0114-KDIP3-3.4011.29.2017.1.MS1 - Ustalenie możliwości zwolnienia z opodatkowania środków otrzymanych w ramach programu "Mobilność Plus".

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2017 r. (data wpływu 10 marca 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania środków otrzymanych w ramach programu "Mobilność Plus" - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania środków otrzymanych w ramach programu "Mobilność Plus".

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Od dnia 1 października 2007 r. Wnioskodawca jest etatowym pracownikiem naukowym Instytutu (umowa o pracę).

W dniu 13 kwietnia 2015 r. Instytut złożył - jako pracodawca Wnioskodawcy - do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniosek o przyznanie Wnioskodawcy środków finansowych na uczestnictwo w programie "Mobilność Plus" - IV edycja programu (dalej jako: Program).

Decyzją z dnia 6 października 2015 r., Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznał Instytutowi środki finansowe w kwocie 322.000 zł (słownie: trzysta dwadzieścia dwa tysiące złotych) przeznaczone na finansowanie w latach 2016 -2017 uczestnictwa Marcina G. (Wnioskodawcy) w programie "Mobilność Plus" IV edycja programu, odpowiednio w wysokości: w 2016 r. - 161.000 zł i w 2017 r. - 361.000 zł. Zgodnie z decyzją, środki finansowe przekazywane będą na podstawie umowy określającej warunki finansowania i realizacji uczestnictwa w Programie oraz rozliczania tych środków.

Program "Mobilność: Plus", z którego środki otrzymał Wnioskodawca, ustanowiony został Komunikatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 kwietnia 2012 r. Celem Programu jest umożliwienie młodym naukowcom (uczestnikom Programu) udziału w badaniach naukowych prowadzonych w renomowanych zagranicznych ośrodkach naukowych pod opieką wybitnych naukowców o międzynarodowym autorytecie w danej dziedzinie nauki. Program ma pomóc jego uczestnikom w dalszym rozwoju kariery naukowej przez zdobycie doświadczenia i wiedzy dzięki udziałowi w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych realizowanych przy wykorzystaniu aparatury i metod niedostępnych w kraju. Kolejnym celem jest poznanie nowych teorii czy technologii, które potem z korzyścią mogą być implementowane w kraju.

Celem Programu jest zapewnienie finansowania kosztów pobytu uczestnika Programu w jednostce naukowej posiadającej siedzibę poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, prowadzącej w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe oraz podróży między miejscem zamieszkania na terenie Rzeczpospolitej Polskiej uczestnika Programu a miejscowością, w której znajduje się zagraniczny ośrodek. Warunkiem uczestnictwa w Programie jest (w przypadku osób niebędących uczestnikami studiów doktoranckich) zatrudnienie w jednostce naukowej na podstawie umowy o pracę lub mianowania naukowca będącego: a) pracownikiem naukowym lub naukowo-dydaktycznym w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365. z późn. zm.) albo b) pracownikiem naukowym w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. Nr 96, poz. 619 oraz z 2013 r. Nr 84, poz. 455) albo c) pracownikiem naukowym lub badawczo-technicznym w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96, poz. 618 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654 i Nr I85, poz. 1092). Udział w Programie jest finansowany ze środków finansowych na naukę wyodrębnionych w części budżetu państwa - "Nauka" na finansowanie programów i przedsięwzięć określanych przez ministra właściwego do spraw nauki. O przyznanie środków finansowych w ramach Programu mogą ubiegać się jednostki naukowe, o których mowa w art. 2 ust. 9 pkt a-e ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615), zatrudniające lub kształcące na studiach doktoranckich uczestników Programu.

W dniu 20 października 2015 r. zawarta została Umowa o finansowanie uczestnictwa w programie "Mobilność Plus" - TV edycja, pomiędzy Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego a Instytutem. Umowa określa warunki finansowania i realizacji uczestnictwa w Programie oraz rozliczania środków finansowych przyznanych na finansowanie zagranicznego pobytu Wnioskodawcy w zagranicznym ośrodku Universita..., w celu udziału w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych w ramach projektu pt. "Nowe chiralne kompleksy lantanowców emitujące światło spolaryzowane kołowo (CPL) do zastosowań w budowie prototypowych organicznych diod elektroluminescencyjnych (OLED)" w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. Zgodnie z Umową, środki w wysokości 322.000 zł z czego;

* w 2016 r. - 161.000 zł, w tym: koszty pobytu 156.000 zł i koszty podróży 5.000 zł,

* w 2017 r. - 161.000 zł, w tym: koszty pobytu 156.000 zł i koszty podróży 5.000 zł, przeznaczone są na pokrycie kosztów utrzymania związanych z pobytem w zagranicznym ośrodku oraz kosztów podróży uczestnika Programu (Wnioskodawcy) pomiędzy miejscem jego zamieszkania a miejscowością, w której lub w pobliżu której znajduje się zagraniczny ośrodek. Środki te będą przekazywane - na zasadach i w terminach określonych w Umowie - na rachunek bankowy Instytutu. Instytut zobowiązał się m.in. do: informowania o wszelkich okolicznościach mających wpływ na wysokość finansowania, składania sprawozdań rocznych i sprawozdania końcowego z uczestnictwa Wnioskodawcy w Programie, prowadzenia ewidencji księgowej środków związanych z realizacją zadania oraz do zwrotu środków wydatkowanych niezgodnie z Umową.

W dniu 6 listopada 2015 r. pomiędzy Wnioskodawcą a Instytutem zawarta została Umowa w sprawie rozliczenia środków uczestnika programu "Mobilność Plus", określająca zasady wypłaty przez Instytut środków na rzecz Wnioskodawcy. Środki za 2016 r. (tj. 161.000 zł) zostały Wnioskodawcy wypłacone w styczniu 2016 r. Natomiast w styczniu 2017 r. Wnioskodawca otrzymał środki za I kwartał 2017 r. uczestnictwa w Programie oraz dodatek na podróże, tj. kwotę 41.500 zł. Pozostała kwota za 2017 r. zostanie - zgodnie z Umową wypłacona Wnioskodawcy po zatwierdzeniu przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego sprawozdania rocznego za rok 2016. W okresie realizacji Umowy Wnioskodawca zobowiązany jest do współpracy z Instytutem w celu niezakłóconego wywiązania się z zobowiązań wynikających z Umowy oraz do informowania Instytutu o wszelkich przeszkodach związanych lub mogących powstać w związku z wykonaniem przyjętych przez Wnioskodawcę zobowiązań dotyczących jego uczestnictwa w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych. Instytut sprawuje nadzór nad udziałem Wnioskodawcy w Programie pod kątem zasadności wypłat kwot zgodnie z postanowieniami Umowy.

Wnioskodawca jest w trakcie uczestnictwa w Programie (pobytu we Włoszech). Pozostaje pracownikiem Instytutu. Wnioskodawca realizuje jedynie zadania udziału w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych w ramach opisanego powyżej projektu. Od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. Wnioskodawca korzysta z urlopu bezpłatnego, w czasie którego nie otrzymuje wynagrodzenia za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w przedstawionym stanie faktycznym środki otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W przypadku, gdyby odpowiedź na pytanie Nr 1 była negatywna, to:

2. Czy w przedstawionym stanie faktycznym Środki otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W przypadku, gdyby odpowiedź na pytanie Nr 2 była negatywna, to:

3. Czy w przedstawionym stanie faktycznym środki otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

W przypadku, gdyby odpowiedź na pytanie Nr 3 była negatywna, to:

4. Czy w przedstawionym stanie faktycznym środki otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy,

W zakresie pytania Nr 1.

W ocenie Wnioskodawcy środki otrzymane w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.; dalej jako: u.p.d.o.f.).

Zgodnie z przywołanym przepisem, zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Program "Mobilność Plus" w zamyśle grantodawcy (Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego) służyć ma podnoszeniu kwalifikacji. Przeznaczone środki nie są wynagrodzeniem. Służą realizacji zaakceptowanego programu szkoleniowego.

Środki uzyskane przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" zostały mu przyznane przez pracodawcę, tj. Instytut, w którym Wnioskodawca jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku pracownika naukowego. Zgodnie bowiem z art. II Komunikatu o ustanowieniu programu "Mobilność Plus", o przyznanie środków finansowych w ramach Programu mogą ubiegać się jednostki naukowe określone w art. 2 ust. 9 pkt a - e ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, zatrudniające lub kształcące na studiach doktoranckich uczestników Programu. Według natomiast art. III pkt 5 tego komunikatu, środki finansowe w ramach Programu są przyznawane jednostce naukowej na podstawie decyzji Ministra, z przeznaczeniem dla uczestnika Programu. Tym samym to jednostka naukowa (tj. Instytut - pracodawca) wystąpiła do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z wnioskiem o przyznanie środków finansowych w ramach Programu, wyznaczając uprzednio Wnioskodawcę jako jego uczestnika. Pozyskanie tych środków bez wniosku pracodawcy nie byłoby możliwe. Zaangażowanie pracodawcy Wnioskodawcy było zatem elementem niezbędnym, bez którego wyjazd naukowy nic doszedłby do skutku, a warunkiem koniecznym powodzenia wniosku o przyznanie środków w ramach Programu był m.in. łączący Wnioskodawcę z jednostką naukową stosunek pracy. Środki zostały tym samym pozyskane przez jednostkę naukową - pracodawcę - dla Wnioskodawcy, a więc przez niego przyznane, co potwierdzają umowy zawarte przez pracodawcę z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz z Wnioskodawcą.

Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 3 grudnia 2013, I SA/GD 1296/13, w którym w zbliżonym stanie faktycznym Sąd uznał, że skoro wniosek do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego został złożony przez PAN, w którym skarżący jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku adiunkta, to należy uznać, że pracodawca skierował go do uczestnictwa w programie, aby podnosił swoje kwalifikacje zawodowe. Istotną okolicznością jest, że środki finansowe są przekazywane jednostce naukowej zatrudniającej uczestnika programu na podstawie umowy o finansowanie uczestnictwa w programie, określającej warunki realizacji, finansowania i rozliczania uczestnictwa w programie - środki te są przekazywane tylko uczestnikowi programu na podstawie umowy zawartej między jednostką naukową a uczestnikiem programu. Ponieważ wypłata pieniężna może być dokonana jedynie na rzecz uczestnika programu, będącego pracownikiem jednostki naukowej, to uzyskany przez pracownika z tego tytułu przychód powinien zostać zakwalifikowany do przychodów ze stosunku pracy, do którego może znaleźć zastosowanie zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 90 u.p.d.o.f. Warto również zauważyć, że przywołany wyrok dotyczył osoby, która podobnie jak Wnioskodawca, przebywała w danym okresie na urlopie bezpłatnym.

Stanowisko WSA w Gdańsku wyrażone w ww. wyroku potwierdził NSA w wyroku z dnia 27 kwietnia 2016 r., II FSK 516/14, oddalającym skargę kasacyjną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. NSA stwierdził, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że wypłata pieniężna otrzymana od jednostki naukowej na realizację projektu w ramach I edycji programu "Mobilność Plus" stanowi przychód z tytułu stosunku pracy, bowiem odpowiada definicji przychodu zawartej w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. Zgodnie z tym przepisem, za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. pracownika uznaje się min. osobę pozostającą w stosunku pracy (art. 12 ust. 4 u.p.d.o.f.). Środki finansowe na pokrycie kosztów podróży i kosztów pobytu uczestnika programu za granicą mogą być uzyskane dla pracownika jednostki naukowej i pracownik tej jednostki może je otrzymać. Jednostka odpowiada także za należyte wykonanie programu przez uczestnika. Wyplata pieniężna, której dokonuje ostatecznie na rzecz uczestnika programu jego pracodawca, może być w związku z tym dokonana na rzecz osoby, która pozostaje z jednostką naukową w stosunku pracy.

Prawidłowość takiej kwalifikacji tego typu środków potwierdził również NSA w wyroku z dnia 12 października 2012 r., II FSK 309/1 1. Sprawa dotyczyła przychodów uzyskanych w ramach programu "Wsparcie międzynarodowej mobilności naukowców", będącego prekursorem programu "Mobilność Plus" NSA stwierdził, że z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. i art. 12 ust. 4 u.p.d.o.f. wynika, że kryterium decydującym o tym, czy dane świadczenie jest świadczeniem ze stosunku pracy nie jest źródło finansowania wydatku przez pracodawcę, ale okoliczność, czy świadczenie to może otrzymać wyłącznie pracownik czy też inna osoba niezwiązana z pracodawcą stosunkiem pracy i czy między świadczeniem a stosunkiem pracy istnieje związek faktyczny i prawny (min. wyroki NSA z dnia 26 marca 1993 r., III SA 2219/92; z dnia 24 czerwca 2009 r., II FSK 251/08; z dnia 28 czerwca 2016 r., II FSK 1490/14 z dnia 12 października 2012 r., II FSK 309/11, z dnia 3 marca 2016 r. II FSK 44/14).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie także w wyroku WSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2015 r. III SA/W a 3853/14. Sąd stwierdził, że okoliczności faktyczne, tj. złożenie wniosku o przyznanie środków z programu "Mobilność Plus" do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przez jednostkę naukową, w której beneficjent jest etatowym pracownikiem naukowo-dydaktycznym, potwierdza, że środki przyznane zostały przez pracodawcę. Sąd podkreślił, że dla zakwalifikowania przychodu jako ze stosunku pracy nie jest istotne, czy pracodawca pokrywa wypłatę świadczeń (tu: z programu "Mobilność Plus"), że środków własnych, czy też pozyskanych ze źródeł bezpośrednio z pracodawcą niezwiązanych. Źródłem finansowania przychodów wskazanych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. mogą być zatem środki, które pracodawca otrzymuje z innego źródła (np. z dotacji, innych form dofinansowania, czy wreszcie pochodzących od podmiotów wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 46a u.p.d.o.f., tj. np. organizacji międzynarodowych). Istotne dla uznania, że dany przychód pochodzi ze źródła, jakim jest stosunek pracy jest kwestia uzyskania go przez pracownika od pracodawcy, niezależnie od źródła jego pochodzenia.

Warunkiem zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 90 u.p.d.o.f. jest również to, aby środki przyznane zostały na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika.

W ocenie Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że środki przeznaczone na uczestnictwo w programie "Mobilność Plus" przyznane zostały na podniesienie jego kwalifikacji zawodowych, a nie w celach zarobkowych.

Program "Mobilność Plus" ma pomóc jego uczestnikom (tu; Wnioskodawcy) w dalszym rozwoju kariery naukowej przez zdobycie doświadczenia i wiedzy, co umożliwia uczestnictwo w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych realizowanych przy wykorzystaniu aparatury i metod niedostępnych w Polsce. Efektem realizacji Programu ma być tym samym podwyższenie poziomu umiejętności, wiedzy i kompetencji Wnioskodawcy, zarówno w zakresie doskonałości naukowej, jak i w zakresie zarządzania badaniami naukowymi. Rezultatem jest również zwiększenie mobilności międzynarodowej Wnioskodawcy, która jest powszechnie uznawana za element wzbogacający karierę naukową, służący podniesieniu umiejętności i poziomu wiedzy naukowca. Mobilność sprzyja wymianie myśli, poznaniu nowych metod badawczych, krytycznej weryfikacji rezultatów badań. Uczestnictwo w Programie służy podnoszeniu kwalifikacji zawodowych Wnioskodawcy, które w następstwie zostaną spożytkowane w dalszej pracy eksperckiej w Instytucie. Przyznawane środki służą zatem opłaceniu kosztów realizacji celów szkoleniowych (np. ubezpieczenia, podróży, wynajmu mieszkania).

Wnioskodawca w czasie pobytu w zagranicznej jednostce naukowej w ramach Programu pozostaje pracownikiem Instytutu. a fakt skorzystania przez niego z urlopu bezpłatnego na czas realizacji zadania nie wpływa na zmianę jego związku z pracodawcą. Powyższe potwierdzają m.in. wyroki WSA w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2014 r. 1 SA/Po 1059/13 oraz z dnia 25 czerwca 2014 r., I SA/Po 163/14, a także wyrok NSA z dnia 12 października 2016 r., II FSK 2514/14, w których czytamy, że udzielenie urlopu bezpłatnego nie jest tożsame ze zwolnieniem z obowiązku wykonywania polecenia pracodawcy w okresie trwania urlopu, którego udzielono dla realizacji celu, wyznaczonego przez pracodawcę, a więc grantobiorca nadal pozostaje w stałym zatrudnieniu - jest pracownikiem. Zauważyć przy tym należy, że bez udzielenia tego urlopu nie byłoby możliwe zrealizowanie przez Wnioskodawcę celu, w jakim środki zostały mu przyznane, tj. pobytu i udziału w badaniach naukowych w ośrodku naukowym wę Włoszech.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, spełnione są wszystkie warunki do objęcia środków otrzymanych w ramach programu "Mobilność Plus" zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 u.p.d.o.f. - środki przyznane zostały zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę (stanowią przychód ze stosunku pracy) na podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Nie stanowią one jednocześnie wynagrodzenia za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

W zakresie pytania nr 2.

W przypadku negatywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie Wnioskodawca jest zdania, że do środków otrzymanych w ramach programu "Mobilność Plus" znajdzie zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.f.

Zgodnie z przywołanym przepisem, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W ocenie Wnioskodawcy, otrzymane środki w ramach programu "Mobilność Plus" można zakwalifikować jako świadczenie pomocy materialnej, otrzymane przez osobę uczestniczącą "w innych formach kształcenia". Zdaniem Wnioskodawcy za "inną formę kształcenia" niewątpliwie uznać można uczestnictwo w programie "Mobilność Plus", w ramach którego Wnioskodawca bierze udział w zagranicznych badaniach naukowych, nie przeprowadzanych w kraju. Jak zauważył np. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 23 listopada 2011 r. I SA/Kr 1079/11, dokonując wykładni analizowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.f. należy mieć na uwadze jego cel, manifestujący się dążeniem do podniesienia jakości szkolnictwa, w tym szkolnictwa wyższego, tak aby osiągało ono coraz wyższy poziom, także w relacji do wiodących ośrodków zagranicznych. Nie może budzić wątpliwości, że celowi temu sprzyja udział polskich naukowców w międzynarodowych przedsięwzięciach badawczych.

Program "Mobilność Plus" ma pomóc jego uczestnikom (tu: Wnioskodawcy) w dalszym rozwoju kariery naukowej przez zdobycie doświadczenia i wiedzy, co umożliwia uczestnictwo w badaniach naukowych lub pracach rozwojowych realizowanych przy wykorzystaniu aparatury i metod niedostępnych w Polsce. Efektem realizacji Programu ma być tym samym podwyższenie poziomu umiejętności, wiedzy i kompetencji Wnioskodawcy, zarówno w zakresie doskonałości naukowej, jak i w zakresie zarządzania badaniami naukowymi. Rezultatem jest również zwiększenie mobilności międzynarodowej polskich naukowców, która jest powszechnie uznawana za element wzbogacający karierę naukową, służący podniesieniu umiejętności i poziomu wiedzy naukowca. Mobilność sprzyja wymianie myśli poznaniu nowych metod badawczych, krytycznej weryfikacji rezultatów badań. Program tym samym służy realizacji celu kształcenia.

Środki przyznane w ramach Programu służą finansowaniu pobytu Wnioskodawcy w zagranicznej jednostce naukowej oraz podróży między miejscem zamieszkania Wnioskodawcy a miejscowością, w której znajduję się zagraniczny ośrodek naukowy. Stanowią one tym samym pomoc materialną, bez której udział w badaniach nie byłby możliwy.

Program "Mobilność Plus"- ustanowiony został na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615, z późn. zm.). Ustawodawca natomiast odsyłając w art. 21 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.f. do norm prawa zawartych w przepisach o systemie oświaty oraz Prawie o szkolnictwie wyższym, nie wskazał jednoznacznie aktów prawnych, regulujących w sposób szczegółowy kwestie związane z wypłacanymi osobom korzystającym z innych form kształcenia, w tym polskim naukowcom przebywającym za granicą, świadczeniami pomocy materialnej. Wobec tak sformułowanego przepisu właściwą jest interpretacja, że chodzi o szerokie rozumienie przepisów o szkolnictwie wyższym, tj. jako zbiór wszelkich przepisów regulujących funkcjonowanie szkolnictwa wyższego. W związku z powyższym uznać należy, że przepisy dotyczące zasad finansowania nauki mieszczą się w grupie przepisów prawa z zakresu szkolnictwa wyższego (tak również min. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 7 kwietnia 2010 r., III SA/Wa 15/10), za czym przemawia także fakt, że do tej ustawy w zakresie zasad i trybu finansowania badań naukowych i prac rozwojowych odsyła art. 97 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Upoważnia to do uznania, że przepisy dotyczące zasad finansowania nauki mieszczą się w grupie przepisów o szkolnictwie wyższym (zob.m.in. wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 marca 2010 r., III SA/Wa 16/10, wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 stycznia 2011 r., I SA/Kr 2030/10).

Udział w programie "Mobilność Plus" jest przy tym finansowany z budżetu państwa, a dokładniej ze środków finansowych na naukę wyodrębnionych w części budżetu państwa -"Nauka" na finansowanie programów i przedsięwzięć określanych przez ministra właściwego do spraw nauki.

Tym samym spełnione zostają przesłanki do zastosowania w stosunku do środków otrzymanych przez Wnioskodawcę w ramach programu "Mobilność Plus" zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40 u.p.d.o.f.

W zakresie pytania Nr 3.

W przypadku negatywnej odpowiedzi na drugie pytanie Wnioskodawca jest zdania, że środki otrzymane w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.p.d.o.f. Zgodnie z przywołanym przepisem, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Nie ulega wątpliwości, że środki przyznane w ramach programu "Mobilność Plus" stanowią dla Wnioskodawcy przychód z stosunku pracy (w tym zakresie Wnioskodawca wyraził swoje stanowisko w części niniejszego wniosku odnoszącej się do pytania Nr 1).

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.p.d.o.f. (ani żaden inny przepis u.p.d.o.f.) nie zawiera definicji podróży służbowej i dlatego należy odwołać się do pojęcia podróży służbowej zawartego w art. 77 (5) Kodeksu pracy (z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz. U. z 2016 r. poz. 1666), w myśl którego pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Podróż służbowa charakteryzuje się tym, że jest odbywana poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, na polecenie pracodawcy, w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania (np, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2008 r. I PK 208/07).

Wnioskodawca zauważa, że skoro wniosek do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o przyznanie mu środków w ramach programu "Mobilność Plus" został złożony przez Instytut, w którym Wnioskodawca jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku asystenta, to należy uznać, że pracodawca (Instytut) skierował go do uczestnictwa w tym Programie. Jest to, w ocenie Wnioskodawcy równoznaczne z wydaniem przez pracodawcę polecenia wyjazdu, jednocześnie w czasie pobytu w Pizie (tj. poza stałym miejscem pracy) Wnioskodawca wykonuje jedynie zadania polegające na udziale w projekcie badawczym, co reguluje zawarta między nim a pracodawcą Umowa z dnia 6 listopada 2015 r. Na Wnioskodawcy ciążą wobec pracodawcy określone, wynikające z tej Umowy, obowiązki. Instytut sprawuje nadzór nad udziałem Wnioskodawcy w Programie. Są to zatem zadania wyznaczone przez pracodawcę. Pobyt we Włoszech w ramach programu "Mobilność Plus" ma wobec tego cechy podróży służbowej.

W zbliżonym stanie faktycznym podobne stanowisko zajął np. NSA w wyroku z dnia 6 grudnia 2016 r., II FSK 3114/14.

Przyjęciu tej tezy nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że na czas pobytu za granicą Wnioskodawcy udzielono urlopu bezpłatnego. Udzielenie urlopu bezpłatnego nie jest tożsame ze zwolnieniem z obowiązku wykonywania polecenia pracodawcy w okresie trwania urlopu, którego udzielono dla realizacji celu wyznaczonego przez pracodawcę, ale jest warunkiem formalnym, związanym z takim skierowaniem. Będąc na urlopie bezpłatnym Wnioskodawca nadal pozostaje w stałym zatrudnieniu (por. wyroki WSA w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2014 r., I SA/Po 1059/33 oraz z dnia 25 czerwca 2014 r., I SA/Po 163/14, a także wyrok NSA z dnia 12 października 2016 r., II FSK 2514/14). Zauważyć przy tym należy, że bez udzielenia urlopu bezpłatnego nie byłoby możliwe zrealizowanie przez Wnioskodawcę powierzonego mu zadania służbowego w realiach czasu i miejsca jego wykonywania. Ponadto dzięki uczestnictwu w Programie Wnioskodawca zdobywa unikalne doświadczenie i wiedzę, które będzie wykorzystywał w swojej dalszej pracy u pracodawcy.

Zwolnieniu podlega dochód w wysokości stanowiącej równowartość diet i innych należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Zgodnie z § 13 ust. 1 tego rozporządzenia, dieta w czasie podróży zagranicznej jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki. Jej wysokość zaś (w odniesieniu do poszczególnych państw) została określona w załączniku do rozporządzenia. Zgodnie z § 2 rozporządzenia, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów, innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Reasumując, stwierdzić należy, że w przypadku Wnioskodawcy spełnione są warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.p.d.o.f. Wnioskodawca przebywając we Włoszech w ramach Programu "Mobilność Plus" jest w podróży służbowej. Przyznane w ramach tego Programu środki korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości stanowiącej równowartość diet i innych należności z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (do Włoch), określonych w rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, za każdy dzień pobytu w tej podróży.

W zakresie pytania Nr 4.

W przypadku negatywnej odpowiedzi na trzecie pytanie Wnioskodawca jest zdania, że środki otrzymane w ramach programu "Mobilność Plus" są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f.

