0114-KDIP3-3.4011.516.2018.2.JK2 - Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 22 stycznia 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP3-3.4011.516.2018.2.JK2 Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2018 r. (data wpływu 5 listopada 2018 r.) uzupełniony pismem (data nadania 20 grudnia 2018 r., data wpływu 28 grudnia 2018 r.) na wezwanie z dnia 5 grudnia 2018 r. (data nadania 6 grudnia 2018 r., data doręczenia 13 grudnia 2018 r.) Nr 0114-KDIP3-3.4011.516.2018.1.MS oraz pismem (data nadania 15 stycznia 2019 r. (data wpływu 17 stycznia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej przez Wnioskodawczynię - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 listopada 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej Wnioskodawczynię oraz ojca dziecka.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 5 grudnia 2018 r. (data nadania 6 grudnia 2018 r., data doręczenia 13 grudnia 2018 r.) Nr 0114-KDIP3-3.4011.516.2018.1.MS wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku.

Pismem (data nadania 20 grudnia 2018 r., data wpływu 28 grudnia 2018 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

Pismem (data nadania 15 stycznia 2019 r. data wpływu 17 stycznia 2019 r.) uzupełniono stan faktyczny na wezwanie telefoniczne z dnia 14 stycznia 2019 r.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawczyni jest samotną matką od dnia 4 kwietnia 2013 r., czyli od daty narodzin jej syna. Wnioskodawczyni została zmuszona wyprowadzić się od ojca dziecka w połowie grudnia 2012 r., kiedy była w piątym miesiącu ciąży (czyli formalnie stała się samotną matką jeszcze kiedy Jej dziecko nie narodziło się). Stan cywilny Wnioskodawczyni to panna (w załączeniu oświadczenie o stanie cywilnym, załącznik Nr l), a z ojcem dziecka Wnioskodawczyni nie była w związku małżeńskim. W marcu 2013 r., miesiąc przed narodzinami syna, Wnioskodawczyni odebrała klucze do mieszkania, w którym wspólnie zamieszkuje do dziś z dzieckiem. Dziecko jest zameldowane pod adresem Wnioskodawczyni, od momentu jego urodzenia i także od dnia jego narodzin po dzień dzisiejszy pełni opiekę nad dzieckiem samotnie (jako samotna matka), wykonując wszelkie obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej, a także wynikające z potrzeb dziecka.

Ojciec dziecka nie był zainteresowany jego losem, czy wykonywaniem władzy rodzicielskiej, ani też obowiązków jako rodzica (treść wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu, by przekazać szerszą treść na temat postawy ojca w załączeniu). W związku z tym, w październiku 2013 r. Wnioskodawczyni złożyła w Sądzie Rejonowym wniosek o zasądzenie alimentów, sprawa ta toczyła się dwa lata i zakończyła się w Sądzie Apelacyjnym w maju 2015 r. Sprawa toczyła się tak długo, ponieważ ojciec nie przynosił zaświadczenia o zarobkach, ani rozliczenia PIT. Jednocześnie Wnioskodawczyni wnosiła do Sądu wnioski o zgodę na wyrobienie paszportu dla dziecka, na zapisanie dziecka do przedszkola publicznego - kiedy spełniał kryterium naboru do przedszkola (wniosek Wnioskodawczyni składała w marcu 2016 r., w kwietniu syn skończył 3 lata, a we wrześniu zaczął chodzić do przedszkola państwowego). Wnioskodawczyni wnioski te musiała składać, ponieważ ojciec dziecka nie chciał zgodzić się na wyrobienie paszportu ani na zapisanie dziecka do publicznego przedszkola. Zarówno paszport jak też zapis do przedszkola wymaga podpisu obojga rodziców/opiekunów, przy braku zgody ze strony ojca i uporczywe utrudnianie złożenia wyżej wymienionych wniosków, Wnioskodawczyni musiała wnosić o rozstrzygnięcie tych kwestii przez Sąd (bez zgody ojca).

