0114-KDIP3-1.4011.80.2018.3.KS1 - Określenie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2018 r. (data wpływu) uzupełnionego pismem z dnia 22 kwietnia 2018 r. (data nadania 23 kwietnia 2018 r., data wpływu 25 kwietnia 2018 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-1.4011.80.2018.1.KS1 z dnia 13 kwietnia 2018 r. (data nadania 13 kwietnia 2018 r., data odbioru 17 kwietnia 2018 r.) oraz pismem z dnia 5 czerwca 2018 r. (data wpływu, data nadania 28 maja 2018 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-1.4011.80.2018.2.KS1 z dnia 16 maja 2018 r. (data nadania 16 maja 2018 r., data odbioru 21 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 8 sierpnia 2017 r., nastąpiło otwarcie spadku po Janie P., który pozostawił testament w formie aktu notarialnego. Spadkobiercami zostali ustanowieni A.W., R.N., M.N., M.K. (Wnioskodawca) oraz T.D. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku jest w toku.

W skład masy spadkowej wchodzą środki pieniężne zgromadzone w funduszach inwestycyjnych w wysokości około 100 000,00 zł, oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, którego wartość wynosi 230 000,00 zł. Spadkobiercy, przyjmując założenie, że nastąpi sądowe stwierdzenie nabycia spadku, zamierzają po zakończeniu tego postępowania dokonać notarialnego podziału spadku.

W wyniku podziału spadku spadkobierca T.D. otrzyma spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, zaś pozostali spadkobiercy - środki pieniężne. W związku z tym nastąpi zniesienie współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego poprzez przeniesienie na spadkobiercę T.D. przez pozostałych spadkobierców przypadających im udziałów w tym prawie. Ponieważ wartość prawa przewyższa wysokość środków pieniężnych wchodzących w skład masy spadkowej, zniesienie współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego połączone będzie ze spłatą różnicy wartości udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w stosunku do udziału w środkach zgromadzonych w funduszach. Każdy z spadkobierców przenoszących swoje udziały otrzyma kwotę ok. 41 000,00 zł.

Pismem z dnia 5 czerwca 2018 r. (data wpływu) Wnioskodawca uzupełnił wniosek wskazując, że data śmierci spadkodawcy Pana Jana P. to 8 sierpnia 2017 r. Ponadto wskazał, że spłata udziału uzyskana przez Wnioskodawcę wraz z udziałem w środkach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych, nie przekroczy wartości przysługującego mu udziału w spadku i będzie ekwiwalentna do udziału przysługującego Wnioskodawcy w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy spłatę Wnioskodawcy będącego spadkobiercą dokonaną przez jednego ze spadkobierców w wyniku podziału spadku i zniesienia współwłasności, należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód ten należy opodatkować?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym spłata, którą ma otrzymać Wnioskodawca w związku z działem spadku, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako że suma, jaką każdy ze spadkobierców otrzyma w związku z dokonaniem działu spadku, będzie stanowić ekwiwalent udziału w spadku przysługującego każdemu ze spadkobierców, a tym samym nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia "spadek", za-tem należy odwołać się do przepisów zawartych w ustawie - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W świetle powyższego, za datę nabycia w drodze spadku przez Wnioskodawcę udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego należy uznać datę śmierci spadkodawcy tj. datę 8 sierpnia 2017 r.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia, czy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w zamian za spłatę dokonaną przez innego spadkobiercę na rzecz Wnioskodawcy, powstanie u Wnioskodawcy przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać, że z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość czy prawa majątkowe, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia nieruchomości.

Jeżeli spłata wraz z innymi składnikami nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że spłata udziału uzyskana przez Wnioskodawcę wraz z udziałem w środkach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych, nie przekroczy wartości przysługującego mu udziału w spadku i będzie ekwiwalentna do udziału przysługującego Wnioskodawcy w spadku.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty spłaty wraz z udziałem w środkach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych, która odpowiada wartości posiadanego przez Niego udziału w spadku, nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem przyjmując za Wnioskodawcą, że wartość spłaty wraz z udziałem w środkach zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych nie przekroczy wartości przysługującego Jemu udziału w majątku spadkowym i umowa zostanie zawarta między spadkobiercami otrzymana spłata nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowo wyjaśnić należy, że w pytaniu Wnioskodawca wskazał błędnie art. 10 ust. 1 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Biorąc pod uwagę przedmiot wniosku oraz treść regulacji uznano to za oczywistą omyłkę i przyjęto, że intencją Wnioskodawcy było powołanie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczącego odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Wskazać ponadto należy, że z tytułu przedmiotowego wniosku wniesiono opłatę w wysokości 80 zł. Wniosek dotyczy jednego zdarzenia przyszłego. Zatem w związku z wpłatą kwoty wyższej niż wynikająca z art. 14f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), stosownie do art. 14f § 2b pkt 3 tej ustawy, nienależna opłata w wysokości 40 zł, stanowiąca nadpłatę, zostanie zwrócona zgodnie z dyspozycją, tj. na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie określonym w art. 14f § 2a ww. ustawy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.