0114-KDIP1-3.4012.84.2017.4.JG - Brak opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości w ramach rozporządzania własnym majątkiem.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2017 r. (data wpływu 13 kwietnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2017 r. (data wpływu 5 maja 2017 r.) w odpowiedzi na wezwanie tutejszego Organu z dnia 25 kwietnia 2017 r. (skutecznie doręczone Stronie w dniu 26 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 13 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości. Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 28 kwietnia 2017 r. (data wpływu 5 maja 2017 r.) w odpowiedzi na wezwanie tutejszego Organu z dnia 25 kwietnia 2017 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.84.2017.1.JG (skutecznie doręczone Stronie w dniu 26 kwietnia 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Dnia 7 stycznia 2011 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni.

Postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, z dnia 5 kwietnia 2011 r. spadek po nim odziedziczyli w równych częściach:

* 50% żona Elżbieta M. - Wnioskodawczyni,

* 50% syn z pierwszego małżeństwa, Bogdan M.

Postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny, sygn. z dnia 3 września 2015 r. nastąpił podział spadku:

Wnioskodawczyni przyznano na wyłączność własną:

* 1/2 udziału w lokalu mieszkalnym o wartości 100.000,00 zł

* działki gruntu:

* środki pieniężne w wysokości 88.289,76 zł,

* spłata od Bogdana M. 7.321,25 zł.

RAZEM 679.456,01 zł.

Bogdanowi M. przyznano na wyłączność własną:

* 1/2 udziału w lokalu mieszkalnym o wartości 105.820,00 zł,

* działki gruntu:

- środki pieniężne w wysokości 82.379,75 zł.

RAZEM 692.602,25 zł

Jak widać z powyższego, z działu spadku Wnioskodawczyni nie nabyła większej części niż wynikałaby z postanowienia o nabyciu spadku, tzn. 50%.

Pierwotnie działka 252/11 o powierzchni 14.064 m² przeznaczona była pod budowę budynku mieszkalnego całorocznego i zamieszkanie tam. Nagła śmierć męża oraz drastyczne pogorszenie się stanu zdrowia Wnioskodawczyni (wylew w roku 2012) nie pozwala zrealizować pierwotnych planów. Ponadto działka znajduje się poza miastem (3 km do najbliższego sklepu, 10 km do miasta) i wymaga stałego korzystania z samochodu a obecny stan zdrowia Wnioskodawczyni nie pozawala na prowadzenie samochodu. W chwili obecnej Wnioskodawczyni dokonuje podziału działki 252/11 na działki po ok. 1.500 m² zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania. Na działkach Wnioskodawczyni nie przeprowadziła i nie zamierza przeprowadzić żadnych inwestycji, jak np: ogrodzenie lub doprowadzenie mediów typu prąd, gaz, kanalizacja.

Wnioskodawczyni zamierza sprzedać część ww. działek będących obecnie jej własnością a wcześniej majątkiem zmarłego męża, w związku z koniecznością zmiany mieszkania (jak przedstawiła po wylewie ma problemy z chodzeniem po schodach i musi zamienić na mieszkanie z windą), a pozostałe zostawić w spadku wnukom. Wnioskodawczyni jest emerytką i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Ww. działki nigdy nie były używane do prowadzenia działalności gospodarczej ani rolniczej.

Ponadto Wnioskodawczyni w uzupełnieniu do wniosku wskazała, że pierwotnie działki: 252/14, 252/13, 252/12 miały pozostać dla 3 wnuków jednak wszystko zmieniła sytuacja życiowa, dlatego Wnioskodawczyni zamierza sprzedać część ww. działek, tzn. działki: 252/14, 252/13, 252/12, 252/11 po podziale będące obecnie jej własnością, a wcześniej majątkiem zmarłego męża w związku z koniecznością zmiany mieszkania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie z zakresu podatku od towarów i usług (pytanie nr 2 wniosku):

1. Czy planowane transakcje sprzedaży nieruchomości podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedstawiony w przedmiotowej sprawie stan faktyczny nie wskazuje, aby sprzedaż działek posiadanej nieruchomości miała znamiona działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2.

W związku z powyższym, aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wskazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary i usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności. Uznanie osoby za podatnika w myśl ustawy, uzależnione jest zatem, od prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko wtedy, gdy czynność ta została wykonana w ramach działalności gospodarczej. Uzasadnionym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników, nawet jeżeli wykonują czynność dostawy towarów, jeżeli zbywają część majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni działała w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie maja zastosowania. Planuje bowiem sprzedaż majątku osobistego, nabytego w drodze spadku, w celu polepszenia warunków bytowych, poprzez zakup mieszkania. W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie nie pozwala na uznanie Wnioskodawczyni za podatnika w zakresie tych czynności. W związku z powyższym Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż podjęte działania przedstawione w stanie faktycznym nie wykraczają poza czynności konieczne do zbycia majątku osobistego. Zatem brak jest podstaw do uznania, iż Wnioskodawczyni prowadzi działalność handlowa w tym zakresie, a tym samym nie jest zobowiązana do zapłaty podatku VAT od sprzedaży ww działek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarcza, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym działek gruntu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sfera prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Podkreślić przy tym należy, że pod pojęciem "handel" należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód, to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne znaczenie ma to, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy podmiot w celu dokonania sprzedaży działek, podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a wiec za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast, okoliczność podjęcia m.in. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek była sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.

Z powyższego orzeczenia wynika m.in., że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia miedzy czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni zamierza sprzedać działki 252/14, 252/13, 252/12, 252/11, które nabyła w spadku po zmarłym mężu. Wnioskodawczyni jest emerytką i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Przedmiotowe działki nigdy nie były używane do prowadzenia działalności gospodarczej w tym rolniczej. Wnioskodawczyni na działkach nie przeprowadziła i nie zamierza przeprowadzić żadnych działań jak np. ogrodzenie, czy doprowadzenie mediów typu prąd, gaz, kanalizacja.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług planowanej transakcji sprzedaży działek.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Wnioskodawczynię za podatnika tego podatku.

Pomimo, że grunt spełnia definicje towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy, to nie można uznać, że przy dokonywaniu sprzedaży działek, Wnioskodawczyni będzie działała w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Z opisu sprawy nie wynika taka aktywność Wnioskodawczyni, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawczyni nie podjęła bowiem jakichkolwiek działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami (takich jak: nabycie z zamiarem odsprzedaży, uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek). Wnioskodawczyni wszystkie posiadane nieruchomości odziedziczyła po mężu, sprzedawane działki nigdy nie były wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w tym rolniczej.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać Wnioskodawczynię za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym Wnioskodawczyni dokonując sprzedaży przedmiotowych działek nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT, a będzie jedynie korzystać z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem. W konsekwencji transakcja sprzedaży nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Nadmienia się, że w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 1 wniosku) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.