Ojciec dziecka próbował przekonać dyrektor przedszkola państwowego, by syn nie został przyjęty do placówki, dopiero po interwencji dyrekcji placówki został uświadomiony, że dziecko spełnia kryteria naboru i ma prawo zapisu. To Wnioskodawczyni jako matka, składała wniosek do zapisu dziecka do przedszkola, a po przyjęciu dziecka poprzez system rekrutacyjny, przynosiła potrzebne dokumenty. Ojciec próbował także podważać kwestie samotnego wychowywania przez Nią dziecka, opowiadając w przedszkolu, że mieszkają razem i są razem w związku, co jest niezgodne z prawdą i za to również został upomniany przez sąd. Ojciec nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej, jedynie utrudniał Wnioskodawczyni jako matce jej sprawowanie, został też upomniany przez Sąd za swoje działania. Ojciec jedynie w pismach do Urzędu Skarbowego, Sądu Rejonowego, Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oświadcza, że wykonuje władzę rodzicielską co jest niezgodne z prawdą i stanem faktycznym. Nigdy nie przedstawił faktur za rzekome łożenie na swoje dziecko. Nie kupuje nawet ubrań dla syna, zabierając go na wakacje, a wakacje spędza u rodziny podając fałszywe adresy ośrodków wypoczynkowych o czym Wnioskodawczyni przekonała się dwukrotnie (bo jedynie dwukrotnie zabrał syna na wakacje). To Wnioskodawczyni organizowała wyprawkę do przedszkola i również zapewnia dziecku ubrania i potrzebne rzeczy, jeśli dziecko jest na wakacjach z ojcem. Ojciec nie wie nawet jaki rozmiar nosi aktualnie jego 5 letnie dziecko, a jest to już jego drugie dziecko. Po otrzymaniu zgody na wyrobienie paszportu i na zapisanie do przedszkola (odpis wyroków w załącznikach, Nr 3 i 4), Wnioskodawczyni wniosła również o ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu dziecka, z uwagi na przyszłe formalności związane z zapisem dziecka do szkoły (zajęcia dodatkowe, szkolne wycieczki, upoważnienie do odbioru dziecka ze szkoły-podobnie jak w przedszkolu na każdym dokumencie potrzebne są podpisy obojga rodziców, a ojciec nie chciał na nic wyrazić zgody, nie interesowały go te kwestie). Sprawa dotycząca władzy rodzicielskiej zakończyła się w maju 2017 r. na korzyść Wnioskodawczyni. Uporczywe utrudnianie załatwiania spraw administracyjnych czy związanych z edukacją dziecka, przez jego ojca zmuszały Wnioskodawczynię do rozstrzygania powyższych kwestii w Sądzie, ze względu na przeciąganie rozpraw przez ojca dziecka, wszystko trwało długo zanim udało się Jej uzyskać wyrok w sprawie ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Ponadto, to Wnioskodawczyni sama wykonuje wszelkie obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej czy potrzeb dziecka, łozy na jego utrzymanie i jest to stan faktyczny.

Wnioskodawczyni informowała ojca dziecka, że nie przysługuje mu odliczanie ulgi na dziecko, ponieważ to Ona samotnie wychowuje dziecko, które od momentu narodzin zamieszkuje ze Nią i jest zameldowane pod Jej adresem. Wnioskodawczyni załączyła do wniosku też wyciąg ze strony administracji osiedla, gdzie widoczne są zaliczki na gospodarowanie odpadami komunalnymi (płatne za dwie osoby, czyli matka + dziecko, załącznik Nr 10), ojciec dziecka nawet w takich opłatach nie uwzględnia dziecka. Ojciec dziecka uważał, że to Wnioskodawczyni ma problem (mail w załączniku Nr 6) i to Ona powinna z tej ulgi zrezygnować. Ojciec dziecka korzystał z odliczania ulgi jako swoistego zadośćuczynienia za płacenie alimentów na dziecko. Ojciec dziecka poza alimentami, które musiała egzekwować przy pomocy Komornika Sądowego (załączone do wniosku, załącznik Nr 7) nigdy nie interesował się potrzebami dziecka, nie kupował mu ubrań, artykułów higienicznych, żywności, leków, jedynie o tym pisze, a to nie jest zgodne ze stanem faktycznym. Nie zapisywał dziecka do żłobka prywatnego ani też przedszkola prywatnego - kiedy dziecko miało prawie dwa lata Wnioskodawczyni musiała zapisać je do żłobka prywatnego z powodu choroby Jej ojca (dziadka dziecka). Mama Wnioskodawczyni, a babcia dziecka musiała zajmować się ojcem (dziadkiem dziecka) i nie mogła już przyjeżdżać do W., by opiekować się wnukiem, kiedy Wnioskodawczyni była w pracy. Następnie od września 2015 r. Wnioskodawczyni dziecko zapisała do przedszkola prywatnego i uczęszczało tam rok, do czasu skończenia 3 lat, wtedy Wnioskodawczyni mogła posłać dziecko do przedszkola państwowego. Ojciec nie interesował się kto, kiedy i gdzie zajmuje się dzieckiem. Uważał, że alimentowanie dziecka to wszystko co ma w obowiązkach, a szukanie żłobka lub przedszkola to problem Wnioskodawczyni. Nie interesował się także opieką medyczną dziecka. Nie wiedział nawet kiedy należy zaczepić dziecko, a nawet, że istnieje lista szczepień obowiązkowych.

Na podstawie ugody z dnia 19 grudnia 2013 r. (załączona do wniosku, załącznik Nr 8), kontakty ojca z synem odbywały się bez nocowania i takie kontakty były realizowane do zawarcia ugody w grudniu 2016 r., która zmieniała formę kontaktów ojca z dzieckiem w ten sposób, ze dopiero od 16 lutego 2017 r. syn miał zapisane weekendy z nocowaniem u ojca, kontakty te nie są realizowane regularnie ze względu na notoryczne ich odwoływanie przez ojca, ojciec nawet nie odbiera syna z przedszkola częściej niż raz w miesiącu. Treść ostatniej ugody na temat kontaktów również jest załączona do wniosku (załącznik Nr 9). Ojciec podał niezgodnie z prawdą, że Ich wspólny syn od dnia 19 grudnia 2013 r. do 16 listopada 2016 r. według postanowienia Sądu Rejonowego miał zasądzone widzenia z synem w wymiarze: raz w tygodniu oraz weekendowo co dwa tygodnie. Wielokrotnie działał niezgodnie z prawem i przedstawiał fałszywe dokumenty, także w sprawie rozliczania ulgi na dziecko.

Rozliczanie ulgi na dziecko jest jedyną ulgą z jakiej Wnioskodawczyni korzysta, w związku z posiadaniem dziecka, jako samotna matka. Ojciec ze względu na swoje dochody nie mógłby korzystać z ulgi na jedno dziecko, dlatego w porozumieniu z byłą żoną przypisuje sobie ulgę na dwoje dzieci. Jednocześnie nie wykonując władzy rodzicielskiej nad żadnym z synów. Ojciec nie rozliczał nigdy ulgi na pierwsze dziecko, zaczął dopiero od 2013 r., kiedy urodził się jego drugi syn i kiedy mógł wpisując dwoje dzieci, do rozliczenia, nie być objętym kryterium dochodowym.

W uzupełnieniu (data nadania 20 grudnia 2018 r., data wpływu 28 grudnia 2018 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że zapytanie dotyczy lat od roku 2014 (ulga na dziecko jest rozliczana od roku 2014, ponieważ dziecko urodziło się w kwietniu 2013 r.) do roku 2019.

Daty te tyczą się obydwu zapytań. W stosunku do Wnioskodawczyni w okresie podatkowym dotyczącym zapytania nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ani też ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Jedyne źródło dochodu Wnioskodawczyni, z którego uzyskuje dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to jest ze stosunku pracy. Dochody nie przekraczają 56.000 zł (dochód podatnika po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne nie przekracza łącznie 112.000 zł, a niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł).

Ojciec dziecka nie jest zainteresowany jego losem, poza płaceniem alimentów nie łoży na jego utrzymanie (nie kupuje mu jedzenia, ubrań, kosmetyków, zabawek, przyborów szkolnych, gier planszowych, nie organizuje wyjazdów wakacyjnych, nie wykupuje karnetów czy choćby biletów do kina, na basen).

Ojciec dziecka ma uregulowane kontakty z dzieckiem, poprzez Sąd Rejonowy, jednak ich nie realizuje, nie odbiera dziecka z przedszkola w wyznaczonych terminach, a także nie zabiera dziecka do siebie na wyznaczone weekendy.

Wnioskodawczyni informowała ojca dziecka, że nie przysługuje mu odliczanie ulgi na ich wspólne dziecko, ponieważ to ona samotnie wychowuje dziecko, wykonuje wszelkie obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej czy potrzeb dziecka. Ojciec dziecka korzystał z odliczania ulgi jako swoistego zadośćuczynienia za płacenie alimentów na dziecko.

W uzupełnieniu (data nadania 15 stycznia 2019 r., data wpłwyu 17 stycznia 2019 r.) Wnioskodawczyni wskazała, że zadane zapytania odnoszą się od roku 2014 (i dalej 2015, 2016, 2017, 2018, 2019).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy matka (Wnioskodawczyni) w przypadku braku porozumienia z ojcem dziecka, w pełni sprawująca jedyną pieczę i wykonująca władzę rodzicielską, ma prawo odliczać w pełni ulgę na swoje jedyne dziecko? Zapytanie dotyczy zeznania podatkowego PIT-37 za lata 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 i 2019.

