0114-KDIP1-2.4012.121.2017.1.RM - Stawka VAT dla usług budowlanych objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2017 r. (data wpływu 24 kwietnia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 24 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Firma C. od dnia 1 września 2000 r. prowadzi działalność w zakresie produkcji betonu towarowego (PKD 23.63.Z - produkcja masy betonowej prefabrykowanej; PKWiU 23.63.10.0).

Produkcja i sprzedaż betonu dokonywana jest dla firm, a także dla klientów indywidualnych.

Beton dostarczany jest na budowę specjalistycznym samochodem - gruszką do betonu, gdzie przy pomocy rozkładanych rynien lub pompy do betonu obsługiwanej przez operatora jest rozprowadzany we wskazanych miejscach (np. szalunek fundamentów, strop). Do tej pory firma C. sprzedawała produkt (beton towarowy) wraz z usługą betonowania ze stawką VAT 23% niezależnie jakiego rodzaju budowy dotyczyła usługa.

W myśl art. 41 ust. 12-12c, w związku z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT, dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, po spełnieniu warunków określonych w ww. artykule można skorzystać z preferencyjnej stawki VAT - obecnie 8%.

Wszystkie okoliczne betoniarnie stosują właśnie obniżoną stawkę VAT na podstawie przytoczonych przepisów, sugerując się przede wszystkim aktualnie funkcjonującą wykładnią (liczne interpretacje Dyrektorów Izb Skarbowych oraz wyroki sądowe), według której produkcja, dowóz i rozprowadzenie masy betonowej na miejscu budowy jest usługą budowlaną ("robota betoniarska"), nie zaś dostawą towaru (sprzedaż masy betonowej).

Firma C. zamierza zastosować obniżoną stawkę dla usług ujętych pod nazwą "usługa betonowania" wykonanych dla osób indywidualnych (nie firm) spełniających kryteria dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Poprzez dostawę, wylewanie i pompowanie betonu wykonywana będzie usługa betonowania (fundamentu, stropu) sklasyfikowana w grupowaniu w PKWiU 43.99.40.0 jako "Roboty betoniarskie". Usługa byłaby świadczona na podstawie umowy lub zamówienia klienta, gdzie wskazana będzie powierzchnia użytkowa budynku/lokalu mieszkalnego.

Usługa betoniarska będzie wykonywana w ramach czynności wskazanych w art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług.

Roboty betoniarskie będą usługą kompleksową, obejmującą:

* obejrzenie placu budowy przez pracowników C. w celu dostosowania odpowiedniego sprzętu do realizacji usługi,

* wyprodukowanie na indywidualne zamówienie klienta określonej w m³ masy betonowej w węźle betoniarskim z materiałów (cement, kruszywo, woda) firmy C.,

* transport tak wyprodukowanej masy betonowej gruszkami na budowę wskazaną przez klienta,

* wypompowanie (podanie) betonu za pomocą rynien - jeżeli to możliwe grawitacyjnie do fundamentów, a na odległości lub wysokości (np. strop) za pomocą specjalistycznej pompy do podawania masy betonowej, obsługiwanej przez wykwalifikowanego operatora.

Faktura VAT wystawiona dla klienta indywidualnego będzie zawierała jedną cenę za kompleksową usługę betonowania. W cenę sprzedaży będzie wkalkulowany koszt masy betonowej, dostawy betonu na budowę, wylanie lub podanie przy użyciu pompy do betonu w elementy konstrukcyjne powstającego budynku.

Opisane wyżej czynności (usługi betonowania - roboty betoniarskie PKWiU 43.99.40.0) będą także wykonywane na zlecenie innych firm, na podstawie umowy, gdzie firma C. będzie podwykonawcą usług budowlanych.

Jeżeli zleceniodawcą usługi będzie czynny podatnik VAT, który złoży oświadczenie o wykonywaniu usługi na rzecz inwestora (udokumentowanie statusu podwykonawcy), bez względu na to, czy inwestorem jest osoba indywidualna czy przedsiębiorca oraz bez względu na rodzaj budowy, firma C. zamierza stosować procedurę odwrotnego obciążenia w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8, ust. 1h i ust. 2 ustawy o VAT, uwzględniając załącznik nr 14 do ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wyprodukowanie betonu i dostarczenie go na budowę oraz rozprowadzenie przy pomocy pompy do betonu, na podstawie umowy wykonania usługi budowlanej z klientem indywidualnym, ze stosownym udokumentowaniem, że mamy do czynienia z budową objętą społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a-12c ustawy o VAT, zgodnie z klasyfikacją PKOB, dział 11, może zostać opodatkowane obniżoną stawką VAT 8%?

