0114-KDIP4-3.4012.2.2022.1.DS - Zwolnienie z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 3 marca 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP4-3.4012.2.2022.1.DS Zwolnienie z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT do świadczonych przez Państwa usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Spółka komandytowa (dalej: "Wnioskodawca") jest podmiotem działającym w Polsce, świadczącym usługi w zakresie doradztwa prawnego, głównie na rzecz przedsiębiorców. Wnioskodawca jest zarejestrowany dla potrzeb VAT jako podatnik VAT czynny. Klasyfikacyjnie głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest działalność prawnicza: PKD 69.10.Z.

Podstawową działalnością Wnioskodawcy jest obsługa prawna funduszy inwestycyjnych w zakresie administrowania wierzytelnościami tych funduszy. Podmiotami obsługiwanymi przez Wnioskodawcę są w szczególności niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte działające na podstawie przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 z późn. zm., dalej "UFI").

Fundusze te dokonują emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Wnioskodawca może obsługiwać również inne fundusze inwestycyjne regulowane przez UFI (wszystkie zwane dalej: "Fundusze"). Wnioskodawca obsługuje wyłącznie Fundusze utworzone w Polsce i posiadające siedzibę na terytorium Polski. Podobnie towarzystwa funduszy inwestycyjnych reprezentujące te Fundusze mają siedzibę na terytorium Polski.

Ponadto w ograniczonym zakresie Wnioskodawca świadczy również pomoc prawną dla innych podmiotów, zarówno osób fizycznych jak i prawnych, która nie jest objęta przedmiotem niniejszego wniosku.

Wnioskodawca nie posiada zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszy sekurytyzacyjnych. Przedmiotem działalności gospodarczej A jest szeroko rozumiana obsługa prawna. Typowo Wnioskodawca zawiera umowy o obsługę prawną Funduszu, których stronami są Wnioskodawca i Fundusz reprezentowany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dalej: "TFI").

Część umów o obsługę prawną Funduszy jest zawierana przy udziale podmiotu zarządzającego sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu na podstawie odrębnej umowy ("Zarządzający"), z którym A współpracuje w ramach obsługi prawnej Funduszy. Zarządzający z siedzibą na terytorium Polski jest odpowiedzialny za zarządzanie całością portfela inwestycyjnego Funduszu, obejmującego pakiety wierzytelności i/lub sekurytyzowane wierzytelności w sposób zapewniający dążenie do realizacji celu inwestycyjnego Funduszu. Zarządzający umożliwia A dostęp do systemu operacyjnego wykorzystywanego do zarządzania wierzytelnościami, w tym do dokumentów poszczególnych wierzytelności. W takim przypadku A prowadzi we współpracy z zarządzającym obsługę prawną Funduszy związaną z administrowaniem posiadanymi przez Fundusze portfelami wierzytelności. W tym zakresie Zarządzający i A działają wspólnie, podejmując niezbędne działania dla osiągnięcia celów inwestycyjnych obsługiwanych Funduszy. A uczestniczy także w procesie wyceny portfeli wierzytelności do nabycia, organizowanym przez Zarządzającego, wskazując m.in. na sugerowane podejście w zakresie zarządzania wierzytelnościami na etapie sądowym i egzekucyjnym, w kontekście stanu prawnego wierzytelności. A na tym etapie weryfikuje także dokumenty potencjalnych transakcji nabycia wierzytelności (umowy sprzedaży wierzytelności), jak również dokumenty zawierane przez Fundusz z poprzednikami prawnymi wierzytelności (aneksy do umów sprzedaży wierzytelności).

A uczestniczy także w działaniach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami na etapie ich zbywania, przygotowując oraz opiniując przygotowane dokumenty sprzedaży wierzytelności Funduszu. Powyższe działania oraz obsługa prawna Funduszu odbywa się w ramach współpracy A z Zarządzającym i jego przedstawicielami.

