0114-KDIP3-3.4011.282.2018.1.IM - Określenie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 27 lipca 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0114-KDIP3-3.4011.282.2018.1.IM Określenie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2018 r. (data wpływu 7 czerwca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, posiadającą nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawczyni wraz z mężem (dalej jako "Mąż", natomiast Wnioskodawczyni i Mąż łącznie jako "Małżonkowie") nabyła w 2002 r. nieruchomość (dalej: "Nieruchomość"), która weszła do ustawowej wspólności majątkowej Małżonków.

W dniu 8 czerwca 2017 r. aktem notarialnym Małżonkowie ograniczyli swój majątek wspólny poprzez darowanie Nieruchomości do majątku osobistego Wnioskodawcy.

Następnie w tym samym dniu Wnioskodawczyni wraz z Mężem zawarli przed notariuszem umowę majątkową małżeńską o ustanowieniu rozdzielności majątkowej.

W dniu 11 kwietnia 2018 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę przedwstępną sprzedaży Nieruchomości i zamierza dokonać jej sprzedaży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni musi zapłacić podatek dochodowy w związku ze sprzedażą Nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej Małżonków, ale po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie Nieruchomości do ustawowego majątku wspólnego Małżonków?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej Małżonków przez przesunięcie Nieruchomości poprzez darowanie z majątku wspólnego obojga Małżonków do majątku osobistego Wnioskodawczyni nie stanowi ponownego nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, tym samym jeżeli Wnioskodawczyni sprzeda Nieruchomość przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej Małżonków, ale po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie Nieruchomości do ustawowego majątku wspólnego Małżonków, wówczas nie zapłaci podatku dochodowego.

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT źródłami przychodów są - odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d.

innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem odrębnym źródłem przychodów podatkowych jest odpłatne zbycie nieruchomości, które nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, ponadto warunkiem jest, aby zbycie nastąpiło przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Ustawa o PIT nie zawiera definicji nabycia. Jakkolwiek w orzecznictwie sądowym przyjmuje się potoczne dość szerokie rozumienie tego pojęcia - jako przeniesienie na nabywcę własności rzeczy w ramach spadku, innej jednostronnej czynności, na podstawie aktu prawnego, umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości - to akcentuje się w nim również, że nie wszystkie temu podobne czynności prawne stanowią przedmiot nabycia w rozumieniu analizowanego przepisu, czego przykładem jest nabycie w drodze spadku po współmałżonku, zakupionej w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej do majątku wspólnego nieruchomości (wyrok WSA w Poznaniu z 10 listopada 2015 r., I SA/Po 1146/15).

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że:

"Nie stanowi zatem "nabycia" w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. nabycie w drodze spadku po współmałżonku, zakupionej w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej do majątku wspólnego nieruchomości. Konsekwentnie, w takim przypadku nie można przyjąć, że pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze otwarcia spadku. Skutkiem tego brak jest możliwości opodatkowania przychodu z tytułu zbycia tej nieruchomości na podstawie tego przepisu."

Poszukując prawidłowej wykładni przepisu, a zwłaszcza zawartego w nim słowa nabycie należy odwołać się do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które regulują stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami. Przypomnieć w związku z tym należy, że zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodek rodzinny i opiekuńczy, dalej "k.r.o", z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Zgodnie z przeważającym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym.

Należy podkreślić, że z chwilą objęcia Nieruchomości wspólnością majątkową nie nastąpiło wydzielenie jakiejkolwiek części Nieruchomości, a żadnemu z Małżonków nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej jej części.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 k.r.o.), co miało miejsce w przypadku Wnioskodawcy. Ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej poprzez darowanie Nieruchomości do majątku osobistego Wnioskodawcy i zniesienie współwłasności małżeńskiej nie ma wpływu na datę nabycia Nieruchomości. Wyrokiem dotyczącym tej materii jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2018 r., sygn. II FSK 2098/17, w której Sąd wskazał, że nie można twierdzić, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej strona takiej umowy, która przekazała nieruchomość do majątku wspólnego wyzbyła się prawa do części (udziału) w tej rzeczy, a drugi z małżonków nabył część (udział) w tej nieruchomości.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że:

"Warto zauważyć, że również zniesienie współwłasności małżeńskiej nie ma wpływu na określenie daty nabycia nieruchomości bądź udziału w tej nieruchomości. W uchwale składu siedmiu sędziów NSA z dnia 15 maja 2017 r., II FPS 2/17 stwierdzono, że skoro zniesienie współwłasności majątkowej m.in. wskutek orzeczenia sądu powoduje przekształcenie współwłasności ustawowej we współwłasność w częściach ułamkowych, to datę zniesienia współwłasności należy rozumieć nie jako datę nabycia w rozumieniu w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., ale wyłącznie jako datę przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych. Małżonek, który otrzymuje całą nieruchomość w wyniku podziału majątku wspólnego pozostaje zatem cały czas współwłaścicielem całej nieruchomości. Nie można też zapominać, że ustawodawca za neutralne podatkowo (wyłączone spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych) uznaje przychody małżonków z tytułu podziału majątku wspólnego w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich (art. 2 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f).

