT przewidzianym w tym przepisie.

Stanowisko, że udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług należy uznać za czynności podlegające opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzystające ze zwolnienia z VAT potwierdzają również władze skarbowe w licznych interpretacjach.

Przykładowo, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 24 kwietnia 2018 r., znak 0114-KDIP4.4012.234.2018.1.EK, wydanej na gruncie podobnego stanu faktycznego, co przedstawiony w niniejszym wniosku, argumentował:

" (...) udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że opisana czynność udzielenia oprocentowanych pożyczek przez Wnioskodawcę na rzecz pożyczkobiorcy - stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunek ten składa się z dwustronnego zobowiązania stron transakcji do wykonania skonkretyzowanego świadczenia - z jednej strony świadczenia Wnioskodawcy (udzielanie pożyczki), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Pożyczkodawcę usługę. O odpłatnym charakterze usługi Pożyczkodawcy przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy obowiązku spełnienia na jego rzecz świadczenia w zamian za tę usługę tj. zapłaty wynagrodzenia (odsetek) w zamian za możliwość czasowego korzystania z kapitału udostępnionego przez Pożyczkodawcę.

W konsekwencji, w okolicznościach niniejszej sprawy, czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz innego podmiotu będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy".

Tożsame stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 14 lipca 2017 r. znak 0114- KDIP4.4012.257.2017.1.MK:

"Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia. (...)

Z uwagi na opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz wspólnika stanowi czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej jako odpłatne świadczenie usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 ustawy, jednakże z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu".

W interpretacji z dnia 13 sierpnia 2013 r. nr IBPP2/443-427/13/ICz, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że:

" (...) udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu wykonania tej czynności. Ponadto należy zauważyć, iż wpis przedmiotu działalności gospodarczej do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług". Analogiczne stanowisko zostało wyrażone ostatnio w następujących przykładowych interpretacjach:

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 maja 2017 r., sygn. 0112-KDIL4.4012.48.2017.1.NK;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 lutego 2018 r., znak 0111-KDIB4.4014.428.2017.2.LB;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 października 2017 r., znak 0114-KDIP1-3.4012.274.2017.1.k.c.;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2017 r., znak 0112-KDIL2-2.4012.234.2017.1.EW;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 lipca 2017 r., znak 0111-KDIB3-2.4012.255.2017.2.MD;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 maja 2017 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.157.2017.1.AB;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 marca 2017 r., znak 1462-IPPP2.4512.11.2017.1.JO;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 lutego 2017 r., znak 1462-IPPP2.4512.52.2017.1.AM;

* w interpretacji indywidualnej wydanej za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 stycznia 2017 r., znak 2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ.

Podsumowując, zdaniem Spółki, udzielanie przez Spółkę pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie zwolnione jest od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. Jako wynagrodzenie za wykonanie usługi zwolnionej od VAT, Spółka powinna wykazać otrzymaną kwotę odsetek.