0114-KDIP1-1.4012.370.2017.1.MAO - Jedna faktura za najem wystawiona w imieniu 6 wynajmujących jako nieprawidłowa.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 25 lipca 2017 r. (data wpływu 4 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego na podstawie faktury dokumentującej świadczoną usługę najmu - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego na podstawie faktury dokumentującej świadczoną usługę najmu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi indywidualną działalność gospodarczą na terytorium RP w zakresie świadczenia usług marketingowo-reklamowych. Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Główna siedziba działalności gospodarczej Wnioskodawczyni znajduje się w.... Z uwagi na charakter świadczonych usług, Wnioskodawczyni wynajmuje dodatkowy lokal użytkowy poza miejscem stałego prowadzenia działalności na podstawie zawartej umowy najmu. Najem dodatkowego lokalu wiąże się z wykonywanymi przez Wnioskodawczynię czynnościami opodatkowanymi VAT.

Stroną umowy najmu jest Wnioskodawczyni oraz 6 współwłaścicieli wynajmowanego lokalu (dalej Wynajmujący), reprezentowanych przez zarządcę nieruchomości.

Na podstawie umowy najmu czynsz najmu płatny jest z góry, bez wzywania, na podstawie wystawionej i przekazanej faktury, w terminie do 10-go każdego miesiąca, za który przypada należność na rachunek bankowy zarządcy nieruchomości. Zarządca nieruchomości, na podstawie posiadanego upoważnienia uzyskanego od Wynajmujących, wystawia w ich imieniu fakturę dokumentującą usługę najmu.

W związku z nabywaną usługą, za dany miesiąc Wnioskodawczyni otrzymała fakturę dokumentującą usługę najmu. W fakturze, w polu dotyczącym danych sprzedawcy zamieszczono dane 6 współwłaścicieli, którzy jako Wynajmujący zostali wskazani w umowie najmu. Dane każdego z 6 współwłaścicieli obejmują: imię, nazwisko, adres oraz NIP. Przedmiotowa faktura zawiera jeden numer faktury oraz jedną (wspólną dla wszystkich Wynajmujących) podstawę opodatkowania, zaprezentowaną w jednej linii na fakturze.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy jedna faktura wystawiona przez zarządcę w imieniu 6 Wynajmujących widniejących na fakturze jako sprzedawca, dokumentująca świadczoną usługę najmu, spełnia wymogi zawarte w ustawie o VAT i w związku z tym uprawnia Wnioskodawczynię do odliczenia VAT wskazanego na tej fakturze?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wystawiona przez 6 współwłaścicieli faktura dokumentująca usługę najmu, została wystawiona w sposób wadliwy i nie może stanowić podstawy do odliczenia VAT przez Wnioskodawczynię.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawczyni:

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o VAT faktura powinna zawierać:

* imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

* numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący.

Biorąc pod uwagę brzmienie powyższych przepisów, w kontekście przedstawionego stanu faktycznego należy wskazać, że podatnikiem podatku VAT (poza podmiotami zbiorowymi) są osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. W związku z tym, każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, niekorzystająca ze zwolnienia podatkowego, jest odrębnym podatnikiem podatku VAT.

W konsekwencji, każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, niekorzystająca ze zwolnienia podatkowego, jest obowiązana jako odrębny podatnik, dokumentować sprzedaż usług odrębną fakturą, zawierającą wyłącznie dane sprzedawcy dotyczące danego podatnika

W odniesieniu do stanu faktycznego, należy zatem wskazać, że w przypadku współwłasności danego towaru (np. nieruchomości) podatnikiem, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, jest każdy ze współwłaścicieli odrębnie, dysponujący określonym udziałem w nieruchomości.

Na mocy art. 207 k.c., pożytki i przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

W sytuacji, gdy każdy ze współwłaścicieli jest podatnikiem podatku VAT, wszystkie prawa i obowiązki wynikające z ustawy o VAT oraz przepisów wykonawczych do niej, powinien realizować odrębnie.

W związku z tym, każdy wynajmujący, posiadający odrębne prawo do dysponowania udziałem w lokalu, powinien wystawić odrębną fakturę VAT. Każdy wynajmujący wyraża bowiem odrębną zgodę na dysponowanie swoją częścią prawa do lokalu, a w związku z tym dokonuje samodzielnego świadczenia usługi najmu. Samodzielne świadczenie usługi najmu przez danego współwłaściciela w jego części powinno zostać udokumentowane odrębną fakturą wystawioną na najemcę jako świadczenie usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. W takiej fakturze zarządca działający z upoważnienia każdego Wynajmującego, powinien wskazać jako podstawę opodatkowania i kwotę VAT należnego, wyłącznie kwotę wynagrodzenia oraz kwotę VAT przysługującą danemu Wynajmującemu na podstawie zawartej umowy najmu.

Należy uznać, że Ustawodawca nie przewidział możliwości wystawiania faktur przez podmioty zbiorowe rozumiane jako kilku odrębnych podatników VAT, nawet przy założeniu, że taka faktura będzie zawierała wszystkie dane identyfikujące poszczególnych sprzedawców.

Wystawienie jednej faktury, na której sprzedawca identyfikowany jest przez kilku niezależnych podatników może prowadzić do wniosku, że faktura w istocie została wystawiona de facto przez podmiot nieistniejący. Nawet gdyby przyjąć, że faktura została wystawiona przez podmiot istniejący, zdaniem Wnioskodawczyni, opisywana faktura zawiera zbyt duże wady formalne, które skutkują brakiem możliwości odliczenia VAT przez Wnioskodawczynię.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że wystawiona w przedstawionym stanie faktycznym faktura, nie spełnia wymogów ustawy o VAT, a więc została wystawiona w sposób wadliwy. W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie ma prawa do odliczenia VAT z takiej faktury. Należy uznać, że każdy z Wynajmujących powinien wystawić odrębną fakturę na rzecz Wnioskodawczyni, na kwotę wynagrodzenia przysługującą mu na podstawie zawartej umowy najmu.

Powyższe stanowisko podzielono także m.in. w interpretacji indywidualnej DIS w Bydgoszczy z dnia 11 września 2015 r. sygn. ITPP1/4512-643/15/AP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2017 poz. 459, z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Natomiast z przepisu art. 206 k.c. wynika, że każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem każdy ze współwłaścicieli ma uprawnienie do bezpośredniego korzystania z rzeczy wspólnej. Może posiadać całą rzecz i korzystać z całej rzeczy. Identyczne uprawnienia przysługują pozostałym współwłaścicielom. Jednocześnie zgodnie z art. 207 k.c., pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do treści art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni będąca czynnym podatnikiem podatku VAT prowadzi indywidualną działalność gospodarczą na terytorium RP w zakresie świadczenia usług marketingowo-reklamowych, której główna siedziba znajduje się.... Z uwagi na charakter świadczonych usług, Strona wynajmuje dodatkowy lokal użytkowy poza miejscem stałego prowadzenia działalności na podstawie zawartej umowy najmu. Stroną umowy najmu jest Wnioskodawczyni oraz 6 współwłaścicieli wynajmowanego lokalu reprezentowanych przez zarządcę nieruchomości. Ww. zarządca na podstawie posiadanego upoważnienia uzyskanego od Wynajmujących, wystawia w ich imieniu fakturę dokumentującą usługę najmu, na której w polu dotyczącym danych sprzedawcy zamieszczono dane 6 współwłaścicieli, tj. imię, nazwisko, adres oraz NIP. Przedmiotowa faktura zawiera jeden numer faktury oraz jedną (wspólną dla wszystkich Wynajmujących) podstawę opodatkowania, zaprezentowaną w jednej linii na fakturze.

Wnioskodawczyni ma wątpliwości czy faktura dokumentująca świadczoną usługę najmu (wystawiona przez zarządcę w imieniu 6 Wynajmujących widniejących na fakturze jako sprzedawca) uprawnia do odliczenia podatku VAT naliczonego wskazanego na tej fakturze.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności zauważyć należy, że celem faktury VAT jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Faktury VAT są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Przepisy ustawy regulują w jaki sposób powinny być wystawiane faktury. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura VAT potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur VAT wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. Ponadto jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują braki merytoryczne, należy uznać, że jest podstawa do ich kwestionowania, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego. Są to tego rodzaju wadliwości, które powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach oraz wpływa na przedmiot i podstawę opodatkowania. Aby fakturę uznać za dokument prawidłowy powinna ona m.in. jednoznacznie określać imię i nazwisko lub nazwy sprzedawcy i nabywcy, ich adresy oraz numery identyfikacji podatkowej. Wskazane dane mają na celu identyfikację stron transakcji gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni wynajmuje lokal użytkowy od jego sześciu współwłaścicieli na podstawie zawartej umowy najmu. Biorąc pod uwagę to, że każdy z Wynajmujących posiada prawo do dysponowania udziałem w ww. nieruchomości i tym samym posiada status odrębnego podatnika, sprzedawcą (wskazanym na fakturze) wykonywanej na rzecz Wnioskodawczyni usługi najmu lokalu powinien być każdy z Wynajmujących oddzielnie. Nie można wystawić jednej fakturę w imieniu wszystkich współwłaścicieli. Należy zgodzić się ze Stroną, że Ustawodawca nie przewidział możliwości wystawiania faktur przez podmioty zbiorowe rozumiane jako kilku odrębnych podatników podatku VAT. Wynika to z treści art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, gdzie wskazano, że to podatnik jest obowiązany wystawić fakturę.

Przedmiotowa faktura wystawiona za dany miesiąc błędnie identyfikuje zatem sprzedawcę usługi wynajmu, gdyż w polu dotyczącym danych sprzedawcy zamieszczono dane sześciu współwłaścicieli lokalu. W rozpatrywanej sprawie sprzedawcą jest każdy z Wynajmujących oddzielnie, ponieważ - jak wskazano powyżej - każdy współwłaściciel nieruchomości lokalowej jest odrębnym podmiotem w stosunku do pozostałych Wynajmujących. Każdy z Wynajmujących posiada status podatnika, co oznacza, że każdy ze współwłaścicieli powinien być wskazany na fakturze jako sprzedawca świadczonych na rzecz Wnioskodawczyni usług, przy czym jako podstawa opodatkowania na tej fakturze powinna być wskazana kwota wynikająca z zawartej umowy najmu przysługująca danemu współwłaścicielowi.

Podsumowując, prawidłowo wystawiona faktura dokumentująca wykonanie usługi powinna zawierać dane uregulowane w art. 106e ustawy dotyczące nabywcy i sprzedawcy, przy czym wskazany sprzedawca nie może być identyfikowany przez kilku niezależnych podatników.

Zatem w przypadku, gdy na fakturze wystawionej przez zarządcę nieruchomości zamieszczono dane 6 współwłaścicieli w polu dotyczącym danych sprzedawcy, to faktura taka jest wystawiona w sposób nieprawidłowy - wadliwy. Tym samym Strona nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wskazanego na ww. fakturze.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni stwierdzające, że wystawiona przez 6 współwłaścicieli faktura dokumentująca usługę najmu, została wystawiona w sposób wadliwy i nie może stanowić podstawy do odliczenia VAT przez Wnioskodawczynię, uznano za prawidłowe.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynięi stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.