Dodatkowym argumentem, przemawiającym przeciwko wykładni dokonanej przez organ i WSA w Białymstoku w zaskarżonym wyroku może być także odwołanie się do celu, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu regulacji zawartej w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Miała ona zapobiegać dokonywaniu sprzedaży w celach spekulacyjnych. W uchwale składu siedmiu sędziów NSA z dnia 15 maja 2017 r., II FPS 2/17 zauważono, że w obecnych warunkach gospodarczych przepis ten jest anachroniczny, a co więcej, wprowadza swoistego rodzaju podwójne opodatkowanie. Chodzi bowiem o dochód uzyskany ze sprzedaży rzeczy i praw nabytych za wcześniej już opodatkowane (zwolnione z opodatkowania) dochody podatnika. Okoliczność ta nakazuje ścisłą wykładnię przepisów dotyczących opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości."

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego jest tożsame z Wnioskodawcą w tej materii, a prawidłowość powyższej wykładni potwierdzają Wojewódzkie Sądy Administracyjne w licznych orzeczeniach dotyczących stosowania wskazanych przepisów. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 31 stycznia 2018 r., sygn. I SA/Gd 1674/17 wskazał, że:

"Skoro z uwagi na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia, określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c u.p.d.o.f., od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej bądź daty następującego w następstwie ustania tej wspólności podziału majątku dorobkowego. Małżonek, który otrzymuje całą nieruchomość w wyniku podziału majątku wspólnego, pozostaje właścicielem całej nieruchomości, nabytej już wcześniej, toteż zniesienie wspólności małżeńskiej nie ma wpływu na określenie daty nabycia nieruchomości bądź udziału w tej nieruchomości dla ustalenia przychodu podatkowego ze źródła, jakim jest odpłatne jej zbycie.

Za przyjętym w uchwale rozumieniem użytego w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. pojęcia "nabycie" przemawiają bowiem zarówno dyrektywy wykładni językowej, celowościowej jak i systemowej, stąd zasadność odniesienia go do pierwotnego nabycia nieruchomości w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Przemawia za tym także wyrażona w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasada równości, z której wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy (kategorii), rozumiany jako obowiązek jednakowego traktowania wszystkich podmiotów prawa, w równym stopniu charakteryzujących się określoną cechą istotną, bez zróżnicowań, zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących.

Brak zatem uzasadnionych przesłanek do odmiennego traktowania podatnika sprzedającego nieruchomość w następstwie uzyskania prawa do wyłącznego nią dysponowania w wyniku orzeczenia sądu w przedmiocie podziału majątku wspólnego, w stosunku do podatnika, który uzyskał to prawo w wyniku ustania wspólności ustawowej w następstwie śmierci współmałżonka. W obu bowiem przypadkach doszło do pierwotnego nabycia całej nieruchomości do ustawowej wspólności małżeńskiej, a więc w obu przypadkach za datę jej nabycia należy uznać tę właśnie datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają już prawnego znaczenia dla ustalenia przesłanki, kwalifikującej przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości jako przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych. Taka konstatacja przesądza o zasadności tezy, że w świetle przytoczonej uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17 - ale także wyrażającego zbieżne zapatrywanie prawne wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 1937/15 - za datę nabycia nieruchomości przez skarżącego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f. należy uznać datę jej nabycia do ustawowej wspólności majątkowej.

W powołanej uchwale podkreślono, że brak szczegółowych unormowań zagadnienia nabycia w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. w odniesieniu do małżeńskiej wspólności ustawowej nie może prowadzić do nakładania obowiązku w drodze niejasnych przepisów pozostawiając wistocie nadmierną swobodę organom podatkowym w kreowaniu obowiązku podatkowego. Jest to poza tym nieusprawiedliwione o tyle, że niewątpliwie art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. ogranicza w istotny sposób swobodę dysponowania prawem własności i innymi prawami w tym przepisie wymienionymi. Z tej przyczyny, jako przepis o charakterze wyjątkowym, musi być interpretowany ściśle, a wątpliwości prawne powinny być wyjaśniane na korzyść podatnika (por. uchwała siedmiu sędziów NSA z 17 grudnia 1996 r., FPS 7/96 (ONSA 1997, Nr 2, poz. 51). Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że w obecnym stanie prawnym zasada in dubio pro tributario wyrażona jest normatywnie w art. 2a O.p., a to potwierdza zasadność przyjętego rozstrzygnięcia."

Należy zauważyć, że rozstrzygnięcie niniejszej sprawy sprowadza się zatem do odpowiedzi na pytanie: czy zmniejszenie majątku wspólnego małżonków - umową zawartą na podstawie art. 47 § 1 k.r.o. - o Nieruchomość, stanowiącą dotąd przedmiot ustawowego majątku wspólnego stanowiło dla Wnioskodawcy "nabycie", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, na co zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r., sygn. I SA/Kr 37/17. Wskazał, że małżeńskiej umowy majątkowej nie można utożsamiać ze zbyciem ani z nabyciem poszczególnych składników majątku, ani z nabyciem udziałów w tym majątku. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że:

"W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w swej istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej. Wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną cechuje bezudziałowy charakter. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość, a nie udziały w tej nieruchomości a cały przychód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego (uchwała SA z 15 stycznia 1992 r., III CZP 142/91).