W ramach umów o obsługę prawną Funduszy Wnioskodawca zobowiązuje się świadczyć usługi pomocy prawnej w zakresie obsługi portfelu wierzytelności nabywanych przez Fundusze. Wnioskodawca jest zobowiązany świadczyć usługi w granicach niezbędnych dla prawidłowej ochrony interesów Funduszy, a także jest zobowiązany wywiązywać się ze wszystkich swoich obowiązków w sposób uzasadniony ekonomicznie i w celu maksymalizacji zysków Funduszu, chroniąc interesy i dobre imię Funduszu, Towarzystwa oraz interesy uczestników. W szczególności usługi prawne Wnioskodawcy związane z obsługą portfela wierzytelności Funduszy obejmują:

1)

koordynację, monitorowanie, prowadzenie postępowań toczących się, jak również podejmowanie postępowań - w związku z zabezpieczaniem i dochodzeniem lub egzekucją roszczeń należnych Funduszowi;

2)

kontakty z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowanie Funduszy przed organami administracji i sądami;

3)

prawidłowe realizowanie w każdym czasie poleceń Towarzystwa i Zarządzającego, w zakresie zgodnym z przepisami prawa;

4)

obsługę prawną wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszy;

5)

w ramach obsługi prawnej w zakresie dochodzenia wierzytelności, Wnioskodawca we współpracy z Zarządzającym podejmuje czynności związane z zarządzaniem portfelem Wierzytelności Funduszy obejmujące:

* analizę dokumentacji oraz profilu wierzytelności znajdujących się w Portfelu Funduszu;

* analizę wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu pod kątem typowania spraw do pomocy prawnej;

* podejmowanie czynności zmierzających do uzyskania tytułów egzekucyjnych i wykonawczych przy wykorzystaniu dostępnych środków prawnych w oparciu o uzgodnione z Funduszem lub Zarządzającym ścieżki postępowania w sprawach zleconych jej do prowadzenia;

* podejmowanie czynności procesowych w toku postępowań przeciwegzekucyjnych;

* podejmowanie czynności zmierzających do zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy Ustawy prawo upadłościowe;

* podejmowanie czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej w przypadkach, w których niezbędny lub celowy jest udział profesjonalnego pełnomocnika;

* podejmowanie czynności procesowych w zakresie postępowań egzekucyjnych, w szczególności działania A w tym zakresie obejmują przygotowywanie i kierowanie wniosków do komorników sądowych o wszczęcie egzekucji, wskazanie komornikom sądowym składników majątkowych dłużników wynikających z przekazanej A dokumentacji, kontakt z komornikami i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych;

* przekazywanie dokumentacji i raportów dotyczących stanu praw związanych z obsługiwanym portfelem wierzytelności Funduszy;

* prowadzeniu korespondencji związanej z dłużnikami.

Warunkiem koniecznym do reprezentowania Funduszu przed sądami powszechnymi i innymi organami jest udzielenie przez Fundusz pełnomocnictw procesowych wskazanym przez A pracownikom lub współpracownikom A, w szczególności radcom prawnym i aplikantom radcowskim działającym na zlecenie A, upoważniających ich do działania w imieniu Funduszu w postępowaniach przed sądami powszechnymi oraz innymi organami.

Pytanie

Czy w okolicznościach przedstawionych we wniosku świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszy usług obsługi prawnej przedstawionych we wniosku podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w okolicznościach przedstawionych we wniosku świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszy usług obsługi prawnej przedstawione we wniosku podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług.

Na wstępie należy wskazać, że ze zwolnienia ode VAT korzystają w szczególności usługi zarządzania:

a)

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)

portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią (art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT).

Powyższy przepis określa dwie przesłanki zastosowania zwolnienia od VAT do usług świadczenia obsługi prawnej Funduszy:

* Fundusze powinny być funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, zaś portfele inwestycyjne powinny dotyczyć działalności tych funduszy (przesłanka podmiotowa),

* świadczone przez Wnioskodawcę usługi i powinny stanowić usługi zrządzania funduszami inwestycyjnymi lub portfelami inwestycyjnymi tych funduszy (przesłanka przedmiotowa).

