0114-KDIP3-3.4011.221.2017.2.JK3 - PCC w odniesieniu do przejęcia wierzytelności przez wierzyciela egzekwującego.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 czerwca 2017 r. (data wpływu - 14 czerwca 2017 r.), uzupełnionym 28 lipca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność - jest prawidłowe.

W dniu 14 czerwca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 14 lipca 2017 r. znak: 0111-KDIB4.4014.166.2017.2.PB wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 28 lipca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 1996 r. Wnioskodawca złożył do Sądu pozew o zapłatę należności, którą dłużnicy mieli mu zwrócić. Pieniądze te miały stanowić wkład Wnioskodawcy we wspólny interes do założonej spółki; wspólnicy wnieść mieli nieruchomość. Przedmiotem działalności gospodarczej miało być palenie kawy. Z uwagi na fakt odmowy udzielenia kredytu, spółka została rozwiązana (z punktu prawa nie podjęła działalności), a Wnioskodawca wystąpił o zwrot swojego wkładu. Wnioskodawca złożył pozew o wypłatę należności z jednoczesnym wpisem do hipoteki na kwotę pożyczonych pieniędzy.

Po 21 latach trwania licznych procesów, Wnioskodawca postanowił przejąć po II licytacji wspomnianą powyżej nieruchomość. Wartość nieruchomości była niższa od zadłużenia dłużników.

W postanowieniu Sądu z 28 października 2016 r. wartość nieruchomości została określona na kwotę 283.333,33 zł, a na poczet wierzyciela zaliczono kwotę 240.833,33 zł. Kwota różnicy - 42.500,00 zł, stanowi koszt opłaty stosunkowej, której uiszczenie było warunkiem przeniesienia własności nieruchomości na wierzyciela (na Wnioskodawcę).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że przysądzenie własności nieruchomości nastąpiło zgodnie z art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

Dnia 30 czerwca 2014 r. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem do Sądu Rejonowego po drugiej licytacji o przejęcie nieruchomości jako wierzyciel. Dnia 30 lipca 2015 r. zostało wydane postanowienie Sądu o udzieleniu przybicia na rzecz wierzyciela egzekwującego.

W dniu 28 października 2016 r. Sąd wydał postanowienie o przysądzeniu własności zabudowanej nieruchomości na rzecz wierzyciela egzekwującego za kwotę 240.833,30 zł. Postanowienie uprawomocniło się 25 stycznia 2017 r.

Wnioskodawca wskazał, że przyjęcie nieruchomości było jedynym rozwiązaniem, by móc odzyskać chociażby część wierzytelności, gdyż komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne od 2003 r. nie wyegzekwował od dłużników żadnej kwoty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przejęcie wierzytelności przez wierzyciela egzekwującego zgodnie z art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego jest objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych i czy należy z tego tytułu złożyć deklarację PCC3 ?

Zdaniem Wnioskodawcy, przejęcie wierzytelności przez wierzyciela egzekwującego nie nosi znamion umowy kupna - sprzedaży i nie jest objęte opłatą od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Zauważyć należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W kontekście tych rozważań, aby orzeczenie Sądu podlegało opodatkowaniu podatkowi od czynności cywilnoprawnych musi wywołać taki skutkek jak czynności wymienione w katalogu określonym w pkt 1 ust. 1 analizowanego artykułu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca złożył pozew o zapłatę należności, którą mieli mu zwrócić dłużnicy. Składając pozew Wnioskodawca zawnioskował o wpis do hipoteki na kwotę pożyczonych pieniędzy. Jako, że Wnioskodawca nie mógł uzyskać zwrotu należności postanowił przyjąć po II licytacji nieruchomość, która została obciążona hipoteką. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 28 października 2016 r. prawo do nieruchomości zostało przysądzone na rzecz wierzyciela egzekucyjnego czyli Wnioskodawcy. Przysadzenie nastąpiło zgodnie z art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

Zgodnie z art. 952 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1822, z późn. zm.) zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Natomiast art. 972 ww. ustawy określa, że licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.

Na podstawie art. 983 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość.

W myśl art. 984 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W wypadku gdy osoby określone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu. Natomiast zgodnie z § 2 ww. ustawy, wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca, na mocy orzeczenia Sądu, wydanego w postępowaniu egzekucyjnym, nabył własność nieruchomości na skutek jej przysądzenia w zamian za wierzytelność, która przysługiwała mu wobec dłużników. W rezultacie zatem, wskazane we wniosku orzeczenie Sądu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie wywołuje ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W opisanym stanie faktycznym nie dochodzi bowiem do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, lecz do przysądzenia własności nieruchomości w związku z bezskuteczna licytacją, w zamian za przysługującą wierzytelność. W skutek tego przysądzenia Wnioskodawca odzyskał cześć przysługującej mu od dłużników należności.

Na Wnioskodawcy nie ciąży więc obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż opisane we wniosku nabycie nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do składania deklaracji podatkowej dotyczącej tego podatku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Nadmienić należy - w związku z załączeniem do wniosku dokumentów - że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny dołączanych do wniosku lub jego uzupełnienia dokumentów. Tym samym dołączenie do wniosku lub jego uzupełnienia jakichkolwiek dokumentów pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.