Zgodnie z przywołanym przepisem, wolna od podatku dochodowego jest część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody z tytułu stypendiów - w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium.

Przepis art. 3 ust. 1 u.p.d.o.f. stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f. ustawodawca nie zdefiniował pojęcia "stypendium". W związku z powyższym należy posłużyć się definicją słownikową. Według Wielkiego Słownika Języka Polskiego (http://www.wsjp.pl/) "stypendium" to "pieniądze przyznawane komuś przez państwo, instytucję lub osobę prywatną za wiedzę oraz szczególne umiejętności w jakiejś dziedzinie po to, aby umożliwić dalszą naukę lub prowadzenie badań", a także "ufundowany przez państwo, instytucję lub osobę prywatną wyjazd zagraniczny do ośrodka naukowego". Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl). pojęcie "stypendium" oznacza "pieniądze wypłacane okresowo uczniom, studentom, pracownikom nauki, itp. na pokrycie kosztów nauki lub badań naukowych, czy też nauka, studia lub badania naukowe poza miejscem zamieszkania finansowane z tych pieniędzy". Inaczej jednak termin ten definiuje Nowy Słownik Języka Polskiego pod red. B. Dunaj. Warszawa 2005 r. Wydawnictwo Wilga s. 672. Zgodnie z tym słownikiem "stypendium" to "środki finansowe przyznawane przez instytucję osobie uczącej się, prowadzącej działalność artystyczną lub naukową na określony czas". Z kolei Słownik Wyrazów Obcych PWN z 1959 r.s. 628 definiuje "stypendium" jako "stałą pomoc wypłacaną przez określony czas z funduszów społecznych albo państwowych, przeznaczona dla uczącej się młodzieży lub na prace specjalne". W. Kopaliński w Słowniku wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, wydanie nowe, poprawione, Warszawa 2003 r.s. 476. wskazuje, że "stypendium" to zasiłek, subwencja, pomoc finansowa dla uczących się dla pracowników naukowych, artystów itd. wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itp.

Z powyższego zestawienia definicji pojęcia "stypendium" wynika, że w większości znaczeń uwypukla się raczej charakter stypendium jako okresowej pomocy finansowej na rzecz określonych osób, w tym naukowców, na czas prowadzonej przez nich działalności twórczej, w tym działalności naukowej. Istotnym jest raczej element wsparcia określonej osoby w podjęciu przez nią określonych działań, aniżeli fakt przeznaczania przez stypendystę rzeczonych środków na poszczególne kategorie wydatków.

W wyroku z dnia 28 kwietnia 2011 r., I SA/Wr 204/11, WSA we Wrocławiu wskazał, że w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f. użyto jedynie terminu "stypendium" nie odnosząc się do kategorii tego stypendium ani sposobu ustalania jego wysokości. Należy tym samym przyjąć, że chodzi tutaj o każde stypendium otrzymywane przez osobę przebywającą czasowo za granicą mające charakter wsparcia w realizacji jej celów związanych z nauką (w szerokim znaczeniu), niezależnie od tego, kto funduje takie stypendium i w jakiej wysokości jest ono udzielane. Z istoty stypendium wynika, że stanowi ono okresową pomoc finansową pochodzącą z różnych źródeł (m.in. od państwa, instytucji, stowarzyszeń), która ma na celu wsparcie min. naukowców w ich działalności naukowej. Zasady doświadczenia życiowego wskazują, że chodzi nie tylko o środki na badania naukowa, lecz przede wszystkim środki na utrzymanie się naukowca w miejscu prowadzenia badań. W sytuacji bowiem, gdy naukowiec wyjeżdża do zagranicznej jednostki naukowej, niezbędnym jest zapewnienie mu środków bytowych tak aby skoncentrował się na realizacji celu naukowego. Ponadto tam, gdzie ustawodawca uznał to za stosowane wyraźnie doprecyzował, że albo chodzi o określoną kategorię stypendiów albo odesłał do przepisów, które regulują jego wysokość i zasady udzielania. W przepisie art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f. użyto jedynie pojęcia "stypendium", nie zawężając go poprzez dalsze, charakteryzujące je określenia.

Otrzymane przez Wnioskodawcę w ramach programu Mobilność Plus środki finansowe na sfinansowanie jego pobytu w jednostce naukowej we Włoszech, prowadzącej w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe oraz podróży między miejscem zamieszkania a miejscowością, w której znajduje się zagraniczny ośrodek, należy uznać za stypendium. Ponieważ ustawodawca nie zdefiniował w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f. pojęcia "stypendium" w pełni uzasadnione jest twierdzenie, że przyznane środki objęte są zwolnieniem - w części określonej w tym przepisie.

Zwolnieniu podlega dochód w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium.

Wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Zgodnie z § 13 ust. 1 tego rozporządzenia, dieta w czasie podróży zagranicznej jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki. Jej wysokość zaś (w odniesieniu do poszczególnych państw) została określona w załączniku do rozporządzenia. Skoro zatem sam ustawodawca zwolnienie części stypendium odnosi do pojęcia diety, obejmującej koszty wyżywienia i inne drobne wydatki, zatem zakłada, że pojęcie to nie obejmuje jedynie wydatków na badania naukowe.

Reasumując stwierdzić należy, że w przypadku Wnioskodawcy spełnione są warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a u.p.d.o.f. Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przebywa on czasowo za granicą (uczestniczy w badaniach naukowych w jednostce naukowej we Włoszech) i uzyskuje dochody z tytułu stypendium, przyznanego w ramach programu "Mobilność Plus", którego elementem składowym są środki finansowe na pokrycie kosztów pobytu w zagranicznym ośrodku naukowymi oraz kosztów podróży. Środki te korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju (do Włoch), określonej w rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, za każdy dzień, w którym było/jest otrzymywane stypendium, tj. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2017 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przesłanką zakwalifikowania przychodu do źródła określonego, jako "stosunek pracy" jest to, aby przychód wiązał się z wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy. Świadczenie otrzymane za pośrednictwem pracodawcy, lecz nie wynikające ze stosunku pracy - nawet jeżeli jako kryterium stanowiące podstawę jego przyznania zostanie określony fakt istnienia stosunku pracy, nie może stanowić podstawy do uznania takiego świadczenia jako pochodzącego ze stosunku pracy.

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodu są tzw. "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 cyt. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie "w szczególności", świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o zasadach finansowania nauki, Minister przyznaje środki finansowe na zadania określone w art. 5 pkt 4-7 oraz pkt 9-11 i 13 w drodze decyzji, na podstawie wniosków złożonych przez uprawnione podmioty, po zasięgnięciu opinii właściwego zespołu, o którym mowa w art. 52 ust. 1-3.

Stosownie do art. 26 ust. 1 ww. ustawy, finansowanie programów lub przedsięwzięć ustanawianych przez Ministra obejmuje działania dotyczące realizacji określonych przez Ministra zadań wynikających z polityki naukowej i naukowo - technicznej państwa.

Minister właściwy do spraw nauki w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" ogłasza komunikaty o ustanowieniu programu i przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem ust. 3 (art. 26 ust. 2 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 26 ust. 3 cyt. ustawy o zasadach finansowania nauki, Minister właściwy do spraw nauki określi, w drodze rozporządzenia, programy lub przedsięwzięcia, w ramach których będzie udzielana pomoc publiczna, w tym:

- z uwzględnieniem celów polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa.

Środki finansowe przeznaczone na finansowanie programów lub przedsięwzięć, o których mowa w ust. 2 i 3, są przekazywane jednostce naukowej lub innemu uprawnionemu podmiotowi na podstawie umowy (art. 26 ust. 4 ww. ustawy).

Podkreślić należy, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa - zwolnienia podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Wobec dyspozycji powołanego wyżej przepisu, warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia w nim określonego jest więc przyznanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, świadczeń na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracodawcę.

W ramach programu jest możliwe finansowanie pobytu w zagranicznym ośrodku oraz podróży między miejscem zamieszkania a miejscowością, w której znajduje się zagraniczny ośrodek, małżonka uczestnika programu oraz jego niepełnoletnich dzieci.

Udział w programie jest finansowany ze środków finansowych na naukę wyodrębnionych w części budżetu państwa - Nauka na finansowanie programów i przedsięwzięć określanych przez ministra właściwego do spraw nauki.

Środki finansowe są przekazywane jednostce naukowej zatrudniającej uczestnika programu na podstawie umowy o finansowanie uczestnictwa w programie, określającej warunki realizacji, finansowania i rozliczania uczestnictwa w programie.

Środki finansowe w ramach programu są przyznawane jednostce naukowej na podstawie decyzji Ministra, z przeznaczeniem dla uczestnika programu. Uczestnikowi programu ww. środki finansowe są przekazywane na podstawie umowy zawartej między jednostką naukową a uczestnikiem programu.

W kontekście powyższego nie sposób zatem uznać, że środki pieniężne otrzymywane w ramach programu "Mobilność Plus" stanowią środki przyznawane przez pracodawcę, zgodnie z odrębnymi przepisami.

W konsekwencji, środki finansowe otrzymane przez Wnioskodawcę na realizację projektu w ramach programu "Mobilność Plus" nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zwolnienie z opodatkowania świadczeń pomocy materialnej na podstawie przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 40 cyt. ustawy uzależnione jest od spełnienia następujących warunków:

* pomoc materialna musi być przyznana na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym,

* beneficjentem pomocy może być wyłącznie: uczeń, student, uczestnik studiów doktoranckich i osoba uczestnicząca w innych formach kształcenia,

* źródłem ich pochodzenia może być tylko: budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego oraz środki własne szkół i uczelni.

Zatem niespełnienie którejkolwiek z ww. przesłanek skutkuje brakiem możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie powyższego przepisu.

Ponadto, w przedmiotowej sprawie analizy wymaga czy Wnioskodawca, któremu wypłacono środki finansowe w związku z realizacją projektu badawczego de facto uczestniczy w tzw. "innych formach kształcenia".

Fakt, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy dosłownie przywołuje tytuły obowiązujących ustaw (zachowując słowo w słowo ich brzmienie, również z zachowaniem wielkiej litery w przypadku ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym) nie powinno pozostawiać wątpliwości, że na mocy tego przepisu zwolnieniem przedmiotowym objęto świadczenia mające charakter pomocy materialnej przyznane wyłącznie na podstawie przepisów:

* ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.),

* ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Określając zakres pojęcia "inne formy kształcenia" nie można robić tego w oderwaniu od całej treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na fakt, że ze zwolnienia korzystają wyłącznie świadczenia pomocy materialnej przyznane na podstawie wymienionych w tym przepisie ustaw, to nie powinno budzić wątpliwości, że "inne formy kształcenia" to te, o których mowa w tych właśnie ustawach, tj. tych wymienionych wprost w przepisie.

Zauważyć należy, że ustawa - Prawo o szkolnictwie wyższym nie wskazuje "form kształcenia", które dotyczyłyby osób realizujących projekty badawcze.

Zatem brak jest podstaw do uznania, że przedmiotowe świadczenie ma charakter pomocy materialnej dla osób uczestniczących w innych formach kształcenia opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przedmiotowe świadczenie de facto nie jest otrzymywane w związku z kształceniem się naukowca. Jest ono otrzymywane w związku z realizacją ww. projektu badawczego.

W związku z powyższym w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazał konkretne akty prawne (tj. ustawę o systemie oświaty oraz ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym), na podstawie których muszą zostać przyznane dane środki, aby skorzystać z tej ulgi podatkowej. Skoro zatem we wniosku mamy do czynienia z otrzymanymi przez Wnioskodawcę środkami w oparciu ustawę o zasadach finansowania nauki, to uznać należy, że wspomniany powyżej warunek nie został spełniony. Tym samym nie zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do skorzystania ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, do otrzymywanych przez Wnioskodawcę środków finansowych z tytułu uczestnictwa w programie "Mobilność Plus" nie ma zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Pracownik naukowy, uczestnicząc w programie "Mobilność Plus" w zagranicznym ośrodku naukowym nie odbywa podróży służbowej. Kwestie podróży służbowej regulują bowiem przepisy wykonawcze do ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, natomiast ww. program został utworzony w oparciu o podstawę prawną wynikającą z ustawy o zasadach finansowania nauki.

Jak już powyżej wskazano udział w programie jest finansowany ze środków finansowych na naukę wyodrębnionych w części budżetu państwa - Nauka na finansowanie programów i przedsięwzięć określanych przez ministra właściwego do spraw nauki. Środki finansowe są przekazywane jednostce naukowej zatrudniającej uczestnika programu na podstawie umowy o finansowanie uczestnictwa w programie, określającej warunki realizacji, finansowania i rozliczania uczestnictwa w programie. Środki te są przyznawane jednostce naukowej na podstawie decyzji Ministra, z przeznaczeniem dla uczestnika programu. Uczestnikowi programu ww. środki finansowe są przekazywane na podstawie umowy zawartej między jednostką naukową a uczestnikiem programu.

Mając na uwadze powyższe, wyjazd za granicę uczestnika programu nie jest tożsamy z odbyciem podróży służbowej pracownika, a tym samym środki utrzymane przez Wnioskodawcę nie mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za powyższym również przemawia fakt, że Wnioskodawcy na czas pobytu w ośrodku zagranicznym udzielony został urlop bezpłatny.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 23a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi podstawę do zwolnienia z opodatkowania:

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia "stypendium". W takiej sytuacji należy posiłkować się słownikowym znaczeniem tego pojęcia. Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN określa stypendium jako "pieniądze wypłacane okresowo uczniom, studentom, pracownikom nauki itp. na pokrycie kosztów nauki lub badań naukowych; też: nauka, studia lub badania naukowe poza miejscem zamieszkania finansowane z tych pieniędzy".

Należy również wskazać na definicję zawartą w:

* Nowym Słowniku Języka Polskiego pod red. B. Dunaj - "stypendium to środki przyznawane przez instytucję osobie uczącej się, prowadzącej działalność artystyczną lub naukową na określony czas",

* Słowniku Wyrazów Obcych PWN, który definiuje "stypendium jako stałą pomoc wypłacaną przez określony czas z funduszów społecznych albo państwowych, przeznaczona dla uczącej się młodzieży lub na prace specjalne",

* Słowniku wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, który wskazuje, że "stypendium to zasiłek, subwencja. Pomoc finansowa dla uczących się, dla pracowników naukowych, artystów itd. wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itd.",

* Słowniku Wyrazów Obcych W. Kopalińskiego - "stypendium to zasiłek, subwencja, pomoc finansowa dla uczących się, dla pracowników nauki, artystów itd., wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itd.".

Należy jednak wskazać, że akt prawny stanowiący podstawę przyznania środków w ramach programu "Mobilność Plus" określa je mianem "środki finansowe", a nie "stypendium". Wynika z tego, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego świadomie użył tego pojęcia dla odróżnienia tychże środków od faktycznych stypendiów. Oczywistym jest zatem, że środki te de facto nie stanowią stypendium. Zatem środki finansowe przyznane przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wnioskodawcy na sfinansowanie uczestnictwa pracownika naukowego w programie ministra "Mobilność Plus" nie mogą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23a lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, że przychód z tytułu otrzymania środków finansowych w celu realizacji badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach programu "Mobilność Plus" stanowiących koszty pobytu w zagranicznym ośrodku oraz koszty podróży nie korzysta ze zwolnień z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a, pkt 23a lit. a, 40 i 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten, podlega opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanych we wniosku wyroków wskazać należy, że orzeczenia te nie są wiążące dla tutejszego organu, bowiem dotyczą tylko konkretnych indywidualnych spraw, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcie w każde z nich zawarte jest wiążące.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.