Jeśli chodzi o przesłankę podmiotową zwolnienia od VAT, to jej zakres wyznacza ustawa z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: "UFI").

Zgodnie z art. 3 ust. 1 UFI, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 3 UFI fundusz inwestycyjny może być utworzony jako:

* fundusz inwestycyjny otwarty;

* specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty;

* fundusz inwestycyjny zamknięty.

Alternatywny fundusz inwestycyjny to instytucja wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (art. 2 pkt 10a UFI).

Jednocześnie zgodnie z art. 183 ust. 1 UFI fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Fundusze sekurytyzacyjne mogą być tworzone jako standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny i niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny. Obsługą prawną przede wszystkim takich Funduszy zajmuje się A.

Zwolnienie wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT dotyczy funduszy, o których mowa w UFI, dotyczy więc również funduszy inwestycyjnych. Nie ulega więc wątpliwości, że wszystkie przedstawione w opisie stanu faktycznego Fundusze, których obsługę prawną prowadzi A, stanowią fundusze inwestycyjne w rozumieniu UFI, a ich portfele wierzytelności stanowią portfele inwestycyjne tych funduszy. Zatem przesłanka podmiotowa zwolnienia z VAT wynikająca z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT, jest w tym przypadku spełniona.

Pozostaje więc do ustalenia kwestia, czy usługi A mieszczą się w pojęciu "zarządzania", o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Wskazany przepis stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: "Dyrektywa VAT"), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Ustawa o VAT nie definiuje obecnie pojęcia zarządzania. Dlatego określając zakres zastosowania zwolnienia należy sięgnąć do wykładni językowej i funkcjonalnej tego pojęcia oraz dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości.

Słownik języka polskiego (https://sjp.pwn.pl/szukaj/zarz%C4%85dzanie.html) definiuje pojęcie "zarządzać" jako: "wydać polecenie", czy też "sprawować nad czymś zarząd". Pojęcie to należy interpretować w kontekście celu działania funduszy inwestycyjnych, jakim jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe (art. 3 ust. 1 UFI). Biorąc pod uwagę cel funkcjonowania przedstawionych we wniosku Funduszy, jakim jest nabywanie oraz egzekwowanie wierzytelności, przez zarządzanie Funduszy należy rozumieć czynności, które są podejmowane w celu realizacji tych działań.

Szczególny w tym zakresie jest charakter głównie obsługiwanych przez A niestandaryzowanych funduszy sekurytyzacyjnych, które są obowiązane lokować nie mniej niż 75% wartości aktywów funduszu, a w przypadku niestandaryzowanego funduszu sekurytyzacyjnego z wydzielonymi subfunduszami nie mniej niż 75% wartości aktywów każdego subfunduszu, w:

1)

określone wierzytelności;

2)

papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne;

3)

prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności (art. 187 ust. 3 UFI).

W tym kontekście działania A na rzecz Funduszy wpisują się podstawowe aspekty zarządzania Funduszami, jakim jest nabywanie i dochodzenie wierzytelności stanowiących portfel inwestycyjny tych Funduszy. Należy podkreślić, że proces zarządzania funduszami sekurytyzacyjnymi sprowadza się w szczególności do:

* wyszukania i nabycia pakietu wierzytelności w tym jego analizy z perspektywy opłacalności inwestycji,

* bieżącej obsługi wierzytelności w tym w szczególności ich obsługi prawnej sprowadzającej się przede wszystkim do podejmowania działań związanych z monitorowaniem spłat wierzytelności oraz podejmowaniem działań związanych z dochodzeniem wierzytelności,

* wsparcie w procesie zbywania wierzytelności lub pakietów wierzytelności stanowiących składniki aktywów funduszu.

