0114-KDIP3-1.4011.349.2020.2.LS - Określenie skutków podatkowych zwolnienia z długu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 marca 2020 r. (data wpływu 9 marca 2020 r.) uzupełnione pismem z dnia 2 czerwca 2020 r. (data nadania 2 czerwca 2020 r., data wpływu 2 czerwca 2020 r.), w odpowiedzi na wezwanie tut. Organu z dnia 25 maja 2020 r. Nr 0114-KDIP3-1.4011.349.2020.1.LS (data doręczenia 26 maja 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu - jest prawidłowe.

W dniu 9 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 20 kwietnia 2018 r., pozostając w związku nieformalnym z P. L., przed notariuszem w Kancelarii Notarialnej, Wnioskodawca wraz z partnerką nabyli jako współwłaściciele, własność (w częściach wynoszących po 1/2) stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego, położonego w miejscowości W., składającego się z dwóch pokoi, kuchni, łazienki z WC i przedpokoju, wraz z przynależącą piwnicą, o łącznej powierzchni użytkowej 38,38 m², dla którego to lokalu Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Z lokalem tym związany jest udział wynoszący 3838/225739 części w nieruchomości wspólnej obejmujący prawo użytkowana wieczystego, części wspólne budynku i urządzenia, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali objętych księgą wieczystą, prowadzoną przez Sąd Rejonowy. Lokal został nabyty za kwotę 239.000 zł (słownie: dwieście trzydzieści dziewięć tysięcy złotych), przy użyciu środków własnych obojga partnerów w kwocie 25.000 zł (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy złotych), składających się z dwóch równych części po 12.500 zł (słownie: dwanaście tysięcy pięćset złotych) od każdego z partnerów. Pozostałą kwotę, tj. 214.000 zł (słownie: dwieście czternaście tysięcy złotych) pochodziła z kredytu hipotecznego, na podstawie umowy kredytu hipotecznego. W dziale IV księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy, wpisana została hipoteka umowna na kwotę 312.000 zł (trzysta dwanaście tysięcy złotych) na rzecz Banku. Wskutek rozpadu związku nieformalnego, na podstawie umowy zawartej między Wnioskodawcą, a P. L. w dniu 1 grudnia 2019 r., jako współwłaściciele postanowili, iż w zamian za zwolnienie Wnioskodawcy z długu hipotecznego, P. L. zobowiązuje się do zakupienia od Wnioskodawcy należącą do Niego część ww. lokalu, stając się jego jedyną właścicielką oraz jedyną osobą pozostającą przy długu, przejmując w pełni zobowiązania z niego wynikające. Kwota transakcji została określona na 26.180,71 zł (słownie: dwadzieścia sześć tysięcy sto osiemdziesiąt złotych, siedemdziesiąt jeden groszy). Powyższa kwota została ustalona na podstawie następującego wzorca: Kwota zakupu lokalu odjąć kwota kapitału kredytu hipotecznego pozostała do spłaty na dzień sporządzenia umowy, całość dzielona przez dwa, dodać kwotę nakładów poniesionych wyłącznie przez Wnioskodawcę na remont ww. lokalu. Umowa sprzedaży została zawarta dnia 13 stycznia 2020 r. przed notariuszem w Kancelarii Notarialnej, na warunkach określonych powyżej. Kwotę pochodzącą ze sprzedaży ww. lokalu Wnioskodawca otrzymał na należący do Niego rachunek bankowy w dniu sprzedaży. Dnia 21 stycznia 2020 r. w (...), pomiędzy dotychczasowymi dłużnikami, czyli Wnioskodawcą oraz P. L., a Bankiem, czyli bankiem udzielającym kredytu hipotecznego na podstawie umowy kredytu hipotecznego, została zawarta Umowa o Zwolnienie z Długu. Na jej podstawie, za zgodą P. L., Bank oświadczył, że zwalnia Wnioskodawcę z długu wynikającego z umowy o kredyt hipoteczny, a jedynym kredytobiorcą pozostałym przy długu została P. L. Kwota kapitału kredytu hipotecznego na dzień zawarcia umowy wynosiła 202.418,67 zł (słownie: Dwieście dwa tysiące czterysta osiemnaście złotych, sześćdziesiąt siedem groszy). Pozostałe warunki umowy kredytu hipotecznego nie uległy zmianie.