Objęcie przedmiotów wspólnością ustawową i założenie, że wobec braku odmiennych postanowień, każdy z małżonków posiada 1/2 udziału jest czynnością prawną organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowo prawnych stosunków małżonków. Nie oznacza to, że od momentu zawarcia umowy majątkowej małżonek, który dotychczas władał całą nieruchomością, będzie miał prawo władania tylko połową i tylko w tej części będzie mógł nią rozporządzić, zaś drugą połową rozporządzał będzie drugi małżonek. Takie rozumowanie pozostawałoby w sprzeczności z zasadą wspólności ustawowej. Udział we współwłasności ustawowej nie może być przedmiotem obrotu. Jeżeli zatem przyjmiemy, że w trakcie trwania współwłasności ustawowej, każdy z współwłaścicieli jest właścicielem całej rzeczy, to brak jest podstaw prawnych do przyjęcia, że z chwilą wyłączenia danej rzeczy ze współwłasności i włączenie jej do majątku osobistego małżonka powoduje, że strona takiej umowy ponownie nabyła daną rzecz."

Jeżeli zatem małżonkowie pozostający w ustroju ustawowej wspólności majątkowym tak rozporządzili, że Mąż dokonał na rzecz Wnioskodawczyni w formie aktu notarialnego darowizny nieruchomości, której własność Wnioskodawczyni w całości przyjęła do swojego majątku osobistego, to ten przedmiot majątkowy, wchodzący wcześniej w skład ustawowego majątku wspólnego Małżonków, stał się od momentu darowania majątkiem osobistym Wnioskodawcy w rozumieniu art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Wnioskodawczyni w powyższy sposób nie nabyła powtórnie całej nieruchomości, gdyż należała już do Wnioskodawczyni od momentu nabycia do majątku wspólnego Małżonków. Dokonano jedynie przesunięcia Nieruchomości z ustawowego majątku wspólnego Małżonków do osobistego majątku Wnioskodawczyni.

Podsumowując, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej przez przesunięcie nieruchomości z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego Wnioskodawczyni nie stanowi ponownego nabycia nieruchomości przez jednego z małżonków - czyli jeżeli Wnioskodawczyni sprzeda Nieruchomość w ciągu 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ograniczenie ustawowej wspólności, to taka sprzedaż będzie wciąż wolna od podatku, o ile od końca roku kalendarzowego, w którym Wnioskodawczyni i jej mąż nabyli Nieruchomość do majątku wspólnego, minęło 5 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenie przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d.

innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu, ma moment ich nabycia.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w 2002 r. nieruchomość, która weszła do ustawowej wspólności majątkowej Małżonków. W dniu 8 czerwca 2017 r. aktem notarialnym Małżonkowie ograniczyli swój majątek wspólny poprzez darowanie nieruchomości do majątku osobistego Wnioskodawcy. Następnie w tym samym dniu Wnioskodawczyni wraz z Mężem zawarli przed notariuszem umowę majątkową małżeńską o ustanowieniu rozdzielności majątkowej. W dniu 11 kwietnia 2018 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości i zamierza dokonać jej sprzedaży.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe - zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez NSA uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w uchwale II FPS 2/17 są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w nieruchomości dojdzie w drodze darowizny dokonanej pomiędzy małżonkami. Zarówno w wyniku darowizny dokonanej pomiędzy małżonkami jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec śmierci jednego z małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2017 r., sygn. akt II FSK 33/17 (...) Jakkolwiek darowizna polegająca na przesunięciu składników majątkowych z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego jednego z nich jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, to jednak nie powoduje nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nieruchomości i innych praw majątkowych przez małżonka, do którego majątku wspólnego przedmioty te wcześniej już przynależały. Art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie powinien swoim zakresem obejmować takich zdarzeń, jak darowizny dokonywane pomiędzy małżonkami, czy rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej, które w istocie nie stanowią obrotu nieruchomościami lub innymi przedmiotami majątkowymi, a mają tylko charakter organizacyjny, kształtujący i porządkujący małżeński ustrój majątkowy, podobnie jak ograniczenie wspólności ustawowej. (...)"

Mając na uwadze wyżej powołane przepisy prawa, przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz uchwałę NSA należy stwierdzić, że za datę nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości nabytego w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, jak i udziału nabytego w drodze darowizny od męża Wnioskodawczyni należy uznać 2002 r., kiedy to ww. nieruchomość została nabyta do majątku wspólnego małżonków.

Zatem planowana sprzedaż nieruchomości nie stanowi dla Wnioskodawczyni źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie to nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca 2002 r., w którym nastąpiło nabycie. W związku z powyższym, nie powstanie u Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tej sprzedaży, ani obowiązek wykazania ww. przychodu w jakimkolwiek zeznaniu podatkowym.

Stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe postępowanie jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl