0114-KDIP3-3.4011.375.2019.2.JK3 - PIT w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2019 r. (data wpływu 3 września 2019 r.) uzupełnionym pismem (data nadania 6 listopada 2019 r., data wpływu 8 listopada 2019 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 22 października 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.375.2019.1.JK3 (data nadania 22 października 2019 r., data doręczenia 31 października 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 września 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 22 października 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.375.2019.1.JK3 (data nadania 22 października 2019 r., data doręczenia 31 października 2019 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Pismem (data nadania 6 listopada 2019 r., data wpływu 8 listopada 2019 r.) uzupełniono powyższe w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 29 listopada 2018 r. został złożony przez Wnioskodawczynię do Sądu Okręgowego pozew o rozwód. Pierwsza sprawa rozwodowa odbyła się 8 października 2019 r. Kolejna będzie 18 lutego 2020 r. W związku z trudną sytuacją rodzinną Wnioskodawczyni była zmuszona wyprowadzić się wraz z małoletnim synem z własnościowego lokalu w P. - mieszkanie Wnioskodawczyni (mieszkanie nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego). W lutym 2019 r. Wnioskodawczyni wynajęła mieszkanie dla siebie i syna, gdzie obecnie zamieszkuje. Mąż Wnioskodawczyni nie partycypuje finansowo w wychowaniu syna. Wszelkie koszty życia, najmu mieszkania, jedzenia, środków czystości, wydatków szkolnych i ubrań na małoletniego syna ponosi Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni oświadcza, że mąż od początku roku 2019 nie ponosił żadnych kosztów dotyczących syna. Kwestia alimentów będzie podnoszona na rozprawie rozwodowej dnia 8 października 2019 r. W związku z tym, że Wnioskodawczyni mieszka tylko z synem, obowiązek codziennej opieki i dbania o małoletnie dziecko spoczywa na Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka spotyka się z synem, natomiast ciężar codziennej opieki jest wypełniany przez Wnioskodawczynię. Ojciec dziecka prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą.

Podsumowując: z punktu widzenia prawa Wnioskodawczyni nie jest osobą rozwiedzioną i nie ma wyroku sądu, który uregulowałby status opieki nad małoletnim synem w tym alimentów. Faktycznie jednak, proces rozwodowy trwa niezwykle długo (oczekiwanie na pierwszą rozprawę w przypadku Wnioskodawczyni to 11 miesięcy). Syn mieszka tylko i wyłącznie z Wnioskodawczynią w wynajętym mieszkaniu. Ciężar opieki nad nim i wychowania, na co dzień spoczywa wyłącznie na Wnioskodawczyni.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że w 2019 r. uzyskuje dochody wyłącznie ze stosunku pracy. Będzie się rozliczała tylko i wyłącznie z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Ani dziecko ani Wnioskodawczyni nie będą rozliczać się z zastosowaniem przepisów art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W stosunku do Wnioskodawczyni i Jej męża nie została orzeczona prawomocnym wyrokiem separacja. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Mąż nie odbywa kary pozbawienia wolności. W związku z faktem, że Wnioskodawczyni wraz z mężem nie są w separacji, a proces rozwodowy i czas oczekiwania jest bardzo długi, możliwy wyrok rozwodowy to koniec 2020 r. W lipcu 2020 r. odbędzie się wywiad z synem Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny, tut. Organ przyjął, że intencją Wnioskodawczyni było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni przysługuje prawo skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za rok 2019?

Zdaniem Wnioskodawczyni, pomimo, że faktycznie jest w związku małżeńskim a proces rozwodowy trwa bardzo długo, to fizycznie od lutego 2019 r. Wnioskodawczyni żyje z synem w oddzielnym gospodarstwie domowym - wynajętym mieszkaniu. Wnioskodawczyni podkreśla, że sytuacja życiowa zmusiła Ją do wyprowadzenia się z własnościowego mieszkania. Fizycznie na co dzień od lutego 2019 r. praktycznie samotnie wychowuje syna. Mieszkanie jest wynajęte, a Wnioskodawczyni ponosi wszelkie koszty życia swojego i syna. Mąż nie partycypuje w kosztach utrzymania syna. Wszelkie pozostałe obowiązki codziennej opieki również spoczywają na Wnioskodawczyni. Czas rozwodu wydłuża się w czasie ze względu na dużą liczbę rozwodów. W związku z czym, pomimo że Wnioskodawczyni jest nadal mężatką, to faktycznie jest osobą samotną i samotną matką.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej - podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Tym samym, możliwość skorzystania z uprzywilejowanej formy opodatkowania przewidzianej dla osób samotnie wychowującej dzieci została z woli ustawodawcy w sposób wyraźny uzależniona od spełnienia ściśle określonych warunków.

Aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania swoich dochodów na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4, należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dziecko.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) - z wyjątkiem roku podatkowego, w którym zdarzenie to nastąpiło - jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). W tym ostatnim przypadku należy uznać, że status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, uzyskanie w danym roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko.

Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również, wyjątkowo, niektóre osoby pozostające w związku małżeńskim. Dotyczy to osób, wobec których orzeczono separację. Nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wymaga prawomocnego orzeczenia o separacji małżonków. Stąd też uzyskanie w danym roku nieprawomocnego orzeczenia w tym względzie nie pozwala na wspólne rozliczenie się z wychowywanym dzieckiem.

Dotyczy to również osób, których małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Skutek taki następuje na mocy orzeczenia sądowego. Podobnie jak w przypadku orzeczeń rozwodowych, także i w tym przypadku nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądowego w tej kwestii. W przypadku, gdy dana osoba po orzeczeniu rozwodu i pozbawieniu poprzedniego współmałżonka władzy rodzicielskiej, zawrze kolejny związek małżeński, nie jest ona uznawana za osobę samotnie wychowującą dziecko. Władza rodzicielska musi być bowiem wyłączona zarówno w stosunku do poprzedniego współmałżonka, jak i względem obecnego (aktualnego) małżonka podatnika, aby mógł on być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Osobami samotnie wychowującym dziecko mogą być również te osoby, których małżonek odbywa karę pozbawienia wolności. Dotyczy to przypadków faktycznego wykonywana tej kary, tzn. sytuacji, w której małżonek tej osoby nie przebywa na wolności.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w 2019 r. Wnioskodawczyni nie można uznać za "osobę samotnie wychowującą dziecko", bowiem jak wskazano we wniosku, Wnioskodawczyni jest mężatką, nie został orzeczony prawomocnym wyrokiem Sądu rozwód, ani nie została orzeczona prawomocnym orzeczeniem separacja, ani mąż Wnioskodawczyni nie odbywa kary pozbawienia wolności.

Fakt, że Wnioskodawczyni od lutego 2019 r. żyje w oddzielnym gospodarstwie domowym z synem (wyprowadziła się od męża), ponosi wszelkie koszty dotyczące syna, na niej spoczywają obowiązki codziennej opieki i dbania o małoletniego syna, nie pozwala na uznanie Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. według zasad określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.