2. Czy ojciec, który nie wykonuje władzy rodzicielskiej i nie sprawuje opieki nad wspólnym dzieckiem, ma prawo do odliczania 50% ulgi na wspólne dziecko? Zapytanie dotyczy zeznania podatkowego PIT-37 za lata 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 i 2019.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpwiedź na pytanie Nr 1. Natomiast w zakresie pytania Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przysługuje jej prawo do odliczenia 100% kwoty ulgi na dziecko. Swoją opinię opiera na następujących przesłankach. Wnioskodawczyni uważa, że władzę rodzicielską wykonuje we wszystkich aspektach życia swojego syna w tym wychowawczym, edukacyjnym, administracyjnym i zdrowotnym. Jako jedyna łoży na utrzymanie syna (jedzenie, ubrania, kosmetyki, zabawki, przybory szkolne, gry planszowe, wyjazdy wakacyjne, kino, basen). Wszystkie wydatki Wnioskodawczyni ma potwierdzone rachunkami, które systematycznie zbiera. Między Nim a synem jest psychiczna i emocjonalna więź. Podsumowując Wnioskodawczyni stwierdza, że sprawuje władzę rodzicielską nad swoim dzieckiem, zapewniając mu prawidłowy rozwój. Wywiązuje się z obowiązków w zakresie zaspokojenia ich potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych. Głównym celem Wnioskodawczyni jest zapewnienie mu rozwoju we wszystkich płaszczyznach życia (psychofizycznym, emocjonalnym, duchowym). Wnioskodawczyni pragnie podkreślić, że bardzo kocha swojego syna. Mając na uwadze powyższe argumenty, Wnioskodawczyni stwierdza jednoznacznie, że przysługuje Jej prawo do odliczenia 100% kwoty ulgi na dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1.

wykonywał władzę rodzicielską;

2.

pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3.

sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1.

jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a.

pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,

b.

niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2.

dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3.

trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a.

92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b.

166,67 zł na trzecie dziecko,

c.

225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

- w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Stosownie zaś do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1.

odpis aktu urodzenia dziecka;

2.

zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3.

odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4.

zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska - zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy - jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej".

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, " (...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Pogląd taki podzielają sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Sądów Administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 1420/15, wyrok z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 447/16 i z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 661/16 oraz powołany powyżej wyrok z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15.

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym), czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest samotną matką od 4 kwietnia 2013 r., czyli od daty narodzin jej syna. Wnioskodawczyni wspólnie zamieszkuje do dziś z dzieckiem. Dziecko jest zameldowane pod adresem Wnioskodawczyni, od momentu jego urodzenia i także od dnia jego narodzin po dzień dzisiejszy pełni opiekę nad dzieckiem samotnie (jako samotna matka), wykonując wszelkie obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej, a także wynikające z potrzeb dziecka. Ojciec dziecka nie był zainteresowany jego losem, czy wykonywaniem władzy rodzicielskiej, ani też obowiązków jako rodzica. Ojciec nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Ojciec dziecka ma wyrokiem sądu ograniczoną władzę rodzicielską. Ojciec dziecka poza alimentami, które Wnioskodawczyni musiała egzekwować przy pomocy komornika sądowego nigdy nie interesował się potrzebami dziecka, nie kupował mu ubrań, artykułów higienicznych, żywności, leków. Nie zapisywał dziecka do żłobka prywatnego ani też przedszkola prywatnego. Nie interesował się także opieką medyczną. Na podstawie ugody z dnia 19 grudnia 2013 r. kontakty ojca z synem odbywały się bez nocowania i takie kontakty były realizowane do zawarcia ugody w grudniu 2016 r., która zmieniała formę kontaktów ojca z dzieckiem w ten sposób, że dopiero od 16 lutego 2017 r. syn miał zapisane weekendy z nocowaniem u ojca, kontakty te nie są realizowane regularnie ze względu na notoryczne ich odwoływanie przez ojca, ojciec nawet nie odbiera syna z przedszkola częściej niż raz w miesiącu. W stosunku do Wnioskodawczyni w okresie podatkowym dotyczącym zapytania nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ani też ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Jedyne źródło dochodu Wnioskodawczyni, z którego uzyskuje dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to jest ze stosunku pracy. Dochody Wnioskodawczyni nie przekraczają 56.000 zł.

Z przytoczonych regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Istotne jest, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu na każde dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Jednocześnie biorąc po uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", to należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania "w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określonej proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na każde z dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne, należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że skoro w latach 2014-2019 tylko Wnioskodawczyni wykonywała/będzie wykonywać w stosunku do małoletniego dziecka władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, tj. wykonywała/będzie wykonywała wszelkie obowiązki wynikające z włądzy rodzicielskiej, a także wynikające z potrzeb dziecka, to w ww. okresie podatkowym przysługiwało/będzie przysługiwało Jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy wyjaśnić, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletniego dziecka faktycznie wykonywał w stosunku do dziecka władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem interpretacja dotyczy tylko Pani jako Wnioskodawczyni, nie dotyczy innych osób, tj. ojca dziecka Wnioskodawczyni.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie ani weryfikacji w ramach przedmiotowego postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest uprawniony, a tym bardziej obowiązany, do oceny dołączonych dokumentów. Związany jest wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszedłem) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl