0114-KDIP3-2.4011.237.2022.2.MJ - Ustalenie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2022 r. wpłynął do tutejszego organu Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani pismem z 21 lutego 2022 r. (data wpływu 21 lutego 2022 r.) oraz - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 5 maja 2022 r. (data wpływu 5 maja 2022 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Za rok 2015, 2016, 2018 złożyła Pani zeznanie: PIT-36 za rok 2015 oraz PIT-37 za pozostałe lata. W wyżej wymienionych zeznaniach odliczyła Pani połowę ulgi prorodzinnej z uwagi, że w 2013 r. odliczyła Pani większość ulgi przysługującej Pani na córkę. Niestety były mąż K.S. rościł sobie prawo do połowy ulgi i musiała Pani pobraną w wyższej wysokości ulgę zwracać.

Za rok 2019 z uwagi na toczące się pozbawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnią odliczyła Pani sobie całą ulgę o czym poinformowała Pani byłego męża. Jak się potem okazało K.S. odliczył połowę ulgi i musiała Pani zwracać 1/2 ulgi wraz z odsetkami.

Zgodnie z wyrokiem sądu z dnia 21 listopada 2013 r. jest Pani rozwódką i to Pani powierzono władzę rodzicielską, a K. S. ograniczono do współdecydowania w istotnych sprawach dziecka. Ojciec w najmniejszym stopniu nie wykonywał władzy rodzicielskiej. Nie interesował się postępami córki w nauce, nie zabierał ją do lekarzy, szpitala. Sporadycznie zajmował się nią w wyznaczone weekendy, a w czasie, gdy po rozwodzie zamieszkiwał z Panią i córką, a nie był jego dzień opieki zastraszał dziecko, że wezwie policję, bo jest sama w domu. Jednocześnie on był w pokoju obok, ale tłumaczył się, że to nie jego dzień opieki. K. bała się ojca, musiała Pani dla niej wynajmować opiekę, gdyż bała się przebywać w domu sama z ojcem. Dopiero z pomocą kuratora, o którą Pani wnioskowała oraz założonej sprawy o znęcanie K.S. zgodził się iść na ugodę i wyprowadził się w styczniu 2015 r. Od tej pory kontakty z małoletnią polegały na tym, że zabierał ją czasami do swojej siostry, kuzyna, u którego mieszkał, sam nie przykładając się do zajmowania się nią w tym czasie. W 2019 r. ojciec zerwał kontakty całkowicie i zaprzestał płacić alimenty, w kwietniu 2019 r. złożyła Pani sprawę do komornika i alimenty uzyskuje Pani do chwili obecnej za jego pośrednictwem. Równocześnie w maju 2019 r. założyła Pani sprawę o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Sprawa ze względu na pandemię ciągnęła się do maja 2021 r., gdzie Sąd I instancji wydał wyrok o pozbawieniu K. S. władzy rodzicielskiej. Wyrok się niestety nie uprawomocnił, gdyż były mąż wniósł apelację. Sąd Okręgowy w (...) Wydział (...) - Rodzinny sekcja ds. odwoławczych w dniu 9 listopada 2021 umorzył postępowanie, ponieważ córka w trakcie postępowania apelacyjnego uzyskała pełnoletność. Jednakże w uzasadnieniu decyzji stwierdził, iż Sąd Rejonowy dla (...) w (...). słusznie orzekł pozbawienie władzy rodzicielskiej. W uzasadnieniu wykazywał, że kontakty ojca z dzieckiem były powierzchowne ukierunkowane tylko na eksponowanie swojego drugiego dziecka, a nie były nacechowane na potrzeby córki K.G. Podkreślony był również fakt, że od 2019 r. K. S. w rażący sposób zaniedbywał obowiązki jakie nad nim ciążyły w związku z posiadaną władzą rodzicielską. Po uzyskaniu pełnoletności córka do tego stopnia chciała się odciąć od ojca, że złożyła wniosek o zmianę nazwiska. Zgodnie z decyzją Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z dniem 28 grudnia 2022 r. zmieniła nazwisko z K.S. na K.G.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b (obniżenie kwoty podatku), podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

- wykonywał władzę rodzicielską;

- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z definicją wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój oraz podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Były mąż K.S., a ojciec K.G., władzy rodzicielskiej z całą pewnością nie sprawuje.

Uzupełnienie stanu faktycznego orz zdarzenia przyszłego

- Wnioskuje Pani o wydanie interpretacji za lata 2016, 2018, 2019, 2020 oraz 2021.

- W wyżej wymienionych okresach posiadała Pani orzeczenie rozwodu wydane przez Sąd Okręgowy w K. dnia 21 listopada 2013 rok nr sygnatury (...)

- Od czasu rozwodu Pani status cywilny nie uległ zmianie, cały czas była Pani i jest rozwódką.

- Przez cały okres za jaki Pani wnioskuje o interpretację sama Pani wychowywała córkę, nie mogła Pani liczyć w tej kwestii nawet na jej ojca K. S., więc spełniała Pani wymogi osoby samotnie wychowującej dziecko.

- Córka w roku 2016 miała 13 lat, 2018 - 15 lat, 2019 - 16 lat, 2020 - 17 lat, 2021 w sierpniu osiągnęła 18 lat.

- Córka mimo pełnoletności kontynuuje naukę w liceum ogólnokształcącym. To na Pani po rozwodzie w całości spoczywa obowiązek opieki nad córką, zapewnienia jej podstawowych potrzeb życiowych, rozwojowych i intelektualnych. Pani zapewnia córce odpowiednie miejsce i przybory do nauki. Począwszy od szkoły podstawowej, aż do liceum nie ma Pani pomocy ze strony byłego męża w zakresie przygotowania córki do lekcji, kontaktu ze szkołą oraz w rozwiązywaniu jej problemów psychologicznych oraz zapewnieniu potrzebnych jej korepetycji. Pani dba o to, żeby córka chodziła regularnie do lekarza, córka ma problemy endokrynologiczne, Pani w razie potrzeby udawała się z nią do szpitala lub lekarza pierwszego kontaktu. Uważa Pani, że w 100% realizuje swój obowiązek rodzicielski, a nawet zastępuje w realizacji obowiązku K. S. ojca, gdyż on nie wykazuje potrzeby ani chęci w realizowaniu swojego obowiązku wobec córki. Od listopada roku 2018 nie realizował nawet obowiązku alimentacyjnego. Dopiero od kwietnia 2019 r. za pośrednictwem komornika otrzymuje Pani regularnie świadczenie alimentacyjne w stosunku do córki od Pani byłego męża, a jej ojca.

- Córka w ww. latach ani obecnie nie otrzymała żadnego dodatkowego dochodu.

- Córka w ww. okresach, wcześniej oraz obecnie zamieszkuje z Panią.

- Nie miała nigdy przerw w nauczaniu, począwszy od szkoły podstawowej, gimnazjum i obecnie liceum spełniała wymogi prawa oświatowego i cały okres kształciła się w Polsce.

- W ww. okresach posiadała i wykonywała Pani pełną władzę rodzicielską wobec córki.

- Z byłym mężem, a ojcem nie mogła Pani od początku dojść do porozumienia w sprawie podziału ulgi prorodzinnej. Pani proponowała, aby w pierwszym roku po rozwodzie skorzystał z 3 miesięcy ulgi, gdyż zamieszkiwał z Wami, a według ustaleń sądu łącznie wszystkich dni kiedy to on miał zajmować się nią, spędzać czas było nie całe 3 miesiące. Niestety on nie uwzględnił Pani propozycji, w wyniku czego musiała Pani, składać korektę zeznania i zwracać wykorzystaną ulgę, ponieważ on nie chciał ustąpić. Jedynie w roku 2017 zgodził się aby wykorzystała Pani ulgę w całości ponieważ przekroczył próg dochodowy uprawniający do ulgi. W pozostałych latach czyli między innymi w ww. we wniosku o interpretacje nie skutkowały żadne argumenty, Pani tłumaczenia, że nie zajmuje się córką, że nie ma z nią nawet kontaktu. Ojciec uparcie twierdził, że posiada władzę rodzicielską i należy mu się połowa ulgi, czego skutkiem było składanie przez Panią korekty deklaracji i zwracanie połowy ulgi wraz z odsetkami.

- W okresach za jakie stara się Pani o wydanie interpretacji indywidualnej była Pani zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

- W 2016 r. przez część roku była Pani zatrudniona na (...), pracowała Pani w wymiarze 2/3 etatu i osiągała przychody niższe niż najniższa krajowa, od października 2016 do tej pory jest Pani zatrudniona na podstawie umowy o pracę i osiąga Pani najniższy dochód w danym roku kalendarzowym. Nie ma Pani szans na wyższe zarobki, ponieważ posiada Pani orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności z klasyfikacją choroby (...) co znacznie obniża Pani szanse na rynku pracy.

- W 2016 r. ojciec dziecka zabierał raz na jakiś czas córkę, wtedy zamieszkiwał jeszcze ze swoim kuzynem i to de facto on zajmował się w tym czasie K. Chodził z nią na spacery, grał w gry, podobne sytuacja wyglądała, gdy wybierał się z nią do siostry za K. Od 2017 r. już mieszkał u swojej partnerki w S., brał córkę sporadycznie, nigdy nie dotrzymywał umówionych godzin odebrania córki, w tym czasie to jego partnerka organizowała Waszej córce rozrywki. Od połowy roku 2018 po dyskusji o konieczności zakupienia córce aparatu ortodontycznego stosunki znacznie uległy zmianie. Gdy założyła Pani córce aparat w listopadzie i poprosiła Pani o partycypacje w koszty całkowicie zerwał kontakty w listopadzie 2018 r. i zaprzestał płacić alimentów. Alimenty uzyskiwała Pani za pośrednictwem komornika, wniosła Pani również sprawę o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Córka była u ojca raz w 2019 już po otrzymaniu przez niego wniosku o pozbawienie władzy i raz w 2020. Od tego czasu nie kontaktowali się. Przyczyną takiej sytuacji był żal córki wobec ojca, że się nią nie interesuje, przeżywała egzaminy gimnazjalne, a ojciec do niej nawet nie zadzwonił i nie zapytał jak jej poszło. We wszystkich tych okresach nawet jak ojciec zabierał córkę nigdy nie wykazywał zainteresowania jej osobą, jej pasjami, stanem zdrowotnym i psychicznym. Wręcz podkreślał, że to on jest chory, a jej choroby są błahe. W wyżej wymienionych okresach nigdy nie kontaktował się ze szkołą córki, nie pytał o postępy w nauce. Nie był z córką u lekarza nawet jak prosiła Pani, żeby odwiózł córkę z S. bezpośrednio do lekarza (była przeziębiona), to stwierdził, że nie będzie specjalnie jechał 80 kilometrów tylko wsadził córkę o 6 rano do busa, żeby mogła dojechać na 8 rano do lekarza do K. Cała odpowiedzialność za wychowanie córki spadła wyłącznie na Panią. To Pani sama chodziła z córką do lekarzy, do psychologów, gdy cierpiała na bezsenność. To Pani pomagała w szkole w organizacji zbiórek charytatywnych, kiermaszu. Pani pomagała córce lepić aniołki na akcje, zbierać nakrętki i nie potrzebne już maskotki, żeby nauczyć ją wrażliwości na potrzeby innych ludzi. To Pani chodziła na każde zebranie, rozwiązywała jej problemy, ale również jej klasy (do 3 klasy aż do końca liceum była Pani w trójce klasowej). Pani starała się, aby znała swoje korzenie, opowiadała jej Pani o rodzinie ojca, który nawet na Pani wyraźne prośby nie próbował ją zabrać na wieś do prababci, żeby poznała kuzynów. Natomiast zmuszał ją do kontaktów ze swoimi rodzicami a jej dziadkami, których się bała i nie miała pozytywnych relacji. Ojca nie interesują poza alimentami inne wydatki, leczenie ortodontyczne, korepetycje, dodatkowe zajęcia, książki, ubrania. Raz córce na 17 urodziny wysłał przekaz pocztowy w wysokości 100 zł, aby potem wykazać się tym w sądzie. Raz w 2016 r. dał córce 200 koron szwedzkich na zagraniczne zawody w piłce ręcznej. Panią koszt całkowity wyniósł 1000 zł. W 2018 r. wziął córce na raty telefon, niestety nie płacił abonamentu, wiec początkowo musiała jej Pani doładowywać numer na kartę, który potem zmieniła Pani na abonament i do tej pory opłaca. Oczywiście nie zapomniał się tym pochwalić na sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej i podniesienie alimentów, jaki to on wspaniały jest. Po rozwodzie nie chciał opuścić mieszkania, przez 3 lata łącznie przed i po rozwodzie miała Pani założoną niebieską kartę. Wyprowadził się dopiero jak dokonała Pani podziału majątku, w wyniku czego była Pani zobowiązana do jego spłaty w wysokości 725 zł miesięcznie przez 84 miesiące. Mieszkanie to było komunalne, ale po śmierci mamy zostało wykupione na kredyt, ale widniał na akcie notarialnym, dlatego zażądał spłaty, początkowo chciał połowę wartości. Na chwilę obecną ma Pani jeszcze pół roku spłaty. Od czasu jak nie otrzymuj Pani 500 plus, bardzo ciężko samej Pani zaspokoić potrzeby córki. Na chwilę obecną 1200 zł alimentów to kropla w morzu potrzeb, niestety byłego męża nic nie interesuje, a wręcz uważa się za pokrzywdzonego, bo należało mu się więcej pieniędzy za opuszczenie mieszkania.

- Córka w ww. okresach nie przebywała w żadnej placówce opiekuńczo-wychowawczej.

- W latach podatkowych, których dotyczy przedmiotowy wniosek w stosunku do Pani i Jej dziecka nie miały zastosowanie przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

- W wyżej wymienionych okresach ani Pani, ani córka nie otrzymywała żadnych dodatkowych świadczeń, jedynie od 2019 r. 500 plus.

- Nie jest pani prawnym opiekunem, ani nie posiada Pani żadnych innych dzieci.

Pytanie

Czy w takim wypadku może Pani w całości odliczyć ulgę prorodzinną zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako osoba wykonująca wyłącznie władzę rodzicielską w stosunku do córki Klaudii za rok 2016, 2018, 2019, 2020 oraz za rok 2021?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, oraz sytuacją którą opisała Pani wyżej uważa Pani, że ma prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej na córkę za lata 2016, 2018, 2019, 2020 oraz 2021 rok w całości, ponieważ spełnia Pani warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jest pani jedyną osobą, która faktycznie sprawowała władzę rodzicielską nad córką do osiągnięcia pełnoletności. Również teraz zapewnia Pani córce jak najlepsze warunku do nauki, dba Pani aby uczestniczyła w zajęciach oraz solidnie przygotowywała się do czekającej ją matury. Motywuje ją Pani do dalszego kształcenia się w szkole policealnej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej wysokości ulgi prorodzinnej przysługującej w stosunku do córki przed uzyskaniem przez nią pełnoletności i nieprawidłowe w części dotyczącej wysokości ulgi prorodzinnej przysługującej w stosunku do córki po uzyskaniu przez nią pełnoletności.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Przepisy dotyczące ulgi prorodzinnej

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.):

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Prawo do ulgi prorodzinnej na dziecko w roku 2016 oraz w latach od 2018 do 2021

Na mocy art. 27f ust. 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Jak wynika z art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Na podstawie art. 27f ust. 2b powołanej ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Stosownie do treści art. 27f ust. 2c ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Ponadto, jak wynika z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z kolei art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., stanowi, że:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 z późn. zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Stosownie do art. 26 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.)

§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Stosownie do przepisu art. 27f ust. 6 cyt. ustawy:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Stosownie do art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ww. ustawy odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

- bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

- do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przepisu zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń; 2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie z art. 70 ust. 2 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw:

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Zgodnie z art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

W myśl art. 93 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 95 § 1 tejże ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Natomiast stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści wniosku wynika, że:

- Wnioskuje Pani o wydanie interpretacji za lata 2016, 2018, 2019, 2020 oraz 2021.

- Zgodnie z wyrokiem sądu z dnia 21 listopada 2013 r. jest Pani rozwódką i to Pani powierzono władzę rodzicielską, a K. S. ograniczono do współdecydowania w istotnych sprawach dziecka.

- Ojciec w najmniejszym stopniu nie wykonywał władzy rodzicielskiej. Nie interesował się postępami córki w nauce, nie zabierał ją do lekarzy, szpitala. Sporadycznie zajmował się nią w wyznaczone weekendy.

- W 2019 r. ojciec zerwał kontakty całkowicie i zaprzestał płacić alimenty, w kwietniu 2019 r. złożyła Pani sprawę do komornika i alimenty uzyskuj Pani do chwili obecnej za jego pośrednictwem.

- W wyżej wymienionych okresach posiadała Pani orzeczenie rozwodu wydane przez Sąd Okręgowy w K. dnia 21 listopada 2013 rok nr. sygnatury (...)

- Od czasu rozwodu Pani status cywilny nie uległ zmianie, cały czas była Pani i jest rozwódką.

- Przez cały okres za jaki Pani wnioskuje o interpretację sama Pani wychowywała córkę, nie mogła Pani liczyć w tej kwestii nawet na jej ojca K. S., więc spełniała Pani wymogi osoby samotnie wychowującej dziecko.

- Córka w roku 2016 miała 13 lat, 2018 - 15 lat, 2019 - 16 lat, 2020 - 17 lat, 2021 w sierpniu osiągnęła 18 lat.

- To na Pani po rozwodzie w całości spoczywa obowiązek opieki nad córką, zapewnienia jej podstawowych potrzeb życiowych, rozwojowych i intelektualnych. Pani zapewnia córce odpowiednie miejsce i przybory do nauki. Począwszy od szkoły podstawowej, aż do liceum nie ma Pani pomocy ze strony byłego męża w zakresie przygotowania córki do lekcji, kontaktu ze szkołą oraz w rozwiązywaniu jej problemów psychologicznych oraz zapewnieniu potrzebnych jej korepetycji. Pani dba o to, żeby córka chodziła regularnie do lekarza, córka ma problemy endokrynologiczne, Pani w razie potrzeby udawała się z nią do szpitala lub lekarza pierwszego kontaktu. Uważa pani, że w 100% realizuje swój obowiązek rodzicielski, a nawet zastępuj w realizacji obowiązku K. S. ojca, gdyż on nie wykazuje potrzeby ani chęci w realizowaniu swojego obowiązku wobec córki. Od listopada roku 2018 nie realizował nawet obowiązku alimentacyjnego. Dopiero od kwietnia 2019 r. za pośrednictwem komornika otrzymuje Pani regularnie świadczenie alimentacyjne w stosunku do córki od Pani byłego męża, a jej ojca.

- Córka w ww. latach ani obecnie nie otrzymała żadnego dodatkowego dochodu.

- Córka w ww. okresach, wcześniej oraz obecnie zamieszkuje z Panią.

- Nie miała nigdy przerw w nauczaniu, począwszy od szkoły podstawowej, gimnazjum i obecnie liceum spełniała wymogi prawa oświatowego i cały okres kształciła się w Polsce.

- W ww. okresach posiadała i wykonywała Pani pełną władzę rodzicielską wobec córki.

- Z byłym mężem, a ojcem nie mogła Pani od początku dojść do porozumienia w sprawie podziału ulgi prorodzinnej.

- W okresach za jakie stara się Pani o wydanie interpretacji indywidualnej była Pani zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

- W 2016 r. przez część roku była Pani zatrudniona na (...), pracowała Pani w wymiarze 2/3 etatu i osiągała przychody niższe niż najniższa krajowa, od października 2016 do tej pory jest Pani zatrudniona na podstawie umowy o pracę i osiąga Pani najniższy dochód w danym roku kalendarzowym.

- We wszystkich tych okresach nawet jak ojciec zabierał córkę nigdy nie wykazywał zainteresowania jej osobą, jej pasjami, stanem zdrowotnym i psychicznym. Wręcz podkreślał, że to on jest chory, a jej choroby są błahe. W wyżej wymienionych okresach nigdy nie kontaktował się ze szkołą córki, nie pytał o postępy w nauce. Nie był z córką u lekarza. Cała odpowiedzialność za wychowanie córki spadła wyłącznie na Panią. To Pani sama chodziła z córką do lekarzy, do psychologów, gdy cierpiała na bezsenność. To Pani pomagała w szkole w organizacji zbiórek charytatywnych, kiermaszu. Pani pomagała córce lepić aniołki na akcje, zbierać nakrętki i nie potrzebne już maskotki, żeby nauczyć ją wrażliwości na potrzeby innych ludzi. To Pani chodziła na każde zebranie, rozwiązywała jej problemy, ale również jej klasy (do 3 klasy aż do końca liceum była Pani w trójce klasowej).

- Córka w ww. okresach nie przebywała w żadnej placówce opiekuńczo wychowawczej.

- W latach podatkowych, których dotyczy przedmiotowy wniosek w stosunku do Pani i Jej dziecka nie miały zastosowanie przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

- W wyżej wymienionych okresach ani Pani, ani córka nie otrzymywała żadnych dodatkowych świadczeń, jedynie od 2019 r. 500 plus.

- Nie jest pani prawnym opiekunem, ani nie posiada Pani żadnych innych dzieci.

Pani prawo do ulgi prorodzinnej na małoletnią córkę, tj. za rok 2016 oraz za okres od 2018 r. do sierpnia 2021 r.

O wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

W pierwszej kolejności - przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej - wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym, że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców - z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi - jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawa do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to małoletnie dziecko.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, należy stwierdzić, że nie zachodzą wystarczające przesłanki dla uznania, że ojciec dziecka wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro w roku 2016 oraz w okresie od 2018 do sierpnia 2021 r., kiedy to córka uzyskała pełnoletność, tylko Pani wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica w stosunku do córki, w okresie kiedy była małoletnia, ponadto córka cały czas mieszka z Panią, to Pani przysługiwało wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na córkę.

Zatem Pani stanowisko w tej części jest prawidłowe.

Pani prawo do ulgi prorodzinnej na pełnoletnią córkę za okres od 1 września do 31 grudnia 2021 r.

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - art. 128 i następne.

Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Z ww. ustawy wynika, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.

Z informacji wskazanych we wniosku wynika, że do chwili obecnej uzyskuje Pani alimenty na córkę od byłego męża za pośrednictwem komornika. Córka uzyskała pełnoletność w sierpniu 2021 r. Prawo do ulgi będzie przysługiwało obojgu rodzicom na córkę od września 2021 r. (od miesiąca następnego po miesiącu uzyskania przez córkę pełnoletności), z uwagi na pełnienie obowiązku alimentacyjnego przez obojga rodziców.

Odliczenia należy dokonać w proporcji ustalonej z ojcem dziecka, z tym, że łączna kwota odliczenia, dokonana przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczenia przysługującego względem jednego dziecka.

Jak wynika z treści wniosku, nie zawierała Pani porozumienia z ojcem córki. Zatem w 2021 r. za okres od września do 31 grudnia zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje Pani odliczenie w wysokości 50% kwoty ulgi, a nie jak Pani twierdzi w pełnej wysokości.

Pani stanowisko w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb Ordynacji podatkowej. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).