Jak przedstawiono w opisie stanu faktycznego, A w ramach obsługi prawnej Funduszy w szczególności podejmuje działania zmierzające do analizy nabywanych wierzytelności z perspektywy typowania spraw do pomocy prawnej, oraz prowadzi działania zmierzające do dochodzenia wierzytelności w imieniu Funduszu działając na podstawie stosownych pełnomocnictw. A uczestniczy także w procesie nabywania wierzytelności dokonując m.in. prawnej oceny dokumentów transakcyjnych oraz uczestnicząc w procesie wyceny wierzytelności. W tym kontekście działania A mieszczą się w pojęciu zarządzania w ujęciu językowym i funkcjonalnym i są nieodzownie związane z celem działalności Funduszu sekurytyzacyjnego, którym jest doprowadzenie do zaspokojenia wierzytelności Funduszu. Czynności podejmowane przez A są niezbędne dla osiągnięcia celu polityki inwestycyjnej Funduszy i bezpośrednio związane z realizacją celów inwestycyjnych Funduszy. W ocenie A czynności podejmowane przez A są niezbędnym elementem zarządzania portfelem skrytykowanych wierzytelności Funduszy obsługiwanych przez A.

Dokonując interpretacji pojęcia zarządzania można również odwołać się pomocniczo do przepisów innych gałęzi prawa regulujących te kwestie.

W załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) wskazano funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Obejmują one:

1)

zarządzanie inwestycjami,

2)

administrację:

a)

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b)

zapytania klientów;

c)

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)

monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)

wypłata zysków;

g)

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)

prowadzenie ksiąg,

3)

wprowadzanie do obrotu.

W tym zakresie istotne jest, iż w skład zarządzania zbiorowym portfelem wchodzi również obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem.

Z kolei do czynności wchodzących w skład obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszem wchodzą usługi przedstawione przez A we wniosku. Świadczone przez A usługi dotyczące obsługi prawnej Funduszy, odnoszą się wprost do zarządzania ich portfelami inwestycyjnymi w postaci wierzytelności i obejmują m.in. czynności związane z reprezentowaniem Funduszu przed sądami i organami w charakterze pełnomocnika, sądowe i pozasądowe dochodzenie wierzytelności Funduszu. Już z tego powodu należy uznać, że przedstawione przez Awe wniosku usługi należy zaklasyfikować jaku usługi zarządzania funduszami korzystające ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Analizując zakres zwolnienia od VAT dla usług zarządzania wskazanymi w dyrektywie VAT specjalistycznymi funduszami inwestycyjnymi, warto również odwołać się do dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w zakresie pojęcia zarządzania. Jako, że pojęcie zarządzania jest pojęciem unijnym, jego wykładnia zaprezentowana w orzecznictwie ma szczególne znacznie dla praktyki interpretacyjnej przepisów krajowych. Analizując podejście orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości do pojęcia zarządzania, należy uznać, że przyjęło ono szeroką koncepcję tego terminu uwzględniającą wszystkie czynności (w tym wykonywane przez osoby trzecie) mające istotne znaczenie dla procesu inwestycyjnego Funduszu.

W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc Trybunał Sprawiedliwości podkreślił, że:

"Pojęcie zarządzania (...) - jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, od którego treści państwa członkowskie nie mogą odstąpić. "

Innymi słowy państwa członkowskie nie mają dowolności w zakresie określenia zakresu przedmiotowego tego pojęcia - jest ono samodzielnym pojęciem, które powinno być interpretowane jednolicie biorąc pod uwagę cele Dyrektywy VAT.

Orzecznictwo TSUE przyjmuje szeroką definicję pojęcia zarządzania. W powołanym wyroku TSUE uznał, iż w pojęciu usług zarządzania funduszami mieszczą się usługi administracyjne świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią na rzecz podmiotu zarządzającego funduszem, jeżeli stanowią one odrębną całość oraz są istotne i specyficzne dla zarządzania funduszem powierniczym lub spółką inwestycyjną.

W innym orzeczeniu TSUE uznał, że pojęcie zarządzania ujęte w art. 135 lit. g Dyrektywy VAT nie ogranicza się wyłącznie do podejmowania decyzji, jest pojęciem szerszym (wyrok z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 BBL).