2. Czy świadczenie usługi betonowania jako podwykonawca na rzecz zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT, bez względu na rodzaj budowy, na podstawie stosownej umowy podlegać będzie procedurze odwrotnego obciążenia VAT w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8, ust. 1h i ust. 2 ustawy o VAT, uwzględniając załącznik nr 14 do ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Mając na uwadze art. 41 ust. 2 oraz ust. 12, 12a-c, sprzedając produkt (beton towarowy) razem z usługą transportu, wylania lub podania na określoną wysokość w przypadku obiektów budowlanych zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym zastosowanie będzie miała preferencyjna stawka VAT 8% (art. 41 ust. 2 z uwzględnieniem art. 146a pkt 2).

Analiza powyższych regulacji na tle przedstawionego stanu przyszłego prowadzi do wniosku, iż zastosowanie preferencyjnej stawki VAT 8% uzależnione jest z jednej strony od równoczesnego spełnienia dwóch przesłanek, tzn.:

* zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji budynków lub ich dostawy i naturalnie budynki lub ich części, których dotyczą ww. czynności, muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym;

* czynności wykonane przez firmę C. muszą stanowić usługę budowlaną.

Czynności, jakie zamierza wykonywać Wnioskodawca, opisane we wniosku (część G, poz. 74), mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i wykonywane będą w ramach budowy (np. ławy fundamentowe, stropy, stropodachy, schody, etc.), remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Generalnie czynności te zmierzać będą do wyświadczenia całościowej i kompleksowej usługi budowlanej, zwanej usługą betonowania na cele budowy, nadbudowy, modernizacji lub przebudowy budynków mieszkalnych (do 300 m. kw) lub (lokali mieszkalnych do 150 m. kw). Będą wykonywane w obiektach budowlanych zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, w rozumieniu art. 41 ust. 12 i 12a-c ustawy z zastrzeżeniem powierzchni domów mieszkalnych do 300 m. kw. powierzchni użytkowej, a lokali mieszkalnych do 150 m.kw. pow. użytkowej.

Cena za tę kompleksową usługę betonowania będzie jednolita, bez jej rozbijania na poszczególne świadczenia częściowe. Podstawą do wykonania usług będzie zawierana z klientem indywidualnym umowa cywilno-prawna, obejmująca cały zakres usług wraz z wyprodukowaniem betonu o określonych parametrach, przewozem i wylaniem betonu.

Klient składając zamówienie, w przypadku gdy będzie ono dotyczyło świadczenia usług w obiektach sklasyfikowanych w dziale 11 PKOB, zobowiązany będzie złożyć pisemne oświadczenie, iż nabywana kompleksowa usługa betonowania przeznaczona jest na cele społecznego budownictwa mieszkaniowego, a także dostarczyć kserokopię pozwolenia na budowę, z którego będzie wynikać, że budynek mieszkalny nie przekracza 300 m. kw. a jeżeli jest to lokal mieszkalny - że nie przekracza 150 m. kw. powierzchni użytkowej.

Zgodnie z klasyfikacją Głównego Urzędu Statystycznego w przypadku wypełniania masą betonową przygotowanych szalunków i konstrukcji budowlanych mamy do czynienia z robotami betoniarskimi symbol PKWiU 43.99.40.0., czyli firma C. wykonując czynności, opisane we wniosku (część G, poz. 74) świadczyć będzie usługę budowlaną.

Wyprodukowana masa betonowa może być odebrana przez kontrahenta we własnym zakresie lub może on zamówić masę betonową wraz z usługą transportu, wylania lub podania (wypompowania) na określoną wysokość. W takiej sytuacji, gdy masa betonowa będzie zamawiana wraz z transportem, wylaniem lub podaniem na określoną wysokość, wykonywana będzie usługa betonowania, co potwierdza m.in. wyrok NSA z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 1496/13. Cytat z uzasadnienia: "Właściwości betonu powodują, że należy go niezwłocznie umieścić w określonym miejscu prowadzonej inwestycji budowlanej. Tym samym klient prowadząc taką inwestycję nie tyle jest zainteresowany zakupem betonu, co jego przetransportowaniem i umieszczeniem w szalunkach. (...) Co więcej mieszanka betonowa może być wykorzystywana jednorazowo, gdyż beton po związaniu staje się elementem składowym obiektu budowlanego, zaś w razie rozbiórki jako gruz staje się odpadem. Zatem beton nie może być przedmiotem dalszego obrotu, nie można go zdemontować czy odzyskać. Należy tym samym uznać, że czynności dokonywane przez skarżącego mają charakter świadczenia usług, gdyż usługi towarzyszące dostawie betonu z uwagi na ich wagę zyskują charakter dominujący w stosunku do dostawy betonu, stanowiąc przez to dla odbiorców cel sam w sobie."

