0114-KDIP3-2.4011.98.2024.1.MR - PIT od zbycia udziału w spadku

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 22 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w spadku. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

17 marca 2008 r. zmarła Pana matka - H.B. 9 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy (...), Oddział Cywilny wydał postanowienie (...), na podstawie którego Pan, jako jeden z dwóch spadkobierców, nabył 1/2 spadku po H.B. (dalej zwanego "Spadkiem"). Postanowienie jest prawomocne. Spadek po H.B. został przyjęty wprost.

W skład Spadku wchodził m.in. udział we własności zabudowanej nieruchomości położonej w (...) (dalej zwana "Nieruchomością"). Nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej, ani prowadzonego zbioru dokumentów. Nie są również znani wszyscy jej właściciele.

Wobec braku możliwości sprzedaży Nieruchomości, z uwagi na nieuregulowaną sytuację prawną Nieruchomości brak możliwości ustalenia wszystkich właścicieli Nieruchomości, 5 czerwca 2023 r. zawarł Pan, na podstawie art. 1052 § 1 Kodeksu Cywilnego, umowę sprzedaży udziałów wynoszących 1/2 części Spadku. W umowie wyłączono stosowanie art. 1054 Kodeksu cywilnego. W konsekwencji powyższego, zbyty został również udział prawa własności w Nieruchomości. Umowa zawarta została przed notariuszem (...), w Kancelarii Notarialnej przy ul. (...), Repertorium (...).

Zbycie przez Pana przypadającego Panu udziału spadkowego nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej. Zbycie przez Pana przypadającego Panu udziału spadkowego nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez Pana spadku.

Pytania

1) Czy odpłatne zbycie przez Pana przypadającego Panu udziału w spadku, w którym to udziale spadkowym znajdował się udział we własności zabudowanej nieruchomości, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT, czy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy PIT, przy założeniu, że odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarcze i zostało dokonane po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez Pana spadku (w tym udziału w nieruchomości)?

2) Czy przychód z odpłatnego zbycia udziału w spadku stanowi przychód w rozumieniu art. 18 ustawy PIT?

3) Czy przychód z odpłatnego zbycia udziału w spadku podlega opodatkowaniu, tj. czy ma Pan obowiązek zapłaty podatku z tytułu sprzedaży udziałów w spadku po matce?

Pana stanowisko

Pana zdaniem, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy PIT nie płaci się podatku dochodowego, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z powyższym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości lub udziału w niej nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

W Pana ocenie, z uwagi na fakt, że do spadku należał również udział w prawie własności nieruchomości, właściwe jest stosowanie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy PIT, w związku z czym, przy uwzględnieniu, że zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej i nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez Pana spadku, nie ma Pan obowiązku wykazywać dochodu ze sprzedaży udziału w spadku, ani obowiązku zapłaty podatku z tytułu sprzedaży udziałów w spadku po matce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy

Źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 45 ust. 1 powołanej ustawy:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Pojęcie "prawo majątkowe" nie ma definicji w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przez prawa te, należy rozumieć prawa podmiotowe, które mogą występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów. Jednym z podziałów praw podmiotowych, jaki jest dokonywany w doktrynie, jest podział na prawa majątkowe i prawa niemajątkowe. Podstawą dokonania tego podziału jest interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są bowiem z interesem ekonomicznym danego podmiotu. W doktrynie prawa podatkowego (por. np. A. Gomułowicz, J. Małecki, Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, Komentarz, Warszawa 2002 s. 93, 53-154) przy definiowaniu praw majątkowych sięga się do wykładni systemowej i powszechnie stosowanego tego terminu na gruncie prawa cywilnego. Prawa majątkowe to, najogólniej rzecz biorąc prawa podmiotowe pozostające w ścisłym związku z ekonomicznym interesem uprawnionego, związane z jego majątkiem.

Do praw majątkowych zalicza się zatem, m.in. następujące prawa:

* rzeczowe (prawo własności, prawo wieczystego użytkowania, ograniczone prawa rzeczowe),

* obligacyjne (np. wynikające z umowy najmu, dzierżawy czy rachunku bankowego),

* na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym (np. prawa autorskie czy własności przemysłowej),

* rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawa spadkowe związane ze spadkiem, zachowkiem i zapisem),

* wynikające ze stosunku prawnopodatkowego, a związane np. z prawem do nadpłaty i oprocentowania jak za zaległości podatkowe, prawo do odszkodowania za wadliwe czynności organu podatkowego.

Wyliczenie zawarte w przepisie art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych praw majątkowych, z których przychody podlegają opodatkowaniu, nie ma charakteru wyczerpującego, o czym świadczy posłużenie się przez ustawodawcę terminem "w szczególności". Skoro zatem, katalog przychodów z praw majątkowych ma charakter otwarty, to uprawnionym jest zaliczenie do niego także innych praw majątkowych, literalnie nie wymienionych w tym przepisie. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że 17 marca 2008 r. zmarła Pana matka. Jako jeden z dwóch spadkobierców, nabył Pan 1/2 spadku po swojej mamie. Spadek został przyjęty wprost. W skład spadku wchodził m.in. udział we własności zabudowanej nieruchomości. Wobec braku możliwości sprzedaży nieruchomości, z uwagi na nieuregulowaną jej sytuację prawną, 5 czerwca 2023 r. zawarł Pan w formie aktu notarialnego, na podstawie art. 1052 § 1 Kodeksu cywilnego, umowę sprzedaży udziałów wynoszących 1/2 części spadku.

Zgodnie z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.):

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

W myśl art. 925 ww. Kodeksu:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt notarialny poświadczenia dziedziczenia potwierdza jedynie, prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Ugruntowanym poglądem zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie jest traktowanie spadku, jako prawa majątkowego, i to prawa majątkowego o charakterze zbywalnym, albowiem regulacje prawa spadkowego dopuszczają możliwość zbycia spadku na podstawie art. 1051 Kodeksu cywilnego. Jak wynika z tego przepisu:

Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego.

Stosownie do art. 1052 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.

Przepisy prawa wskazują również, że umowa o zbycie spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego - art. 1052 § 3 ww. Kodeksu:

Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.

W myśl art. 1053 Kodeksu cywilnego:

Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Zbycie udziału spadkowego oznacza, że współspadkobierca przenosi na inną osobę wszystkie prawa i obowiązki, jakie przysługują mu z tytułu dziedziczenia. Zbycie to może polegać na: sprzedaży, darowiźnie lub zamianie. Nabywca udziału wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spadkobiercy, co oznacza, że może on podejmować wszystkie te czynności, które mógł podejmować zbywca będący spadkobiercą. Odpowiada on także za długi spadkowe na takich samych zasadach jak zbywca. Spadkobierca, który chce zbyć swój udział, może tego dokonać w każdym czasie, pod warunkiem jednak, że przyjął już spadek (to znaczy albo złożył oświadczenie o przyjęciu spadku, albo upłynął już sześciomiesięczny termin do złożenia takiego oświadczenia). Umowa zbycia udziału spadkowego musi być jednak zawarta w formie aktu notarialnego.

Zatem, sprzedaż przez Pana udziału w spadku na podstawie art. 1051 k.c., stanowi źródło przychodu z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdą zastosowania. Przepisy te odnoszą się do odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw majątkowych dotyczących nieruchomości. Powoływana przez Pana okoliczność zbycia po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie przez Pana spadku, nie ma żadnego znaczenia dla określenia skutków podatkowych zawarcia umowy sprzedaży udziału w spadku na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na aprobatę nie zasługuje również Pana stanowisko, że z uwagi na fakt, że do spadku należał również udział w prawie własności nieruchomości, właściwe jest stosowanie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód uzyskany z tytułu sprzedaży udziału w spadku podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochód powinien Pan wykazać w zeznaniu rocznym.

Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a."). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).