0114-KDIP4.4012.51.2018.1.IT - Dystrybucja energii elektrycznej - podstawa opodatkowania podatkiem VAT.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2018 r. (data wpływu 29 stycznia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania w przypadku wystąpienia w okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z prosumentem oraz powstania obowiązku podatkowego w przypadku wystąpienia w okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z prosumentem - jest prawidłowe.

W dniu 29 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania w przypadku wystąpienia w okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z prosumentem oraz powstania obowiązku podatkowego w przypadku wystąpienia w okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z prosumentem.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

1. Działalność Wnioskodawcy

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT i posiada siedzibę oraz zarząd na terytorium Polski. Jako spółka należąca do grupy podmiotów z branży energetycznej, Spółka zaopatruje w energię elektryczną zakłady przemysłowe, galerie handlowe i osiedla mieszkaniowe w różnych rejonach Polski, przy wykorzystaniu własnej infrastruktury dystrybucyjnej.

2. Rozliczenia z prosumentami.

2.1. Ramy prawne

Na podstawie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. Z 2017 r. poz. 1148, dalej: "ustawa o OZE") Spółka, jako sprzedawca zobowiązany, dokonuje rozliczenia energii elektrycznej z prosumentami.

Zgodnie z art. 2 pkt 27a ustawy o OZE prosument to odbiorca końcowy, który dokonuje zakupu od Spółki energii elektrycznej oraz wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Na mocy art. 40 ust. 1a ustawy o OZE, przystępując do umowy z prosumentami, Wnioskodawca staje się sprzedawcą zobowiązanym, na którym ciąży obowiązek rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci.

Na podstawie art. 4 ust. 1-7 ustawy o OZE, Sprzedawca zobowiązany dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7 (w przypadku mikroinstalacji o łącznej mocy nie większej niż 10 kW, ten stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8). Rozliczeniu podlega jedynie energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego.

Z kolei w myśl art. 4 ust. 8 i 9 ustawy o OZE, wytwarzanie i wprowadzanie do sieci energii elektrycznej przez prosumenta nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zaś wprowadzanie energii elektrycznej do sieci, a także pobieranie tej energii z sieci, nie są świadczeniem usług ani sprzedażą w rozumieniu ustawy o VAT.

2.2. Stosowane przez Spółkę zasady rozliczeń z prosumentami

Zgodnie z ustawą o OZE, Spółka dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci elektroenergetycznej (dalej: "sieć"), stanowiącej nadwyżkę energii elektrycznej, która nie została przez niego zużyta na potrzeby własne, wobec ilości energii elektrycznej pobranej przez niego z tej sieci.

Zasady rozliczeń z prosumentami regulowane są w aneksie do Umowy Sprzedaży Energii Elektrycznej i Świadczenia Usług Dystrybucji (dalej: "aneks do Umowy Kompleksowej").

Zgodnie z § 4 pkt 1 aneksu do Umowy Kompleksowej Spółka, realizując obowiązek Sprzedawcy Zobowiązanego, dokonuje rozliczenia energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci wobec ilości elektrycznej pobranej przez prosumenta z tej sieci w każdym okresie rozliczeniowym przypadającym w okresie obowiązywania aneksu do Umowy Kompleksowej.

Zgodnie z § 4 pkt 2 aneksu do Umowy Kompleksowej rozliczenie ilości energii elektrycznej wytworzonej w stosunku do energii pobranej przez prosumenta następuje w oparciu o algorytm, który jest zgodny z zasadami rozliczeń uregulowanymi w ustawie o OZE. Rozliczenie to dokonywane jest z uwzględnieniem proporcji:

* 1 do 0,7 (rozumianym w ten sposób, że 1 kWh energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci pokrywa 0,7 kWh energii pobranej przez niego z sieci) albo

* 1 do 0,8 (rozumianym w ten sposób, że 1 kWh energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci pokrywa 0,8 kWh energii pobranej przez niego z sieci) - w przypadku mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 10 kW.

Algorytm opisany w § 4 pkt 2 aneksu do Umowy Kompleksowej przedstawia się następująco:

ECP - (k*ECW + EMp)

Gdzie:

ECP - energia czynna pobrana przez prosumenta

ECW - energia czynna wprowadzona przez prosumenta

k - współczynnik 0,8 lub 0,7

EMp - stan zmagazynowanej energii elektrycznej na początek okresu, która podlega rozliczeniu

2.3. Możliwe scenariusze w zakresie rozliczeń z prosumentami

W oparciu o przedstawiony algorytm, w ramach rozliczeń z prosumentami za dany okres rozliczeniowy możliwe są następujące sytuacje:

* ECP > (k*ECW + EMp) - na koniec okresu rozliczeniowego ilość energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci jest większa niż (i) ilość energii wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz (ii) ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu. W konsekwencji prosument ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia Spółce wyłącznie za nadwyżkę energii pobranej nad energią wytworzoną i zmagazynowaną (dalej: "saldo dodatnie")

* ECP < (k*ECW + EMp) - na koniec okresu rozliczeniowego ilość energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci jest mniejsza niż (i) ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz (ii) ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu. W konsekwencji Spółka nie otrzymuje wynagrodzenia od prosumenta za sprzedaż energii, natomiast ma obowiązek rozliczyć w kolejnych okresach rozliczeniowych nadwyżkę energii wprowadzonej i zmagazynowanej nad energią pobraną (dalej: "saldo ujemne"). Nadwyżka podlega rozliczeniu w ciągu 365 dni od dnia wprowadzenia energii do sieci. Po upływie tego okresu nie jest uwzględniana w rozliczeniu z prosumentem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej obliczonej przy wykorzystaniu algorytmu ECP - (k*ECW + EMp), odpowiadającej nadwyżce (i) ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad (ii) ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz ilości energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu?

2. Czy w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z prosumentem, obliczonego przy wykorzystaniu algorytmu ECP - (k*ECW + EMp), nie powstanie po stronie Spółki obowiązek podatkowy w podatku VAT, a wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci?

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. W przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn właściwej stawki (ceny jednostkowej energii elektrycznej) oraz ilości energii elektrycznej obliczonej przy wykorzystaniu algorytmu ECP - (k*ECW + EMp), odpowiadającej nadwyżce (i) ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym nad (ii) ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz ilości energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu.

2. W przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda ujemnego z tytułu rozliczeń z prosumentem, obliczonego przy wykorzystaniu algorytmu ECP - (k*ECW + EMp), nie powstanie po stronie Spółki obowiązek podatkowy w podatku VAT, a wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy:

1. Istota rozliczeń Wnioskodawcy z prosumentami.

Jak wynika z powołanych powyżej regulacji ustawy o OZE, prosumentem jest podmiot (odbiorca końcowy), który zarówno:

* dokonuje zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej oraz

* wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne.

Jak wynika z powyższej definicji, prosument nie zajmuje się sprzedażą wytworzonej energii elektrycznej. Całość wytworzonej energii przeznaczana jest na zaspokojenie jego potrzeb własnych. Jednocześnie mogą wystąpić sytuacje, gdy wolumen wytworzonej przez prosumenta energii elektrycznej przekracza zużycie tej energii. Ze względu na brak możliwości magazynowania energii elektrycznej, taka nadwyżka wytworzonej energii musi być wprowadzona do sieci energetycznej.

Opisana sytuacja ma wpływ na rozliczenie między prosumentem a sprzedawcą zobowiązanym. Jak bowiem wynika z przytoczonych powyżej regulacji ustawy o OZE, dokonując sprzedaży energii elektrycznej na rzecz prosumenta, Sprzedawca zobowiązany rozlicza:

a. Ilość energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci elektroenergetycznej wobec

b. Ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumenta do sieci (z uwzględnieniem stosownych współczynników).

W ramach poszczególnych okresów rozliczeniowych, możliwe są następujące sytuacje:

* ECP > (k*ECW + EMp) - na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na postawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, (i) ilość energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci jest większa niż (ii) ilość energii wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu - w konsekwencji prosument ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia Spółce wyłącznie za nadwyżkę energii pobranej nad energią wytworzoną i zmagazynowaną (dalej: "saldo dodatnie")

* ECP < (k*ECW + EMp) - na koniec okresu rozliczeniowego, ustalona na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, (i) ilość energii elektrycznej pobranej przez prosumenta z sieci jest mniejsza niż (ii) ilość energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci przez prosumenta (przy zastosowaniu stosunku ilościowego 1 do 0,7 lub 1 do 0,8) oraz ilość energii zmagazynowanej, która podlega rozliczeniu - w konsekwencji Spółka nie otrzymuje wynagrodzenia od prosumenta za sprzedaż energii, natomiast ma obowiązek rozliczyć nadwyżkę energii wprowadzonej i zmagazynowanej nad energią pobraną w kolejnych okresach rozliczeniowych (dalej: "saldo ujemne"). Nadwyżka podlega rozliczeniu w ciągu 365 dni od dnia wprowadzenia energii do sieci. Po upływie tego okresu nie jest uwzględniana w rozliczeniu z prosumentem.

2. Wolumen energii będącej przedmiotem dostawy na rzecz prosumenta na gruncie przepisów o VAT.

Z punktu widzenia ekonomicznego, energia wprowadzona do sieci przez prosumenta jest energią do niego przynależną, "magazynowaną" w sieci. Energia ta nie jest sprzedawana przez prosumenta do sprzedawcy zobowiązanego.

Jeżeli więc prosument wprowadził określoną ilość energii elektrycznej do sieci, a następnie pobrał energię z sieci na potrzeby własne, to należy uznać, w pierwszej kolejności pobrana została energia "własna" prosumenta (wprowadzona przez niego wcześniej do sieci, przeliczona z zastosowaniem odpowiedniego współczynnika), a w dalszej kolejności pobrana została energia dostarczona przez sprzedawcę zobowiązanego (na podstawie umowy kompleksowej).

Tym samym w przedstawionym w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w przypadku:

3. Podstawa opodatkowania sprzedanej energii elektrycznej w VAT w przypadku salda dodatniego.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano powyżej, energia elektryczna wprowadzona przez prosumenta do sieci energetycznej jest do niego przypisana - w sensie ekonomicznym stanowi ona jego własność. Energia elektryczna wprowadzana do sieci nie jest więc formą zapłaty za energię elektryczną pobieraną przez ten podmiot z sieci.

Zatem w przypadku wystąpienia w danym okresie rozliczeniowym salda dodatniego z tytułu rozliczeń z prosumentem, podstawą opodatkowania VAT będzie iloczyn:

Należy więc uznać, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

4. Podstawa opodatkowania sprzedanej energii elektrycznej w VAT w przypadku salda ujemnego.

Jak wskazano powyżej, jeżeli w danym okresie rozliczenie z prosumentem, obliczone przy wykorzystaniu algorytmu ECP - (k*ECW + EMp), wykaże saldo ujemne, należy uznać, że w tym okresie rozliczeniowym nie nastąpiła dostawa towarów przez Spółkę na rzecz prosumenta. Tym samym, po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT.

Jednocześnie wartość nadwyżki energii wprowadzonej przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej, będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie opodatkowania w następnych okresach rozliczeniowych nie później jednak niż w ciągu 365 dni od wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.

Należy więc uznać, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Mając na uwadze powyżej przedstawione okoliczności faktyczne oraz obowiązujące przepisy prawa, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska zaprezentowanego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywały się będą ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.