Reasumując, w przypadku wykonania usługi betonowania razem z materiałem (masą betonową) Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z preferencyjnej stawki VAT - obecnie 8%. Takie stanowisko potwierdzają kolejne interpretacje podatkowe, m.in.: Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 lutego 2017 r. nr 2461-IBPP2.4512.946.2016.2.BW oraz wcześniejsza nr IBPP2/443-270/14/RSz, a także Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPP1/443-177/14/BS, ITPP1/443-584/11/BJ, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach IBPP2/443-209/08/LŻ, IBPP1/443-252/09/BM, IBPP2/443-182/14/BW, IBPP2/443-155/14/RSz, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy ITPP2/443-1132/10/EB, ITPP1/443-207/11/BK, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie IPPP1/443-1305/09-6/IZ, IPPP2/443-602/10/RR, IPPP2/443-601/10-6/JW, IPPP1-443-1212/09-5/IZ, IPP2M43-824/12-4/BH, IPPP2/443-824/12-4/BH, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu ILPP1/443-1099/08-3/BD, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi PITP1/443-428/13/-2/IG, a także wyroki sądowe: WSA w Krakowie - sygn. akt I SA/Kr 142/15 z dnia 1 kwietnia 2015 r. oraz wyrok NSA z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 1496/13.

Ad.2

Świadczenie usługi betonowania jako podwykonawca na rzecz zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT, na podstawie stosownej umowy podlegać będzie procedurze odwrotnego obciążenia VAT w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8, ust. 1h i ust. 2 ustawy o VAT.

Aby usługi budowlane podlegały procedurze odwrotnego obciążenia należy spełnić przesłanki podane w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT:

* przedmiotem zakupu są usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy,

* usługodawcą jest czynny podatnik VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, mający status podwykonawcy,

* usługobiorcą jest podmiot zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Firma C. wykonując czynności, opisane we wniosku świadczyć będzie usługę budowlaną, sklasyfikowaną wg symbolu PKWiU 43.99.40.0. - "Roboty betoniarskie", które wymienione są w załączniku nr 14 ustawy o VAT.

Firma C. jest czynnym podatnikiem VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy.

Przez roboty budowlane - rozumie się budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego (art. 3 pkt 7 ustawy - Prawo budowlane).

A zatem w sytuacji, gdy zleceniodawcą wymienionej usługi będzie inny przedsiębiorca - czynny podatnik VAT, który złoży oświadczenie o wykonywaniu usługi budowlanej na rzecz inwestora (udokumentowanie statusu podwykonawcy), zasadne będzie zastosowanie procedury odwrotnego obciążenia VAT w myśl art. 17 ust. 1 pkt 8, ust. 1h i ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na rodzaj obiektu budowlanego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 5a ww. ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą,o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r., podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Przy tym, w myśl art. 17 ust. 1h ustawy - w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Załącznik nr 14 do ustawy obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r. zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

W myśl art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8 usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Natomiast, transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy usług, realizowane przez wykonawcę (generalnego wykonawcę) na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez wykonawcę (generalnego wykonawcę), natomiast inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi zawierającą podatek VAT.

W przypadku, wystąpienia dalszych "podzleceń" podwykonawca zlecający staje się głównym wykonawcą swojego zakresu prac w stosunku do swojego podwykonawcy i jest on wówczas zobowiązany do rozliczenia "podzleconych" usług na zasadzie odwróconego obciążenia.

Należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu "podwykonawca" wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego podwykonawca to "firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy".

Zatem, ustalenie czy dana usługa podlega rozliczeniu z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku - ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdej sytuacji należy zbadać, czy spełnione są następujące warunki:

* usługodawcą usługi jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

* usługobiorcą usługi jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

* dana usługa jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz

* usługa jest świadczona przez podwykonawcę.

Dla zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia wszystkie wymienione powyżej warunki muszą być spełnione łącznie. W konsekwencji niespełnienie chociażby jednego z tych warunków eliminuje zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1 (art. 41 ust. 2 ustawy).

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 i 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy wynosi 8%.

W myśl art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez obiekty budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z art. 2 pkt 12 ustawy, rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się natomiast obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b (art. 41 ust. 12a ustawy).

Natomiast w myśl ust. 12b powołanego powyżej art. 41 ustawy, do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a, nie zalicza się:

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy).

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług przy klasyfikowaniu obiektów odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych. Zatem, dla celów podatku od towarów i usług stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.).

Zgodnie z ww. rozporządzeniem, w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne. Dział ten obejmuje grupy budynków: 111 - mieszkalnych jednorodzinnych, 112 - o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, 113 - zbiorowego zamieszkania.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć: budowa, remont modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy - Prawo budowlane przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

Z kolei zgodnie z pkt 7a tego artykułu przez przebudowę należy rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego.

Natomiast definicję remontu zawarto w pkt 8 powołanego powyżej artykułu. Zgodnie z jego treścią przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Modernizacja z kolei, to według internetowego słownika języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.) "unowocześnienie i usprawnienie czegoś".

Analiza powołanych wyżej przepisów prowadzi do wniosku, że warunkiem zastosowania 8% stawki podatku od towarów i usług, na podstawie art. 41 ust. 12 ustawy, jest spełnienie następujących przesłanek: zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy budynków lub ich części oraz budynki lub ich części, których dotyczą ww. czynności, muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że transakcja nie może korzystać z preferencyjnej, 8% stawki podatku.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie produkcji betonu towarowego. Beton dostarczany jest na budowę specjalistycznym samochodem - gruszką do betonu, gdzie przy pomocy rozkładanych rynien lub pompy do betonu jest rozprowadzany we wskazanych miejscach (np. szalunek fundamentów, strop). Poprzez dostawę, wylewanie i pompowanie betonu wykonywana będzie usługa betonowania (fundamentu, stropu) sklasyfikowana w grupowaniu w PKWiU 43.99.40.0 jako "Roboty betoniarskie". Roboty betoniarskie będą usługą kompleksową, obejmującą obejrzenie placu budowy przez pracowników Wnioskodawcy w celu dostosowania odpowiedniego sprzętu do realizacji usługi, wyprodukowaniu na indywidualne zamówienie klienta masy betonowej w węźle betoniarskim z materiałów Wnioskodawcy (cement, kruszywo, woda), transport wyprodukowanej masy betonowej gruszkami na budowę wskazaną przez klienta oraz wypompowanie (podanie) betonu. Faktura wystawiona przez Wnioskodawcę dokumentująca powyższe czynności, będzie zawierała jedną cenę za kompleksową usługę betonowania, w którą wkalkulowany będzie koszt masy betonowej, dostawy betonu na budowę, wylanie lub podanie przy użyciu pompy do betonu w elementy konstrukcyjne powstającego budynku. Usługa betoniarska będzie wykonywana w ramach czynności wskazanych w art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ad. 1

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy zasadne jest stosowanie stawki podatku od towarów i usług w wysokości 8% dla opisanego we wniosku świadczenia, realizowanego w obiekcie objętym społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a-12c ustawy (PKOB 11), na rzecz klienta indywidualnego.

Jak wcześniej wskazano dla zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, dla usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy konieczne jest aby usługodawca będący podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 świadczył jako podwykonawca usługę na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny.

W analizowanym przypadku Wnioskodawca będzie świadczył usługę betoniarską na rzecz klienta indywidualnego. Zatem nie są spełnione przesłanki do zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia. W konsekwencji realizowane przez Wnioskodawcę świadczenie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących stawki podatku od towarów i usług w wysokości 8% dla opisanego we wniosku świadczenia należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie spełnione są przesłanki do zastosowania obniżonej stawki podatku w wysokości 8%. Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że będzie wykonywał świadczenie zaklasyfikowane do grupowania PKWiU 43.99.40.0 "Roboty betoniarskie" polegające na wyprodukowaniu betonu, dostarczeniu na miejsce budowy oraz rozprowadzeniu przy użyciu pompy do betonu - w ramach czynności wskazanych w art. 41 ust. 12 ustawy w obiekcie objętym społecznym programem mieszkaniowym. Zatem stwierdzić należy, że świadczenie będące przedmiotem niniejszego wniosku będzie - stosownie do art. 41 ust. 2 w zw. z art. 41 ust. 12 oraz w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT - podlegało opodatkowaniu preferencyjną stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8%.

