0114-KDIP4.4012.52.2018.2.AKO

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.), uzupełnionym na wezwanie tut. Organu z dnia 16 marca 2018 r. pismem z dnia 16 marca 2018 r. (data wpływu 22 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do Usług pośrednictwa świadczonych na rzecz Zleceniodawcy (pytanie oznaczone nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 30 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do Usług pośrednictwa świadczonych na rzecz Zleceniodawcy (pytanie oznaczone nr 1).

Złożony wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu nr 0114-KDIP4.4012.52.2018.1.AKO z dnia 16 marca 2018 r. pismem z dnia 16 marca 2018 r. (data wpływu 22 marca 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną z miejscem zamieszkania w Polsce, gdzie prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w ramach wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczył m.in. usługi pośrednictwa w zakresie transakcji polegających na sprzedaży udziałów w spółce kapitałowej (dalej: Spółka), które są przedmiotem niniejszego wniosku. W celu realizacji świadczenia usług pośrednictwa, Wnioskodawca zawarł umowę z osobą fizyczną (dalej: Zleceniodawca) posiadającą większość udziałów w Spółce, zgodnie z którą był zobowiązany do wykonywania następujących czynności (dalej: Usługi pośrednictwa):

Celem świadczonych Usług pośrednictwa było doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Zleceniodawcą a nabywcą udziałów, skutkującej przeniesieniem ich własności. Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie potwierdzić, że w związku ze świadczeniem Usług pośrednictwa nie świadczył usług przechowania udziałów ani nimi nie zarządzał.

Usługi pośrednictwa świadczone przez Wnioskodawcę nie dotyczyły również praw i udziałów odzwierciedlających:

Jednocześnie, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że umowa na świadczenie Usług pośrednictwa w zakresie pośrednictwa przy sprzedaży udziałów obejmowała wyłącznie udziały będące w posiadaniu Zleceniodawcy. Tym samym, niezależnie od faktu, że umowa sprzedaży udziałów przez Zleceniodawcę miała charakter wielostronny i obejmowała również zbycie udziałów w Spółce będących w posiadaniu przez drugiego z udziałowców, to Wnioskodawca nie świadczył Usług pośrednictwa na rzecz drugiego z udziałowców, jak również nie otrzymał od niego wynagrodzenia z tego tytułu. W rezultacie, Usługi pośrednictwa świadczone przez Wnioskodawcę nie dotyczyły świadczenia Usług pośrednictwa na rzecz osoby dokonującej sprzedaży 100% udziałów.

Wnioskodawca pragnie również potwierdzić, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonywał na rzecz spółek kapitałowych lub innych osób fizycznych, w tym drugiego z udziałowców Spółki również inne usługi niż wskazane powyżej Usługi pośrednictwa przy sprzedaży udziałów. Przykładowo, usługi wykonywane na rzecz drugiego z udziałowców Spółki obejmowały m.in. następujące czynności (dalej: Usługi doradcze):

1. Udzielanie porad i pomocy w ocenie informacji finansowych dotyczących Spółki,

2. Konsultacje, przeprowadzenie analiz i wydanie rekomendacji dotyczących wartości rynkowej udziałów w Spółce,

3. Przygotowanie wyceny Spółki,

4. Wsparcie w zebraniu dokumentacji do przedstawienia potencjalnemu nabywcy udziałów w Spółce.

W związku z wykonaniem przedstawionych powyżej Usług pośrednictwa przy sprzedaży udziałów oraz Usług doradczych Wnioskodawca wystawił na rzecz Zleceniodawcy oraz drugiego z udziałowców faktury, na których wykazał kwotę podatku VAT według 23% stawki. Niemniej jednak, Wnioskodawca powziął wątpliwości czy zastosował prawidłowe stawki VAT. W szczególności Wnioskodawca ma wątpliwości czy świadczone Usługi pośrednictwa przy sprzedaży udziałów nie powinny podlegać zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Usługi pośrednictwa świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług jako usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi pośrednictwa świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług jako usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jednocześnie, jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W rezultacie, każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT.

Na podstawie ustawy o VAT, stawka dla świadczenia usług, co do zasady, wynosi 22%, z tym zastrzeżeniem, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. stawka ta wynosi 23%.

Jednocześnie, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT zwolnione od podatku są usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT ma charakter przedmiotowy. Oznacza to, że zwolnienie nie jest uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi a od zakresu świadczonych usług. Jednocześnie, zakres usług objętych zwolnieniem jest bardzo szeroki, jedynym bowiem kryterium przedmiotowego zwolnienia jest świadczenie usług, (i) których przedmiotem są udziały oraz (ii) usługi pośrednictwa w tym zakresie. Należy również wskazać, że ustawa VAT nie definiuje pojęcia "pośrednictwo", a zatem przy określaniu zakresu przedmiotowego tego pojęcia należy odnieść się do wykładni językowej tego określenia. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Uniwersalny słownik języka polskiego PWN), przez pojęcie "pośrednictwo" należy rozumieć: działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron, kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych.

