0113-KDIPT3.4011.411.2019.2.KK - Określenie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym w dniu 20 września 2019 r. (identyfikator poświadczenia....), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków - jest prawidłowe.

W dniu 20 września 2019 r. do tutejszego Organu został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 3 października 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.411.2019.1.k.k., na podstawie art. 169 § 2 tej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano za pomocą platformy ePUAP w dniu 4 października 2019 r. (doręczono za pomocą platformy ePUAP w dniu 18 października 2019 r. - identyfikator poświadczenia ePUAP -....), natomiast w dniu 23 kwietnia 2019 r. uzupełniono wniosek o brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Mąż Wnioskodawczyni w 2008 r. będąc stanu wolnego nabył nieruchomości stanowiące prawo własności do działki nr 1 o pow. 3 000 m²,....., objętej księgą wieczystą KW nr.....oraz nr 2 o pow. 2 700 m²,...., rej. Gruntu....., objętej księgą wieczystą KW nr..... (dalej również: Nieruchomości). W 2014 r. mąż Wnioskodawczyni dokonał przekazania w formie darowizny Nieruchomości. Darowizna została przekazana Wnioskodawczyni oraz Jej mężowi, postanawiając że przedmiot darowizny, tj. Nieruchomości objęte zostaną wspólnością ustawową obdarowanych, tj. Wnioskodawczyni oraz Jej męża. Zatem, darowizna została dokonana przez męża Wnioskodawczyni do majątku wspólnego małżonków. Powyższe Nieruchomości mąż Wnioskodawczyni nabył na podstawie umowy sprzedaży. Małżonkowie są małżeństwem od dnia 23 maja 2009 r. W 2018 r. umową majątkową małżeńską wprowadzili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej, a następnie dokonali częściowego podziału majątku wspólnego, który był objęty wspólnością ustawową. Od daty zawarcia związku małżeńskiego do dnia zwarcia umowy o częściowym podziale majątku, między małżonkami istniała małżeńska wspólność majątkowa. W wyniku częściowego podziału majątku w formie aktu notarialnego, który był objęty wspólnością ustawową doszło do nabycia przez męża Wnioskodawczyni w sposób odpłatny Nieruchomości. Zatem, małżonkowie dokonali odpłatnego częściowego podziału majątku, który był objęty wspólnością majątkową do chwili zawarcia przez nich umowy majątkowej małżeńskiej, w ten sposób, że mąż Wnioskodawczyni zobowiązał się zapłacić Wnioskodawczyni tytułem spłaty określoną sumę w akcie notarialnym. Wynagrodzenie za ww. czynności zostało zapłacone w 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy środki pieniężne otrzymane w wyniku częściowego podziału majątku wspólnego (Nieruchomości), który był objęty wspólnością ustawową stanowią dla Wnioskodawczyni przychód w stosunku do którego stosuje się ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej również: "ustawa o PIT"?

2. W przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1, czy odpłatne przeniesienie Nieruchomości w wyniku częściowego podziału majątku w formie aktu notarialnego nie będzie stanowiło dla Wnioskodawczyni źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu wskazanego w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni,

Ad.1)

W związku faktem, że odpłatne przeniesienie nieruchomości jest wynikiem ustania wspólności majątkowej, stąd też zdaniem Wnioskodawczyni zastosowanie znajdą przepisy art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Z brzmienia tego przepisu jednoznacznie wynika, że nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów małżonków z tytułu podziału majątku wspólnego w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Skoro w analizowanym stanie faktycznym w 2018 r. umową majątkową małżeńską zawartą w formie aktu notarialnego małżonkowie wprowadzili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej, a następnie dokonali częściowego podziału majątku wspólnego, który był objęty wspólnością ustawową, z kolei od daty zawarcia związku małżeńskiego do dnia zwarcia umowy o częściowym podziale majątku między małżonkami istniała małżeńska wspólność majątkowa, stąd też środki pieniężne otrzymane w wyniku częściowego podziału majątku wspólnego (Nieruchomości), który był objęty wspólnością ustawową nie stanowią dla Wnioskodawczyni przysporzenia w stosunku do którego stosuje się ustawę o PIT.

