0114-KDIP3-3.4011.92.2017.2.JK3 - PIT w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2017 r. (data wpływu 10 kwietnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2017 r. (data nadania 25 maja 2017 r., data wpływu 25 maja 2017 r.) na wezwanie z dnia 24 maja 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3-3.4011.92.2017.1.JK3 (data nadania 24 maja 2017 r., data doręczenia 24 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionej wierzytelności.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr 0114-KDIP3-3-3.4011.92.2017.1.JK3 z dnia 24 maja 2017 r. (data nadania 24 maja 2017 r., data doręczenia 24 maja 2017 r.) tutejszy organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku.

Pismem z dnia 25 maja 2017 r. (data nadania 25 maja 2017 r., data wpływu 25 maja 2017 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pismem z dnia 2 lutego 2016 r. Kancelaria Prawna, działający w imieniu mocodawcy P wezwała dłużnika do zapłaty kwoty 33.039,98 zł z tytułu braku spłaty zadłużenia z dnia 19 sierpnia 2008 r. zawartej z S. S.A. Dług od S. został odkupiony przez P dnia 30 grudnia 2010 r. (dokument w załączeniu - druga strona) następnie dnia 18 lutego 2016 r., powód - P wniósł pozew o zapłatę do sądu.

Dnia 26 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, (dokument w załączeniu), wymieniony nakaz zapłaty uprawomocnił się po 14 dniach w wyniku nie złożenia zarzutów przez dłużnika. Następnie pozwany - dłużnik dnia 9 maja 2016 r. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym.

Następnie sąd uwzględnił sprzeciw pozwanego i uchylił nakaz zapłaty wydany 26 lutego 2016 r., w wyniku skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego - dłużnika sąd nadał nową sygnaturę, i rozpoczął się normalny proces z powództwa P.

Dnia 27 czerwca 2016 r. pozwany - dłużnik wniósł do sądu zarzuty o przedawnieniu roszczenia w stosunku do wniesionego pozwu powoda - P.

Dnia 5 września 2016 r. pełnomocnik powoda - P. cofnął powództwo bez zrzeczenia się roszczenia, przed rozpoczęciem rozprawy, (dokument w postaci Postanowienia Sądu wraz z uzasadnieniem w załączeniu). Następnie jak wynika z Postanowienia Sądu z dnia 25 października 2016 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o umorzeniu sprawy wobec cofnięcia pozwu o zapłatę przez powoda P., (2 postanowienia sądu w załączeniu).

Następnie firma X działająca w imieniu P. wysłała dnia 24 lutego 2017 r. na adres zameldowania Wnioskodawcy pismo druk PIT-8C w celu rozliczenia się z Urzędem Skarbowym.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że umowa była zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a S. Bank dnia 19 sierpnia 2008 r. Umowa była rodzajem kredytu gotówkowego. Z firmą X S.A. która działa w imieniu i na rzecz P Wnioskodawca nigdy nie zawierał żadnej umowy kredytu - pożyczki i nigdy nie była podpisana żadna ugoda co do spłaty kredytu.

Dłużnik nie dokonał całkowitej spłaty kredytu w S. Bank czego efektem było wypowiedzenie umowy kredytu i dnia 30 grudnia 2010 r. dług zakupił P od S. Bank - dowód w załączonym wniosku z dnia 2 kwietnia 2017 r.

Głównym postanowieniem zawartej z Wnioskodawcą umowy dnia 19 sierpnia 2008 r. z S. Bank było udzielenie kredytu w wysokości 20.000 zł na okres spłaty 60 rat kapitałowo - odsetkowych.

PIT - 8C wystawiła firma X S.A., która działa w imieniu i na rzecz P z tytułu przedawnienia wierzytelności - dowód w załączonym wniosku z dnia 2 kwietnia 2017 r. Według Wnioskodawcy firma X nie była uprawniona do wystawienia druku PIT-8C z tytułem przedawnienia wierzytelności.

Po analizie treści wniosku oraz mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tut. organowi i treść przepisu art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa przyjęto, że intencją Wnioskodawcy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie.

Czy X S.A. powinien wystawić Wnioskodawcy PIT-8C i czy po stronie Wnioskodawcy wystąpiło zobowiązanie podatkowe?

Zdaniem Wnioskodawcy, X S. A nie był uprawniony do wystawienia PIT-8C za 2016 r., ponieważ w 2016 r. nie miało miejsce umorzenia kredytu w firmie P odkupionego od S. Bank, czego dowodem jest uzasadnienie w wydanym postanowieniu Sądu Rejonowego z dnia 25 października 2016 r., dowód w załączeniu we wniosku z dnia 2 maja 2017 r. - pełnomocnik P dnia 5 września 2016 r. wniósł do Sądu Rejonowego wniosek o wycofanie pozwu (powództwa) bez zrzeczenia się roszczenia przed rozpoczęciem rozprawy, a więc w ocenie sądu nie było żadnego umorzenia kredytu a jedynie wycofanie pozwu w sądzie przez P. wobec dłużnika. P nadal jest wierzycielem długu odkupionego od S. Bank i może cały czas podejmować próby w celu odzyskania zakupionego długu poprzez wysyłanie wezwań do zapłaty do dłużnika, a także może ponownie wystąpić na drogę sądową w celu odzyskania swoich należności.

W przedmiotowej sprawie nie nastąpiło w 2016 r. umorzenie długu wobec dłużnika, a tym samym nie wystąpiło zobowiązanie podatkowe z tytułu umorzenia kredytu na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono "inne źródła".

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł mówi się w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Korzyści takie pojawiają się nie tylko wówczas, gdy podatnikowi zostają przekazane środki pieniężne, ale również wtedy, kiedy zmniejszone zostaną jego zobowiązania, których nie musi już realizować z własnego majątku.

Na podstawie art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z zaprezentowanego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawcy został wystawiony PIT-8C przez X S.A., z tytułu przedawnienia wierzytelności. W ocenie Wnioskodawcy X S. A nie był uprawniony do wystawienia PIT-8C za 2016 r., ponieważ w 2016 r. nie miało miejsce umorzenia kredytu w firmie P odkupionego od S. Bank.

W związku z powyższym opisem stanu faktycznego wskazać należy, że instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459). Zgodnie z art. 117 § 1 ww. Kodeksu, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Przy czym, w myśl art. 117 § 2 ww. Kodeksu, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań. Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego - roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Jednakże roszczenie takie nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie.

Obok instytucji przedawnienia, w art. 508 Kodeksu cywilnego ustawodawca wskazał także instytucję zwolnienia z długu. W jej myśl: zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanego stanu faktycznego należy stwierdzić, że gdy wierzyciel składa oświadczenie woli, że zwalnia Wnioskodawcę z obowiązku spłaty należności, po stronie Wnioskodawcy dochodzi do powstania trwałego przysporzenia majątkowego w wysokości umorzonej części kwoty środków pieniężnych, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Podobnie, w przypadku przedawnienia wierzytelności z tytułu należności (zobowiązania) (bez zwolnienia Wnioskodawcy z obowiązku spłaty wierzytelności) także dochodzi u dłużnika do powstania realnego przysporzenia majątkowego.

Nie ulega wątpliwości, że gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania, pomimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie przedawnienia dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia (ustaje obowiązek spełnienia świadczenia). Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania z tytułu kredytu dla kredytobiorcy oraz kredytodawcy są zatem takie same jak przy jego umorzeniu (zwolnieniu z długu). Dłużnik osiąga bowiem realne przysporzenie majątkowe.

Przychód podatkowy z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia. Stosownie do treści art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Jeżeli zatem w przypadku Wnioskodawcy doszło do przedawnienia zobowiązania, a wierzyciel - z uwagi na przedawnienie roszczenia - nie ma możliwości skutecznego wyegzekwowania tej wierzytelności, wówczas Wnioskodawca osiąga realne przysporzenie majątkowe, które - jako przychód z innych źródeł - podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W związku z powyższym, wierzyciel ma obowiązek sporządzić informację PIT-8C na imię Wnioskodawcy, w którym jako przychód z innych źródeł wykaże wartość przedawnionego zobowiązania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.