Z kolei w wyroku z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk TSUE podkreślił, że Dyrektywa VAT nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składały się różne odrębne usługi, które mogą wówczas być objęte zakresem pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" w rozumieniu wskazanego przepisu, oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest osobą trzecią.

Jednocześnie analizując czy usługi doradztwa inwestycyjnego świadczone na rzecz funduszy mogą korzystać ze zwolnienia, TSUE uznał, że:

"usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia 'zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi' do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie, nawet gdyby osoba trzecia nie działała na podstawie upoważnienia w rozumieniu art. 5g dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zmienionej dyrektywą 2001/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 stycznia 2002 r. "

Co więcej, Trybunał podkreślił, iż:

"Okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności 'zarządzania' specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, ponieważ art. 5 ust. 2 dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107 sam wskazuje, że wyliczenie w omawianym załączniku 'nie (jest) wyczerpujące'. "

W tym kontekście istotny jest również cel zwolnienia od VAT usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, jaki przyświecał Dyrektywie VAT, którym w założeniu jest ułatwienie drobnym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów VAT. W celu zapewnienia neutralności podatkowej wspólnego systemu VAT w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania wprowadzono szerokie zwolnienia dla usług zarzadzania specjalistycznymi funduszami inwestycyjnymi. Innymi słowy, sytuacja podatkowa inwestorów inwestujących w fundusze, które przy zarządzaniu wykorzystują wewnętrzne zasoby jak i te, które korzystają z zarządzania przez osoby trzecie (takie jak A) nie powinna być zróżnicowania. Z tych przyczyn działania te powinny być z perspektywy VAT traktowane jednolicie.

Powoduje to, iż zakresem zwolnienia od VAT mieszczącym się w ramach pojęcia zarządzania objęte są usługi świadczone przez osoby trzecie, które z jednej strony tworzą odrębną całość, a z drugiej są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Biorąc pod uwagę dotychczasowe rozważania, nie ulega wątpliwości, że usługi świadczone przez A przedstawione we wniosku spełniają te kryteria.

Co istotne, na możliwość zastosowania zwolnienia od VAT do usług związanych z obsługą prawną portfela wierzytelności funduszy sekurytyzacyjnych wskazują interpretacje indywidualne wydawane przez organy podatkowe:

"należy uznać że usługi świadczone przez A - zgodnie z umową o zlecenie pomocy prawnej - obejmują: udzielanie porad prawnych w zakresie analizy prawnej pod kątem wytypowania wierzytelności w odniesieniu do których (w ocenie A) niezbędna jest pomoc prawna (po uprzednim wskazaniu pakietów wierzytelności przez Zarządzającego), prowadzenie konsultacji, przekazywanie opinii w zakresie rekomendacji dotyczących zawieranych ugód sądowych i pozasądowych, a także dokonywanie wszelkich czynności związanych z obsługą prawną Funduszy w zakresie sprawowania zastępstwa prawnego we wszystkich postępowaniach sądowych i egzekucyjnych związanych z dochodzeniem należności przysługujących Funduszom wobec osób trzecich, w szczególności:

* występowanie do dłużników Funduszu z wezwaniami do dobrowolnego spełnienia świadczenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego lub egzekucyjnego,

* kierowanie spraw na drogę postępowania sądowego,

* zawieranie ugód sądowych i pozasądowych,

* prowadzenie spraw celem uzyskania tytułu wykonawczego,

* prowadzenie spraw w postępowaniu egzekucyjnym,

* prowadzenie spraw w postępowaniu karnym w zakresie roszczeń majątkowych,

* składanie w imieniu Funduszu oświadczeń w sprawie: umorzenia, długu, odroczenia płatności długu, rozłożenia długi na raty,

* dochodzenia roszczeń z weksli przekazanych przez Fundusz,

* składanie wniosków o wpis w księdze wieczystej lub księdze zastawów.

- mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE, co oznacza, że przesłanka przedmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku VAT- zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i lit. b ustawy - została spełniona." (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej informacji skarbowej z 29 października 2020 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.376.2020.1.AW).

Powołana interpretacja została wydana w okolicznościach bardzo zbliżonych do sytuacji A.

Podobne stanowisko w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od VAT do świadczenia usług obsługi prawnej różnego typu funduszy potwierdzane jest w szeregu interpretacji indywidualnych w tym:

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 grudnia 2021 r., 0111-KDIB3-1.4012.686.2021.2.IK,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 maja 2021 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.386.2020.1.MB,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 czerwca 2021 r., nr 0114-KDIP4-3.4012.236.2021.1.IG,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 lipca 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.293.2020.1.IK.,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 stycznia 2020 r., nr KDIP4.4012.671.2019.2.AK,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 października 2019 r., nr 0112–KDIL1–1.4012.374.2019.1.OA,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 czerwca 2019 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.160.2019.1.RW,

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 czerwca 2019 r., 0112-KDIL1-1.4012.159.2019.1.MJ.

Na możliwość zastosowania zwolnienia od VAT do usług obsługi prawnej funduszu wskazuje również orzecznictwo sądów administracyjnych:

"Zasada neutralności podatkowej nie stoi na przeszkodzie włączeniu usług prawnych do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności zwolnionych, o ile są ściśle związane z zasadą działalności funduszu. Taki ścisły związek wystąpi w odniesieniu do czynności w zakresie obsługi prawnej dotyczącej zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. " (Wyrok WSA w Warszawie z 25 lutego 2020 r., sygn. III SA/Wa 1390/19, prawomocny)

Wprawdzie wyrok dotyczy innego typu funduszy, ale potwierdza możliwość zastosowania zwolnienia od VAT do usług obsługi prawnej specyficznej dla działalności danego funduszu i ściśle z nią związanej. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w przypadku usług przedstawionych w opisie stanu faktycznego świadczonych przez Wnioskodawcę.

Podobne stanowisko potwierdza orzeczenie WSA w Gdańsku z 4 września 2018 r., sygn. I SA/Gd 663/18 odnośnie usług prawnych świadczonych na rzecz funduszy sekurytyzacyjnych.

Podsumowując, jako że usługi A przedstawione we wniosku:

* mieszczą się w zakresie usług zarządzania dla potrzeb stosowania zwolnienia,

* są świadczone na rzecz funduszy w rozumieniu UFI,

* stanowią czynności specyficzne i istotne z punktu widzenia działalności Funduszy,

* stanowią usługę kompleksową tworzącą odrębną całość,

w ocenie Wnioskodawcy są one objęte zwolnienie od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT,

zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a)

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)

portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)

usług doradztwa;

3)

usług w zakresie leasingu.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)

jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)

złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu, również obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.,

podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Zgodnie natomiast z ust. 24 cyt. przepisu,

podatnik, który zrezygnował z opodatkowania zgodnie z ust. 23, może ponownie wybrać opodatkowanie zgodnie z ust. 22, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego ponownie korzysta ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku - w tym m.in. właśnie usług zarządzania określonych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy. Wskazane usługi świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami korzystają ze zwolnienia od podatku, bez możliwości skorzystania w ww. przepisu i wyboru rezygnacji ze zwolnienia od podatku.

Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, są Państwo podmiotem działającym w Polsce zarejestrowanym dla potrzeb VAT jako podatnik VAT czynny. Świadczą Państwo usługi w zakresie doradztwa prawnego, głównie na rzecz przedsiębiorców.

Podstawową Państwa działalnością jest obsługa prawna funduszy inwestycyjnych w zakresie administrowania wierzytelnościami tych funduszy. Podmiotami obsługiwanymi są w szczególności niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte działające na podstawie przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi ("UFI").

Fundusze te dokonują emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Wnioskodawca może obsługiwać również inne fundusze inwestycyjne regulowane przez UFI ("Fundusze"). Wnioskodawca obsługuje wyłącznie Fundusze utworzone w Polsce i posiadające siedzibę na terytorium Polski. Podobnie towarzystwa funduszy inwestycyjnych reprezentujące te Fundusze mają siedzibę na terytorium Polski.