Ad. 2)

Zakładając tezę przeciwną, że nie znajdzie zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, a tym samym do osiągniętego przysporzenia podatkowego znajdzie zastosowanie ustawa o PIT, Wnioskodawczyni uważa, że odpłatne przeniesienie Nieruchomości w wyniku częściowego podziału majątku w formie aktu notarialnego nie będzie stanowiło dla Niej źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu wskazanego w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie ze zmienionym stanowiskiem organów podatkowych, będących następstwem orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego "włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków nie stanowi nabycia tego prawa w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego." - tak, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej sygnatura: 0115-KDIT2-1.4011.267.2018.2.AS z dnia 25 września 2018 r. oraz w interpretacji indywidualnej o sygnaturze: 0115-KDIT2-3.4011.237.2019.2.MJ i w interpretacji indywidualnej z dnia 5 lipca 2019 r. o sygnaturze: 0112-KDIL3-2.4011.170.2019.3.MKA, podkreślił, że: "Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 2012/15 wskazując, że: w rozpoznanej sprawie w pełni podziela stanowisko wyrażone w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, która wprawdzie zapadła w odmiennym stanie faktycznym (nabycie przez małżonka nieruchomości w drodze dziedziczenia po zmarłym małżonku), jednak tezy w niej postawione mają walor uniwersalny i z pewnością pozostają aktualne w okolicznościach tej sprawy. W przywołanej uchwale stwierdzono, że: "dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu, bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości Wspólność małżeńska (łączna) to bowiem wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe, czy wierzytelności. W przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1694 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.) nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Skoro z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) u.p.d.o.f. od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2018 r., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przywołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 2008 r. mąż Wnioskodawczyni będąc stanu wolnego nabył nieruchomości stanowiące prawo własności do działki nr 1 oraz działki nr 2 (dalej również: Nieruchomości). W 2014 r. mąż Wnioskodawczyni dokonał przekazania w formie darowizny Nieruchomości. Darowizna została przekazana Wnioskodawczyni oraz Jej mężowi, postanawiając że przedmiot darowizny, tj. Nieruchomości objęte zostaną wspólnością ustawową obdarowanych, tj. męża Wnioskodawczyni. Zatem, darowizna została dokonana przez męża Wnioskodawczyni do majątku wspólnego małżonków. Powyższe Nieruchomości mąż Wnioskodawczyni nabył na podstawie umowy sprzedaży. Małżonkowie są małżeństwem od dnia 23 maja 2009 r. W 2018 r. umową majątkową małżeńską wprowadzili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej, a następnie dokonali częściowego podziału majątku wspólnego, który był objęty wspólnością ustawową. Od daty zawarcia związku małżeńskiego do dnia zwarcia umowy o częściowym podziale majątku między małżonkami istniała małżeńska wspólność majątkowa. W wyniku częściowego podziału majątku w formie aktu notarialnego, który był objęty wspólnością ustawową doszło do nabycia przez męża Wnioskodawczyni w sposób odpłatny Nieruchomości. Zatem, małżonkowie dokonali odpłatnego częściowego podziału majątku, który był objęty wspólnością majątkową do chwili zawarcia przez nich umowy majątkowej małżeńskiej, w ten sposób, że mąż Wnioskodawczyni zobowiązał się zapłacić Wnioskodawczyni tytułem spłaty określoną sumę w akcie notarialnym. Wynagrodzenie za ww. czynności zostało zapłacone w 2018 r.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że stosunki majątkowe miedzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, z późn. zm.).

I tak, zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa).

W myśl art. 35 Kodeksu - w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa, np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć - jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.), podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem, każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Biorąc pod uwagę powołane uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego wskazać należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Tym samym, mając na uwadze regulację zawartą w ww. przepisie, w przedmiotowej sprawie nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w odniesieniu do pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 2, gdyż Wnioskodawczyni oczekiwała na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania Jej stanowiska w odniesieniu do pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..........................................................., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.