0114-KDIP4.4012.404.2017.1.AS - VAT w związku z uczestnictwem spółki w otwartych funduszach inwestycyjnych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2017 r. (data wpływu 16 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia, czy zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy - jest prawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia, czy zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest podmiotem z siedzibą w Polsce prowadzącym działalność ubezpieczeniową i reasekuracyjną na podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1844; dalej "ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej").

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka oferuje i świadczy ochronę ubezpieczeniową w zakresie m.in. ubezpieczeń komunikacyjnych, majątkowych i osobowych na rzecz klientów indywidualnych i korporacyjnych. Dodatkowo, Wnioskodawca także zawiera i wykonuje umowy reasekuracji czynnej. Świadczone przez Spółkę usługi ubezpieczeniowe jak również usługi reasekuracji czynnej objęte są, co do zasady, zwolnieniem od podatku VAT, co wynika z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Dodatkowo, w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera m.in. transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych we własnym imieniu i na własny rachunek. Wynagrodzeniem Spółki z tytułu realizacji omawianych transakcji i w konsekwencji podstawą opodatkowania ustaloną na potrzeby podatku VAT jest zysk osiągnięty z przeprowadzenia poszczególnych transakcji sprzedaży przedmiotowych papierów (rozumiany jako dodatnia różnica między wartością sprzedaży danych papierów a ich wartością w cenie zakupu) zrealizowany w danym okresie rozliczeniowym.

Ponadto, Spółka nabywa także jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych. Z tytułu inwestycji w jednostki uczestnictwa Spółka uzyskuje zysk/stratę w postaci różnicy między kwotą wpłaconą do funduszu inwestycyjnego i przeliczoną na jednostki uczestnictwa a kwotę uzyskaną po zakończeniu inwestycji i umorzeniu jednostek uczestnictwa, innymi słowy wzrost/spadek wartości jednostek uczestnictwa pomiędzy dniem nabycia tych jednostek przez Spółkę a dniem ich umorzenia i wycofania środków odzwierciedla zysk/stratę Spółki z tytułu inwestycji w jednostki uczestnictwa.

Wzrost/spadek wartości jednostek uczestnictwa wynika natomiast ze wzrostu/spadku wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego. Fundusz inwestycyjny jest zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (dalej "TFI"). Środki pieniężne wpłacone do funduszu przeliczane są na jednostki uczestnictwa i inwestowane w odpowiednie aktywa określone statutem funduszu. Dokonywane przez fundusz inwestycje mają na celu wzrost wartości aktywów funduszu i tym samym wzrost wartości jednostek uczestnictwa przysługujących poszczególnym posiadaczom jednostek uczestnictwa. Z tytułu wykonywanych czynności w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym TFI pobiera wynagrodzenie, które może mieć postać prowizji ustalonej od wartości aktywów powierzonych funduszowi inwestycyjnemu, czy też prowizji uzależnionej od rezultatów inwestycji dokonywanych przez fundusz i ustalonej od wzrostu wartości aktywów powierzonych funduszowi.

W związku z tym, że inwestycje dokonywane przez fundusz inwestycyjny są obarczone ryzykiem zdarzają się sytuacje, w których wartość aktywów funduszu inwestycyjnego spada i tym samym spada wartość jednostek uczestnictwa posiadanych przez poszczególnych członków funduszu.

W związku z tym, możliwe jest także umorzenie przez Spółkę jednostek uczestnictwa ze stratą, a więc za wartość niższą niż wartość tych jednostek w dniu ich nabycia przez Spółkę. Może to mieć miejsce np. w sytuacji, gdy Spółka ze względu na konieczność podtrzymania płynności finansowej, będzie zmuszona uwolnić środki pieniężne ulokowane w jednostkach uczestnictwa, nawet jeżeli miałoby to wiązać się z poniesieniem przez Spółkę straty na ich nabyciu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisany w stanie faktycznym zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany w stanie faktycznym zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych nie powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Zgodnie z ogólnymi zasadami opodatkowania na gruncie podatku VAT, aby jakaś czynność podlegała opodatkowaniu VAT, podmiot ją wykonujący musi działać w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług podlegające podatkowi VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do nabywania jednostek uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych Spółka nie wykonuje żadnej usługi i w tym zakresie nie występuje w charakterze podatnika VAT.

Posiadane przez danego uczestnika funduszu inwestycyjnego jednostki uczestnictwa nie mogą być przez niego zbyte na rzecz osób trzecich, jednostki te mogą być jedynie umorzone przez fundusz inwestycyjny w celu wypłaty uczestnikowi funduszu środków pieniężnych. Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych nie są więc prawami majątkowymi, którymi Spółka może dokonywać obrotu w celu zrealizowania zysku. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, jednostka uczestnictwa odzwierciedla przypadającą na danego uczestnika funduszu inwestycyjnego wartość aktywów netto tego funduszu. Jednostka uczestnictwa służy zatem ustaleniu wartości aktywów funduszu i zysku zrealizowanego dzięki zarządzaniu tymi aktywami, do jakiego uprawiony jest dany uczestnik funduszu.

Funduszem inwestycyjnym i jego aktywami zarządza natomiast TFI w celu maksymalizacji wartości tych aktywów i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie w postaci odpowiednich prowizji.

W związku z powyższym, należy uznać, że podmiotem świadczącym usługę jest TFI zarządzając aktywami funduszu inwestycyjnego w celu maksymalizacji ich wartości. Spółka ma w tym przypadku charakter podmiotu biernego, który inwestuje środki pieniężne w jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego licząc na skuteczne zarządzanie tymi środkami przez TFI i oczekując wzrostu wartości jednostek uczestnictwa.

Z perspektywy Wnioskodawcy inwestowanie w jednostki uczestnictwa ma zatem charakter podobny do lokaty i zarządzania własnym majątkiem poprzez lokowanie wolnych środków pieniężnych w dostępne na rynku instrumenty finansowe jakimi są jednostki uczestnictwa. Osiągając opisane w stanie faktycznym zyski z tytułu inwestowania środków pieniężnych w jednostki uczestnictwa, Spółka nie świadczy żadnych usług i nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku VAT. Nie można bowiem uznać za działalność gospodarczą, a w konsekwencji za świadczenie usług w świetle ustawy o VAT, czynności polegających na lokowaniu środków finansowych w jednostki uczestnictwa. Działalność gospodarczą w tym zakresie wykonuje TFI zarządzające funduszem inwestycyjnym i aktywami funduszu w celu uzyskania wzrostu wartości tych aktywów i tym samym zrealizowania zysku dla inwestorów nabywających jednostki uczestnictwa.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, opisany w stanie faktycznym zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych nie powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE" lub "Trybunał"). W wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie EDM (C-77/01) Trybunał uznał, że lokowanie kapitału w funduszach inwestycyjnych nie stanowi świadczenia usług za wynagrodzeniem w rozumieniu Dyrektywy VAT i, w związku z tym, nie jest objęte jej zakresem ("placements in investment funds, do not constitute economic activities within the meaning of Aniele 4 (2) of the Sixth Directive and therefore do not come within the scope of that directive").

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że nabywanie i zbywanie jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego nie stanowi świadczenia przez Spółkę usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z tym, zysk zrealizowany na takich transakcjach nie powinien być traktowany jako obrót VAT oraz uwzględniany dla celów kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży.

Jednocześnie Spółka chciałaby podkreślić, że prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym przychody nieobjęte podatkiem VAT, nie powinny być uwzględniane w kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży wielokrotnie potwierdzał w wydanych orzeczeniach TSUE. Takie stanowisko Trybunał zajął m.in. w orzeczenia w sprawach C-333/91 Sofitam, C-142/99 Floridienne oraz C-16/00 Cibo Participations. Stanowisko Trybunału jednoznacznie wskazuje, że zarówno w liczniku, jak i w mianowniku współczynnika struktury sprzedaży, uwzględnia się jedynie transakcje objęte zakresem opodatkowania VAT, a więc te transakcje, które są wykonywane przez Spółkę jako podatnika VAT.

Przedstawione przez Wnioskodawcę powyżej stanowisko znajduje również potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1/443-1326/13-2/AW), organ podatkowy uznał, że "Istota wymienionych we wniosku przychodów wynikających z inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych polega na tym, że nie stanowią one wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz klientów. Tym samym nie powinny być one objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie stanowią one podstawy opodatkowania i nie należy ich również uwzględniać przy kalkulacji współczynnika VAT, o którym mowa w art. 90 i 91 ustawy o VAT. Współczynnik ten nie uwzględnia czynności niepodlegających opodatkowaniu."

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, opisany w stanie faktycznym zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych nie powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz kalkulacji współczynnika struktury sprzedaży, o którym mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Artykuł 2 pkt 22 ustawy stanowi natomiast, że przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powyższego przepisu, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom VAT oraz tylko w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione podmiotowo lub przedmiotowo, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Ponadto zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W świetle art. 90 ust. 3 ustawy proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej (art. 90 ust. 4 ustawy).

Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności (art. 90 ust. 5 ustawy).

Na podstawie art. 90 ust. 6 ustawy, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

W myśl art. 90 ust. 9a ustawy, przy ustalaniu proporcji zgodnie z ust. 2-6 do obrotu nie wlicza się kwoty podatku.

Należy zauważyć, że z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną jednakże kwestia ta była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Jak zauważył TSUE w wyroku w sprawie C-102/86 Apple & Pear Development Council v. Commissioners of Constoms & Excise "czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem".

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

Z kolei w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. w sprawie C-154/80 Staatssecretaris van Financien v. Stowarzyszenie spółdzielcze "Cooperatieve Aardappelenbewaarplaats GA" Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedstawionym we wniosku opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że jest podmiotem z siedzibą w Polsce, prowadzącym działalność ubezpieczeniową i reasekuracyjną. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka oferuje i świadczy ochronę ubezpieczeniową w zakresie m.in. ubezpieczeń komunikacyjnych, majątkowych i osobowych na rzecz klientów indywidualnych i korporacyjnych. Dodatkowo, także zawiera i wykonuje umowy reasekuracji czynnej. Świadczone przez Spółkę usługi ubezpieczeniowe jak również usługi reasekuracji czynnej objęte są, co do zasady, zwolnieniem od podatku VAT, co wynika z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Ponadto Spółka nabywa także jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych. Z tytułu inwestycji w jednostki uczestnictwa Spółka uzyskuje zysk/stratę w postaci różnicy między kwotą wpłaconą do funduszu inwestycyjnego i przeliczoną na jednostki uczestnictwa a kwotę uzyskaną po zakończeniu inwestycji i umorzeniu jednostek uczestnictwa, innymi słowy wzrost/spadek wartości jednostek uczestnictwa pomiędzy dniem nabycia tych jednostek przez Spółkę a dniem ich umorzenia i wycofania środków odzwierciedla zysk/stratę Spółki z tytułu inwestycji w jednostki uczestnictwa. Wzrost/spadek wartości jednostek uczestnictwa wynika natomiast ze wzrostu/spadku wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego. Fundusz inwestycyjny jest zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Środki pieniężne wpłacone do funduszu przeliczane są na jednostki uczestnictwa i inwestowane w odpowiednie aktywa określone statutem funduszu. Dokonywane przez fundusz inwestycje mają na celu wzrost wartości aktywów funduszu i tym samym wzrost wartości jednostek uczestnictwa przysługujących poszczególnym posiadaczom jednostek uczestnictwa. Z tytułu wykonywanych czynności w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym TFI pobiera wynagrodzenie, które może mieć postać prowizji ustalonej od wartości aktywów powierzonych funduszowi inwestycyjnemu, czy też prowizji uzależnionej od rezultatów inwestycji dokonywanych przez fundusz i ustalonej od wzrostu wartości aktywów powierzonych funduszowi. W związku z tym, że inwestycje dokonywane przez fundusz inwestycyjny są obarczone ryzykiem zdarzają się sytuacje, w których wartość aktywów funduszu inwestycyjnego spada i tym samym spada wartość jednostek uczestnictwa posiadanych przez poszczególnych członków funduszu.

W związku z tym, możliwe jest także umorzenie przez Spółkę jednostek uczestnictwa ze stratą, a więc za wartość niższą niż wartość tych jednostek w dniu ich nabycia przez Spółkę. Może to mieć miejsce np. w sytuacji, gdy Spółka ze względu na konieczność podtrzymania płynności finansowej, będzie zmuszona uwolnić środki pieniężne ulokowane w jednostkach uczestnictwa, nawet jeżeli miałoby to wiązać się z poniesieniem przez Spółkę straty na ich nabyciu.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest określenie czy zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych powinien być uwzględniany dla celów ustalania obrotu VAT oraz przy kalkulacji współczynnika VAT, o którym mowa w art. 90 ustawy.

W analizowanej sprawie należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że osiągając zysk wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych, Wnioskodawca nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Nie można uznać za działalność gospodarczą, a w konsekwencji za świadczenie usług, czynności polegających na lokowaniu środków finansowych w jednostki uczestnictwa.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę za dostawę towarów lub świadczenie usług (włącznie z otrzymywanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług). Istota wymienionych we wniosku przychodów wynikających z inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych polega na tym, że nie stanowią one wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz klientów. Tym samym, stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy nie powinny być uwzględniane na potrzeby ustalania podstawy opodatkowania dla celów podatku VAT

Obrót, o którym mowa w art. 90 ustawy powinien być rozumiany jako kwota zapłaty z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, pomniejszona o VAT. Wskazać przy tym należy, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Dotyczą zatem czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych). Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy. Wobec tego czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie powinny być uwzględniane w proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

W konsekwencji, z uwagi na powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy stwierdzić, że zysk Spółki wynikający ze wzrostu wartości inwestycji w jednostki uczestnictwa otwartych funduszy inwestycyjnych, nie stanowi podstawy opodatkowania dla celów podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy i nie powinien być uwzględniany przy kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.