Analogiczną definicję pośrednictwa można znaleźć w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Przykładowo, w uzasadnieniu wyroku Volker Ludwig v. Finanzamt Luckenwalde (wyrok z dnia 21 czerwca 2007 r., C-453/05) TSUE wskazał, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści ww. umowy".

W praktyce, na podstawie orzecznictwa TSUE i polskich sądów administracyjnych ukształtowały się przesłanki jakie powinny zostać spełnione, aby daną usługę zakwalifikować jako usługę pośrednictwa. W tym zakresie, wskazuje się, że usługa pośrednictwa powinna stanowić:

* usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, warunki kwalifikacji jako usługi pośrednictwa w odniesieniu do Usług pośrednictwa świadczonych przez Wnioskodawcę są spełnione. W szczególności należy podkreślić, że:

a. Faktycznym beneficjentem Usług pośrednictwa jest strona transakcji finansowej, tj. (i) Zleceniodawca, który dokonuje transakcji sprzedaży udziałów oraz (ii) ponosi ekonomiczny koszt wynagrodzenia z tego tytułu.

b. Z perspektywy Zleceniodawcy Usługi pośrednictwa stanowią element usługi finansowej. Potwierdza to zakres Usług pośrednictwa świadczonych przez Wnioskodawcę, który obejmuje wyszukiwanie potencjalnych nabywców/sprzedawców, jak również utrzymanie z nimi kontaktów w toku przygotowania i realizacji transakcji nabycia lub sprzedaży udziałów. Należy przy tym wskazać na bezpośrednią zależność Usług pośrednictwa oraz transakcji sprzedaży lub nabycia udziałów, które bez Usług pośrednictwa świadczonych przez Wnioskodawcę nie mogłyby zostać przeprowadzone. Tym samym, Usługi pośrednictwa są immanentnie związane z transakcjami sprzedaży udziałów.

c. W związku ze świadczeniem Usług pośrednictwa Wnioskodawca nie jest stroną w zakresie zawieranych umów sprzedaży udziałów. Celem Usług pośrednictwa świadczonych przez Wnioskodawcę jest doprowadzenie do skutecznego zawarcia umowy sprzedaży udziałów (przeniesienia własności udziałów).

d. W zakres Usług pośrednictwa świadczonych przez Wnioskodawcę wchodzi szereg czynności, które nie ograniczają się do czynności technicznych np. na dostarczaniu informacji stronom transakcji finansowej. Do obowiązków Wnioskodawcy należą m.in. aktywne poszukiwanie potencjalnych nabywców, prowadzenie negocjacji pomiędzy stronami transakcji, etc. Z uwagi na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, przedstawione Usługi pośrednictwa wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy, których celem jest doprowadzenie do transakcji sprzedaży udziałów w Spółce stanowią usługi pośrednictwa.

Powyższe konkluzje potwierdzają następujące interpretacje organów podatkowych:

* Interpretacja indywidualna wydana dnia 9 września 2017 r. przez Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej (sygn. 0114-KDIP4.4012.318.2017.2.EK), który potwierdził następujące stanowisko wnioskodawcy: "Czynności, które Wnioskodawca planuje dokonywać w ramach świadczenia usług, tj.: 1. poszukiwanie inwestora zainteresowanego nabyciem udziałów, 2. poszukiwanie podmiotów zainteresowanych zbyciem udziałów, 3. ułatwienie kontaktu pomiędzy podmiotem zbywającym udziały a inwestorem, 4. uczestniczenie, w prowadzonych pomiędzy podmiotami negocjacjach łącznie z pomocą przy sporządzeniu dokumentacji sprzedaży, w ocenie Wnioskodawcy należy zaklasyfikować jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług, których przedmiotem są udziały. Z tytułu wykonywanych czynności Wnioskodawca nie będzie wchodził w rolę którejś ze stron oferowanych usług, będzie jedynie pośredniczył pomiędzy zainteresowanymi podmiotami w celu doprowadzenia do nabycia/zbycia udziałów przez usługobiorcę. Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że czynności, które ma zamiar wykonywać Wnioskodawca będą stanowić usługi pośrednictwa, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy VAT i korzystać powinny ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie tego przepisu".

* Interpretacja indywidualna wydana dnia 30 maja 2017 r. przez Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej (sygn. 0114-KDIP4.4012.14.2017.1.MK), która potwierdziła następujące stanowisko wnioskodawcy: "W fazie drugiej Usługodawcy świadczyli natomiast usługi (nazwane w Porozumieniu Usługami Pośrednictwa Finansowego, dalej: Usługi Fazy II) obejmujące: * przygotowanie szczegółowego harmonogramu Sprzedaży i jego aktualizowanie w trakcie procesu Sprzedaży, * koordynację, przy współdziałaniu z ESA oraz jej doradcami zewnętrznymi, przeprowadzenia procesu Sprzedaży, * przygotowanie i rozpowszechnienie wśród potencjalnych nabywców, przy współdziałaniu z ESA oraz jej doradcami zewnętrznymi, materiałów marketingowych oraz prezentacji, w tym dokumentu podkreślającego walory inwestycji w udziały EP - tzw. "teaser", a także memorandum informacyjnego oraz innych zwyczajowo przyjętych materiałów, * przygotowanie pism przewodnich do potencjalnych nabywców (process letters) w związku ze Sprzedażą oraz innych powiązanych z nią dokumentów, * opracowanie listy potencjalnych nabywców oraz porady w zakresie strategii nawiązywania z nimi kontaktu celem zainteresowania Sprzedażą, * nawiązywanie kontaktów oraz bieżące kontakty ze zidentyfikowanymi zainteresowanymi potencjalnymi nabywcami zaakceptowanymi przez Spółkę, a także konsultacje i przygotowanie rekomendacji dotyczących zalet ofert złożonych przez poszczególnych zainteresowanych, w szczególności z finansowego punktu widzenia, * przy współdziałaniu z ESA oraz jej doradcami zewnętrznymi, przegląd dokumentacji prawnej dotyczącej Sprzedaży z perspektywy finansowej oraz porady na rzecz Spółki przy negocjacjach warunków Sprzedaży z potencjalnymi nabywcami * wsparcie, przy współdziałaniu z ESA oraz jej doradcami zewnętrznymi, w ustaleniu konieczności ogłoszenia jakichkolwiek publicznych komunikatów dotyczących Sprzedaży. (...) W konsekwencji powyższego, zdaniem X, Usługi Fazy II świadczone przez X stanowiły usługę pośrednictwa dotyczącą udziałów/akcji na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 Ustawy o VAT, w związku z czym usługa ta podlegała zwolnieniu z VAT".

* Interpretacja indywidualna wydana dnia 14 października 2015 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1/4512-773/15-3/BS), który wskazał, że następujący zakres usług wykonywany przez wnioskodawcę stanowi usługę pośrednictwa: "Etap 1a: Wsparcie we współpracy z podmiotem, przeprowadzającym badanie due diligence (tj. badanie, polegające na analizie kondycji przedsiębiorstwa pod względem m.in. aspektów handlowych, organizacyjnych, analizy finansowej, prawnej oraz podatkowej, standardowo przeprowadzane przed podjęciem właściwych negocjacji, dotyczących transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa). Etap ten obejmuje podjęcie m.in. takich czynności, jak: organizacja i koordynacja procesu przeprowadzenia transakcji, wsparcie w przygotowaniu potrzebnych do sprzedaży akcji zestawów dokumentów do badania due diligence - tzw. "data room", koordynacja procesów due diligence, w tym wsparcie w przygotowaniu odpowiedzi na pytania potencjalnego nabywcy i kontaktu zespołów przeprowadzających due diligence ze Sprzedającymi. Etap 1b: Analiza i przygotowanie procesu pozyskania Inwestor. Etap ten obejmuje podjęcie m.in. takich czynności, jak: identyfikacja potencjalnych Inwestorów pod kątem określonych kryteriów, nawiązywanie kontaktów i udział w spotkaniach z osobami reprezentującymi Inwestorów, negocjowanie umów o zachowaniu poufności, przygotowanie niezbędnych dokumentów, koordynacja kontaktów Inwestorów ze Sprzedającymi, zebranie od Inwestorów ofert wstępnych. Etap 2: Przeprowadzenie transakcji. Etap ten obejmuje podjęcie i realizację zasadniczych działań oraz finalizację transakcji sprzedaży akcji i obejmuje m.in. takie czynności, jak: koordynacja i zarządzanie przeglądami due diligence, zebranie ofert i ich analiza, przygotowanie wzoru umowy inwestycyjnej, udział w negocjacjach, wsparcie Sprzedających w aspektach niezbędnych dla sukcesu transakcji do momentu zapłaty ceny, przygotowanie kalkulacji dot. wyliczenia ceny, udział w przygotowaniu optymalnej struktury transakcji".

* Interpretacja indywidualna wydana dnia 10 października 2015 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ITPP1/4512-937/15/RH), który wskazał, że: "Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie zawartej umowy świadczył usługi pośrednictwa w sprzedaży udziałów na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością polegające na poszukiwaniu inwestora zainteresowanego nabyciem udziałów, ułatwieniem kontaktu pomiędzy spółką a inwestorem oraz uczestniczył w prowadzonych negocjacjach pomiędzy podmiotami łącznie z pomocą przy sporządzeniu dokumentacji sprzedaży. Przy czym wykonywane czynności nie były związane z zarządzaniem, dysponowaniem oraz przechowywaniem przedmiotowych udziałów. Po sfinalizowaniu transakcji wystawiał spółce fakturę VAT. Analiza przedstawionego stanu faktycznego w kontekście powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że o ile usługi pośrednictwa świadczone są za wynagrodzeniem, to stanowią odpłatne świadczenie usług o którym mowa w art. 8 ust. 1 podlegające opodatkowaniu stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1. Usługi te jako wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy korzystają ze zwolnienia pod warunkiem, że nie dotyczą czynności określonych w art. 43 ust. 15 ustawy oraz nie mieszczą się w wyłączeniach wymienionych w art. 43 ust. 16 ustawy".

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi jak we wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy wskazać, że niniejsza interpretacja rozstrzyga przedstawiony stan faktyczny wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego nr 1 w złożonym wniosku. W zakresie pytania oznaczonego nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.