Pismem z dnia 25 maja 2020 r. Nr 0114-KDIP3-1.4011.349.2020.1.LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

Pismem z dnia 2 czerwca 2020 r. (data wpływu 2 czerwca 2020 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższym istnieje konieczność uiszczenia przez Wnioskodawcę podatku dochodowego od osób fizycznych za czynność zwolnienia Wnioskodawcy z długu?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma takiej konieczności, gdyż dług w niezmienionej wysokości ciąży teraz na osobie przy nim pozostającej. Sam Wnioskodawca nie uzyskał żadnej korzyści z faktu zwolnienia z długu, gdyż do spłaty zobowiązania kredytowego Wnioskodawca był zobowiązany solidarnie z byłą partnerką, która przy długu pozostała, jednocześnie odkupując udziały w lokalu mieszkalnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby, do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 20 kwietnia 2018 r., pozostając w związku nieformalnym z P. L., przed notariuszem, Wnioskodawca wraz z partnerką nabyli jako współwłaściciele, własność (w częściach wynoszących po 1/2) stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego. Wskutek rozpadu związku nieformalnego, na podstawie umowy zawartej między Wnioskodawcą, a P. L. w dniu 1 grudnia 2019 r., jako współwłaściciele postanowili, iż w zamian za zwolnienie Wnioskodawcy z długu hipotecznego, P. L. zobowiązuje się do zakupienia od Wnioskodawcy należącą do Niego część ww. lokalu, stając się jego jedyną właścicielką oraz jedyną osobą pozostającą przy długu, przejmując w pełni zobowiązania z niego wynikające. Umowa sprzedaży została zawarta dnia 13 stycznia 2020 r. przed notariuszem. Dnia 21 stycznia 2020 r. w (...), pomiędzy dotychczasowymi dłużnikami, czyli Wnioskodawcą oraz P. L., a Bankiem, czyli bankiem udzielającym kredytu hipotecznego na podstawie umowy kredytu hipotecznego, została zawarta Umowa o Zwolnienie z Długu. Na jej podstawie, za zgodą P. L., Bank oświadczył, że zwalnia Wnioskodawcę z długu wynikającego z umowy o kredyt hipoteczny, a jedynym kredytobiorcą pozostałym przy długu została P. L.

W świetle tak opisanego zdarzenia wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.), w myśl którego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Z art. 373 ww. Kodeksu wynika, że zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Z zacytowanych przepisów wynika, że w przypadku zobowiązań solidarnych zwolnienie z długu jednego z dłużników nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma więc skutku względem współdłużników. Regulacja ta oznacza, że mimo iż zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności odnoszą skutek wobec dłużnika, którego dotyczą, współdłużnicy ponoszą nadal solidarną odpowiedzialność wobec wierzyciela za cały dług, a dłużnik zwolniony z długu lub wobec którego wierzyciel zrzekł się solidarności jest nadal zobowiązany do pokrycia przypadającego nań udziału w długu wobec współdłużnika, który spełnił świadczenie.

Z powyższego wynika więc, że zobowiązanie solidarne trwa nadal, z tą tylko różnicą, że wierzyciel nie może domagać się jego wykonania od podmiotu, który został z tego zobowiązania zwolniony. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie takie nie może zostać wykonane. Stosunek zobowiązaniowy trwa bowiem nadal. Co więcej dłużnikom, którzy takie zobowiązanie spełnili przysługuje roszczenie o zwrot stosownej jego części od pozostałych współdłużników, w tym od tego, który został ze zobowiązania takiego przez wierzyciela zwolniony. Tzw. roszczenie regresowe posiada bowiem odrębną, samodzielną podstawę prawną, tj. art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, że w sytuacji takiej, jak przedstawiona we wniosku, Wnioskodawca jako osoba zwolniona przez wierzyciela ze zobowiązania wynikającego z umowy kredytu nie uzyska faktycznie korzyści majątkowej kosztem banku, która mogłaby zostać potraktowana jak trwałe przysporzenie w jego majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jakkolwiek bowiem od Wnioskodawcy nie można domagać się wykonania zobowiązania, to jednak zobowiązanie takie trwa nadal i może zostać wykonane przez pozostałych ze współdłużników solidarnych. Innymi słowy, zwolnienie Wnioskodawcy ze zobowiązania kredytowego nie będzie skutkowało po jego stronie powstaniem przychodu i w konsekwencji obowiązku podatkowego z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego - odpowiadając wprost na zadane we wniosku pytanie - stwierdzić należy, że w świetle opisanego zdarzenia przyszłego, w związku z odpisaniem Wnioskodawcy od kredytu nie dojdzie do obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za czynność zwolnienia Wnioskodawcy z długu.

Jednocześnie należy poinformować, że w niniejszej interpretacji tut. organ odniósł się wprost do pytania zadanego przez Wnioskodawcę we wniosku, odnośnie czynności zwolnienia z długu. Przedmiotem niniejszej interpretacji nie były skutki podatkowe odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę udziału w lokalu mieszkalnym.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny/ zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywało się ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...) w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.