Jednocześnie wskazać należy, że ustawodawca nie uzależnia prawa do zastosowania preferencyjnej stawki podatku od towarów i usług od uzyskania od kontrahenta oświadczenia, potwierdzającego, iż czynności te związane są obiektami objętymi społecznym programem mieszkaniowym ani pozwolenia na budowę, z którego będzie wynikać powierzchnia budynku lub lokalu mieszkalnego. Niemniej jednak fakt posiadania powyższych dokumentów nie pozostaje w sprzeczności z prawem.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Ad. 2

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii, czy w sytuacji gdy będzie jako podwykonawca świadczył usługę betonowania na rzecz zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT znajdzie zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia.

Jak wcześniej wskazano mechanizm odwróconego obciążenia ma zastosowanie w odniesieniu do transakcji, które dotyczą usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48) świadczonych przez podwykonawców w sytuacji gdy zarówno podmiot świadczący usługę jak i usługobiorca są czynnymi podatnikami VAT. Przy czym, dla zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia konieczne jest spełnienie ww. przesłanek łącznie. Bez znaczenia natomiast dla oceny czy w danej sytuacji należy zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia pozostaje fakt, w jakim obiekcie budowlanym jest realizowana usługa. Jednocześnie podkreślić należy, że o sposobie opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług betonowania oraz uznania danego podmiotu za inwestora, generalnego wykonawcę czy podwykonawcę nie mogą przesądzać oświadczenia, w których podmiot deklaruje w jakim charakterze działa. Zasady opodatkowania określone bowiem zostały bezpośrednio w powszechnie obowiązujących przepisach prawa podatkowego, z których wynika, że w przypadku wykonywania usług w charakterze podwykonawcy do rozliczenia podatku z tytułu transakcji zobowiązany jest usługobiorca.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza świadczyć w charakterze podwykonawcy usługę betonowania. Świadczenie będące przedmiotem niniejszego wniosku polegające na dostawie, wylewaniu i pompowaniu betonu (fundamentu, stropu) Wnioskodawca zakwalifikował jako usługi należące do PKWiU 43.99.40.0 Roboty betoniarskie. Należy wskazać, że ustawodawca pod poz. 44 załącznika nr 14 do ustawy wskazał grupowanie PKWiU 43.99.40.0 Roboty betoniarskie. Zatem świadczenie będące przedmiotem niniejszego wniosku zostało wskazane w załączniku nr 14 do ustawy jako podlegające mechanizmowi odwrotnego obciążenia.

Zatem mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w sytuacji gdy Wnioskodawca będący podatnikiem, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy wykona usługi wskazane pod poz. 44 załącznika nr 14 do ustawy na rzecz zarejestrowanego czynnego podatnika VAT, działając jako podwykonawca, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy, wówczas w analizowanej sprawie spełnione zostaną przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy. Tym samym Wnioskodawca słusznie rozpoznał, że w analizowanym przypadku świadczenie będące przedmiotem niniejszego wniosku, które Wnioskodawca klasyfikuje jako usługi należące do PKWiU 43.99.40.0 "Roboty betoniarskie" podlegać będą opodatkowaniu z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślić należy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego, w szczególności w przypadku błędnego zaklasyfikowania budynków do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a-12c ustawy o VAT lub wykonywanych świadczeń do czynności określonych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT.

Jednocześnie należy podkreślić, że analiza prawidłowości klasyfikacji realizowanego przez Wnioskodawcę świadczenia do grupowania PKWiU 43.99.40.0 jako "Roboty betoniarskie" nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa. Wskazać należy, że to podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania. Tut. Organ nie jest uprawniony do zajmowania stanowiska w zakresie prawidłowości przyporządkowania formalnego towarów i usług do grupowania klasyfikacyjnego. W związku z powyższym niniejszej odpowiedzi udzielono wyłącznie w oparciu o grupowanie PKWiU wskazane w złożonym wniosku. W konsekwencji, tut. Organ nie dokonywał klasyfikacji świadczenia będącego przedmiotem wniosku, przyjmując klasyfikację wskazaną przez Wnioskodawcę. Zatem, za element zdarzenia przyszłego przyjęto, że świadczenie realizowane przez Wnioskodawcę objęte jest klasyfikacją PKWiU 43.99.40.0 "Roboty betoniarskie". Tym samym, kwestia uznania świadczenia realizowanego przez Wnioskodawcę za roboty betoniarskie należące do grupowania PKWiU 43.99.40.0, nie jest objęta zakresem interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.