Wnioskodawca nie posiada zezwolenia na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszy sekurytyzacyjnych. Przedmiotem działalności gospodarczej A jest szeroko rozumiana obsługa prawna. Typowo Wnioskodawca zawiera umowy o obsługę prawną Funduszu, których stronami są Wnioskodawca i Fundusz reprezentowany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ("TFI").

Część umów o obsługę prawną Funduszy jest zawierana przy udziale podmiotu zarządzającego sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu na podstawie odrębnej umowy ("Zarządzający"), z którym A współpracuje w ramach obsługi prawnej Funduszy. Zarządzający z siedzibą na terytorium Polski jest odpowiedzialny za zarządzanie całością portfela inwestycyjnego Funduszu, obejmującego pakiety wierzytelności i/lub sekurytyzowane wierzytelności w sposób zapewniający dążenie do realizacji celu inwestycyjnego Funduszu. Zarządzający umożliwia A dostęp do systemu operacyjnego wykorzystywanego do zarządzania wierzytelnościami, w tym do dokumentów poszczególnych wierzytelności. W takim przypadku A prowadzi we współpracy z zarządzającym obsługę prawną Funduszy związaną z administrowaniem posiadanymi przez Fundusze portfelami wierzytelności. W tym zakresie Zarządzający i A działają wspólnie, podejmując niezbędne działania dla osiągnięcia celów inwestycyjnych obsługiwanych Funduszy. A uczestniczy także w procesie wyceny portfeli wierzytelności do nabycia organizowanym przez Zarządzającego, wskazując m.in. na sugerowane podejście w zakresie zarządzania wierzytelnościami na etapie sądowym i egzekucyjnym, w kontekście stanu prawnego wierzytelności. A na tym etapie weryfikuje także dokumenty potencjalnych transakcji nabycia wierzytelności (umowy sprzedaży wierzytelności), jak również dokumenty zawierane przez Fundusz z poprzednikami prawnymi wierzytelności (aneksy do umów sprzedaży wierzytelności). A uczestniczy także w działaniach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami na etapie ich zbywania, przygotowując oraz opiniując przygotowane dokumenty sprzedaży wierzytelności Funduszu. Powyższe działania oraz obsługa prawna Funduszu odbywa się w ramach współpracy A z Zarządzającym i jego przedstawicielami.

W ramach umów o obsługę prawną Funduszy zobowiązują się Państwo świadczyć usługi pomocy prawnej w zakresie obsługi portfela wierzytelności nabywanych przez Fundusze. W szczególności Państwa usługi prawne związane z obsługą portfela wierzytelności Funduszy obejmują:

1)

koordynację, monitorowanie, prowadzenie postępowań toczących się, jak również podejmowanie postępowań - w związku z zabezpieczaniem i dochodzeniem lub egzekucją roszczeń należnych Funduszowi;

2)

kontakty z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowanie Funduszy przed organami administracji i sądami;

3)

prawidłowe realizowanie w każdym czasie poleceń Towarzystwa i Zarządzającego, w zakresie zgodnym z przepisami prawa;

4)

obsługę prawną wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszy;

5)

w ramach obsługi prawnej w zakresie dochodzenia wierzytelności, Wnioskodawca we współpracy z Zarządzającym podejmuje czynności związane z zarządzaniem portfelem Wierzytelności Funduszy obejmujące:

* analizę dokumentacji oraz profilu wierzytelności znajdujących się w Portfelu Funduszu;

* analizę wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu pod kątem typowania spraw do pomocy prawnej;

* podejmowanie czynności zmierzających do uzyskania tytułów egzekucyjnych i wykonawczych przy wykorzystaniu dostępnych środków prawnych w oparciu o uzgodnione z Funduszem lub Zarządzającym ścieżki postępowania w sprawach zleconych jej do prowadzenia;

* podejmowanie czynności procesowych w toku postępowań przeciwegzekucyjnych;

* podejmowanie czynności zmierzających do zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości - w oparciu o przepisy Ustawy prawo upadłościowe;

* podejmowanie czynności pozaprocesowych zmierzających do zawarcia ugody pozasądowej w przypadkach, w których niezbędny lub celowy jest udział profesjonalnego pełnomocnika;

* podejmowanie czynności procesowych w zakresie postępowań egzekucyjnych, w szczególności działania A w tym zakresie obejmują przygotowywanie i kierowanie wniosków do komorników sądowych o wszczęcie egzekucji, wskazanie komornikom sądowym składników majątkowych dłużników wynikających z przekazanej A dokumentacji, kontakt z komornikami i bieżący monitoring czynności egzekucyjnych;

* przekazywanie dokumentacji i raportów dotyczących stanu praw związanych z obsługiwanym portfelem wierzytelności Funduszy;

* prowadzeniu korespondencji związanej z dłużnikami.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy mają Państwo wątpliwości, czy świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszy usług obsługi prawnej przedstawionych we wniosku korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1)

przedmiotowego - świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2)

podmiotowego - ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz do portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich części.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2006 r. nr 347/1 z późn. zm.), zgodnie z którym

zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia "zarządzania funduszem" można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce "Administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

- zarządzanie inwestycjami,

- administracja:

a)

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b)

zapytania klientów;

c)

wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)

monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)

prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)

wypłata zysków;

g)

emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)

rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)

prowadzenie ksiąg,

- wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C–595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce "Administracja". Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy, że usługi wykonywane przez Wnioskodawcę mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane Usługi zawierają się w ww. załączniku II do dyrektywy 2009/65/WE.

Usługi te będą podlegać zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. W tym zakresie zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi bądź zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 z późn. zm.) - dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.,

ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

Zgodnie z art. 38 ust. 1 u.f.i.,

towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.,

siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 5 u.f.i., wskazano,

siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.

przez "fundusz zagraniczny" rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.,

pod pojęciem "państwa członkowskiego" należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie "funduszu inwestycyjnego" oraz "funduszu zagranicznego".

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem "unijnego AFI". Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.,

przez unijny AFI rozumie się alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu "specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty" oraz "fundusz inwestycyjny zamknięty" (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym "fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (...) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi", o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę zagranicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.

ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym - rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1)

fundusz inwestycyjny otwarty;

2)

alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 u.f.i.,

towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

Stosownie do art. 4 ust. 1a u.f.i.,

towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać spółce zarządzającej prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i prowadzenie jego spraw.

Zgodnie z art. 45a ust. 1 u.f.i.,

z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Stosownie do art. 183 ust. 1 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

Natomiast w myśl art. 183 ust. 2 u.f.i.,

fundusz sekurytyzacyjny może być utworzony jako:

1)

standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny;

2)

niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny.

Według art. 192 ust. 1 i ust. 2 u.f.i.,

zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot inny niż towarzystwo wymaga uzyskania przez ten podmiot zezwolenia Komisji. Zezwolenie na zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami oznacza także zezwolenie za zarządzanie pulą wierzytelności.

Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego innym podmiotom działającym z odpowiednim zezwoleniem Komisji Nadzoru Finansowego.

W niniejszej sprawie, podmiotami obsługiwanymi przez Wnioskodawcę są w szczególności niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych.

Mając na uwadze powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych należy uznać, że również przesłanka podmiotowa dotycząca świadczenia przedmiotowych usług na rzecz opisanego pomiotu - została spełniona.

Z uwagi zatem na okoliczności sprawy oraz powołane powyżej przepisy i orzecznictwo TSUE, należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi obsługi prawnej opisane we wniosku, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, gdyż jak wskazano wyżej, usługi te spełniają zarówno warunek podmiotowy jak i przedmiotowy określony w tym przepisie.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)

z zastosowaniem art. 119a;

2)

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl